K°. 8136
Woensdag 7 November 1917,
31ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor den Borg 40 Cts. Franco per post door ge-
heel Nederland 55 Cts. Niuir Amerlka en andere
landen met Yerhooging der porto's.
Advertentiën daags voor de uitgave vóór 4 nur nam.
Pr\js der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Qroote letters en Vignetten wordon niuir pliutsruimto
berekend. Bewpsnummori 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ABVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Fibma LANGSYELD DE R O O IJ, Parkstraat, Buna op Tex el.
Bons voor regeeringsartikelcn.
De Burgemeester van Texel brengt
onder de aandacht dat het verboden is
meer broodkaarten en bons voor ver
schillende gerantsoeneerde artikelen in
ontvangst te nemen dan waarop men
volgens de samenstelling van het gezin
aanspraak heeft.
Zij, die te veel boubladen in hun be
zit hebben worden daarom met aandrang
uitgenoodigd deze zoo spoedig mogelijk
ten gemeentehuize in te leveren.
Blijkt bij de ingesteld wordende con
trole, dat inlevering achterwege is ge
bleven, dan zal tegen de overtreders
proces verbaal worden opgemaakt.
Texel, 6 November 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BÜYSING DAMSTE.
Harkt.
De Burgemeester van Texel brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat
de najaars groote veemarkt alhier voor
taan wordt gehouden op don tweeden
Maandag in November.
Texel, 6 November 1917.
De Burgemeester voornoemd.
BÜYSING DAMSTE.
27 Oct.-3 Nov.
November heeft zijn intrede gedaan met
mist en Devel, die hij als een rouwsluier
legde over de dagen. Op de velden buiten
legert zich de groote weemoedige leegte,
vol kille eenzaamheid. Verstomd is het
lied van den leeuwerik, waar we zoo dik
wijls naar hebben geluisterd en nietB
haast veimeemt het oor, dan het eentonig
gekras van raven en kraaien en zoo af
toe een schot, dat van den dood spreekt,
die het wild van alle kanten beloert, 'tls
alsof de adem des doods gaat over het
veld. Men krijgt zoo het gevoel in de
triestige, mistige Novemberdagen, alsof de
ernst en de weemoed van het leven ver
meerderd is, nu de natuur het, even mys-
terieusche als vreeseljjke, proces van het
sterven doormaakt.
Vooral in deze dagen drukt dat gevoel,
als onze gedachten wat verder dwalen en
we ons het afschuwelijke oorlogsbeeld voor
oogen hebben, dat in de laatste dagen op
nieuw met het bloed van zoovelen rooder
nog gekleurd werd.
Nog [steeds woédt de oorlog voort in
ontzettende kracht, te land. ter zee, in de
lucht. En de stem van den vrede is
weer verstomd het zijn de kanonnen
die ^preken hun overweldigende taal [en
alles met hun geluid overstemmen,
—o—o—o—
Inzonderheid ging de blik in de laatste
dagen tnaar het zuidelijk front, waar de
oorlogsvlammen hooger oplaaiden dan ooit.
Wie zou een paar weken geleden hebben
gedroomd, dat daar een zoo geweldige
verandering voor de deur stond? Op het
zelfde oogenblik, dat nieuwe groote aan
vallen van het Italiaansche leger werden
verwacht, die de poort van Triest zouden
openbeuken, werden de Italianen door de
Duitsche en Oostenrijk-Hongaarsehe storm-
colonnes overhoop geloopen. De 12e Isoozo-
„ag ontbrandde, maar ditmaal was het
initiatief niet aan de zijde van Italië. En
het succes evenmin. Integendeel, het Ita-
liaansche leger leed een zóó geweldige
nederlaag als nauwelijks denkbaar was.
Een nederlaag, waarvan de gevolgen nog
niet zijn te overzien. Binnen een week
tijds hebben de verbonden Duitsch- en
Oostenrijksch Hongaarsche legers, de Ita
lianen Diet alleen ontnomen wat deze iD
elf verschrikkelijke veldslagen slechts had
den kunnen veroveren met inspanning van
aile krachten en tegen de zwaarste offers,
maar ze rukten ook zegevierend Italië
binnen, uit het noorden, zoowel als uit
het oosten. Generaal Cadorna heeft getracht
zyn ontredderde legers in snelle marschen
achter de Tagliamento in veiligheid te
brengen. Hij is daarin slechts ten deele
geslaagd. Bijna al zijn geschut heeft hij
in den steek moeten laten en b|j tiendui
zenden tegelijk werden zijn terugtrekkende
manschappen gevangen genomen. Een deel
van zijn rechtervleugel ter sterkte van
60,000 man en- 500 kanonnen kon niet
spoedig genoeg den overkant van de Taglia
mento bereiken, werd afgesneden en moest
de wapens -neerleggen. En hetzelfde lot
ondergingen tal van kleinere troopenaf-
deelingen, zoodat tien dagen na den eers
ten stormloop, de Centralen meer dan
200,000 gevangenen gemaakt en over de
1800 kanonnen veroverd hadden, benevens
6en reuzenvoorraad ander oorlogsmateriaal,
als auto's, bagagewagens, mijnwerpers en
en munitie.
Voorloopig is de zegevierende stormloop
van de Centralen thans gestuit door de
Tagliamento, de eerste breede rivier wes
telijk van de Isonzo. Daar achter hebben
de Italianen hun versterkte stellingen en
Cadorna heeft daarheen thans het over
schot van zijn legers teruggetrokken. Aller
blikken richten zich thans naar dat deel
van het groote oorlogstooneel onzer dagen.
Daar aan de Tagliamento zal worden be
slist over het lot van Italië.
Zal Cadorna in staat zijn daar den vij
and met gunstig resultaat het hoofd te
bieden Op die vraag kan nog geen ant
woord worden gegeven, maar wel staat
het vast, dat hij een zwaar karwei zal te
verrichten hebben. Ook al heeft Cadorna
nog een aanzienlijk deel van het tweede
en derde Italiaansche leger veilig achter
de Tagliamento in de zich daar bevindende
stellingen gekregen, "het gemis der verlo
ten kanonnen zal zich zwaar laten gevoe
len. Ook is het aan te nemeD, dat het mo
reel der Italiaansche troepen door een zoo
zware nederlaag ernstig geschokt is ge
worden. Tegenover het geslagen leger
staat een met overwinningsgeestdrift be
zielde tegenstander, die zeker met- nog
onstuimiger kracht zal beproeven, de Itali
anen ook uit de Tagliamentostellingen te
werpen.
Gemeld wordt, dat thans met groote
haast troepen uit Frankrijk najir het Itali
aansche front worden gezonden en dat de
Daliaansche pers vol goeden moed is. De
nieuwe Italiaansche minister van oorlog,
Aifieri, zond Cadorna een telegram, waar
in hij verklaarde,; dat de regeering vertrou
wen in het leger en den aanvoerder stelt,
waarop Cadorna heeft geantwoord, dat het
leger na twee jaren van strijd ook in de
ze ure des gevaars zijn plicht zal doeD.
Ook heeft koning Emanuel een bezoek ge
bracht aan het front langs de Tagliamento,
zeer zeker om door zijne tegenwoordigheid
den gezonken moed der troepen weer aan
te wakkeren. De pers der geallieerden
tracht de Italianen moed in te spreken en
Lloyd George, die steeds heel royaal met
oratorisch vuurwerk is, zond Orlando, den
nieuwen ministerpresident een teiegrahi
waarin hij als zijn overtuiging uitspreekt,
dat de einst van het oogenblik het Itali
aansche volk b|jeen zal brengen en hjj
het vertrouwen uit, dat de Italiaansche-
Britsche vriendschap gesteund zal worden
dqor de samenwerking hunner legers, met
die der Franschen op een en hetzelfde
slagveld en dat niet alleen de invasie zal
worden gestuit, maar dat de vjjand na
een harde les, voor altijd zal worden ver
jaagd naar de plaats vanwaar hij gekomen
is.
Dat kan alles mee helpen om den moed
weer aan te wakkeren, maar meer dan aan
woorden heeft Cadorna thans behoefte aan
kanonnen en manschappen. Er wordt zeer
zeker met koortsachtige haast gewerkt om
hem daarvan te voorzien. Het dreigend
gevaar schijnt de Italianen in één slag de
eenheid teruggegeven te hebben, die in den
laatsten tjjd zoek was. Waarschijnlijk zelfs
is de ernstige ramp, die het thans treft,
voor een groot deel te w|jten aan twee
dracht. Gemeld is althans, dat de Italiaan
sche linkervleugel aan de Isonzo uit zijn
stellingon weg liep, nog voordat de Duit
sche aanval begonnen was.
En voor het overige doen de geallieerden
hun best te helpen. Op het geheele Russi
sche front is de actie levendig geworden
in de laatste dagen en op het westelijk
front blijven de Franschen en Engelsohen
met kracht hun krijgsoperaties voortzetten.
De Franschen hadden daarbij in de laatste
dagen weer een belaDgr|jk succes, door de
verovering van de belangrijke Chemin des
Dames, om het bezit waarvan reeds zoo
lang en zoo verbitterd gestreden werd.
o-o-o
De toenemende actie op het oostelijke
front zou de veronderstelling kuDnen wek
ken, dat Rusland bezig is zich te herstellen
en dat ook aan het front weer geregelde
toestanden ingetreden zijn. Een dergelijke
conclusie lijkt evenwel zeer voorbarig en
is ook in strijd met de verklaring die
Kerenski in de afgeloopen week aan een
vertegenwoordiger van het Amerikaansche
blad, de „Associated Press" omtrent den
toestand gegeven heeft. Kerenski zei bij
die gelegenheid, dat [Rusland uitgeput is
en dat de zware last van den oorlog thans
door de geallieerden gedragen moet worden.
Aanvankelijk was door deze uitspraak de
gedachte gewekt, dat Rusland de bond-
genooten voorbereidde op een afzonderlijke
vrede, doch dit bleek alras een ODjuiste
conclusie te zijn. Kerenski heeft dat in
een later persgesprek zelf verklaard en
ook de Amerikaansche staatssecretaris Lan-
siDg heeft een dergelijke mededeeling ge
daan. IntusscheD is nog niet duidelijk ge
bleken, wat Kerenski eigenlijk bedoelde,
toen hij verklaarde, dat Rusland thans
uitgeput ismaar dat het geschikt is, om
niet al te veel meer van die zijde te ver
wachten, spreekt wel van zelf. De Russische
stoomwals, die eerst al in allerlei slooten
en goten was vastgeraakt, is thans in ont
redderden staat in het moeras van de
revolutie blijven steken en of het daaruit
nog ooit weer op den vasten grond zal zijn
te krijgen, staat zeer te bezien.
't Is de-Duitschers niet kwalijk te nemen
dat ze in de laatste dagen in een opge
wekte stemming verkeeren, dank zij de
successen der verbonden troepen in Italië,
en dat de bladen aan de krijgsbedrijven
.bijzondere aandacht schenken. Daarnaast is
er echter ook een andore aangelegenheid,
die in bijzondere mate de gemoederen bezig
houdt. We bedoelen de Kanselierscrisis, of
liever de Kanselierswisseling, want de
crisis is thans opgelost. Michaölis is dan
toch afgetreden en de Keizer heeft als diens
opvolger graat von Hertling benoemd, den
Beierschen minister-president. Klaarblijke
lijk hebben de meerderheidspartijen
Michaëlis wel zoo krachtig te verstaan ge
geven, dat zij met hem niet verder wenscb-
ten zamen te werken, dat deze dan toch zijn
koffers heeft gepakt. Z|jn heengaan heeft
het bew|js geleverd, dat een kanselier zon
der den steun van de Rijksdagmeerderheid
niet regeeren kan. Graaf Hertling heeft dat
ook zeer terecht begrepen en naar luid der
berichten, heeft h|j dan ook eerst nog zeer
geaarzeld de vereerende opdracht van den
Keizer aan te nemeD. H|j heeft, hoe weinig
democratisch hij zelf ook moge z|jn, eenige
offers moeten brengen, om met de meer
derheid tot overeenstemming te geraken.
Volgens de berichten heeft hij genoegen
moeten nemen met een programma dat de
partijleiders .hem voorlegden en dat de
volgende punten bevatte
lo. Ten uitvoerlegging van de Pruisische
kiesreohthervorming2o. Verzachting of
opheffing van de politieke censuur enden
staat van beleg; 8o, de leiding der buiten-
landsche politiek te voeren op den grond
slag van de antwoordnota aan den paus.
Gemeld wordt, dat met Miohaëlis ook
Helfferich en de levensmiddelendictator von
WaldoD, b6ide conservatief, van het tooneel
zullen verdwijnen en dat niemand minder
dan Von Payer, de bekende leider der vrij
zinnige volkspartij, het ambt van vice-
kanselier zal krijgen en de nationaal-
liberaal Friedberg plaatsvervangend minis
ter-president van Pruisen zal worden. De
soc.-democraten hebben geweigerd deel van
de regeering uit te maken, maar den kan
selier alle steun toegezegd, als hij zich
houdt aan de voorwaarden hem door de
R|jksdagmeerc|erheid gesteld.
TEXEL, 7 Nov. 1917.
Oudeschild, 5 Nov.
Hedenmorgen kwam schipper A. de
Jong, met een mijn voor den boeg de
haven binnen. Bij hqt garnalenvjsschen
was deze in zijn net verward geraakt
Op last van den Stelling-Commandant
moest het vaartuig de Haven weder
verlaten, waaraan de schipper gehoor
gaf. Om verdere moeite te voorkomen,
liet hij de doorboorde mijn op behoor
lijke diepte zinken.
Qosterend,5 Nov.
Zaterdagavond j. 1. werd de aange
kondigde vergadering van „Dorpsbelang"
gehouden. Ongeveer 60 personen waren
aanwezig.
Na opening werd overgegaan tot be
handeling van een conceptreglement,
waarin als doel aangegeven werd, dat
de vereeniging zooveel mogelijk da al-
gemeene belangen der bewoners van
Oosterend en omstreken zal trachten
te bevorderen.
Zoowel vrouwen als mannen kunnen
lid zijn. De contributie bedraagt f0,25.
Het Bestuur zal bestaan uit 7 leden,
die de functies onder elkander verdoe
len, volgens rooster om de 3 jaar aftre
den en niet dadelijk herkiesbaar zijn.
De werkzaamheden worden gratis waar
genomen.
Na voorlezing enartikelsgewijzebehar-
deling werd het concept goedgekeurd
en als reglement vastgesteld.
Daarna werden mededeeliDgen gedaan
omtrent de melkbeweging, waaruit bleek,
dat men goede hoop heeft voldoende
0-0 0
