W, 3289,
Woensdag 30 April 1919
32st# Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Dienstregeling 18 Dec.
Binnenland.
Van week tot week-
Sit blad verschijnt Woensdag- en Saterdagmorgen
Abonnemerlepryi per 3 maanden.
Voor m» Bürb 40 Cts, Franco per pooi door ge
heel Nederland 3® CU. Nur Amisjaa en andere
Unden net rerhooging dei porto'a.
Advcrtentiëu daags voor de uitgave vóór 4 nar nam.
Prpt dor Advertentiin.
Va« I let 5 regels 40 Cts. Iedere regel meer 8 Ct., met
38 Crisistoeslag. Groote letters en Vignettes worden
naar plaatsruimte berekend.
ABONNEMENTEN en ABVERTENTIEN worden aangenomen bfl de Ui tg. Eibata LANOEVELDA DE R O O IJ, Parkstraat, Bon# of Ta x 11.
Spoor- en Bootdicnst.
Beperkte dienstregeling.
Vertrekuren van de boot van Texel
9,8U v.m.
Vertrekuren van de boot van Helder
1,00 n.m.
Vertrek en aankomst van treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek. Aankomst.
Helder. Amsterdam.
6,44 9,11
11,46 2,33
4,125 6,34
6,44 9,38
Bovendien loopt een trein op Donder
dagmorgen van Helder naar Schagen,
van Helder 7,42 te Schagen 8,36
Van Amsterdam naar den Helder.
Vertrek. Aankomst.
Amsterdam. Helder.
5,28 8,43
9,17 11,85
2,30 5,81
5,2(§ 8,04
7,50 10,36
10,40 12,34
Niet op Zon- en feestdagen.
alleen op Zondag.
Burgemeester en Wethouders van
Texel brengen ter openbare kennis, dat
vanaf heden gedurende de eerstvolgende
vyf maanden ter iDzage ligt het kohier
schoolgelden over het tweede kwartaal
1919.
Texel, 28 April 1910.
Büfgem. en Weth. voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secietaris, JONKER.
19—20 April.
De S.D.A.P. heeft met Puschen baar
jaariyksch coDgres gehouden. Dat er onder
de huidige wereldomstandigheden en na de
geruchtmakende Novembergebeurteuissen
nogal eenige belangstelling voor dit coDgres
werd gekoesterd, ook buiten de SD.A P.
zelf, ligt voor de hand. Een drietal dagen
lang hebben de kopstukken der partij met
afgevaardigden uit het land over verschil
lende belangrijke kwesties beraadslaagd
en men kan zeggen in een voor dezen
veelbewogen Ijjd zeer kalmen toon. Vooral
lang en breed is er gesproken over wat
men de vraag van het oogenblik kan
noemen moet en zal er revolutie komen
Men weet, dat die vraag de partij in de
laatste maanden heeft beroerd en dat de
November-vergissing van den heerïroelstra
heel wat stof heeft opgejaagd. Er zijn
twee stroomiDgen in de partij, waarvan
de een wat sterker geneigd is tot revolutie
dan de ander. Verschillende sprekers
hebben daarover bun standpunt uiteengezet.
Mr. Troelstra voorop en als we bem, uit
hetgeen we in de verslagen lazen, niet
hebben misverstaan, dan meent hij, dat
het oogenblik wel eens kan aanbreken, dat
de oude weg om tot de macht te komen,
de weg van het parlement, moet worden
verlaten en de macht in handeD genomen.
Hij wil geen revolutie als in Rusland en
Hoagaiije, weineen een heel verstandige,
rustige revolutie, e-nvoudig een om-
g >oieo vao het roer zonder meer,
zoo maar even. Andere sprekers hebben
voor de revolutie gewaarschuwd, althans
om revolutie te maken, op grond van
wat er in het felbewogen dichtbije oosten
geschiedt. De heer Wibaut en Schaper
willen ook komen tot een socialistische
maatschappij, maar alleen langs den par
lementairen weg.
We stippen alleen maar even de beide
hoofdgedachten aaD, die in de partij over-
heerschen en op het congres tot uiting
kwamen. Nu was er een laDge resolutie
ingediend, waarin men getracht heeft beide
gedachten tot hun recht te laten komen,
teneinde de beide stroomingen te bevredigen
en een scheuring in de party te voor
komen.
De behandeling van de resolutie wa«
zeker het belangrykste wat het Congres
verrichtte. Er werden dan ook twee volle
dagen aan gewijd. Over de andere werk
zaamheden en besluiten kunnen we kort
zijn. Alleen vermelden we nog de aan
neming van een motie, die wellicht
spoedig in verschillende gemeenten, waar
de S.D.A.P. een bepaald aantal raadszotels
verovert, toepassing zal vinden. Een motie
betreffende het aanvaarden van wethouders
zetels. De motie bepaalt dat alleen dan 'n wet
houderszetel zal worden aanvaard, als het
voldoende vaststaat, dat mede daardoor de
verwezenlijking van belangryke punten van
het eoo. dem. gemeenteprogram wordt
verzekerd. Geen wethouderezetel zal
worden aanvaard, zonder dat vooraf door
de partyafdeeling of federatie de wensche-
ïykbeid der aanvaarding is uitgesproken,
terwijl deze geen beslissing zullen nemen,
alvorens het advies van het party bestuur
Is ingewonnen,
—o—o—o—
De Paaschvacantie van het parlement
behoort weer tot het verleden. Beide
Kamers zijn Vrydag al even byeen geweest
om zich voor het komende werk gereed
te maken. De Tweedo Kamer verdwijnt
eerst een week in do afdeelingen, om dan
de volgende week Dinsdag weer in open
bare zitting bijeen te bomen. De bedoeling
is dan dadelijk in behandeling te nemen
het wetsontwerp van minister de Visser
tot wyziging van de Onderwijswet. Men
weet, dat de bedoeling van dit ontwerp is
de salarisregeling te herzien en het onder
was in financieel opricht meer Rijkszaak
te maken dan hst tot dusver was. Minister
de Visser heeft bij zijn Memoiie van Ant
woord op het Voorloopig Verslag nog ver
schillende verbeteringen in zijn ontwerp
aangebracht o a. de salarissen nog i 100
hooger gesteld. Van een terugneming der
classificatie, waarop van verschillende zydeD
is aangedrongen en in alle gemeenten een
actie gevoerd wordt, wil de minister biyk-
baar niets weten, 't Ia te verwachten, dat
daarover in de kamer nog wel een woordje
zal worden gezegd 6n de kans is niet ge
ring dat de bepaling, die vooral op het
platteland by de onderwijzers zooveel
tegenstand ontmoet, toch nog wel by amen
dement verdwijnen zal. Voor de onder
wijzers is bet intusschen een troost, dat de
behandeling nu spoedig een aanvaDg zal
nemen. De verbetering van hun positie
heeft reeds al te lang op zich laten wachten
en vooral de onderwyzers der bijzondere
scholen hebben het hard te verantwoorden
in dezen abnormaal duren tyd. A's de
Kamer in Mei met het entwerp gereed
komt, dan kan het nog wel haast herfat
W'rden voor'at do tnderwyzers zullen
kunnen zeggen, dat eindeiyk de zaak in
O-de ia Gelukkig voor b'n, dat bet de
bedoeling is de nieuwe regeling terug
werkende kracht te geven tot 1 Januari
van dit jaar.
o—o—o—
In Parijs hebben zich in de laatste dagen
belangryke gebeurtenissen afgespeeld. We
bedoelen niet inzake het proces-Humbert,
dat voor de uitgaande Parysche wereld
zoo langzamerhand een voorstelling le
rang is geworden, waar ieder by wil wezen
en waaraan schier geen einde scbynt te
komen. En evenmin hebben we den mo
dernen Blauwbaard op het oog, die men
dezer dagen te Parys „ontdekt" heeft, een
Blauwbaard, die in villa's woonde, in auto'»
reed eneen elftal vrouwen om
hals bracht en verdonkremaande
We bedoelen de gebeurtenissen, die er
hebben plaats gegrepen op d» Vredescon
ferentie. Het is nameiyk tot een openiyk
•onflict gekomen tus cben Italië en do
andere Staten. En het conflict is zoo hoog
geloopen, dat Orlando en de andere leden
der Italiaansche delegatie Parys werlaten
en naar Rome teruggekeerd zijn.
Het conflict vindt zijn oorzaak inFiumo,
de haven aan de Adriatische Zee, waarop
Italië begeerig den blik geslagen heeft,
maar die Wilson aan Kroatië wil toewyzen.
Er is lang en breed te Parijs onderhandeld
om tot een vergeiyk te komen, maar Or
lando bleef even styf op zyn stuk staan
als Wilson. Italië eisoht Piume en Wilson
antwoordt, dat de afstand daarvan in stryd
zou zyn met de grondslagen, die voorden
vredo aangenomen zijn. De zeehaven
Fiume moet ten uitvoer strekken niet van
Italië, maar van de landen ten noorden on
noordwesten van die haven. Die moeten
een uitgang naar de Middellandsche Zee
hebben. Maar Orlando bleef volhouden,
totdat Wilson de kDoop doorhakte en een
verklaring publiceerde, waarin de Italiaan
sche eischen voorgoed van de hand ge
wezen werden. Orlando beantwoordde dit
met den trein te laten voorkomen en naar
Italië terug te keeren.
Do Italiaansche kolonie te Parys heeft
Orlando met gejuich uitgeleide gedaan en
by zyn aankomst te Rome is hy als een
overwinnend vorst ontvangen. De bevol
king van Rome heeft al eenige geestdriftige
demonstraties gehouden tegen WilsoD en
de Italiaansche pers heeft don Amerikaan-
schen president heel wat lieflijkheden naar
het hoofd geslingerd. Men mag met span
ning afwachten wat er nu verder gebeuren
zal. In Parijs ziet men de zaak nog niet
zoo beel donker in. Italië zal ten slotte
begrypen, dat het zich niet tegen den wil
van de anderen kan verzetten. Maar in
Rome is de stemming als m de" eerste
oorlogsdagen. De menigte is opgezweept
het bloed is daar nu eenmaal veel on
stuimiger dan waar ook, en nu onder deze
omstandigheden ook nog het parlement
byeengeroepen is, kan er wel heel wat
dwaasheid geschieden. Dwaasheid, waar
van Italië later wel eens berouw zou kun
nen hebbeo, zooals b.v. do militaire bezet
ting van Fiume of de weigering om de
vredesvoorwaarden mee te bekrachtigen.
In Parijs ziet men in de heele beweging
eigenlyk een goed in elkaar gezette cam
pagne om in Italië „de veiligheidsklep*
eens open te zetten. De berichten van
den laa'sten tyd wezen er op, dat men
in Italië .aan den rand van de revolutre
leefde en wie weet of ue Fiume-kwestie
niet met opzet in bet leren geroepen is,
om de nationale gedachte bij het volk, die
verloren ör.dgde t6 gaan, weer op te wekken.
Men mag girjst zetgeD, dat htt nog
maar beter is, dat Orlando nit Parijs is
vertrokken dan Wilson. Dit laatste had
ook kunnen gebeuren. Kort geleden dreigde
Wilson nog en liet hij de George Washington
komen. Het schip is met soldaten naar
Amerika teruggekeerd en Wilson ia ge
bleven, waaruit mocht worden geconclu
deerd, dat Wilson's denkbeelden hadden
gezegevierd. Dat Orlando weggeloopeu is,
mag opnieuw als bewys gelden, dat Wilson
zioh niet van zyn stuk laat brengen en
dat hy nog vasthoudt aan zyn program,
aan een vrede van recht en billijkheid.
Maar in Italië is men thans geweldig
boos op den president en dreigt men met
allerlei maatregelen. Doch al te hard zal
men ook wel niet van stapel durven loopen,
want Amerika heeft de heele voedselvoor
ziening van Italië in handen en a's men
de Italianen ook nog eens de broodkorf
hooger mocht hangen, danja dan
kon de revolutie wel eens aan de deur
staan.
Intusschen valt de ernst, die de toestand
thans door het vertrek van Orlando gekre
gen heeft, niet te ontkennen. Temeer ook,
waar Dieuwe moeiiykheden wachten van
de zyde van Japan. Alles wijst erop,dat
ook de Japansche delegatie al bezig is de
koffers te pakkeD, omdat de Vredesconferen
tie niet bereid is Japan toe te laten zich
ten koste van China te bevoordeelen.
Wilson acht dat, in strijd met zijn program
en de anderen schijnen in dit geval met
hem mee te gaan.
Met belangstelling mogen nadere berioh-
ten uit Rome en Parijs worden tegemoet
gezien.
—o—o—o
De Duitsche gedelegeerden staan thans
gereed om naar Versailles te vertrekken.
Wat hun daar wacht weet nog niemand,
maar dat Orlando weggeloopen is, mag
een gunstig teeken voor Duitschland wor
den -genoemd. Als Wilson ook ten opzichte
V3n dön vrede met Duitschland vasthoudt
aan zyn program, zooals hij dat doet inzake
de Fiume kwestie,dan kan het de Dnitschers
te Parys nog wel een beetje meevallen.
We zullen er spoedig wel wat meer van
vernemen.
In Duitschland biyft de toestand nog
zeer onzeker en onrustig. Veel zal afhangen
van bet vredesverdrag.
Ook voor den toestand in Hongarije, waar
de SovjetreDubliek op haar laatste beenen
schynt te loopen. Roemenen en Tsjechen
rukten van twee zyden Hongarije binnen
en Boedapest wordt reeds bedreigd. Bela
Kun heeft thans een roode garde gevormd,
om de revolutie te reddën. Waarschynlijk
zal het wel spoedig tot ernstige, bloedige
botsingen komen.
TEXEL, 30 April. 1919.
Vreemdelingenverkeer.
Over de opkomst viel helaas we9r niet
te roemen en de voorzitter kon dan ook
ni9t nalaten in zijn opeaiogswrord daarop
te wijzen, al mocht hij met genoegen
melding maken van een belangrijke
stijging van het ledental, dank zij de on
vermoeide pogingen daartoe van een der
bestuursleden.
Nadat de notulen waren gelezen en
onveranderd vastgesteld, werd een ver
slag over het afgeloopen jaar uitgebracht,
waarvoor de secretaris den dank des
voorzitters ontving.
Wij ontleenen aan het verslag, l et
geen tronwocs ook uit de rekening t>h ek
die daarna ter tafel kwam, dat hetfge.
TEXELSCHE COURANT.
