N°. 3241,
Woensdag 13 November 1918,
32ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week tot week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dbs Bdes 40 CU. Franco per post door ge
heel Nederland 55 CU. Naar Amerika en andere
linden met rerhooging der porto'a.
Advertentiën daags voor de uitgave vóór 4 uur nam.
Pr ijs der Advertentiin.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel meer 8 Ct., met
20 Crisistoeslag. Qroote letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
ABONNEMENTEN en ABVERTENTIEN worden aangenomen bfl de üitg. Firma LANGEVELD&DE ROOIJ, Parkstraat, Burg» op Texel.
Spoor- en Bootdienst.
Beperkte dienstregeling.
Vertrekuren van de boot van Texel
9,30 v.m.
Vertrekuren van de boot van Helder
1,00 n.m.
Vertrek en aankomst van treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek. Aankomst.
Helder. Amsterdam.
6,45 9,12
11,45 2,84
4,12 6,21
6,47 9,41
Bovendien loopt een trein op Donder
dagmorgen van Helder naar Schagen,
van Helder 8,— te Schagen 8,40
Van Amsterdam naar den Helder.
Vertrek. Aankomst.
Amsterdam. Heldor.
5,28 8,47
9,20 11,34
2,32 5,31
9,20 12,05
10,40 12,30
Niet op Zon- en feestdagen.
alleen op Zondag.
Burgemeester en Wethouders van
Texel maken bekend, dat het Kohier
van schoolgelden over het vierde kwar
taal 1918,vanaf heden gedurende 5 maan
den op de gemeente-secretarie ter visie
ligt.
Texel, 12 November 1918.
Burgemeester en Weth. voornoemd,
BUYSING DAMSME,
De Secretaris, JONKER.
Schoeureparatie.
De Burgemeester van Tex9l breDgt
ter openbare kennis, dat het laten repa-
reeren van schoenen met zolen en hakken
alleen kan geschieden onder overlegging
van bons.
Ter bekoming van deze bons wordt
tegen den tyd, dat men een paar schoe
nen wil laten repareeren, bij den schoen
maker een aanvraagformulier aange
vraagd.
Deze formulieren worden door het
gezinshoofd ingevuld en onderteekend
en vervolgens bij de Wijkcommissie in
gediend onder vertoon van het te laten
jrepareéren paar schoenen.
Moeten de schoenen noodzakelijk ge
bruikt worddu, dan zal de Wijkcommis
sie de noodige bons afgeven.
Met nadruk wordt er op gewezen,
dat de indiening der formulieren alleen
kan geschieden op de plaatsen, dagen
en uren, door de Wijkcommissies be
kend te maken. Ten einde bet werk
der commissieleden niet onnoodig te
verzwaren wordt dringend verzocht, geen
pogingen aan te wenden de formulieren
op°andere tijdstippen in te leveren.
Texel, 7 November 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
SCHOENEN,
De Burgemeester van Texel brengt
ter openbare kennis, dat men voor het
bekomen van een paar nieuwe schoenen,
tegen den tijd, dat daaraan dringend
behoefte bestaat, een aanvraagformulier
ten gemeentehuize kan bekomen.
Dit for mulier wordt bij voorkeur schrif
telijk aan <6vraagd op briefkaarten, welke
met gefr okeerd behoeven te worden.
Vervolgens wordt het formulier door
het gezinshoofd ingevuld, onderteekend
en bij de Wijkcommissie ingeleverd
tegelijk met een paar oude schoenen.
De Wijkcommissies zullen bekend maken
op welke dagen en uren voor het inle
veren der biljetten gelegenheid bestaat.
Texel, 7 November 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
2—9 Nov.
De afgeloopen week bracht een reeks
van buitengewoon belangrijke gebeurte
nissen. Inzonderheid in wat we met een
enkel woord het buitenland noemen, maar
ook in ons eigen land. Hier was het vooral
het parlementaire naspel van de oproerige
tooneelen, die zicb in den Harskamp en
in enkele garnizoenen onder onze militai
ren hebben afgespeeld. Zij vormden in de
Tweede Kamer, het onderwerp van zeer
breedvoerige beraadslagingen. En daarbfj
werd gesproken over alles wat het militaire
vraagstuk ten onzent aangaat, den geest
en de gesteldheid van ons leger, het wen-
schelijke of niet-wenschelpk6 van demo
bilisatie, etc. De nieuwe regeering werd
daarby voor allerlei vragen gesteld en de
nieuwe minister van oorlog bad een lange
reeks van sprekers te beantwoorden.
Het debat had in zoover ongedachte
gevolgen, dat de opperbevelhebber jvan
leger en vloot, generaal Snijders, ODtslag
heeft moeten aanvrageD. De regeering
heeft dat ontslag verleend, omdat de veld
maarschalk niet getoond heeft den moder
nen militairen geest te vatten. Het onder
zoek inzake de gebeurtenissen in den
Harskamp heeft een bedroevend licht ge
worpen op de houding van een deel der
officieren en tevens aangetoond, dat men
aan die zijde in 't algemeen niet begrijpt,
„wat den soldaat toekomt,* zooals men
dat in den volkstoon zegt. De minister
van oorlog heeft in de Kamer verklaard,
dat hij de reorganisatie van het officiers
korps in modernen geest ter hand zal
nemen. Bij dien hervormingsarbeid zou hij
echter niet kunnen rekenen op den steun
van den opperbevelhebber en het gevolg
daarvan is geweest diens aftreden. Daar
door is tevens beslist dat het militaire
gezag aan het burgerlijke onderworpen is,
de regeering dus niet beneden, doch boven
den opperbevelhebber staat, geheel over
eenkomstig den genoemden modernen geest.
Of we een „opper* zullen terug krijgen
moet de tijd ieeren. Er gaan stemmen op,
om dit „oorlogsinstituut" maar weer
af te schaffen. Ook al omdat de
vrede nadert. Er is bij de debatten heel
wat gezegd over de paraatheid van het
leger, waarbij de Minister de meeat gerust
stellende verklaringen aflegde. Er kan vol
komen op onze troepen vertrouwd worden.
Bij de besprekingen is tevens de zeker
verblijdende mededeelingen gedaan, dat
het broodrantsoen zal worden verhoogd.
De militaire voorraden7zullen desnoods wor
den aangesproken. Ook na deze verhooging
is het rantsoen nog .onvoldoende, maar
gelukkig heeft Amerika weer 45,000 ton
broodgraan ter beschikking van onze regee
ring gesteld. Nu het einde van den oorlog
zienderoogen nadert is de hoop sterker dan
ooit, dat wat onze voedselvoorziening be
treft, betere tyden in aantocht ziju.
o—o—o
Verbijsterend is de gang der gebeurte
nissen op het wereldtooneel. Dingen waar
aan men vroeger nauwelijks zou hebben
gedacht, die men een half jaar geleden
nog voor onmogelijk zou hebben gehouden,
zien we thans gebeuren. Tronen, eertijds
vast als graniet, worden omver geworpen,
kronen rollen in het stof, scepters worden
uit de handen .gerukt van hen, die men
voor kort nog als van God gezalfden ver
goodde. En dat alles gebeurt niet in Mexico
of in een ander woelig ver land, waar het
altijd in politiek opzicht stormt en alle
levensverhoudingen beheerscht worden
door broederbaat en broederkryg; neen,
dat alles gebeurt in het bolwerk van het
„Kaisertum," in het land, dat tot nog toe
bekend stond als onveranderlijk militair
en monarchaal, in 't dichtbije Duitschland.
In meer dan één opzicht kan de gang,
die het wereldgebeuren in de laatste dagen
genomen heeft, verbijsterend worden ge
noemd, we denken aan Oostenrijk-HoDgarije,
aan de laatste vertwijfelende krachtsin
spanning van den Duitschen reus om de
talrijke vijanden van zich af te werpen
maar dat alles is toch niets bij wat zich
in de laatste dagen aan de overzijde onzer
oostelijke grenzen afgespeeld heeft en wat
bezig is zich verder te ontwikkelen.
De'Keizer heeft afstand van den troon
gedaan en de Kroonprins van zijn rech
ten.
Prins Max van Baden treedt af als
Rijkskanselier, om opgevolgd te worden
door den soc-democraat Ëbert.
In Kiel, Hamburg, Bremen, Altona,
Wilhelmshaven, Cuxhaven en andere Oost-
zeeplaatsen wappert de roode vlag, beve
len de soldatenraden en ook in tal van
garnizoensteden in Midden-, Zuid- en
West-Duitschland is onder de militairen
opstand en revolutie uitgebroken.
Zjjn dat geen verbijsterende feiten
Eigenlijk hadden we moeten beginnen
met het laatste, met de Duitsche revolutie.
We schetsten in ons vorig overzicht Duitscb-
land als de rous, die in böpelooze worste
ling zicb tegen den overmachtigen vijand
verdedigt en die van achteren beslopen
wordt door het revolutiavuur, dat van uit
Rusland over de grens kroop, stil en onge
zien als een mijnbrand, in het diep der
aarde voortvretend, om plots uit te breken.
Het beeld is wel zeer juist geweest.
Zooals het uitbrak in Rusland, juist op
het oogenblik toen de Russische kracht het
zwaarst beproefd werd, zoo brak het vuur
der revolutie uit in Duitschland. Toen de
regeering te Berlijn het gloeien zag, wa3
het telaat. Wel brak het nog in allerijl de
betrekkingen met Rusland af, maar al werd
in ÜQter den Linden ook de roode vlag
van den Russischen gezant Joffa neerge
haald en reisde de gezant zelf naar zijn
schoon land terug, elders werden andere
roode vlaggen ontplooid en zelfs aan den
prinselijken standaard op het slot van prins
Heinrich te Kiel wappert het roode doek.
In Kiel en Hamburg is de beweging be
gonnen. Een beweging, die goed voorbereid
bljjkt te zijn, waaraan een deel van de
vloot en van het leger deelnam. Met de
offlcieele vriendschap van de Bolsjewiki-
regeering te Petersburg een vriendschap
die nooit innig, zelfs niet echt is geweest
werd de revolutionaire besmetting over de
grens gehaald. De Bolsjewiki kregen een
bijna ongestoorde gelegenheid om hun be
ginselen te propageeren onder militairen
en arbeiders. De onafhankelijke socialisten
strooiden voort het zaad en in den bodem
van oorlogsellende en jammer groeide het
welig op. Toen de Duitsche machthebbers
het zagen en toen ook door Wilson de
eischen der democratie naar Voren waren
gebracht, zochten de machthebbers heil by
een Voiksregeering. Maar te laat, want de
beweging was begonnen, het smeulende
vuur had lucht gekregen en ondanks- alle
toezeggingen van de regeering en de tot
kalmte manende manifesten van de sociaal
democraten, brak het uit naar vele kanten.
En toen Scheidemann en de andere leiders
der sociaal-democraten zagen, dat ze hun
vat op de volksmassa dreigden te verliezen,
toen moesten ook zy meedoen aan de om
wenteling, opdat deze dan nog in kalme
banen zou kunnen worden geleid. Woons-
dag kwamen de Ryksdagfractie en het
party'comito van de sociaal-democratische
party byeen en het resultaat der besprekin
gen en besluiten werd neergelegd in een
manifest aan het volk, luidende:
Arbeiders, partygenooten
De vrede is gewaarborgd. Binnen enkele
uren zal de wapenstilstand zijn ingetreden.
Thans dus geen onbezonnenheid die het
bloedvergieten, dat aan bet front geëindigd
is, weer zou doen opleven in het binnen
land. De sociaal democratische party zet
haar geheele kracht in, om onze eischen
zoo spoedig mogeiyk in vervulling te doen
gaan. Daarom hebben heden de besturen
der socialistische party en der socialistische
fractie, de volgende laatste eischen aan
den Kanselier gesteld
1. Toelating der heden verboden ver
gaderingen.
2. Instructies aan politie en militairen
om de uiterste bezonnenheid in acht
te nemen.
3. Aftreden van den keizer en den kroon
prins, uiteriyk Vrydagmiddag.
4. -Versterking van den socialistischen
invloed op de regeering.
5. Hervorming van het Pruisische mini
sterie in den zin van de meerderheids
partijen van den Rijksdag.
Indien Vrijdagmiddag geen bevredigend
antwoord ingekomen is, dan treedt de soci
aal-democratie uit de regeering. Verwacht
verdere mededeelingen van ons in den loop
van Vrijdagmiddag.
w. g. De besturen der socialistische
party en der socialistische Rijks
dagfractie.
Met het uittreden uit de regeering van
de socialisten zou de Voiksregeering ge
vallen zyn, noodig voor het sluiten van
wapenstilstand en vrede, Maar een keuze
werd niet gelaten en Prins Max van Baden,
die de eischen van Scheidemann c. s. aan
zijn heer en gebieder moest overbrengen,
heeft het niet gewaagd, zich er tegen te
verzetten. Maar als een trouw dienaar van
zyn heer, wenschte hij met dezen te vallen.
Hy diende zyn ontslagaanvrage in.
De „Vorw&rts" onderstreepte onmiddellijk
de gestelde eischen, inzonderheid wat het
aftreden van Keizer en Kroonprins betrof.
„De Keizer is met zyn zes zonen onverlet
uit den oorlog huiswaarts gekeerd*
aldus het blad. „Als hij het noodzakelijke
offer brengt, dan is hy nog niet de onge
lukkigste der Duitsche huisvaders. Zoo hy
het ni6t doet, zal hij een burgeroorlog op
zijn geweten hebben*.
En de, overigens allesbehalve roode,
„Frankf. Zeitung* schreef: „Had de Keizer
meer gevoel voor waardigheid gehad, daD
zou hij vry willig zijn afgetreden, maar in
Duitschland schynt nu eenmaal alles te
laat te moeten gebeuren.*
De Keizer en de Kroonprins hebben het
offer gebracht eu Prins Max van Baden
gaat met hen heen. Eon sociaal-democraat
zal het booge ambt van Rijkskanselier
bekleeden.
Zullen door dit offer de revolutionaire
TEXELSCHE COURANT,
