EK DB WITTE WADI. ie ■N°. 3230 Zaterdag 5 October 1918 32ste Jaargang. Nieuws» en Advertentieblad. K Binnenland. len lar s FEIfILLBÏON. 3D1 r M. Mi hlad verschgat Woensdag- ea Zaterdagmorgen Advertcntiön daags voor de uitgave vóór 4 nur nam. ABONNEMENTEN en AÖVERTENTIEN worden aangenomen bij de üifg, Pibka LANGEVELB& DE BOOIJ, Parkstraat, BühoopTexu. [R RpgeeringswaFen. s O.OOl .261 0,0011 0,00 YG. Tej Abonnementsprijs per 3 waanden. Voor den Bcrg 40 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 55 Cts, Naar Amerika en andere ianden met Terhooging der porto's. UBAtf Prijs der Adverleniibn. "Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel moor 8 Ot Groote lettors en Vignetten wordon naar plaatsruimte berekend. Bewysnummers 8 Ctr. per nummer. en ib idan ibat UW £ni# nd DB Burgemeester en Wethouders van Texel aakenbekend, dat van 6 Oct. tot en met 12 Oct. s. bij de winkeliers alhier verkrijgbaar zal n op elke grijze bon no. 9. één half ons leulvruchten. Maximumprijzen van peulvruchten t ;r. erwten en br. boonen 22 ct. p. kg. 11 ct. p. p. kapucijners 54 27 op elke blauwe bon no. til Va ons harde of lachte zeep. Zachte zeep 14 ct, per K.G. 3 ct. per ons Harde Zeep 33 ct. per dubbel stuk van 250 gr. 13'/a ct per ons. 16VsCt. per enkel stuk van 125 op elke witte bon gemerkt S 11 een half pond uiker a 28 cent per pond. Gedurende het tijdvak van 30 September ot en met 12 October is verkrijgbaar op elke groene bon no. 16 één ons gort öf indien voorradig één ons havermout; Gort 13 ct. per pond, 2'/, ct. per ons Havermout 16, 3'U op elke GELE bon no. 19 2'/i ons kaas (dure goedkoope.) Maximumprijzen van kaas volvette Gouda f 1,56 per K.G. f 0,78 per V: K.G. 0,157s per ons volvette Gouda met Rijksmerk f 1,59 p. K.G. 0.80 per Vs K.G., f 0,16 p. ons. Gouda 40 pet. f 1,41 per K.G. f0,72 per 1/a- 1.G. 0,14'/, per ons Gouda 30 pet. f 1,19 per KG., f 0.60 per pond, !2 ct. per ons. Gouda 20 pCt. f 0,75 p. KG. f0,371/. p. p. 0,08 p. ons. Edammer 40 pCt. f 1,43 per KG., f0.72 per lalf KG., f0,141/, per ons. Edammer 30 pCt. f 1,23 per KG., f 0,62 per lalf KG., f0,12'/, per ons. Gedurende het tijdvak van 6 Oct. tot en met Nóv. is verkrijgbaar op gele bon no. 20 een half ons sago. Prijs f0,30 per pond f0,06 per ons. Bovenstaande goederen mogen niet anders ian tegen afgifte van bons worden verkocht. Texel, 4 Oct. 1918. Burgemeester en Wethouders voornoemd, BUYSING DAMSTE. De Secretaris, JONKER. 3 idfc set d» kol Duur der boterKaart. Prijs Natuurboter. De Burgeon e iter van Texel brengt r openbare kennis, dat de 2e week _jr boterkaart loopt van 3 Cct. tot en met 12 Oct., de 3e week van 13 Oct. esf tot en met 22 Oct., de 4e week van 23 Oct. tot en met 1 November enz. Winkeliers behooren hun opgeplakte bons in te leveren den dag n£L afloop der week. Naar het Duitsch van Rudolph stratz. 24.) Dio zeldzame gasten kon men wel tellen Twee oude heeren, een Yantkee en En- gelschman, dio onder bet eten vol spanning de „Times" en de „New York Herald* lazen. Na het gebraad keken zij elkander awijgend aan, ruilden over de tafel heen huu couranten verdwenen weer achter d9 papieren wanden. Dit scheen niet naar da zin van een herT ia de nabijheid, die er uitzag ais een driftige notenkraker. Hij trommelde zeonw- achtig op zijss bord, trok aart zijn donker ''Ikinbaardje, en staarde, alsof k\j gehypno tiseerd was, naar de twee fceeres. En daar zat een mooi gezichtje: een jonge FrasQtisa, die met haar donkere, «waarmoedigo oogon smachtend langs de taiel keek naar het raam, waarachter^ da bergen in de schemering blauwden, Daar bij het raam stond de kelner met do pud- ijji dingecbaal, en hoe vorder hij kwam met bedienen, des te kleiner werd de inhoud va:; den rebotel en des to groo'.er warden de zielvolle oogen van de begeetlge joage Dat do maximumprijs van natuurboter is vastgesteld op f 1,70 per pond. Texel, 4 October 1918. De Burgemeester voornoemd, BUYSING DAMSTE. TEXEL, 5 Oct. 1918 Onderwijszaken. Te acht ure opende Maaudagavond de heer Klimp de vergadering in café den Burg. Spr. betoogt, dat de onderwijzers verplicht zijn strijd te voeren, het salaris vau de meestea van hen is niet voldoende om er mee rond te kornoD. De hoer Ossendorp zegt spr. is gekomen om de belangen van de onderwijzers te verdedigen, hj] twijfelt niet of deze zat er in slagen de noodzake lijkheid van salarisverhoogingaan te toonen. De heer Ossendorp het woord bekomen hebbende doet voorlezing van hel bekende ingezonden stuk van do Texelsche Ouder- wijzersvereeniging en zegt dat B. en W. na lezing van dat stuk kwaad geworden zijn, en tereebt, alleen ze hadden kwaad moeten worden op zichzelf, omdat ze tegenover het onderwijs en de ingezetenen hun plicht schromelijk hebben verwaar loosd. Voor goed onderwijs toch, is een goede bezoldiging noodzakeljjk en de be zoldiging in deze gemeente is slecht, is zeer slocht, spr. zou bijna zeggen i3 miraculeus slecht. Aan de hand van de advertentie voor een onderwijzeres te de Cocksdorp toont spr. dan aan, hoe een onderwijzer, die niet iu het bezit is van bjjakten op 31 jarigen leeftijd, na aftrek van peosioenstorting zoo ongeveer 16 gulden per week heeft om te leven. Wanneer ik die cijfers zie, zegt spr. en ik weot daarnaast, wat er noodig is om te leven, dau kan ik niet anders zoggen, dan, dathet salaris staat ver beuedeu peil en dat B, en W. schromelijk hun plicht verwaarloozen. Het is de plicht van het gemeentebestuur in elk opzient de geestelijke, zedelijke en stoffelijke welvaart van de ingezetenen te bevorderen en daartoe draagt in de eerste plaats goed onderwijs bij. Goed onderwijs te verstrekken is de taak der overheid ea het is dus haar plicht te zorgen, dat' de ambtenaren, die als het ware die taak van haar overnemen, in de meest gunstige conditie verkeerea om dat goed te kunnen doen. .Financieele zorgen be uoeilijken den onderwijzer in de uitvoering vau zija taak, schaadt ook de verhouding tusschen hem en het gemeentebestuur. Spr. schetst daarop de groote waarde name. Elizabeth ke6k wear voor zich. Z j be greep zelve niet, waarom zij zich zoo prik kelbaar on ongelukkig gevoelde. Was dit haa? gekrenkt zelfbewustzijn, wijl hij baar had wakker geschud uit den droom, waar uit zij zich door eigen kracht had willen bevrijden Was bat baar verlangen naar dien droom die a's een boete zespbel uiteenspatte, en haar de droevige, ledige werkelijkheid ach terliet De beide mannen naast haar waren in eeu druk gesprek gewikkeld over de mid- del-Sd^schiscQO en Frankische methoden vau Landbouw. Voornamelijk werd de veeteelt besprokenhot Sicam-iathaLr rasde rechten op gemeenschappelijke weiden ea uit de woorden die baar oor bereikten, kon Elizabeth opmaken, dat haar man voornemens was, roet zijn collega uit Zwaben een overeenkomst te siuitw over eea kodde uitgezochte koeien. De ander had dit gesprok eon paar maal afgebroken, om een pa ir beFetie woorden lot baar te richten. Zij antwoordde kort en kooi, ea nam een guasrigo gelegenheid waar om zieh tod de dame asa baar rech terhand te wenden, eon vriendelijke Engol scha matroar, dio, naast hsac stijven, z vij geaden echtgenoot gezoteo, Mij ie wa>, dat aii met haer mooie' buu-vroaw, in re lelijk. Eigolsoa eens ko-t praten orsr Zrrawtt, o ver Z yitserUad ia Ketsl^emeea van good onderwijs, zoowel voor iederen leerling afzonderlijk, als voor de maat schappij in haar geheel en staaft dat door voorbeelden uit de wereldgeschiedenis. Hjj beroept zich mede op uitspraken van man nen van naam, o,n. van den tegenwoordi- gen minister van Finanoiön, vroeger wet houder van onderwjjs te Amsterdam, Mr. S. de Vries, die tovens als zijn meening uitsprak, dat de gemeente als werkgeefster een voorbeeld dient te zjjn, een model- patroon. Een volk, dat zijn onderwijs verwaar loost, heeft Mr. Cort v. d. Linden, onze vroeger o.Mioister-president, eens geschreven, gnat ten onder. Van het onderwijs hangt de toekomst der natie af. „De karige bezoldiging," zei eenmaal Mr. Gooman Borgesius, geeft slechte onderwij zers en Mr. Savornin Lohman sprak „de lagere school is nog niet wat ze zijn kon, niet het minst werkt daartoe mede, de schandelijke bezoldiging der onderwijzers". Deze beide laatste uitspraken zijn reels van 20 jaar terug en nog zijn ze van toe passing, zegt spr., 't is haast nog slechter dan toen. Als men een gevoel van matheid over zich krijgt, een stemming van „wat-kan- het-ma-eigenlijk-schelen, dan i3 men niet in staat zijn taak goed te vervullen. Nu ja, men kan dan de kinderen wel lezen en schrijven leeren, maar het opvoeden blijft achterwege. Om overwicht te hebben, moreel over wicht, moet men kind zijn met het kind, moet men opgewekt zijn. Het jonge kind is van nature opgewekt en vraagt dat van hen die met hem omgaan. Een goed onder wijzer heeft noodig een zeer groote dosis opgewektheid, blijheid en opgeruimdheid, het leven moet voor hem een genot zijn en daarom is het noodig dat alles gedaan wordt, opdat het leven uit hem jubelt den geheelen dag. By' de tegenwoordige salarieering is dat niet mogelijk, men heeft voortdurend kop zorg en het groote, mooie Van de onder- wjjzorstaak gaat teloor. Spr. vergelijkt de loonen van een assis tentkok, een schaapherder, een portier, een machinist, eea concierge, een klerk en eon brievenbesteller in 's Rijksdienst, voor f800,tot 1800,'sjaars, met de trakte menten van onderwijzers en komt tot de conclusie, dat de verhouding, ten opzichte van de waardeering van de soort arbeid, een averechtsche is. Na een kleine pauze, vervolgt spr. zijne rede en zegt grond te hebben voor de veronderstelling, dat de Raad bij de as. herziening der salarisregeling beter uit den hoek zal komen. En er dient ook beter aangepakt, zóó, dat vaststaat dat elke on- on do 'ofelprijzea in hot bijzonder. „Elizabeth Haar mati raakte even haar arm aan, en zij zag, dat de heer Von Gendlingea was opgestaan, zonder op het dessert te weckten. Vriendelijk glimlachend beantwoordde zij zijn groet en terwijl bj met' zware schreden door de zaal stapte, verschoot zij ongeduldig haa? Bto6l. „Laat ons ook maar gaan 1" zeide zij, haar man onder tafel evea de hand druk- fcend, „ik vind het hier verechrikk dijk Zij deden nog eea korte avondwandeling door het dorp, dat er nu al heel vreemd uitzag. De oude, zwart uitgedroogde hut ten werden bestraald door den blauwwitt.oa acbijo vau het eleecrischo licht, ia de hotels straalde het .heldere kaarslicht en hoorde raea daosmuziek, waarbij de gasten ia de sael opgeruimde eetzaal als dwazen rond draaiden, zooais de gidsen en boeren, die in de dorpstraat stonden, dui lelijk koudea ZÏ9Hhoog verheven glansden iu het sterrenlicht de eeuwige ijsyelden, ea iets lager varriedea blauwe rookzuilen de standplaats dar hotels op den bergkam. In onwaarschijnlijke, reusachtige groove verhief zich teren des Wïstalfjkea tremel de M itterhorn ids een ia de du sternis ver- dwjieade, w-t'.o massa vau rotspunten, va i het statiei klonk het li liten der loco- motieven, hot zweepgeklap ee hot ramme- i leu dg? omnhusseii, die vol mat nieuws- derwjzer er kan komen. Men vraagt heel werk'van een onderwijzer op 19 it 20 jari gen leeftijd en lij geeft diensten die gezien mogen worden. Men verlangt volle toewj- ding, de gemeenschap is dan ook verplicht te zorgen, dat de onderwijzer er behoorlijk kan komen. Hoe groot moet dan het aanvangsalaris, hoe het eindsalaris zjn? Ieder die een jongen heeft, die elders aan een inrichting van onderwijs de lessen volgt, zegt spr., weet dat zoo'n jongen voor levensonderhoud kost, 11, 12, 13 A 1400 gld. per jaar en geen vader geeft toch maar opdat de jongen er op los kan leven. Bovendien, het Rijk, dat behalve voor Oorlog en Marine, voor alle takken van dienst, ook voor onderwijs schriel is, geeft voor leerlingen aan een instelling ter oplei ding voor ambtenaar in Indiö, b. v. te Leiden f 1000, met geheel vrije stadie en dit voorjaar nog verklaarde de Minister van Koloniën, Min. Pleyte, dat hot niet bedoeld was als verstrekking voor levens onderhoud, maar als een toelage om het de ouders mogoljk te maken, hunne kin deren die opleiding te kunnen doen g6ven. Het Rijk is dus van meening, dat iemand, van een ontwikkeling als een onderwijzer, van f1000, niet kan bestaan. Gezien het voorgaand zegt spr. en ik weet dat hot zoo is, zal het beneden f 1200,— niet gaan, toch vragen de onder wijzers slechts f800,— en hj hoopt dan ook dat de bescheidenheid der onderwijzers beloond zal worden en de Raad het hoo- ger zal stellen. Op grond van allerlei overwegingen komt spr. vervolgens tot de conclusie, dat het eindsalaris wol f3000.— mocht zijn, doch de onderwijzers vragen slechts voor gezins hoofden f 1750.—, met bezit hoofdakte f1900.— en als hoofd f1950.ook ten deze hoopt spr. dat de Raad die eischen als te laag zal beschouwen. Het bezwaar, dat het onderwjs zoo duur zal worden, weegt by spr, niet zoo erg. Hot onderwijs aan de lagere school kost in deze gemeente per kind en per jaar nog slechts f51.—, dat is nog f 1,beneden het gemiddelde en aan de gemeentekas, met inbegrip van kosten schoolbouw, slechts f20,16 per kind en per jaar. Spr. meent, dat do hoogere kosten best door de gemeente kuunon worden gedragen, de aanslagen boven f2000 zyn sedert 1914 gestegen van 79 tot 151, die van boven f3000 van 26 tot 86, van boven f4000 van 15 tot 45 ea van bozen f5000 van 7 tot 27. Bovendien is bet gemiddeld percentage gierig kijkende gasten stapvoets tusschen de helderverlicbta korroiakraampjes aan beide zijden van do i-tra t doorreden. Voor hot hotel bleef de Uear Ven Rauda staan oa kook eens naar de glazen veranda d a n iaat, waar muziek g maakt werd. „Ik zou gaarne nog oen glas bier willen driokeu,* zeide hij eenigzin3 aarzelend. Want hij kon van zijn vrouw niet vergen dat zij aem zou vergezellen iu don tabaks rook en het vrij gemengde gezelschap. blijde, eens oen uurtje zijo, en reikte hem de Zij w is echter alleen te kunnen band. „Doe het maar,* zeide zij, „dan ga ik bovea nog oen paar brieven schrijven. Tot weerziens „Nuais gij het goedvindt 1* Snel om zioh heen kijkend, kuste hij haar de baud, en liet haar gaan. Ook zij zag hora na wet een gewaar wording, die miiscsiea nog geen liefde wr", maar ia ieder geval hartely'ke, her levende vriendschap VUL Biaon von Gundliogen was uit da eet zaal ook naar de veranda naast het hotel gegaao, waar bier gedronken werd. Daar za oa aan eea afzonderlijke tafel da groote glctsehcrmannen, de bewonderde hel4en hunner afdeeiiagen ea voreenigingeu die in de v,nbladen als autoriteiten be richten mededeelden ovor nieuwe, onver- W'.elite ov3rwinniageo, opstijgingen zonder aids, tochten in hot hoogiobergto in dei winter eo dergelijke waagstuiiken. ?/W-< v<rvQ'g i,j

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1918 | | pagina 1