N° 3251
Woensdag 18 December 1918.
32ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Marktberichten.
Van week tof week.
Predikbeurten.
SU blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
idvertentiën daags voor de nltgave vóór i aar nam.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg, Fibma LANGEVELÜ& DE ROOIJ, Parkstraat, Bun# or T*x it,
Kleeding cn schoeisel dienstplichtigen.
—0 Lammeren f a f—
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor Di* Bdbg 40 Ct». Franco per poet door go-
heel Nedeblaïtd 55 Cb. Nur Ameeiia en andere
Unden met verhooging der porto'».
Prijs der Advertontitn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cis. Iedere regel meer 8 Ct., met
20 Crisistoeslag. Groote letters en Vignetten warden
naar plaatsruimte berekend.
De Burgemeester der gemeente Texel brengt
ter kennis van de zeemiliciens der lichtingen
1914, 1915, 1916, 1917 en 1918, dat in verband
met den bestaanden kleedingnood onder de
burgerlijke bevolking, aan bedoelde miliciens
wordt vergund om een gedeelte van door hen
medegenomen kleedingstukken te dragen of
voor eigen gebruik te benutten.
in afwijktngvan het bepaalde op blz. 2 van
de regelen voor opkomst met spoed, vervat in
hun zakboekje, hebben de miliciens te zorgen,
dat zij bij opkomst voor herhalingsoefeningen
of eventueele opkomst met spoed, in het bezit
zijn van de navolgende in goeden staat ver-
keerende uitrustingstukken
2 witte werkboezeroenen 1 kleerborstel
1 schoenborstel (inwrijf) 1 schoenborstel uitwr.
2 gestreepte borstrokken 1 laken of serge broek
2 witte werkbroeken 1 deken
1 zijden doek 2 handdoeken
1 hangmat 1 baaien hemd
2 witte hemden 2 kammen
1 zeewieren kussen 1 zeewieren matras
1 mes met scheede 1 laken muts
1 zwart mutslint 2 onderbroeken
1 overtrek voor matras 1 overtrek v. kussen
1 pijjekker 1 riem
1 paar lederen schoenen 2 paar wollen sokken
1 stel touwwerk v. hangmat 4 zakdoeken
1 loopzak 1 rolzak
1 naaizakje.
De Landstormplichtigen die met onbepaald
(klein) verlof zijn, hebben de volle beschikking
over hunne uitrusting.
Texel, 12 December 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
Vee.
De Burgemeester van Texel brengt ter open
bare kennis, dat, in verband met het heerschen
van mond- en klauwzeer, de invoer van her
kauwende dieren en varkens in deze gemeente
verboden is.
Texel, 16 December 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
7—14 Dec.
Minister-president Ruys de Beerenbrouck
heeft bij de algemeene beschouwingen over
de Staatsbegrooting in de Tweede Kamer
de gelegenheid aangegrepen om over de
hangende kwesties met het buitenland en
over de plannen der regeering inzake de
reeds terloops aangekondigde binnenland-
sche hervormingen een uitvoerige verklaring
af te leggen. Allereerst dan besprak de
minister de Keizerkwestie. Voor de ex-
keizer hier kwam bad h|j afstand van de
regeering gedaaD. Dit deelde hy ook mede
btj z|jn aankomst te Etjsden. De Keizer
kwam onverwacht, zonder dat iemand iets
van zijn komst vooraf af wist Hij werd
toegelaten op grond van het oude gastrecht
en ieder ander Staatshoofd zou op gelijke
wijze zijn ontvangen. Intusschen is de
toestand nog een voorloopige en van de
internationale gebeurtenissen zal afhangen
wat er verder gebeuren moet. Komt er
een formeele aanvraag om uitlevering, dan
zal deze getoetst moeten worden aan wet
en tractaat. Mochten vreemde regeeringen
mogelijk in overleg willen treden omtrent
een nieuwe verblijfplaats van den ex-keizer,
dan is de regeering niet ongeneigd daarin
toe te stemmen, mits Nederland by dat
overleg een plaats ontvangt, die in over
stemming is met de eer en de waardigheid
van ons land. De regeering houdt zich de
defiaitieve beslissing voor en zal tegen even
tueele intriges met kracht optreden.
Minister Ruys heeft op deze wijze de
beteekenis van de netelige Keizerkwestie
helder en klaar uiteengezet. Men moge
er in de buitenlandsche pers nota van
nemen. Van belang lijkt ons vooral de
verklaring, dat het verblijf van den ge
wezen keizer hier te lande als voorloopig
dient te worden aangemerkt en dat wat
een eisch tot uitle5 ering betreft, alleen wet
en tractaten kunnen beslissen.
Ook over de doortocht van ongewapende
Duitsche troepen öoor Limburg heelt de
minister het regeeringsstandpunt nogeens
helder uiteengezet. De maatregel geschiedde
feitelijk in het belaDg van België.
En daarna bracht minister Ruys het
werkprogram der regeering ter tafel. Men
zou het byna al te overladen kunnen
noemen, maar in elk geval blijkt er uit,
dat de regeeting van zeer goeden wil is
en dat ze het eveneeus ernstig meent met
de gegeven beloften, inzake de doorvoering
van binneDlandsche hervormingen. Voorop
staat de uitvoering van art. 192 en de
invoering van de wetten Talma, maar
ondertusschen zal een nieuwe Grondwets
herziening worden voorbereid. Een her
ziening, die zich zal bepalen tot de troons
opvolging, het recht van oorlogverklaring
en het sluiten van verdragen, de Staten-
Generaal, het instellen van andere publiek
rechtelijke lichameD. Wat de eigenlijke
bedoelingen der regeering zijn valt nog niet
dadelijk te zeggen, maar dat de Eerste
Kamer aan den tand zal worden gevoeld,
dat de kroon niet zoo maar aan den een
of anderen Duitschen prins kan vervallen
en dat niet langer de vrouwen van de stem
bus zullen worden geweerd, mag als vast
staande worden aangenomen.
Wat dit laatste betreft merkte de minister
op, dat de regeering vertrouwt, dat de na
de eerste lezing noodzakelijke Kameront
binding zal samenvallen met het gereed
zyn van kiezerslijsten, „waarop meer kiezers
staan dan tegenwoordig het geval is"
een wijze van zeggen, die een luid gelach
aan de Kamer ontlokte. Voor de grond
wetsherziening zal een Staatskommissie
worden samengesteld, waartoe de uitnoo-
digingen reeds in zee zijn.
Na deze belangrijke mededeeling ont
vouwde de minister wat de regeering op
bet punt van sociale hervormingen van
plan is. Minister Aalberse heeft waarlijk
zeer groote voornemens. We stippen
kortweg alleen even het voornaamste aan.
Als het program afgewerkt wordt dan
krijgen weinvoering van den 8 uren dag
of de 45-uren week, verbod van Zondags-
arbeid, vrije Zaterdagmiddagen, een wijzi
ging van de wetten Talma in verzoenenden
geest, waardoor de arbeiders zullen krijgen
een premievrjje ouderdomsrente en een
premievrye invaliditeitsrentede rente zelf
zal worden verhoogd tot f3 per week, in
te gaan op 65-jarigen leeftijd. Ziektever
zekering en Ongevallenverzekering zullen
worden uitgebreid ook tot de landarbeidors
en zeeliedenwoningverbetering zal niet
uitbiyveo, de strijd tegen geslachtsziekten
zal aangebonden worden en aan de keuring
der levensmiddelen zal de aandacht worden
gewyd.
Het militaire vraagstuk zal voorts in
vollen omvang worden herzien, terwijl op
onderwijsgebied voor onvermogende leer
lingen met aanleg beurzen beschikbaar
zullen komen.
Ook omtrent de houding der regeering
ten opzichte der S D.A.P. sprak de Minister.
Na de gebeurtenissen in November ia de
S.D A.P. voor de regeering niet een party
als andere politieke partyen, tenzij zij zich
duideiyk tegen revolutie verklaart. Benoe
ming of herbenoeming van S D.A.P.ers tot
burgemeester zal alleen kunnen geschieden,
als de betrokkenen de verklaring afleggen,
zich volkomen te zullen houden aan
wettige middelen en wettelijk gezag.
De verklaring van minister Rups heeft
in de Kamer natuuriyk aanleiding gegeven
tot eenige besprekingen, maar over 't
algemeen was men het er wel mee eens.
Er blijft nog wel het een en ander over
te vragen, maar ia elk geval zyn vrp
duideiyk de groote lijnen aangegeven,
waarlangs de regeering wil gaan. Dat ze
niet blind is voor de eischen van den
nieuwen tyd, biykt er voldoende uit en
Z6ker mogen we zeggen, dat we op bin-
nenlandsch gebied een zeer belangwekkend
tydperk ingetreden zyn.
—o-o—o—
Naast de belangryke dingen, die zich in
de Kamer afspeelden, was er de belangryke
vraag hoe het eigenlijk staat tusschen
België en ons land. De Scheldekwestie
is weer aan de orde.
We schrijven dit niet op grond van de
drukte die de Belgische pers erover maakt
en waarbij alvast de afstand vauZeeuwsch-
Vlaanderen en de Schelde, alsmede afstand
van een stuk van Limburg voorop wordt
gesteld, maar wel op grond van een uitlating
van den Belgische minister Hymans, die
n.l. verklaarde, dat Nederland afstand zal
moeten doen van het monopolie op de be-
neden-Schelde, dat voor Belgie zoo nood
lottig is gebleken, terwyi het Nederland
volstrekt niet tot bescherming heeft gediend.
Het zal, zeo wordt weer van andere zyde
verklaard, niet .genomen" worden, maar
er zal toch zeker over moeten worden
gepraat.
En wat de annexatie van Limburg be
treft, de Belgische pers dringt er op aan,
maar zoo vlot zal dat niet gaan. Alvast
is de Limburgsche bevolking in beweging
gekomen tegen een eventueele afstand aan
Belgie en hebben 50 burgemeesters hun
trouw aan de Koningin in een telegram
hernieuwd. Neen, zoo vlot zal de afstand
van Limburgsoh gebied met de eenige
kolenschuur, die ons land bezit, niet in zyn
werk gaan.
—o—o—o
In verschillende berichten uitDuitschland
kan men in de laatste dagen lezen van een
sombere stemming, die ,zich over het
Duitsche volk heeft gelegd. Ook de terug
trekkende troepen toonen zich neerslachtig
ondanks de feestelijke intocht, die men in
de garnizoensteden de terugkeerende stry-
ders bereidt. Algemeen ziet men de toe
komst voor Duitschland donker in. En
dat is waariyk geen wonder. Het eens
zoo krachtige Keizerrijk, door Bismarck zpo
stevig ineengesmeed, is door de revolutie
geheel uit zyn voeger, gerukt. De bracht
van het volk is gebroken, de oorlog is ver
loren, de biDnenl. toestand is één verwarring
één onzekerheid en daarbij dreigt het groote
gevaar, dat de Entente aan Duitschland en
de Duitschers nog zwaardere beproevingen
zal opleggen.
Wat dit laatste betreft, men zal aan de
overzijde der grens al wel alle optimisme
en goede hoop hebben losgelaten. De
vernederende wapenstilstandsvoorwaarden
die thans weer verlengd zullen wordeD,
als Erzberger en Winterfeldt hot tenminste
met Foch klaar spelen met zoo groote
gestrengheid uitgevoerd, hebben de Duit
schers wel alle eigenbewustheid moeten
ODtnemen.
TEXEL, 18 Dec. 1918,
Tot gemeente-veearts te Bolsward is be
noemd de heer J. Groenewold alhier.
Ilct Nut.
Maandagavond hield het departement
Texel van de Mij tot Nut van het Alge
meen in hotel Texel de tweede buiten-
gewme vergidering in dit| seizoen.
Als spreker trad op de heer Ds. J. J.
Meurs met het onderwerpEen blik in
d9 oneindige ruimte.
Het is slechts aan enkelen gegeven
een zoo wetenschappelijk onderwerp op
populaire wijze te behandelen, de heer
van Meurs bleek tot die weinigen te
behooren.
Op bizonder bevattelijke wijze, door
verlijkingen binnen ons bevattingsvermo
gen verlucht, wist de spreker ons een
gedachte te geven van de onbegrensde,
de ontzaggelijke, de oneindige ruimte.
Populaire beschouwingen gaf spr. over
de zon, de maan, de aarde en de overige
planeten van ons zonnestelsel en al
wat in de astronomie van de overige
hemellichamen bekend is. Op vaak gees
tige wijze behandelde spr. zija onderwerp
en wist zijn gehoor volle twee uren
onder ademlooze stilte bezig te houden,
te boeien.
Een daverend applaus loonde den,
heer van Meurs, het hartelijk woord
van dank hem door den voorzitter ge
tracht vond algemeen bijval.
Het was een prachtig geslaagde avend.
De Cocksdorp.
De heer C. Joliema, li:ht wachtrr tij
's rijks-kustverlichting te Eierland, is
met ingang van 1 Jan. a s. in gelijke
betrekking benoemd te Vlieland.
De heer C. A. Keljser, hoofd der
school te Middeu-Eierland, die als No. 1
op de voordracht voor hoofd der school
te Vrijhoeve Capelle (N. B.) voorkomt,
heeft zijn sollicitatie ingetrokken.
Woensdag a s. vertrekken de beide
Belgische iDterneeringsgroepen in Eier
land. Gedurende langen tijd zijn btjpa
al deze Belgen in het landbouwbedrijf
werkzaam geweest.
Dezer dagtm is alhier aangebracht
een maanvisch, welke in zieken toe
stand verkeerde. Heden is een zoöloog
uit Groniogen aangekomen, ten einde
het dier naar genoemde plaats te ver
voeren. Daar het circa 700 pond woog,
heeft men het in stukken moeten snijden.
Wegens hot heerschen der spaan-
scbe griep is de school hier gesloten.
De boerenplaats „3pang van het
B. K. Par. Armbestuur te Oosterend
groot 16.58 90 H.A. thans in huur bi)
den heer P. KI. Bakker werd gisteren
weder aan hem verhuurd thans voor
f2100.-
VLËE8CB.
De Burgemeester van Texel maakt bekend,
dat tot en met 21 December a.s. verkrijgbaar
is, zoowel op de blanco groene bon No. 5
als op de bon no. 6 of een half ons schapen-
vleesch of een half ons paardenvlecsch.
De prijzen bedragen voor schapenvleesch in
het been f 0,10 per ons.
voor paardenvleesch in het been f 0,06 en
uitgebeend f 0,10 per ons,
Texel, 17 December 1918.
De Burgemeeeter voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
Outtrekkiug van gemeente eigendommen
aau den opeubaren dienst.
Burgemeester en Wethouders van Texel
maken bekend voornemens te zijn den Raad
voor te stellen aan den openbaren dienst te
onttrekken twee gebouwen met bijbehoorende
terreinen onderscheidenlijk te de Cocksdorp
en te Oost, voorheen gediend hebbende tot
O.L. scholen.
Eventueele bezwaren worden ingewacht voor
21 December 1918.
Texel; 17 December 1918.
Burgem. en Weth, voornoemd.
BUYSING DANSTE.
De Secretaris JONKER.
Zondag 25 December 1918.
HERVORMDE GEMEENTE.
Burg, v.m. 10 uur ds. Kroeso.
Waal, v m. 10 uur ds. Pijnaoker Hord Jk.
Den Hoorn, n.m. 2 uur ds. Kroeae.
Uude8child, n.m. half 3 ds. Pjjaacker Hor lijk
Oostcrend, geeu dienst.
n .n. 2 -3 uur Zondagschool.
Cocksdorp, goea dienst.
GEREFORMEERDE KERK.
OosterendVm. half 10 ds. S. G. de Graaf
van St. Paucras.
H. Avondmaal.
nam, 2 nor dezelfde.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Waal, v.m. 10 uur ds. Kuperus.
Den Hoorn, n.m 2 uur ds. Kaperus.
Leiden, 13 Dec. Ter markt aangevoerd
0— Stieren f—0,— a f —0,—;
29 Kalf- en Melkkoeien t 450 a iSOO.
130 Varokoeien 1 200 a f 670
—0 Kalveren (vette) f ai
0 Kalveren (magere) f ai
