Nó, 3130
Woensdag 17 October 1917.
31ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van meek fof week.
Dit blad veracht)at Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor din Burg 40 Cta. Franco per post door ge
heel Nedibland 95 Cta. Niuir Amerika en andere
landen met verhooging der porto'i.
Advertentiëu daags voor de uitgave vóór 4 uur nam
Prijs der Advertcnlièn.
Van 1 tot S regels 30 Cta. Iedere regel meer 8 Ct
Qroote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 8 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Fibjia LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, BorsopTexïl.
Thee en Koffie.
De Burgemeester van Texel maakt
bekend, dat tot en met 31 October a. s.
zal mogen worden verkocht en afge
leverd
op bon no. 1 van de thee- en koffie-
kaart 0,05 K.Ö. (half ods) thee
op bon no. 2 van de thee- en koffie-
kaart 0,2 K.G. (2 ons) koffie,
Texel, 16 October 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
6-13 Oct.
Een wedstrijd in onrecht! We gebruik
ten deze uitdrukking reeds eerder om de
handelingen der oorlogvoerende grootmach
ten tegenover de zwakkere neutralen te
kwalificeeren. Ook ons land weet daarvan
mee te spreken. Worden we niet door de
eene party geknepen, dan wel door de
andere. Onze scheepvaart wordt van alle
kanten bedreigd en bemoeilijkt, onze han
del wordt lamgeslagen en onze voedsel
voorziening worden de ernstigste moeilijk
heden in den weg gelegd. En naar recht
wordt niet gevraagd. Het recht heeft afge
daan, macht regeert de wereld.
Wat we in de laatste dagen weer van de
zijde der Entente ondervinden, begint haast
op een record te gelijken. Met name bedoe-
len we, de maatregelen door de Engelsche
en Amerikaansche regeering ten opzichte
van ons land genomen.
De Engelsche reg6ering heeft onze tele
grafische verbinding voor handels- en
financieele telegrammen, zoowel met,
als via Engeland stopgezet, zooals ze
beweert bij wijze van represaillemaatregel,
omdat onze regeering niet wil voldoen
aan de Engelsche eisch, om alle goederen
verkeer tusschen Duitschland en België,
voor zoover dat over ons land plaats vindt,
te verbieden. Er worden laogs de water
wegen, die uit Duitschland over ons land
naar België voeren, zand 6n steenslag
naar België gebracht en ijzererts uit Bel
gië naar Duitschland vervoerd. Op grond
van de Rijnvaartakte is onze regeering
genoodzaakt dit vervoer toe te laten, voor
zoover ze zekerheid heeft, dat hetgeen
doorgevoerd wordt niet voor oorlogsdoel
einden gebezigd wordt. Van Engelsche
zijde is er reeds vroe ger over geklaagd,
dat er te groote voorraden zand en steen
slag naar België gevoerd werden en dat
deze niet dienden tot herstel en onderhoud
van Belgische wegen, doch voor oorlogs
doeleinden aan het front. Onze regeering
heeft daarop door een paar officieren een
onderzoek in België laten instellen en deze
hebben gerapporteerd, dat het doorgevoerde
niet anders dan voor de wegen gebruikt
is geworden. Bovendien heeft de regeering
van Duitschland voor iedere vracht een
schriftelijke verklaring gevorderd, dat deze
niet voor oorlogsdoeleinden zou worden
gebezigd. Ook heeft ze het vervoer gedur
rende eenigen tyd geheel stop laten zetten,
toén ze van oordeel was, dat er voldoende
doorgevoerd was.
De Engelsche regeering vindt dat alles
echter niet voldoende. Ze stelde den onrecht-
matigen eisch, dat alle vervoer,uit Duitsch
land direct behoorde stopgezet te worden.
Onze regeering beriep zich op het geschre
ven recht, op de bepalingen die daarom
trent vastgesteld zijn, op haar verplichtin
gen om de Rijnvaartakte na te komen
maar John Buil bleef op zjjn stuk staan.
En toen onze regeering niet toegaf, omdat
ze op grond van het recht niet mocht,
toen sloot Engeland eenvoudig de telegraaf
kabel af van onzen handel, een maatregel
die zeer ernstig moet worden geacht. Zoo
wil het groote Albi on het kleine Nederland
met geweld dwingen, ontrouw te worden
aan het recht. Er is daardoor een spanning
tusschen Den Haag en Londen ontstaan,
die zich dreigend laat aanzien, die zelfs
wel eens heel ernstigé gevolgen zal kun
nen hebben.
Wat de Amerikaansche regeering ons
aandoet is haast niet minder erg. Door
het weigeren van bunkerkolen aan onze
schepen is de scheepvaartverbinding tus-'
schen ons land en de koloniën onmogelijk
geworden. Amerika eischt van onze sche
pen, dat ze na hun ladingen in onze ha
vens gelost te hebben, met vracht naar
Amerika zullen terugkeeren. Door kolen
te weigeren en onze scheepvaart onmoge
lijk te maken, wil Amerika ods dwingen
onze schepen prijs te geven aan het ge
vaar van den duikbootoorlog. Zelfs .wordt
er over gesproken, dat Wilson voornemens
is nog een stap verder te gaaD, n.l. dat
hij onze schepen, die in Amerikaansche
havens liggen, eenvoudig in beslag zal
nemen als onze regeering weigeren blijft
op zijn onrechtmatige eischen in te gaan.
We willen hopen, dat het onze regeering
zal moge gelukken, ook deze ernstige
moeilijkheden, die zoozeer ons economisch
leven bedreigen, uit den weg te ruimen,
al ontveinzen we ons niet, dat daarvoor
veel geduld, wijsheid en voorzichtigheid
noodig zal zijn.
De herfststormen loeiden en de regen
vlagen sloegen kletterend neer, dag aan
dag in de afgeloopen week, als de voor
boden van den vierden verschrikkelijken
oorlogswinter die zoo snel nadert. Ondanks
storm en regen echter, werd de geweldige
worsteling op het front in Vlaanderen met
kracht onafgebroken voortgezet. Generaal
Haig liet'zijn soldaten opnieuw stormloo-
pen tegen de Duitsche linies noordelijk en
noordoostelijk van Ypereu en onder aan
voering van generaal Anthoine rukten wes
telijk daarvan de Franschen op. De geal
lieerden maakten bij deze aanvallen weder
eenige vorderingen, doch van beslissenden
invloed waren deze niet. De Duitschers
bieden in Vlaanderen schier een wanhopi-
gen tegenstand en ieder stukje van den
Belgischen grond kan door de geallieerden
niet anders dan tegen zware offers wor
den heroverd.
Van de andere fronten kwamen in de
laatste dagen geen belangrijke berichten.
Wel echter schijnen er op het oorlogstoo-
neel in Mesopotamië, waar het vechtseizoen
met het koelere weder weer een aanvang
heeft genomen, belangrijke gebeurtenissen
worden voorDereid. Generaal Maude is reeds
een offensieve bewegiDg begonnen, maar
er is ook een belangrijk tegenoffensief te
verwachten. Naar luid der berichten is
een groot Duitsch legercorps voor dat doel
naar Konstantinopel overgebracht en zal
dit met de Turken straks tegen Bagdad
oprukken om de Engelscben uit Mesopo
tamië te verdrijven.
Belangrijker dan de krijgsbedrijven waren
in de afgeloopen week de politieke gebeur
tenissen. Belangrijk, omdat daarbij he^
vredesvraagstuk weer eens sterk naar voren
werd gebracht en laat ons hot dadelijk
maar zeggen do vredesvooruitzichten
weer zeer veel sleohter zijn geworden. In
den Duitschen Rijksdag heeft de minister
van buitenlandsche zaken, von Kühlmonn
bij de beraadslagingen over den oorlogs
toestand, een nadere uiteenzetting gegeven
omtrent Duitechland's oorlogsdoeleinden.
Daarbij verklaarde hij, dat. naar zijn over
tuiging, niet in de eerste plaats de Bel
gische kwestie, doch de toekomst van
Elzas Lotharingen den vrede tegenfioudt.
Behalve de Fransche eisch voor de ver
overing van Elzas-Lotharingen, bestaat er
goen kwestie welke niet zou kunnen wor
den opgelost door onderhandelingen en
regelingen, zoodanig dat nieuwe offers
van goed en bloed overbodig zouden zijn.
Maar Elzas-Lotharingen is het groote strui
kelblok. Engeland heeft zich verplicht den
Franschen eisch te zullen steunen, politiek
en met de wapens, zoolang de republiek
zelf daaraan biyft vasthouden. En waar
dat zoo was, daar wilde Von Kühlmann
duidelijk en klaar het Duitsche standpunt
uiteenzetten. Duitschland heeft op de vr.aag,
of het ten opzichte van Elzas-Lotharingen
geen beloften kan doen, slechts één ant
woord ineen, neen, nooit! Zoolang
nog één Duitsche vuist een geweer kan
vasthouden, kan de onschendbaarheid van
het Rijksgebied niet het voorwerp zijn van
welke onderhandelingen of beloften ook.
Duitschland zal daarvoor vechten tot zijn
laatsten droppel blo6ds. Over alles kan ge-
praat^worden ook over België maar
over Elzas Lotharingen niet. Aldus, zij het
dan ook met wat andere woordeD, de
spreker.
Ook de rijkskanselier Michaëlis heeft zich
in dien geest uitgelaten. Ook hij verklaarde
dat vredesonderhandelingen onmogelijk zijn,
zoolang de vijanden Duitschlands grens
palen willen achteruitzetten en zijn positie
in Europa en overzee willen aantasten.
Duidelijker dan het tot nog toe gezegd
werd, heeft d6 Duitsche regeering zich be
reid verklaard tot een vrede door overleg
en zonder annexaties, maar dan moetende
geallieerden den eisch inzake Elzas-Lotha-
riDgen terug nemen.
Doch daaraan wordt in Parijs en Londen
niet gedacht. Lloyd George en Asquith
hebben al dadelijk, in hun antwoord op de
verklaringen der Duitsche regeering, even
beslist laten uitkomen, dat de oorlog niet
zal eindigen voordat Elzas-Lotharingen aan
Frankrijk teruggegeven is.
De wederzijdsche verklaringen luidden
zóó pertinent, dat van overleg geen sprake
zal kunnen zijn, zoolang de huidige regee-
ringen aan het bewind zijn. Over de kwestie
van Elzas-Lotharingen zal het zwaard
moeten beslissen en dat beteekent, dat
de vrede verder af 'is dan ooit.
—o—o—o—
Er hebben zich in den Duitschen Rijks
dag in de afgeloopen week ook nog andere
belangrijke dingen afgespeeld. Er werd door
de sociaal-democraten een interpellatie ge
houden over de actie der Al-Duitschers in
het leger tegen de vredesresolutie van de
Rijksdagmeerderheid. Michaëlis had het niet
de moeite waard geacht om zelf te ver
schijnen en had de beantwoording der
interpellatie overgelaten aan den minister
van oorlog Von Stein en minister Helfferich.
Vooral laatstgenoemde, ging daarbij wat
onhandig te werk en er dreigde een ernstig
conflict tusschen de Rijksdagmeerderheid
eo de rr-geering Michaëlis verscheen daarop
echter in* den Rijksdag en kalmeerde de
gemoederen. Echter, om den volgenden dag
de stemming geheel te bederven. Toen
kwam de minister van marine Vón Capelle
n.l. in den Rijksdag om, gesteund door
den Kanselier, een hevige aanval te onder
nemen tegen de onafhankelijke socialisten
Dittmann, Haase en Vogtherr. Zij wierpen
deze de zware beschuldiging voor de voeten,
dat z(j met revolutionaire elementen van
de vloot samengespannen hadden, om te
trachten de vloot lam te leggen. Uit de
zeer beknopte mededeelingen daaromtrent,
viel af te leiden, dat zich op een gedeelte
der vloot ernstige dingen hebben afgespeeld,
dat een poging is gewaagd om het Russi
sche voorbeeld te volgen en de vloot in
opstand te brengen. De poging is mislukt,
maar dat zich ernstige feiten hebben afge
speeld bleek uit de niededeoiing, dat zware
straffen opgelegd en zelfs doodvonnissen
voltrokken moesten worden. t
De beschuldigden verdedigden zich en
beweerden, dat er gerechtelijke moord werd
gepleegd tegen manschappen van de vloot,
terwijl andera sprekers op een onderzoek
aandrongen.
Het geval verwekte een groote opschud
ding en heeft in de pers scherpe critieic
uitgelokt. Men neemt het de regeeriug zeer
kwalijk, dat ze de ernstige gebeurtenissen
aan de groote klok gehangen heeft, enkel
en alleen om de socialisten te treffeo, doch
waardoor zo de vredeszaak onberekenbare
schade heeft berokkend. De „Vorwarts* en
andere bladen roepen om het aftreden van
Von Capelle en Michaëlis en naar luid der
berichten, is het volstrekt niet uitgesloten
dat Von Capelle heel spoedig van het too-
neel zal verdwijnen. De Rijksdagmeerder
heid heeft stelling genomen tegen dit op
treden der regeering en het kon best zijn,
dat ook de dagen van Michaëlis als rijks
kanselier geteld zijn.
TE XEL, 17 Oct. 1917.
Melkveehoudersbond.
De voorz. de heer J. Kooij kon Maan
dagavond in cafe den Burg in een goed
bezochte vergadering zijn openingswoord
uitspreken, waarbij hij na een welkom
aan de aanwezigen, inzonderheid aan de
loden van Oosterend, er zijn leedwezen
over uitsprak, dat de omstandigheden
hem noodzaakten over verhooging van
den melkprijs te spreken. Liever had
spr. gezien, dat de omstandigheden een
prijsverlaging wettigden.
Nadat de notulen waren gelezen en
goedgekeurd deelde de voorz. mede een
telegram te hebben gehad van den Bur
gemeester van Helder, houdende een
uitnoodigmg tot het bijwonen van een
aldaar te houden vergadering.
Spr. had een schrijven ingezonden en
dezer dagen van den heer Beek van
Helder de mededeeling ontvangen, dat
de melkprijs voor Helder was gesteld op
14 cents per liter bij den boer aan huis
en 15 cent bij de slijters thuis bezorgd,
terwijl nog poginhen zullen worden aan
gewend den Helder in de le zöne te
doen opnemen.
Verder deelde spr. mede, dat de melk
prijs door den Burgemeester van Texel
voor die gemeente was bepaald op 15
cents aan da particulieren, terwijl de
toeslag, die de slijters zullen ontvangen
nader zal worden vastgesteld.
Hierop bracht de voorz. verslag u t
van de algemeens vergadering te Amster
dam in Parkzicht gehouden.
Op de hem eigene wijze gaf spr. het
behandelde ter algemeens vergadering
weer, al moest hij tot de conclusie komen,
9&K
—o—o—o
OOO