w
1 C i A Is i
tf°. 8285
Woensdag 16 April 1919,
82ste Jaargang.
^in
S g l! WH
Mienws- en
Advertentieblad,
B .5 a u e n I a u d.
Van week tot week
r^fr
s^s-'ia 1
Rit blsd verscitaat Woenstisg- en Saierdajjniorgen
Advertentiën daajs voor de uitgave vóór 1 uur nasn.
ABONNEMENTEN ea AS VERTEN" TIEN worden aangenomen bij de Uiig Fjrüa L.AN9EVEL» DE R O O IJ, Parkstraat, Boao op T*x*t.
§85
Ter-in^age-legging lijsten vaa
eandiduten.
Bevroren vieeseh.
De Burgemeester van Texel maakt bekend,
dat vanaf ^Woensdag 16 April'19, bij de slagers
verkrijgbaar zal zijn
rfiap *"4%«5?3 f VS.3BSP
Abonnementsprijs per 3 maanden.
voor den Bus» 40 Cts. Franco per post door ge-
uosl Nedskeand 56 Cts. Ka&r Ambrika en Andere
Unden met verhoogiug der porto's.
Prijs der Advsrhmtièn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. iedere regel meer 8 Cf., met
20 Crisistoeslag. Groote letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
De Voorzrtter van het centraal stembureau
voor de verkiezing van de leden van den Raad
der gemeente Texel maakt bekend, dat de gel
dige lijsten van candidaten voor die verkiezing
ter secretarie der gemeente van af heden voor
een ieder ter inzage zijn nedergelegd.
Herinnerd wordt, dat binnen zeven dagen na
heden de gemachtigden der onderteekenaars
van lijsten deze tot een groep kunnen verbin
den door een daartoe strekkende gemeen
schappelijke verklaring, schriftelijk bij het cen
traal stembureau in te leveren. Formulieren
voor deze verklaringen zijn ter gemeente-se
cretarie verkrijgbaar.
Texel. 14 April 1919.
De Voorzitter voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
Bevroren vleesch
Lappen f 1.40 per pond.
Rib f 1 >50
Biefstuk en haas f ^60
Texel, 15 April 1919.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
Am Spelt.
De Burgemeester van Texel maakt bekend,
dat vanaf Woensdag 16 April tot en met 20
April '19 verkrijgbaar zat zijn:
op vleeschbon 7 (heele bon) 1 pond Am.
spek. Prijs f 1 per pond.
Texel, 15 April 1919.
De Burgemeester voornoemd.
BUYSING DAMSTE.
5—13 April.
Ons ministerie is weer compleet. Ia de
bestaande vacature vau minister vnn murine
is voorzien door ds benoeming vac mr.
Bcjleveld, advocaat te Amsterdam, behoo-
rende tot da anti-revolutionairen. E-n jonge,
zeer zeker talentvolle rnao, maar niet wat
men zou noemen eea vakman. Minister
Bijieveld is als „burger-minister" aan bet
hoofd gesteld van ocs marine departement
en al de gesnor baarde en met goud en eer
metaal gesierde booge oomes var- onze vloot,
zullen den tot nog toe eenvoudige. Ara-
sterdamscben advocaat nis Excellentie heb
ben aan te spreken en onderdanig te z(jn.
Het is wel een heele promotie die mr.
Bijleveld gemaakt heeft, maar du vraag ia
nu maar, of hij tegen de zware laak opge
wasson zal zijn, die-.faij thans op zijn schou
ders herfc genomen. Ooza vloot moet ge
reorganiseerd worden, heel wat verouderde
denkbeelden-zullen moeten worden opge
ruimd en tal van moeilijke vraagstukken
vragen om oplossing. Tegenover „marine"
is de volksvertegenwoordiging nooit erg
toeschietelijk geweest zij bad steeds veel
aan te merkeu. En dikwijls met ten onrechte
want onze vloot heef; in de laatste jaren
schatten geld verslomien en ondanks dat
is er nog niets verkregen dau „zooiets als
een vloot".
Er is io en buiten de Kamer meermalen
er op aangedrongen om e-n ourger aan bet
hoofd van hst marine-departement te plaat
sen, in de verwachting blijkbaar, dat deze
gemakkelijker den nieuwen geweusehtc-n
koers kan vinden, dan iemand.die het vloot-
vraagstuk nooit anders heeft bezien daD
vanuit het standpunt van de bij marine
autoriteiten heeiscaeude denkbeelden. De
regeeriag heeft hot oor geleend aaD die
weh3Cben en zoo hebben' we dan nu voor
Marine een burgerminister.
Zil h\j de sterke en bekwame man zijn
die Marine thans vooral noodig heeft Het
antwoord op deze vraag kun pas later ge
weven worden, maar wie zou het Diet hopen,
al was hst alken maar om de vele lieve
millioenen die onze vloot jaar op jaar van
de schatkist v.aagt-
o—o—
-Do Statui verkil zin,eu zij) thans io a'tla
provincies achter den rug. Zuid-Holland,
Utrecht, Gelderland en Zeeland hebben in
de afgeloppeu week gekozen en ook hier
was het aantal „thuisblijvers" weer groot.
Welke eigenaardige gevolgen de toepassing
van bot evenredig kiesrecht kan hebben,
blpkt uit Gelderland, waar in de oude
siaten geen eukel soo. dem. zitting baden
tbans LI.
Waar de Prov. StateD de kiescolleges zijn
voor de Eerste Kamer was van bijzonder
belang de uitslag van de verkiezingen iu
Zuid-Holland. Ging deze provincie om dan
zou daarvan het gevolg worden, dat de
Eerste Kamer haar rechtsche meerderheid
verloor. Edoch, Züld-Holland is niet om
gedaan. Van de 82 zetels hebben de ebrist.
paitijen er 42 gekregen zoodat de Staten
1 au Zu'd Holland nog precies rechtsch zijn.
Daar o"k O-erijsel een recuteche meerder
heid gekregen heeft, staat bet. vast, dut. de
Eerste Kamor eea rtchiscbe meerderheid
zal behouden.
Dat is wel de voornaamste beteekenis
van de jongste S a'enverkiezangeu.
o-oo
We naderen Pasoben en het parlement,
dut niet gaarne zijn Puascb vacant ie zou
miss-n, al is er in bot werk o>>k nog zoo'n
glooien achterstand, is tot. 6 Mei uiteen
gegaan. De heeren hebben nog niet precies
de begrootingen van de koloniën gereed
gekregen en zullen alleen in de vacantie
nog een oaeje bijeenkomen om in de ufdee
ringen de arneidswei te uiM.erzoeken Dii
ontw.rp is thans door minister Aalnerse
ingediend en zijn voornaamste taak zal zijn
dea 8-urieen werkdag en de 45 urige werk
week te brengen. Alle bedrijven, behalve
bet landbouwbedrijf zullen onder do w. t
vallen en slechts in beperkte mate zullen
uitzonderingen worden toegelaien. Men mag
in dit ontweip het geluid hooren v.-m den
Nieuwen Tijd Zoals het wetsontwerp
om de wijziging der Boterwet weer in te
trekken, een geluid is vaDeen beteren tijd,
daar -oortaan weer voldoeode vet aan wezig
zal zijn, om in de not male behoefte te
voorzien. Mede worden maatregelen voor
bereid om de voorname plaats, die Neder
land vóór dsn oorlog op de botermarkt in
het buitenland innam, weer te veroveren.'
—o—o—o—
Koning Albert van Belgie is, zooals we
reeds in ons vorig overzicht met enke e
woorden mededeelden, naar Parijs geweest
en, naar luid van latere berichten, met het
doel de speciale Belgische belangen nog
eens met kracht bij den Raad van Vier
aan te bevelen.
Ilivas b> eft verzekerd, de Belgische
Koning zeer voldaan n».at Brussel urua
gevlogen is Als dat juist is en de Raad
van Vier nan k-ming Albert voor de Bel
gische eiscben bevredigende toezeggingen
"beeft gedaan, dan mag worden verwacht,
dat de Belgisch Nederlandsche kwestie weer
zeer tor-gespitst is geworden. We zullen er
binnenkort zeker wel wat naders van hooreu.
- o oo
In Duitscbiand blijft de bolsjewiek.-che
beweging een steeds dreigender gevaar en
alleen een betere voedsel voor oening en een
spoedigs vredezullen ten slotte de regeering
in et.aat kunnen stelleD, om bet volk tot
orde en gezag terug te brengen. Zoolang
daarop nog bet wachten is, zoolang blijft
de toes and dreigend en ernstig, want
Spartacus blijft rondgaan als een briescben-
de leeuw.
o—o o
Dat de voedselvoorziening in Duitschland
nog alles te wenscben overlaat, is wel dezer
dagen gebleken uit bet rapport, dat een
commissie van professoren uit neutrale
landen aan Wtlson beeft gezonden. De
Leidsche professor Tendelo, die ook aan bet
onderzoek deelnam, deelde aan een corres
pondent van de N R. Gt. bijzonderheden
mede over de ellende, vooral onder de kin
deren, die bij aanschouwd had, bijzonder
heden, die als een ftlle aanklacht moeten
worden beschouwd tegen het handhaven
van de blokkade, ook nu nog tegen een
volk, dat door den oorlog reeds ten doode
haast geteisterd werd eu thans onmachtig
en vertreden neet ligt.
Maar voordat de blokkade opgeheven
wordt, zal het vtdesvordrag moeten ge-
teakund zijd ea üoa de zaken op de Con
ferentie eigenlijk precies staan weten ook
nog maar alleen de ingewijden.
Vóór Paschen zal het verdrag klaar zpjn
heeft Lloyd George verzekerd. 'tZal ons
benieuwi-n.
Om rent één kwestie echter is thans een
besluit genomen, n.l. wat den zetel van
den Volkerenbond betreft. 'sGravenhage
met zjjn Vredespaleis is gepasseerd, even
goed als Brussel, dat er toch zoo om ge
vraag'! bad Gecève is als zetel aangewezen.
é.L 16 April. 19'9
Op Woensdag den 9en April vergaderde
in café „Den Burg" de schoolcommissie
onlangs door den Raad der gemeente Texel
benoemd met de vereeniging „De Texelsche
Onderwijzers." Om kennis te kunnen maken
met de leden dier commissie, waren ze door
't bestuur der andere vereeniging uitgenoodigd.
Bij de opening heette de voorzitter den heer
Mets als vertegenwoordiger van 't dagelijksch
bestuur der Gemeente, de schoolcommissie, de
onderwijzeressen en onderwijzers hartelijk
welkom en uitte den wensch, dat op deze
vergadering door 't voeren der besprekingen,
waartoe ieder volkomen vrij was, de belangen
van 't onderwijs en 't onderwijzerspersoneel
werden gediend. Dit en niets anders is steeds
door die Vereeniging beoogd.
Door den vreeselijken oorlogstoestand was't
leven verbazend duur geworden. De trakte
menten der onderwijzers waren in dien tijd in
onze gemeente weinig gestegen van de laatste
verhooging had niemand kunnen profiteeren,
omdat die regeling nog niet goedgekeurd was
door de Gedeputeerde Staten, zoodat velen der
collega's een moeielijken, drukkenden tijd
hadden doorleefd. Genoegen deed 't daarom
den voorzitter, dat hij nu eens had gelezen,
dat ons Gemeentebestuur een adhesie betuiging
hechtte aan de idee uitgesproken door den
Raad van Nieuwe-Niedorp, n.l. dat 't leven op
't platteland niets goedkooper was dan in de
steden, zoodat hij Icon aannemen, dat ons Ge
meentebestuur was tegen de classificatie, neer
gelegd in de wct-„De Visser" alsmede tegen
een te groot verschil in traktement van gehuw
den en ongeiluwhen. Zoolang echter de wet
van den minister van Onderwijs niet aange
nomen is,* hoopte hij, dat de schoolcommissie
haar steun wilde verleenen voor 't geven van
toeslag door de gemeente, zoodat de onder
wijzers in deze dure tijden over ruimere beurs
kunnen beschikken.
Bij de bespreking der circuiatie-biblotheek
deelde de vice-voorzitter der schoolcommissie
mee, dat de gevraagde f200 voor't aanschaffen
van nieuwe boeken door deze zal worden
toegezegd. Ze wcnschte, dat één harer leden
zitting had in de commissie, belast met hef
aanschaffen der nieuwe boeken. Dit werd goed
gevonden, met den komenden herfst kan die
bibliotheek dus met ruimen voorraad boeken
haar werk beginnen.
Algemeen was men 't er over eens, dat op
Texel waar een deel van 't personeel tegenwoor
dig door ziekte verhinderd is, onderwijs te
geven en waar in eene bestaande vacature
meestal niet dadelijk kan worden voorzien door
gebrek aan sollicitanten, 't eene noodzakelijk
heid is, dat aan één der scholen een reserve
kracht zal worden aangesteld. Deze zal dan,
wil 't onderwijs geen schade lijden, voor een
ontbrekende kracht, aan een der scholen kunnen
invallen. Een adres in dien zin, dat gesteund
wordt door de schoolcommissie, zal den Ge
meenteraad worden aangeboden.
Bij de bespreking der inrichting van de
gymnastiek- en de gewone lokalen werd er
op gewezen, dat de scholen in Cocksdorp,
Zuid-Eierland en Oost in gunstiger conditie
verkeeren dan menig andere school. Bij haar
bezoek, dat de commissie aan iedere school
zal brengen, beloofde ze, een onderzoek in te
stellen naar de gebreken.
De regeling der traktementen van't Onder
wijzerscorps, 't vorige jaar den Gedeputeerden
Staten toegezonden, was door dit lichaam niet
goedgekeurd. In 't vooruitzicht, dat door de
wet-„De Visser" de traktementen hooger zullen
komen dan de nieuwe regeling van Texel
aangaf, zal 't Gemeentebestuur gevraagd worden,
zooveel toeslag uit te keeren, dat de onder
wijzers worden uitbetaald naar de regeling,
welke in 't laatst van 1918 door den Raad was
aangenomen. Daartoe beloofde de school
commissie haar steun, als ook aan 't brengen
van eene wijziging in 't geven van Herhalings-
onderwijs, neergelegd in een aangeboden adres
aan den Raad, terwijl ze graag zag dat de
hier gevestigde artsen ook als schoolartsen
wilden fungeeren. In dien zin zou den steun
van 't Gemeentebestuur gevraagd worden.
Tegen eejje wijziging in de vacauties ver
klaarde de schoolcommissie zich niet, graag
zag ze, dat voor alle scholen in de gemeente
Texel de vacauties van even langen duur
waren.
Bij de rondvraag maakte een der «aanwezigen
de opmerking, dat het misschien wcnschelijk
was, dat voortaan de schoolcommissie eene
gemeenschappelijke vergadering belegde, waar
door niemand van 't onderwijzerspersoneel
behoefde te ontbreken. Nadat er met nadruk
op gewezen was, dat deze eerste gemeen
schappelijke vergadering, uitgeschreven door
't bestuur der vereeniging „De Texelsche
Onderwijzers", niets anders beoogde, dan een
kennismaking met de schoolcommissie, werd
met algemeen goedvinden vastgesteld, dat de
commissie minstens één keer per jaar zoo'n
vergadering zal houden.
De voorzitter dankte den heer Mets voor zijne
tegenwoordigheid, en sloot de vergadering met
den wensch, dat de schoolcommissie zoo mocht
samenwerken met het onderwijzerscorps, dat
't onderwijs daar vooral bij gebaat is.
Zaterdag j.l. hield de afdceling „Texel"
van het N.U.ü. eene vergadering in „Cafo
den Burg". 3 leden waren afwezig, waarvan
2 door ziekte.
De voorzitter, de lieer J Daalder Dz. opende
de vergadering en sprak daarbij den wensch
uit, dat de leden B. Wecrsma en N. Reuvers
spoedig zouden mogen herstellen wees verder
op de installatie van de schoolcommissie,
hopende, dat ze onderwijs en leerkrachten een
goed hart zal toedragenverheugde zicli over
het salarisontwerp De Visser, waarin Jiij den
grondslag van den levensstandaard een onver
geeflijke fout noemden en sprak den wensch
uit, dat er vrucht van de vergadering zou uit
gaan. Keurige notulen werden gelezen door
den secretaris, den heer C. Schaap. Ze werden
onveranderd goedgekeurd. Besproken werden
een schrijven en een circulaire van de afdee-
ling Hoorn, die aan den Minister een motie
had ingezonden, «afkeurende de klassificatie der
gemeenten voor de salarissen. Besloten werd
deze motie te steunen, terwijl een schrijven
van dank gericht zal worden aan het bestuur
der gemeente Texel voor het steunen van de
motie Nieuwe Nicdorp.
Men sprak over liet doel van het onder
steuningsfonds, terwijl het nieuwe reglement
bij de leden zal circuleeren.
De wensch werd uitgesproken, dal er nog
spoedig een vergadering door de schoolcom
missie met de onderwijzers zal uitgeschreven
worden. Allen zullen dan aanwezig zijn.
Hierna deed de Penningmeester rekening
over 1918. De kas sloot met een klein batig
saldo. De rekening werd goedgekeurd, waarna
de contributie over 1919 werd geïnd. De
heer C. Schaap gaf een lcerlijk opstel over
„Leugen en Onwaarheid", waarover niemand
debat verlangde. Applaus cu dank volgden.
Mej. J. Dros gaf als bijdrage „Thuis van
Ipsalon, waarnaar men met alle aandacht luis
terde.
De volgende vergadering werd bepaald op
22 Juni; alsdan hoopt de heer J. Daalder Dz.
eene inleiding en de heer Naber eene bijdrage
te geven.
De vergadering werd gesloten met dank
voor de betoonde belangstelling en met den
wensch dat de afdceling, een der oudsten van
liet N.O.ü, in bloei mag toenemen.
Liet Bestuur der afdceling Texel van
de Noord-Hollandsche Vereeniging het
Witte Kruis, ontving de vorige week van
het Hoofdbestuur een schrijven van den
volgenden inhoud:
„Met het oog op het hier en daar ook
in onze provincie voorkomen van gevallen
van vlek typhus, niet alleen in grootere
plaatsen, waar een,goede Gezondheidsdienst
is gevestigd, doch reeds in enkele kleinere
gemeenten, meent het Hoofdbestuur U te
moeten verzoeken, om voor zoover dit nog
niet mocht zijn geschied, Uwe volle aan
dacht te willen schenken aan hel niet
denkbeeldige gevaar, dat ook.in het gebied
van Uwe afdeeling, plotseling gevallen
van deze zoo zeer gevreesde ziekte kunnen
voorkomen.
Het Hoofdbestuur geeft u daarom in
ernstige overweging om door het versprei
den van kleinere brochures en geschriftjes,
de inwoners van Uwe gemeente in te
lichten omtrent hetgeen gedaan kan wor
den om eventueele verspreiding zooveel
mogelijk tegen te gaan
Het afdeëlrngsbestuur heeft een aantal
van deze geschriftjes, welke gratis ver
krijgbaar zijn, besteld en deze zullen aan
de verschillende scholen ter verspreiding
worden uitgereikt.
Ook leent zich voor verspreiding de
brochure van Dr. Kuiper „Wat te doen
tegen VIektypipu's" waarvan exemplaren
tegen 1-5 cts. per stuk verkrijgbaar zuilen
zijbij de boekhandelaren aan den Burg.
Ingez,