rta
7a
A
58
)N,
N°. 3124
Woensdag 26 September 1017.
3 Ist0 Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
re
'i
m 1
Isn
'ke
Bericht.
Van week tot week.
H'
la
idzi
ur
and
udei
vH|
SWI
a.
Door de tijdsomstandigheden, beperkt
bruik van kunstlicht en de gebrekkige
[binding met den vasten wal, ziju wij
«■eer genoodzaakt vroeger af te drukken.
Wij doen daarom een dringend beroep
onze adverteerders, advertentiën zoo
dig mogelijk in te zenden, in elk geval
or Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur.
Onzen berichtgevers verzoeken wij vrien-
|(jk hunne correspondentie ons steeds
f ii spoedigste te doen toekomen.
'r De IJitg.
ER
urg
urg
i lev
sel
3u
until h
bai
ers.
ien
er3.
les.
Zii
DE
iede au
ua
8
It
Dó
;hs:
tï Q
n
e d
lai
wei
Nii
isteli
n V»
w
illetj
bie
n
ziet
elen.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dsn Bdrs 30 Cts. Franco per post door go-
heel Nederland 45 Cts. Nsar Amerika en andere
lnnden met rerhooging der porto's.
Advertentiën daags voor de uitgave vóór O uur nam.
Prijs der AdvortentiAn'.
V»n 1 tot 5 regels 30 Cts. lodere regel moor 6 Ct
Groote lettors en Vignetten woeden naar pliuvtsruimto
berekend. Bewijsnummers S Cts. per nummer.
BO
NNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de XJitg. Fibma L A N G E V E L D D E R O O IJ, Parkstraat, BonGopTEXEi.
BOTER.
De Burgemeester van Texel vestigt
de aandacht van de winkeliers op,
zij door tusschen komst van het
meentebastuur boter kunnen betrekken
Texel, 25 September 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
15-23 Sept.
H. M. de Koningin heeft in de afgeloopen
eek een bezoek gebracht aan de Limburg-
je mijnstreken. Ze heeft daar doD arbeid
idegeslagen van de stoere mannen, die
zwarte diamant diep uit de aarde halen,
heeft hun woningen bezocht, besprekin-
m gehad met de directies en autoriteiten,
één woord haar groote belangstelling
luit voor deze belangrijke tak van nijver-
lid, waarvan de beteekenis, vooral in dezen
d zoo diep wordt beseft. H. M., die meer
n eens het bewijs heeft geleverd, mee te
ven met haar volk en die zich steeds door
gen aanschouwing en onderzoek op de
jogte tracht te stellen, van alles wat ten
mwste samenhangt met de algemeene
ilangen, heeft ongetwijfeld in het huidige
li tandende kolenvraagstuk aanleiding ge-
i jnden, tot haar reis naar de Limburgsche
olenstreek. Het kolenvraagstuk toch be-
ló aerscht thans voor een groot deel ons eco-
omisch leven. De kolennood is in de
iü iatste weken in ernstige mate gestegen,
de gevolgen laten zich in schier elke
h emeente in meerdere of mindere mate
la Bvoelen. Vooral in de centra van fabrieks-
tgc ijverheid doet de -nood zich ernstig ge-
:a oelen. Tal van fabrieken zijn reeds stop-
izet en het aantal werkloozen stijgt
iet den dag.
Tot voor kort betrokken we nog in eenigs-
rcfins bevredigenden omvang onze kolen uit
ibifintschland. We hadden daarvoor in ruil
geven allerlei levensbehoeften, die-we
roller konden mieseu. Maar de Entente is
usschen gekomeD. Door de verscher-
,.u6 der blokkade maakt ze het ons schier
inmogeUjk iets naar Duitschland te'zenden.
daardoor is voor Duitechland de reden
om ons van zijn steenkolen te
We schijnen nog wel zendiDgen
kunnen kragen, maar dan dienen we
te onderwerpen aan voorwaarden, die
slechts moeilijkheden met de Entente
it kunnen bezorgen.
Wanneer men dezen toestand had kun-
voorzien, dan zoudeu stellig de mijn-
in Limburg thans een ander aanzien
ïertoonen. De regeering zou gezorgd hebben
üjj door Staatsexploitatie of door het
in
k o' rervallen
tbiW§everen
e Ti
an
nitfjons
a mi
ons
nen
relden
it,) let
verleenen van concessies aan particulieren,
het mijnbedrijf tijdig tot grootere ontwik
keling te brengen. Thans is daar niet veel
aan te veranderen, al zal zeker niets on
beproefd worden gelaten om de Limburg
sche mijnen tot de hoogst "mogelijke pro
ductie op te voeren.
Intusschen zet onze regeering de onder
handelingen met Duischland en Engeland
voort. Mag men de berichten gelooven, dan
is er alle kans, dat er spoedig weer een
nieuwe aanvoer van Engelsche kolen zal
komen. Natuurlijk onder tegenprestaties,
maar ook Duitschland huldigde steeds het
beginselvoor wat, hoort wat.
De kolenvoorzieniDg is het niet enkel,
die ons land in groote zorgen doet verkeeren.
Er is ook het vraagstuk der voedsel voor
ziening, dat niet minder alle aandacht
vraagt. Als er geen graanaanvoer komt uit
het buitenland, dan staat te vreezen, dat
we het volgend voorjaar zonder brood zul
len zitten. De eigen voorraden reiken niet
veel verder dan tot Maart.De toon
der jongste troonrede was niet zonder reden
zoo somber.
—o—o-o—
De laatste dagen hebben belangrijke ge
beurtenissen gebracht. Allereerst valt te
vermelden, dat generaal Haig weer het
bevel tot den aanval aan zijn (.roepen gaf.
Op het front in Vlaanderen, noordoostelijk
van Yperen, tusschen Langemarck en Zon-
nebeke vielen de Engelsche troepen, na
krachtige artillerievoorbereiding, de Duit-
scbe stellingen aan. Zij slaagden erin, deze
op een froctbreedte van 8 mijl en ter diepte
van 1 K.M. binnen te dringen 6n te ver
overen. Wel kan niet gesproken worden
van een nieuw offensief in grooten stijl en
droeg de aanvallende bewegiDg meer een
plaatselijk karakter, maar toch werd op
nieuw een krachtige stoot toegebracht aan
de Duitsche linie, daar, waar de Engelsche
zoo gaarne den Duitschen tegenstand zou
den breken, omdat ze dan de Duitschers
van de Vlaamsche kust zouden kunnen
verdrijven. Generaal Haig toonde zich zeer
voldaan over de verkregen resultaten, maar
bet is toch slechts een klein pasje, dat hij
weder gevorderd is op den laDgen, bloedi-
gen weg, die naar de bevrijding van België
en Frankrijk moet voeren.
o—o—o
Het tweede belangrijk feit was wel de
publicatie van de antwoorden der Oentralen
op de vredesnota van den Paus. Er was
niet zonder spanning naar die antwoorden
uitgezieD, mede ook tengevolge de talrijke
geruchten, die in de Duitsche pers in den
laatsten tijd over de vredesaangelegenheden
de ronde hadden gedaaD. Door die geruch
ten was de verwachting gewekt, dat het
antwoord hetwelk uit Berlijn en Weenen
naar Rome zou worden gezonden, den vrede
een flmken stap nader zou brengen.
Thans liggen de, antwoorden voor ons.
Ze zijn lang genoeg, daar ontbreekt het
niet aan, maar de inhoud is niet geevèn-
redigd aan de lengte. Inzonderheid geldt
dit het Duitsche antwoord, waaraan uit
den aard der zaak meer belangstelling
wordt geschonken, dan aan dat van Oosten
rijk. Het Duitsche antwoord bevat aller
eerst -een huldebetuiging aan den Paus,
voor dien3 bemoeiingen, vervolgens gèeft
het een breedvoerige uiteenzetting, dat de
Duitsche Keizer steeds den vrede heeft be
vorderd en tot het laatste oogenblik toe
getracht heeft, de crisis die tot de wereld
ramp leidde, op vredelievende wijze te be
slechten en ten slotte komt er dan een in
nogal yage termen vei vat gedeelte over de
voorstellen van den Paus.
De Duitsche regeering verklaart het eens
te zjjn met den Paus, wat betreft de nood
zakelijkheid van arbitrage in internatio
nale geschillen, beperking van bewapening
en de vrijheid en gemeenschappelijkheid
der volle zee. De nota zegt o. m.Indien
de volkeren zullen zien, dat het meer
waard is het vereenigende dan het afschei
dende in toepassing te brengen, zal men
er in slagen, de thans nog open strijd
vragen zóó te regelen, dat voor ieder volk
bevredigende bestaanBtoestanden gescha
pen worden, waardoor een herhaling van
de volkeren-oatastrophe uitgesloten is.
Sléchts onder die voorwaarden kan een
duurzame vrede gegrondvest wordon, die
den geest van toenadering en het econo.
misch opleven der menschelijke maat
schappij begunstigt. Deze ernstige en op
rechte overtuiging moedigt ons aan tot
het vertrouwen, dat ook onze tegenstanders
in de door Z. H. geuite gedachten, .een
grondslag zullen zien, om onder voorwaar
den, in overeenstemming met de billijkheid
en den toestand in Europa, een toekoms-
tigen vrede onder de oogen te zien."
De Oostenrijkscho nota is vrijwel van
dezelfde strekking als de Duitsche, Ook de
Oostènrijksche regeering verklaart in de
Pauselijke voorstellen een basis te zien
tot het openen van vredesonderhandelin
gen.
Neemt men in aanmerking, dat door
den Paus in zekeren zin concrete voor
steilen worden gedaan, dan moeten deze
antwoorden wel teleurstellen. Daarin toch
wordt met geen woord zelfs gerept van
België, Elzas Lotharingen, Polen, Servië
en andere, door den Paus met name ge
noemd. De antwoorden wekken den indruk,
dat de centralen zeer zeker ernstig tot
vrede geneigd zijn, dat ze het arbitrage
denkbeeld onderschrijven, maar dat zij
zich, wat de concrete voorstellen zelf be
treft, behoorlijk op de ruimte houden.
Mogelijk is de reden daarvan te zoeken,
in do hevige agitatie, die in de laatste
dagen in Duitechland gevoerd wordt door
de conservatieve elementen, togen wat zij
een „lauwen vrede" noemen. Het gerucht,
dat de regeering bereid was België prijs
te geven en eon „Verstaadigungsfriede"
te aanvaarden, heeft onder de jonkers en
conservatieven groote opgewondenheid ver
oorzaakt. Er is in de laatste dagen een
partij gesticht, die zich de „Vaderlands-
partij" noemt, en die ijverig propaganda
maakt voor een z.g. Duitschen vrede en
ten stryde trekt tegen de Rijksdagmeerder-
heid en de door deze aangenomen resolutie,
betreffende een vrede zonder annexatie
en schadeloosstellingen.
Vooral het antwoord van Wilson op de
Pauselijke nota, wordt door deze partij,
die druk met vergaderingen, artikelen in
de bladen en... geld werkt, geëxploiteerd
om bet Duitsche volk tegen de Rijksdag
meerderheid op te zetten,
—o—o—o—
Zal het Duitsche en Oostenrjjksche ant
woord bij de vredesvrienden teleurstelling
hebben gewekt, in nog sterkere mate zal
dat het geval zgn geweest, met de hou-
diDg, die de Fransche regeering ten op
zSchte van de Pauselijke vredesbemoeiïn-
gen heeft aangenomen. Het nieuwe Fran
sche kabinet heeft zich in de afgeloopen
week aan de kamer gepresenteerd en bij
die gelegenheid heeft Ribot, de minister
van binnenlandsche zakeD, kort en klaar
eén uiteenzetting gegevcD van de Fran
sche vredeseiscben. Ribot begon mst te
zeggen, dat do Fransche regeering, in over
leg met die der bondgenooten, besloten
had, de Pauselijke nota niet te beant
woorden, ondanks het hooge gezag van
deu Paus. Ribot zotdeWij behoeven niet
to antwoorden op alle uituoodigingen tot
besprekingen. Zij, die in de eerste plaats
wenschen, zijn degenen, die niet antwoord
den toen Wilson vroeg naar de oorlogs
doeleinden.
Laat men zeggen, wat mon eigenlijk wil; wij
zullen het aanvaarden als men ons Elzas
Lotharingen teruggeeft, vergoedingen voor
geleden schade en een volkenbond toezogt.
Doch wij willen zekerheid hebben, dat mon
ons niet in een valstrik lokt. Met dit
laatste bedoelde Ribot, dat het Duitsche
volk den vrede zal moeten waarborgen.
De Fransche regeering blijft vasthouden
aan de reeds vroeger gestelde eisohen. Ze
wenscht Elzas Lotharingen terug en de
schade, die in Frankrijk aangericht is,
vergoed te hebben. Het is duidelijk en on
omwonden gezegd.
Men ziet, dat er zich nog meer moeilijk-
beden bevinden op den weg naar den
vrede, dan enkel België. Elzas Lotharingen
mag evenmin over het hoofd worden ge-
zieD. Zonder twijfel moet dan ook worden
gezegd, dat de vrede nog ver af is, al
blijft ook het vredesvraagstuk aan de orde
en al begint er omtrent de ware vredes-
bedoelingen der strijdende partijen ook
langzamerhand wat meer klaarheid te ko
men.
—o-o—o
De regeeringen der geallieerden achten
het oogenblik om over vrede te spreken,
nog niet gekomen maar onder de vol
keren wordt de vredesstrooming steeds
grooter. In Frankrijk heeft hot nieuwe
kabinet, met op een na algemeene stem
men, de gevraagde motie van vertrouwen
gekregen, maar.., bijna de helft der kamer
leden ODthield zich van stemming. Het
laat zich aanzien, dat die het Painlevé
nog wel eens erg lastig zullen maken.
De Italiaansche grens is in de afgeloopen
week een paar dagen gesloten geweest,
Daar than3 blijkt als een gevolg van erns
tige onlusten onder het volk in Milaan en
andere steden, dat de oorlog moede is.
En in Rusland viert thans weer de uiter
ste linkerzijde haar triomfen. 1-Iet jammer
lijk geëindigde avontuur van Kornilof,
heeft Korenski's positie aanmerkelijk ver
sterkt.
Maar hij zal meteen te luisteren hebben
naar de leiders der arbeiders en soldaten,
die vóór alles een vrede zonder annexatie
of schadeloosstelling willen.
Wie weet of ook in Engeland en Frank
rijk de regeeringen Diet spoedig'genoodzaakt
worden een toontje lager te zingen.
TEXEL, 26 Sept. 1917,
De afd. „Texel" van bet N.O G.
hield Zaterdag eene vergadering in „Café
Den Burg".
Met de aanwezigen werd in het bij
zonder welkom geheeten «ie heer W.
Mets Tz Wethouder, die mot zijne her
benoeming gefeliciteerd werd, Verder
werd gewezen op da gedurige verande
ringen in het schooltoezicht, brj de leden
lijst dor afl, enz, en geopend met dm
wenscb, dat er in deze duistere tijden
Dog eenig licht van deze vergadering
zou mogen uitgaan.
Als nieuw lid werd aangege 'en M j.
M. Brouwer, onderwijzeres te Waal.
Na behandeling der notulen en eenua
"i
3 Z
BC
