i
N° 3201.
Woensdag 26 Juni 1918c
31ste Jaargang.
kTieuws« en
Binnenland.
Van week tol week
i
?>it blad verschijnt Woensdag- en Ksterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor ben Buks 40 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cta. Naar Amerika en andere
landen met rerhooging der porto's.
Ss
Advertentiëu daags voor de uitgave vóór 4 uur nam.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel moor Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
borekend. Bewijsnummers 3 Cts, por nisnor,
ABONNEMENTEN en ASVERTENTIEN worden aangenomen bij de U itg. Firma LANGEVELB& DE R O O IJ, Parkstraat,. Burg op T ic x k l.
Chocolade.
Burgemeester eu Wethouders van
Texel maken bekend, dat winkeliers die
door middel van het Gemeentebestuur
chocolade (reepen) wenschen te betrek
kon, daarvan aangifte behooren te doen
ten raaühuize vóór of op Maandag 1 Juli
1918.
Verdere inlichtingen worden aldaar
verstrekt.
Texel, 25 Juni 1918.
Burgem. en Weth. van Texel,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
Wol.
D9 Burgemeester der gemeente Texel
.maakt bekend dat de inlevering van
wol dient te geschieden bij dezelfde hande
laars als verleden jaar.
Zij, die nog geen wol aan de regee-
riDg hebben geleverd, kunnen omtrent
den naam van den inzamelaar ter secre
tarie iniicbtingen bekomen.
do inlevering kan vanaf 2 Juli a.s.
itf 'eschieden.
Texel, 25 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
15-23 Juni.
Dg verwachting door de Duitsche pers
de vorige week gewekt, dat er binnenkort
S opnieuw van de Centralen een vredesaan-
- bod, of een vredesoffensief, zal komen, schijnt
niet bewaarheid te zullen worden. Naar
de Weenscbe correspondent van de „Frankf.
ZeitUDg" verneemt, weigeren de Centralen
beslist zich opnieuw tot het doen van
een vredesaanbod te laten verleiden en na
de woorden door Hindenburg en den Keizer
nog dezer dagen gesproken, lijkt het er
inderdaad niet op, dat van de zijde der
Centralen een nieuwe vredesactie aan
staande is.
En van den anderen kant zal voorloopig
-Jook wel Diet een stap in de richting van
ff vredesonderhandeling mogen worden ver
wacht.
Over de gebeurtenissen op het oorlogs
terrein kunnen we dezen keer al heel kort
zijn. Op het westelijk front beerscht in de
laatste dagen een betrekkelijke kalmte.
Het Duitsche offensief is eerst weer geëin
digd en de actie bepaalt zich hoofdzakelijk
tot verkenningsgevechten en kleine parti
eels aanvallen. Waarschijnlijk is de titans
ingetreden stilte weer die, welke aan een
nieuwen oorlogsstorm vooraf pleegt te gaan.
4 Op h6t Italiaansche oorlogstooneel is de
oorlogsstorm ook weer wat geluwd. De
Oostenrijkers hebben niet veel voordeel
behaald met hun offensief en de berichten
van de laatste dagen wijzen er op, dat de
rollen beginnen om te keeren. De tegen-
,elBaanvallen der Italianen zijn van dien aard
3g geworden, dat men gerust kan zeggen, dat
Oostenrijksche troepen het offensief heb-
i moeten staken en tot het defensief
worden genoodzaakt.
In Weenen kan men over het verloop
el van den grooten slag tot nog toe dan ook
a'et geestdriftig zijn gestemd.
o o o—
Eet is buitendien met de stemming in
de Oostenrijksche hoofdstad al niet heel
best gesteld. De berichten van de laatste
>de
or dagen doen zien, dat er een zeer gespan-
nen toestand heerscht, tengevolge van het
toenemend gebrek aan levensmiddelen. De
ernst van den toestand op het gebied der
voedselvoorziening in Oostenrijk kan niet
meer verbloemd worden. Alles wijst er op,
dat hij critiek is geworden. De verwachte
aanvoeren van graan uit Oekraine zijn
uitgebleven en dientengevolge is het brood
rantsoen moeten worden verminderd tot
50 gram per dag en per hoofd. Daarbij is
•ook het r mtsoen der andere levepsmidde-
len verre van toereikend, zoodat er in de
.armere kTingen der bevolking ellend6 en
ontbering heerscht, zelfs honger wordt ge
leden. Inzonderheid ia "Weenen en andere
Oostenrijksche steden is de nood boog ge
stegen, met het gevolg, dat er dagelijks
boDgerdemonstraties plaatshebben. De Ar
beidersraad te Weenen maant de massa
voortdurend tot kalmte aan, maar heeft
tevens een aantal eisehen tot de regeering
gericht, op de inwilliging waarvan met
kracht wordt aangedrongen. Er moet on
middellijk, ter aanvulling van het brood
rantsoen, ander voedsel worden verstrekt.
Voorts moet met het oog op de duurte
loonsverhooging worden gegeveD, terwijl
de ondervoeding verkorting van den arbeids
tijd noodzakelijk maakt.
Doch dat niet alleen, de Arbeidersraad
eischt ook van de regeeriDg, dat zij elke
poging om tot vrede te komen zal benut
ten. Geëischt worden vredespogingen op
den grondslag van geon annexaties en geen
schadevergoedingen, alsmede de toetreding
tot een Volkerenbond.
De iegeering doet al bet mogelijke om
het gevaar van een hongersnood te be
zweren. De minister der leveDsmiddelen-
voorziening Dr. Paul is naar Berlijn ge-
weost om met de Duitsch6 regeering be
sprekingen te hebben over de levensmid-
delennood en naar luid der berichten, zijn
er reeds een groot aantal wagons met
broodgraan naar Weenen onderweg, om m
den eersten nood te voorzien. Deze graan-
zending geldt dan als voorschot op de
voorraden, die nog moeten worden gele
verd.
Moeten worden geleverd ja, 'want
de overeenkomst luidt, dat Duitscnland do
graanuitvoer en toevoer zal regelen in
Oekraine. Maar de groote vraag is, of het
mogelijk zal zijn. De Weensche bladen
sloegen in de laatste dagen een zeer scher
pen toon aan tegen Duitschland. Als de
Duitsche regeering de overeenkomst nage
komen was, zou er nu geen broodgebrek
in Weenen zijn. De ofücieuse Norddeutsche
heeft daarop de Oostenrijksche pers terecht
gewezen en de aandacht gevestigd op het
onbillijke van haar critiek. Als Oekraine
niet levert, kan Duitschland ook niet leve
ren. Van de 10.000 wagons graan, die uit
Oekraine verwacht werden, zijn er maar
2500 gekomen eu als Duitschland thans
graan zendt dan gaat dat van zijn armoedje
af.
Maar met dat alde toestand in Oosten
rijk is critiek eu als er niet spoedig flink
geholpen wordt, dan kon dat voor de bond-
genooten wel eens ernstige gevolgen heb
ben. Het groote offensief mislukt, geen
spoedige vrede dus, en hongersnood.
- o—o—o
De laatste dagen brachten eenig nieuws
vau den Balkan. Altereèrst valt te vermel
den, dat de Roemeensche Koning te Jassy
het parlement met een troonrede opende.
Het zal een moeilijke gang zgn geweest
voor den koning naar het nationale theater,
waar de Kamer bijeenkwam, want hij moest
spreken over zeer ernstige en onaangename
gebeurtenissen, die Roemenie wedervaren
zijn. De Koning sprak over het vredes
verdrag, „dat zich als een levensvoorwaar
de opdrong", dat pijnlijke offers aan het
Roemeensche volk oplegt, maar dat toch
ook het schoone Moldaviache land, dat aan
het gebied der vaderen ontrukt was, bij bet
moederland deed terugkeeren en het Bessa-
rabische volk in zijn armen wierp. De afge
vaardigden juichten toen de Koning over
Bessarabië sprak. Verder verklaarde de
Koning, dat de wog geopend is tot herstel
der vriendschap met de buren en het her
vatten der normale betrekkingen. Over het
vredesverdrag zelf zal de beslissing van
het parlement worden gevraagd.
De „vrede van Boekarest" heeft intus-
scben in een anderen Balkanstaat aanleiding
tot een Kabinetscrisis gegeven. In Bulgarije
heo!t .d. 1. Radoslawof zich genoodzaakt
gezien zijn ontslagaanvrage by den Koning
in te dienen. De Kamermeerderheid is ver
stoord op de regeering, omdat ze toege
stemd heeft in een vredesverdrag, waarbij
de Dobroedzja niet onmiddellijk aan Bul
garije is afgestaan. Men we6t, dat de Cen
tralen dit belangrijk gebied eerst aan zich
zelf hebben gehouden, totdat Bulgaiije
Turkije zal hebben schadeloos gesteld. Dat
acht men te Sofia in strijd met de waardig
heid van Bulgarije en de Kabinetscrisis is
daarvan het gevolg geweest. Waarschyniyk
zal de leider dér democraten Mulinof, daar
toe door den Koning aangezocht en die het
hoofd is van de oppositie, Radoslawof als
minister-president opvolgen.
.TEXEL, 25 Juni 1918.
Lezing van Lyndcn.
Als candidaat van don Economischen
Bond trad Vrijdag in hotel de Lindeboom
op do hoer van Lyndon, voor een niet
zoor talrijk gehoor.
Spr. behandelde het program van den
E. Bf en wijdde vooral uitvoerig uit over
het verschil van de nieuwe partij met
de bestaande partijen.
Aanvankelijk was het niet de bedoeling
geweest zegt spr. om als partij bij de
verkiezingen op te treden, doch de be
staande verhoudingen hadden dat nood
zakelijk gemaakt.
Ons parlement staat tot nu toe te
veel buiten hot gewone leven, de regee
ring of liever de vertegenwoordigers
houden buiten de verkiezingen te weinig
voeling met de kiezers.
De E. B. wil door de instelling van
bedrijfsgroepen een voortdurende ver
binding mot de kiezers onderhouden.
Meer dan 6000 leden telt thaDS reeds
de E. B. en de opzet is om buiten
partijpolitiek de belangen dor gemeen
schap te dienen.
Vele goede zaken kwamen tot nu toe
niet tot stand, omdat partijpolitiek het
verhinderde.
Handelswetgeving is nog van 1838
en dus zeer verouderd.
De hedendaag3che tijd vraagt snel en
goedkoop recht, maar de handelsproces-
sen duren du soms 3 jaren.
Reeds veel te lang, vervolgt spr., gaat
ons land, als een der weinige landen
gebukt onder de nadeelen van de scheiding
in groepen naar het geloof.
Elders bestaat dat niet en ook hier is
dat niet noodig.
De E. B. zoekt wat samenbrengt, niet
wat verdeeld, voor hem bestaat niet de
vraag „Wie stelt het voor?" maar „Is
het voorgestelde goed „Is het in het
belang vau de gemeenschap
Voor do bestaande partijen schijnt dit
niet mogelijk te zijn, die zitten te veel
aan hun verleden vast, daarom was een
optreden als partij voor don E B. nood
zakelijk.
Do heeren Wieringa en Korevaar
maakte van do gelegenheid tot het
stellen van vragen en debat gebruik.
Zeer welwillend warden ze door den
spr. van antwoord gediend.
Te ongeveer half elf sloot de voorzitter,
deheer Adler van Amsterdam, met
dank aan sprekers en hoorders,
Op de vergadering van 't N. O. G.
alhier gehouden in café Den Burg werden
de notulen onder dankzegging aan don
heer G. Schaap gearresteerd.
Ingekomen was een opwekking om
bijzonder nota te n9men van de nieuwe
salarisrëgeling en actief te blijven ten
opzichte van het hoofdbestuur van 't
N. O. G, en de Gedeputeerde Staten, die
beide eene voldoende salariëering willen.
De heer B. Weersraa leidde daarna in
„Het Zingen op de Kleine Scholen." In
zeer duidelijke lijnen gaf bij den weg
aan, dien het zangonderwijs langs moest,
aan een „twoemansschool." In de eerste
3 klassen moest op het gehoor worden
gezongen, in de hoogste drie werk wor-
deD gemaakt van de chevé- of cijfer-
methode.
U.t de vele liedjes en liedoren diere
een keuze gedaan, waarbij men iv-kening
houde meta, de practlsche uitvoer
baarheid, b. do klankschoonheid, c. den
tekst.
In het eerste lokaal geven het kinder
leven en de natuur, d. w z. hunne om
geving stof te over. Enkele van deze
liedjes moeten in het tweede lokaal twee
stemmig worden geleerd. Voorts make
men een vast repertoire van uitgezochte
liederen van perschillende componisten.
Bij het verlaten der school moet ieder
kind een cahier met mooie liederen mee
nemen. Dan leidt ook hot zangonderricht
er toe, het schoollied te doen voortleven.
De heer Schaap Êprak de waardeering
der vergadering uit voor de mooie, prac-
tische behandeling. Met dank voor de
opkomst sloot de voorz.,de vergadering.
Lezing EU. Visser Lz.
Het openingswoord werd gesproken
doer den heer K. J. v. d. Woude, die
Maandagmiddag in hotel Texel het woord
verleende aan don spreker.
Het deed den heer Visser genoegen
zooveel belangstelling te/zien; elders
was dat bij de landbouwers niet hot
geval geweest, doch spr. is er van over
tuigd, dat zoo de landbouw zich niét
met de politiek moge bemoeien, de po
litiek zich wel met den landbouw zal
bemoeien.
Over evenredige vertegenwoordiging
en stemplicht .wijdt spr., die zich daar
bij aanmeldt als Candidaat van de Libe
rale Unie, eenigszins uitvoerig uit, zoo
mede over de wijze van candidaatstelling
voor de Liberale Unie.
De S. D. A. P. acht spr. niet een party
voor het platteland en, vooral wat N. H.
betreft, acht spr. het woord van Napo
leon elke „soldaat heeft den maarschalk-
staf in deh ransel", in gewijzigden zin
toepasselijk, omdat het door het klein
bedrijf voor iederen arbeider in veehou
ders-, landbouwers- of tuinbedrijf mogelijk
is zelfstandig baas, te wórden.
Aan den Econ. Bond voorspelt de heer
Visser - geen groote toekomstdat de
vroegere concentratie van vrijzinnigen
rnoest opgeheven, omdat de Vrijz. Dem.
die niet wenschte voort te zetten, be
jammert spr. ten zeerste en verklaart
zich tot samenwerking steeds bereid.
Vervolgens behandelt spr. voorname
lijk de belangen van de landbouwende
bevolking, in hot bizonder in deze crisis-
dagen en beveelt ten slotte de Liberale
Unie ten zeerste bij de kiezers aan.
In de nuidige Kamer beschikt de L.
U. over 16 zetels, 3 daarvan biedt zij
thans aan landbouwers aan, door ze op
de candidatenlijsten no. 2 en 3 stellen.
Omdat de vergadering eenigzins gdat
verloopeo, eindigt spr., waarna de heer
v. d. Woudo met een woord van aanbe
veling sluit.
Subsidie Prov. Staten.
Bij de voorsteilen voor de zomerzittiDg
van dö Staten komen o.a. voor:
a. bet toekennen van een extra-subsidie
van f 3009 voor 1918 aan deN, V. Tex.
Eig. Stoom'o. Ondern.
b. het verleenen van een crediet van
hoogstens f 1500,— (renteloos voorschot)
voor het maken van een definitief plaa
met raming voor een drinkwatervoor
ziening op Texel, met het verrichten vaa
proefboringen voor de bepaling der
waterwinplaats.
Onze markt.
De aanvoer was MaaDdag niet groot,
de prijzen, vorige week besteed voor
lammeren, konden zich ruimschoots
handhaven.
Mej. Christina P. Langeveld van
hier behaalde vorige week te Amster
dam diploma B, leerares costuumnaaien
uitgereikt door de vei eenigiag van Hóóf
den van Industriescholen.
3
r o—O O
lOf
"li D _i i„kt /-*/-, o r»lr.ö won hof
UdgCU UU'-'U 1
