N° 3098
Woensdag 27 Juni 1917,
30ste Jaargan
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week
OU blad verschtynt Woensdag;- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor den Bürg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cta. N*ar Amerika en undore
lnnden met verhooging dor porto's.
Adrertentiën daags voor do uitgave vóór «uur nam.
Prijs der Adve)-lenl\6n.
V*n 1 tot 5 rogels 30 Cts. Iodere regel moer 6 Ct
Grooto letten on Vignetton worden near plaatsruimte
borekend. Bewijsnummers S Cts. per nummer.
IbONNEMENTEN en ADVERTENTIEN tvordén aangenomen btj de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat,
Borg op Tkxsr..
16—33 Juni.
[Het leven gaat ten onzent zijn gewonen
log. We zijn zoo langzamerhand wat
[wend geraakt aan den oorlogstoestand
i hebben ons leeren schikken in veel wat
noeger voor onduldbaar hebben aan-
IzieD. We hebben voor de politiek min
lens 50% belangstelling verloren en als
T niet de dan toch wel belangrijke grond-
etsherziening ware geweest en de verkiö-
voor de Kamers met de daaraan
lorafgaande actie van een groep personen,
Ie nog politiek bloed door de aderen voelen
|uischen, waarlijk we waren met elkander
looi in de politieke dut geraakt. Meteen
Icht hebben we de Grondwetsherziening
ledgekeurd en meer dan de helft van onze
lezers, die naar de stembus 'geroepen
Jerden,bleven maar liever thuis. We hebben
|eer aandacht voor de levensmiddelen en
,'andstofleDpolitiek, dan voor de hooge
llitieke politiek. De oude aardappels die
bar Engeland gaan en dé nieuwe die de
Juitschera van ons verlangen, gaan ons
keu af, al krijgen we er dan ook wat
Iders voor weer. De portie was al niet
Toot in de laatste dagen. En de hooge
lijzen der brandstoffen vergallen ons de
peugde van den zomer. En dan de stille
js, dat het weer gaan zal als het vorig
Kar, toen er door menigeen kou geleden
Berd, omdat er geen turf of steenkool of
Idere brandstof te krijgen was en de
■inter zoo ongewoon streDg in viel. In dat
brband beschouwd, krjjgt de mijuwerkers-
|aking, die thans in Limburg heerschten
j een grooten omvang aangenomen heeft
Izondere beteekenis. De veenbrand in
Trenthe heeft groote massa's turf ontijdig
nutteloos in rook en asch doen ver
fijnen en tot overmaat van ramp leggen
j ook de delvers van de zwarte diamanten
Jet houweel neer. Wij weten niet of ze in
|un recht zijn, ofhuneischen buitensporig
billijk genoemd moeten worden, of de
Jchuld van het conflict bij hen, dan wel
lij de directies is te vinden, maar een mijn-
üerkersstaking onder de huidige omstandig-
jeden is een hoogst ernstig feit en kan
[oor ods allen onaangename gevolgen
lebben. De directies of de arbeiders
Ihijnen ODzen tijd niet te begrijpen.
J En zoo zyn er meer dingen de staking
-i de Rotteidamsche haven b.v. die wel
|der ernstig behooren te stemmen, omdat
uit blijkt, dat het in elk geval eéD der
laitijen ontbreekt aan voldoend vejrant
foordelijkheldsgevoel in dezen tijd, waarin
■oor persoonlijk belang in geen geval het
Igemeen belang moet wijken.
J 't Is te hopen dat dergelijke feiten zich
|iet te vaak voordoen, want dan kunnen
i nog wel een heel anderen tijd moeten
(oormaken.
oo—o—
J Er is in de afgeloopen. week hier en
laar op enkele fronten nog hevig gevoch
fcn, maar de algemeene militaire toestand
|ndergiDg geen verandering. Maar nu zal
1st gauw. anders worden. Tenminste als
pen het bericht gelooven mag, waarin
foorspeld wordt dat een groot Russisch
lïensief op handen is. De Stockholmsche
forrespoDdent heeft dat bericht gelanceerd.
Hij vernam uit goede bron, dat de Raad van
kfghvaardigden van Arbeiders en soldaten
p de Yjorloopige regeering in Ruslaud
psloten hebben bet offensie' over bet ge-
jieele Russische front tegen de Centrale
pogendheden te hervatten. Van andere
[tijde wordt verder gemold, dat bet vo. r-
namelijk de Roemeniors zyn, die zich
beginnen te roeren.
Het klinkt wel wat eigenaardig dergelijke
berichten te lezen, terwijl daarnaast ge
meld wordt, dat de toestand in Rusland
met den dag onheilspellender wordt.
Telegrammen uit Petersburg maken
melding van het zeer dreigend optreden
van de anarchisten in de hoofdstad, die
daarbij door duizenden arbeiders bijgestaan
en door het bestuur van Kroonstadt ge
steund worden. Wellicht zullen de eerst
volgende dagen hevige botsingen brengen.
Daarbij komen er ook zeer ernstige be
richten uit Zuid Rusland, waar een toestand
van anarchie schijnt te heerschen.
Onder deze omstandigheden te spreken
van een nieuw algemeen offensief, bet
klinkt wel wat onbegrijpelijk. We gelooven
ook nog niet, dat het Russische leger
spoedig in beweging zal komen, tenzij in
een voor de Regeering onguostigen zin.
—o—o—o—
Cadorna heeft in de afgeloopen week
nog een nieuwe poging gewaagd, om den
tegenstand der Oostenrijksche troepen te
breken en den weg te banen voor een
overwinning, die de „bevrijding" der irre
denta tengevolge zou hebben. Ook nu
weer mislukte deze poging. 'De nieuwe
aanvallende bewegiDg op het front in Tirol
liep op niets uit. Men zou meenen dat
deze vruchtelouze pogingen de hoop op
een overwinuing wel wat zouden hebben
getemperd, doch dat is geenzins het geval
Tenminste als men de redevoeringen leest,
die de Italiaanscbe ministers Boselli en
Soninnoinde Kamer hebben gehouden. De
minister-president had het daarbij inzonder
heid over de vredesbeweging en den Rus-
slschen wensch: „vrede zolder annexaties
en schadeloosstellingen". Deze negatieve
leuze wenschte Soninno niet te onder
schreven want ze negeert de positieve
verlangens naar vrijheid en onafhankelijk
heid van de volken en een waarborg voor
het behoud van den vrede. Een terugkeer
tot den status quo, zou zyn een vermomde
bevestiging van "alle onrecht, die begaan
is. Wat zouden Massini eu Garribaldi er
wel van zeggen, als Italië maar genoegen
Dam met een vrede op die negatieve for
mule, waardoor het onrecht jegens België -
gepleegd, de moord op de Armeniërs en
andere wandaden onvergolden bleven
De Italiaanscbe oogmerken gelden alleen
de bevrijding ea de veiligheid, hetzij voor
zichzelf of voor anderen. Zoo verklaarde
Soninno met nadruk en daarmee bedoelde
hij zeer zeker, behalve dè bevryding der
irredenta, ook de bezettiDg van Albanië
Alleen om de Grieken vrijheid en veilig
heid to breDgen liet Italië door zijn troepen
Janina en bijna geheel Epirus bezetten
Ed door dezelfde hooge beginselen gedreveD
zal Italië ook troepen Daar Palestina zenden
om de Eogelschen te helpen, Palestina aan
de Turken te ontnemen.
Italië streeft niet aldus Soninno
naar grenzen die een bedreiging vormen
voor andere landen, doch naar grenzen die
een sterke verdediging vormen voor de
onafhankelijkheid van het vreedzame
Italië. Is het misschien daarom, -dat er
een stuk van Tirol bij moet en dat Italië
zonder Triest niet gelukkig kan zijn
Ook Boselli hécft het woord gevoerd.
Ply bad het er vooral over, dat ia het be
lang der beschaving een overwinning noodig
is.
Zoo blijft men in Italio nog praten over
het voortzetten van den den oorlog. Eu
dat op een oogenblik, waarin de mogelijk
heid van een Italiaansche overwinning
verder verwijderd schijnt, dan ooit.
Maai men moet zich wel een groot houden.
o—o—o—
Er schijnt tusschen de oorlogvoerende
Staten wel een wedstrijd in democratio aan
den gang te zijn. Allen voeren democra
tische hervormingen in en beweren, dat ze
eigeniyk oorlogvoeren om de ware demo
cratie, de vrijheid der volken, to doen zege
vieren en het conservatisme, absolutisme,
militarisme, de bureauoratie en wat dies
meer zy voor goed te verdelgen.
Zoo zweren de geallieerden, dat de stryd
zal worden volgehouden, totdat hot Prui
sische militarisme, dat de geweldige oorlogs-
rampon over de wereld heeft gebracht,
vernietigd on de Duitsohe oorlogsmachine
vernield is. De leiders der Entente hebben
dit thema in hunne rodevoeringen en
regeeringsverklaringcn herhaal-Jeiyk uitge
werkt. Eu sprak president Wilson nog
dezer dagon niet het banvonnis uit over
de „Duitsche geweldenaars", die Europa
onder hun duim wilden hebben en ver
zekerde hij niet, dat de Duitschers zelf do
Entente nog eens dankbaar zullen zi)n voor
de verlosaiDg die deze hen gebracht he6ft?
De democratieeering van DuitschlaDd, dat
is mede het oorlogsdoel der geallieerden.
Rusland, dat de democratio in zyn hoog
ste volmaking meent Bereikt te hebbeD,
door den Czaar van den troon te werpen
en zyn raadslieden in de Peter- en Pauls-
vesting op te sluiten, noodigde de Duitsche
arbeiders uit het groote voorboeld te volgen.
Als er in Beriyn revolutie gemaakt werd,
Keizer Wilhelm eu zyD regeering achter
de tralies gezet werden, dan zou de broe
derschap tusschen Rusland en Duitschland
daaruit opbloeien.
Leve de democratie
Men weet, dat de Duitsche regeering en
ook de Duitsche sociaal-democraten tegen
over deze voortzetting van zaken meer dan
eens opgekomen zyn. ScheidemaDn, de
leider der socialistische meerderheid, heeft
nu dozer dagen dat nog eens uitdrukkelijk
herhaald. Hij liet zich door een Russischen
journalist interviewen. Duitschland heeft
geen imperialistische neigingen, verzekerde
hij. Het heeft 44 jaren in vrede met de
anderen geleefd, terwijl in die periode
Duitschlands vüanden tal van malen oorlog
gevoerd hebben met een imperialistisch
doel. Wel bestaan or imperialistische krin
gen in Duitschland, doch deze hebben geen
invloed want in Duitschland is, volgens
Scheidemann, de democratie sterk genoeg
om deze te keeren. De groote bereidwillig
heid, die de Duitsche regeering aa'n den
dag legde ten opzichte van het congres te
Stockholm, sproot niet voort uit het vredes-
verlangen, maar uit den grooten invloed
der democratie. Scheidemann hoopte dan
ook zeer, dat de democratie in Engeland,
Frankrijk en Amerika maar moge door
werken. Eerst als de andere Janden gede
mocratiseerd zijn kan een duurzamen vrede
worden verwacht.
Leve de democratie
Zoo gaat het over en weer en ten bewyze
dat ze het oprecht meenen met de demo
cratie, kondigen de iegeeringen allerlei
hervormingen aan.
Maar de vrede wordt er geen stap nader
door gebracht, en men slaat er thans in
naam der democratie harder dan ooit op los.
—o—o—o—
Nog maar nauwelijks draait in Oostenrijk-
I-Iongarije bet parlementaire molentje weer
of het is al weer mis. Dinsdag heeft Je
Miais'erraal langdurig vergaderd met hét
gevolg dat bosloten word dat het goheele
ministerie ontslag aan den Keizer zou vra
gen. Do oorzaak van deze nrinisterieele
crisis is te vinden in de binnenlandsche
politieke vorkoudingen in Oostenrijk, welke
in het parlement een maar al te scborpe
afspiegeling vinden. Het Kabinot en het
parlement kondon hot al reeds niot met
elkander vinden. Al dadoiyk bleek dat bg
het byeeDkomèn van den Ryksraad. De
minister-president Clam Martinie hield een
rede, die maar weinig instemming vond
en die de oppositie aanleiding gaf de taal
kwestie het groote struikelblok —dadelijk
aan de orde te stellen. De kwestie word
geregeld zooals de oppositie dat wenschte
en het Hoerenhuis waagde het onder de
gegeven omstandigheden niet, zyn goed
keuring aan het besluit te onthouden. De
discussies hadden iDtusschen voldoende
bewezen, dat het Kabinot een felle oppositie
tegenover zich had. Vooral ook bleek dat
by de eerste lezing van de voorlooplge
begrooting, toen de Duitscho sociaal demo
craten, deTsechen, Zuid-Slaven en Ruthenen
verklaarden, de begrooting te zullen afstem
men. En toen nu dezer dagen de nog sterke
Polenparty zich by de oppositie voegde,
was de zaak beslist. De regeering zou geen
meerderheid kunnen vormen en haar bleven
derhalve slechis twee wegen open n. 1. het
parlement naar huis zeDden en weer als
van ouds, zonder medewerking van do volks
vertegenwoordiging en volgons par. 14 der
Grondwet, do teugels alleen in handen
nemeD, of zelf heen te gaan.
Het parlement naar huis zendon zou zoer
zeker niet in den geest geweest zyn van
het Keizeriyk besluit, waarbij het samen
geroepen word zoodat Clam. Martinie niets
anders overbleef dan den Keizer het ontslag
der regeering aan te biedon,
TEX EL, 27 Juni 1917.
Zatordag j. 1. slaagde to 's Graven-
hage voor 2e stuurman de heer W. Fr.
Rackwitz. Mede werd dien dag met goed
gevolg examen als Be stuurman afge
legd door den heer M. W. van Ree,
leerling der Zeevaartschool alhier.
De heer A. P. Timmer te Haarlem
heeft aan de universiteit te Amsterdam
met goed gevolg het candidaats examen
in de geneeskunde afgelegd.
Subsidies.
Onder de te verleenen subsidies, door
Ged. Staten voorgesteld, treffen wij o. a.
aan
f3000,— aan de N. V. Texels Eigen
Stoomb.-Onderneming voor 1918, indien
over 1917 en 1918 de geheeln winst
wordt bestemd voor afschrijving, overeen
komstig aanwijzingen van Ged. Staten.
Provinciale Stoombootverbindingen.
Ged. Staten deelen mede, dat zy een
onderzoek hebben ingesteld, naar aan
leiding van ingekomen adressen, omtrent
de wenschelijkheid van verbinding van
het vasteland met de eilanden door pro
vinciale stoomvaartlijnen.
Aftreden Gemeenteraad.
Aan een artikel van Staatsraad Struijc-
ken in „Van onzen tijd" ontleenen wij,
dat de gemeenteraden pas in 1919 vol
gens het nieuwe kiesstelsel zullen wor
den gevormd.
Vlieland21 Juni,
Ia do Noordergronden strand le giste
ren oen stoomschip, vermoedelijk een
Zw edsche boutbont. N r verloop van tijd
we d de boot door eigen kmcht vlot en
vervolgle de reis in oostelijke richting.
l
TJRANT.