N-°. 3144
Woensdag 5 December 1917*
31st0 Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad,
Van wesk tot week
5?it bissd veiRebtjnt Woensdag- eu Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per S maanden-
Voor den Burg 40 CU. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiëa daags voor de uitgave vóór 4 uur nam.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere rogol meer G Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers S Ct». per nummer. t
ABONNEMENTEN en ABYERTENTIEN worden aangenomen by de üitg. Fikma LANGEVELB DE ROOIJ, Parkstraat, Bona op Tkxkl.
Sclioenreparatie,
De Burgemeester van-Texel brengt
ter openbare kennis, dat bons om schoe
nen tegen verlaagden prijs te kunnen
laten voorzien van nieuwe zolen en
hakken voortaan kunnen worden afge
geven aan personen behoorende tot ge
zinnen, die geen grooter inkomen heb
ben dan gemiddeld f17 per week. De
grootte van het gezin kan aanleiding zijn
dat deze grens hooger of lager gesteld
wordt.
Het is de bedoeling, dat de bon wordt
aangevraagd tegen den tijd, dat men de
schoenen wil laten repareeren.
De aanvragen dienen onder opgave
van het nummer der schoenen te ge
schieden door een volwassen lid van het
gezin, ten tijde en ter plaatse als door
de Wijkcommissiën is of wordt vast
gesteld.
Texel, 3 December 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
Schoenen.
De Burgemeester van Texel brengt ter
openbare kennis, dat met den aanvang
der volgende week voor personen be
hoorende tot gezinnen met minder
inkomen dan f 1209 per jaar, bons ver
krijgbaar zijn om tegen verlaagden prijs
nieuwe schoenen te bökomen.
De houder van een bon betaalt aan
den schoenhandelaar niet meer dan f8
voor een paar eenvoudige mansschoenen
van ten hoogste f 12 verkoopsprijs
niet meer dan f6 voor een paar een
vovdige jougons-choenen van ten hoogste
f9,- verkoopsprijs;
niet meer dan f2,50 voor een paar
eenvoudige kinderschoenen van ten
hoogste 14,- veikoopsprijsen
niet meer dan f6,— voor een paar
eenvoudige vrouwenschoenen van ten
hoogste f9,- verkoopsprijs.
Duurdere schoenen mogen op de bons
Diet worden afgeleverd, terwijl ieder
persoon niet meer dan één paar schoenen
tegen verlaagden prijs kan bekomen.
Het is de bedoeling dat een bon wordt
aangevraagd tegen den tijd, dat men
zich een paar nieuwe schoenen wil aan
schaffen.
De aanvragen dienen te geschieden
door een volwassen lid van het gezm
ten tijde en ter plaatse als door de
Wijkcommissiën is of wordt vastgesteld.
Texel, 3 December 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
34 Sov. 1 Dec.
De Eerste Kamer heeft de voorgestelde
Grondwetsherziening aangenomen en de
Koningin heeft onmiddellijk Hare band-
teekening er onder geplaatst. Woensdag
12 Dec. zal van de puien van de raadhui
zen de publicatie worden afgelezen. -
De Grondwetsherziening... bestaat er
nog belangstelling voor? Zal men in drom
men optrekken naar het gemeentebuis,
om de plechtige afkondiging van de ge
wichtige herziening by te wonen - We
gelooven het niet. Waar de behandeling
der ontwerpen plaats moest hebben bij
blina algeheel gebrek aan belangstelling,
zelfs in de Kamer, daar zal het groote
publiek ook nu wel niet veel notitie ne
men van de afkon lifcingsplechtigheid. En
toch, zal dan vervuld zyn, den jarenlangen
op allerlei samenkomsten en meetings
naar voren gebrachten wensch, de leuze
waarvoor men optochten en demonstraties
heeft gehouden bij de vleet, waarmee men
op honderden kiesvergaderingon zoo'n uit
bundig succes placht te hebben.
Er is in deze oorlogsdagen over 't alge
meen niet veel belangstelling voor wat
men de politiek noemt. Er zijn ook zooveel
andere zaken, die de menschen nader aan
het hart liggen. De groote oorlog en de
algemeene buitenlacdsche politieke toestand
die eeu geheelon ommekeer ondergaat,
de moeilijkheden die ons land vaa de
zjjde der oorlogvoerenden ondervindt,
de geweldige duurte en de vele andere
zware en onaangename lasten, die de bui
tengewone tijdsomstandigheden op aller
schouders leggen, nemen al te zeer de
gedachten en belangstelling in beslag, om
nog oog en oor te hebben voor wat erop
het politieke schouwtooneel in Den Haag
te zien en te hooren wordt gegeven.
Dat alles is verklaarbaar, maar is het
ook niet eenigszins te betreuren Immers,
de arbeid di6 de Kamers verrichten is
vooral niet minder belangrijk dan in de
dagen vóór den oorlog, afgezien nog van
de crisismaatregelen, waarvoor de goe
gemeente in den regel ook nu nog wel
eenige belangstelling aan den dag legt.
Do grondwetsherziening beeft de achter
liggende periode zelfs gemaakt tot een
van buitengewone beteekenis.
Voor een belangryk deel ligt de schuld
aan de Kamers zelf, doordat deze zich
maar al te vaak meer door de politiek
dan door hoogere belangen laten leiden bij
beraadslagingen en beslissingen. We zagen
het nog weer in de afgeloopen week, in
bet feit, dat de Eerste Kamer weigerde
bet ontwerp der Ouderdomsverzekering
in behandeling te nemen. De achtergrond
van deze weigering was, dat de rechter
zijde het staatspensioen niet wenscht,
omdat zij daarin ziet een stuk ftlle poli
tiek, die gericht is tegen de wet-'falma.
En daar de linkerzijde de verplichte ver
zekering niet wil om de politiek en de
rechterzijde geen staatspensioen wil invoe
ren, alweer om de politiek, daar staat
men alweer voor het ergerlijke feit, dat
al wat oud en arm is eerst weer aan zich
zelf overgelaten blijft een slachtoffer
wordt van de politiek.
De Tweede Kamer heeft in de afgeloo
pen week weer algemeene beschouwingen
gehouden bij de meter, natuurlijk zeer
belangwekkend, want ze handelden vooral
over de politiek en over het groote raad
sel wat uit den tegenwoordigen wereld-
toestand, die even ODzeker als verward
en duister is, ten slotte geboren zal wor
den. Vroeger heette dat reeds, verpraten
van den Dationalen tijd en toen waren de
tijdsomstandigheden normaal.
En alsof dat alles nog niet mooi genoeg
is, komt van meer dan een zijde het be
richt, dat er een ernstig geschil is gere
zen tusschen de ministers Treub en Post-
huma. Eerstgenoemde kan zich niet ver-
eenigeG met de voorstellen van zijn amot-
genoot, betreffende de bestrijding van de
kosten der beschikbaarstelling van levens
middelen. Hij heelt zich daar ten slutte
bij neergelegd voor ditmaal, maar in ver
band met zijn bezwaren verkregen, dat
de credietuanvrage tot de eerste helft vin
1918 wordt beperkt. Een en ander heeft
minister Treub neergeschreven in de
memorie van toelichting op het 150-opcen-
ten ontwerp op de verdedig! ngsbeiasling.
Uit het voorloopig verslag der Twoede
Kamer big kt, dat dit wetsontwerp zeer
ernstige bestrijding ten deel gevallen is.
maar ook, dat men het een verkeerde ma
nier van doen acht, dat de heer Treub
het geschil met z^o ambtgenoot publiek
heeft gemaakt. Dergelijke geschillen moe
ten in het kabinet worden uitgevochten
en als een der partijen zich in het onge
lijk acht gesteld, dan kan hij eenvoudig
heengaan. Dit geschiedde het vorig jaar
met van Gijn ook.
Dat de verhouding tusschen Treub en
Posthuma vrij gespannen is, blijkt ook uit
de door het kamerlid de Jong aangekon
digde interpellatie over de kaasexport.
Er is meeningverschil tusschen beide minis
ters en omdat Posthuma niet too wilde
geven, gaf Treub aan de douane bevel de
kaas, waarvoor zijn ambtgenoot consenten
had afgegeven, niet door te laten.Posthuma,
die zich ook de kaas niet van het brood
laat eten, eischt dat Treub het verbod
zonder eenige voorwaarde zal intrekken
en moet voornemens zijn heen te gaan
als zijn eisch niet ingewilligd wordt. Naar
verluidt staat de meerderheid van het
kabinet, wat de bevoegdheid betreft, aan
de zijde van den minister van landbouw.
Minister Cort zal heel wat te doen heb
ben om zijn beide helpers weer met elkan
der te verzoenen. Het wordt zelfs betwij
feld of het hem wel zal gelukken.
Er hebben zich in de laatste dagen zeer
belangrijke gebeurtenissen afgespeeld, zoo
wel in Engeland als in Duitschland en in
Rusland.
Duitschland bracht ons een tweetal zeer
belangrijke redevoeringen, één van den
nieuwen Rijkskanselier en één van den
nieuwen Staatssecretaris van buitenland-
sche zaken. Vooral wat Graaf von Hertling
in zijn intreerede zeide, mag van groot
gewicht worden geacht, omdat het duide
lijke verklaringen bevatte omtrent tweo
belangrijke vragen Allereerst dan bedoe-
leu we de verklaring, dat de Duilsche
regeering zich bereid heeft verklaard, met
de huidige Russische regeering in onder
handeling te treden omtrent wapenstil
stand en vrede. Ja, meer, dat men te
Berlijn in het door Lenin en Trotsky ge
publiceerde vredeeprogram ook een basis
zietvoor eventueele vredesonderhandelingen
Onom wonden heeft von Hertling verklaard,
dat Duitschland geen annexatieplannen
koestert ten opzichte van het bezette
Russische gebied en dat het bereid is aan
de bevolking van Polen, Litbauen en Koer
land, over te laten, zelf den regeerings-
vorm te kiezen, die overeenstemt met hun
toestand en de richting van bun cuiluur.
Ais tweede belangryke verklaring kan
gelden, dat Duitschlaad ook du nog zich
plaatst op d6n grondslag, aangegeven in
het antwoord op de Pauselijke nota van
1 AuS. j. 1., maar ernstig waarschuwend
voegde Hertling dit er aan toe dit ant
woord beteekent geen vrijbrief voor het
voortzetten van den oorlog. Indien de
Entente mogendheden willen voortgaan,
heen te sturen naar de waa zinnige zelf
vernietiging van Europa, dan zullen ze
straks de gevolgen daarvan moeten drager-
We stipten alleen deze beide belangrijke
verklaringen uit de rede van den Kanselier
aan Verklaringen, waaruit blijkt, dat de
Duitsche regeeriog ook thans nog, niet
tegenstaande de voordeelen, die Duitsch
land in den kaatsten tijd in militair opzicht
mocht behalen, bereid is tot een voor beide
partijen eervolien vrede.
Von Kühlman sprak in denzelfden geest.
Ook hij legde den nadruk op de bereid
willigheid der Centrale regeeringen om een
einde aan het bloodbad to maken en viel
vooral Lloyd Georgo en Clómenceau, de
beide dictators van het westen, zooals hjj
ze noomde, fel aan. In Engeland en Frank-
ryk wordt de openbare meening onderdrukt
door de strenge censuur en de beide dicta
tors droomen nog steods van een vrede
door het zwaard.
Tö midden van de donkerte zag Von
Kühlmann echter één zwak lichtpuntje, een
enkel teeken, dat ook in Engeland de stem
der gematigden aan invloed begint to win
nen. Hij wees op do verklaring van Lord
Landsdowne.
o—o—o—
Naast de redevoeriugen in den Duitschon
Rijksdag, heeft ook de verklaring vaD Lord
Landsdowne in sterke mate de aandacht
tot zich getrokken. Hjj publiceerde in de
„Daily Tolegraph" een artikel, waarin bjj
als zijn meening te kennen gaf, dat het
oogenblik aangekomen is, waarop de geal
lieerden hun oorlogsdoel hobben to herzien,
of althans eens duidelijk uiteen behooren
te zetten, waarin dat doel bestaat. Na ge
wezen te hebben op de gevaren die bjj
een voortzetting van den oorlog Europa
bedreigen, betoogde hij, dat de Duitecho
regeering er gemakkelijk in is kunnen
slagen om de doeleinden der geallieerden
verkeerd voor te stellen, Waarschy «ïyk
zou naar zijn meening de vredespartij in
Duitschland een krachtigen steun verkrij
gen, indien de overtuiging gewekt kon
worden, dat de geallieerdon nietwenscben
Duitschland als groot6 mogendheid te ver
nietigen dat zij 6r niet op uit zijn Duitsch
land eau anderen regeeringsvorm op te
dringen dan naar zijn eigen keuze dat zij
Duitschland zyn plaats onder de groole
handelsmogendbeden der wereld niet wen-
schen te ontnemendat zjj bereid zijn als
de ooilog geëindigd is, in overeenstemming
met de andere mogendheden, de internatio
nale vraagstukken te onderzoeken, die ver
band houden met de vrijheid der zeeëu en
dat zij bereid zijn toe te treden tot een
internationaal V6i'drag voor de oplossing
van geschillen door vredelievende middelen.
Deze verstandige raad heeft in Engeland
groot opzien gebaard. De bladen houden
zich er druk mee bezig. De JingopersPvalt
Landsdowne fel aan, maar er zijn ook
bladen die hem bijspringen. Bonar Law
beeft de verklaring van Landsdowne sterk
veroordeeld en Lloyd George zal zeer zeker
wel evemrin er iets goeds van hebben te
zeggen, maar toch geeft het woord van
Landsdowne hoop. Hij is niet du eerstede
beste, maar een man van grooten invloed,
de leider van een sterke groep in het
Lagerhuis, een oud-minister uit het Kabinet-
A^quitb, een staatsman van grooten naam.
Als Landsdowne zoo spreekt, dan mag men
gerust constateeren, dat er aan de over
zijde van de Noordzee een kentering komt
ia de stemming. Eo dat goeft hoop.
—o—o—o—
Lloyd George vertoeft te Parijs, waar hy
den Oorlogsraad presideert en meteen over
leg met zijn vriend Ciemeneeau kau plegpn,
over de belangryke gebeurtenissen dor
laatste dagen. Als hij straks te Londen
terug is zal hij wel gelegenheid hebben af
te rekenen met Lord Landsdowne, maar
grooter zorg zullen do gebeurtenissen in
bet oosten hem berokkenen. Wat thaDs in
Rusland geschiedt, kan voor de zaak der
geallieerden van onberekenbare gevolgen
worden. De Duitsche en O istenrijkscbe re-
geericgen hebben het gezag der Bulsjewiki