329:3
Woensdag 14 Mei 1919.
S28te Jaargang.
- en
Advertentieblad.
Dienstregeling 7 Blei 1919.
Binne n 1 a n et
vo
Van week tot week.
SI* Ulftd verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
ABONNEMENTEN en ASVERTENTIEN worden aangenomen
Advertentiëu daags voor de uitgave vMr 4 uur nmu.
Fibka LANfiEVELB DE ROOIJ, Parkstraat, Bosa opTuxii,
-
Spoor- en Bootdienst.
Beperkte dienstregeling.
Zitting Reuring raad Militie.
Waarschuwing Ilandgranatcn.
Veeinvoer.
Oosterend, 12 Mei.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Vcor den Bueo 40 Cta, Franco per post door ga-
heal Nïdzsland 55 Cta. Naar Ameeijca en andere
Undon met verhooging dor porto'».
Prijs der Advsrtentiir..
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel meer 8 Ct., inet
20 Crisistoeslag. Groote letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
Vertrekuren van de Boot.
Op werkdagen
van Texel: 5,15 v.m. 2,45 n.m.
van Nieuwediep9,30 6.10
Op Zon- en Feestdagen
van Texel: 5,15 v.m. 5,— n.m.
van Nieuwediep9,— 6,10
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,44 9,11
11,45 2,33
4,12§ 6,34
6,44 9,38
Bovendien loopt een trein op Donderdag
morgen van Helder naar Schagen,
van Helder 7,42 te Schagen 8,36
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,28§ 8,43
9,17 11,35
2,30 5,31
5,20§ 8,04
7,50 10,36
10,40f 12,34
?Niet op Zon- en feestdagen.
Alleen op Zondag.
De Burgemeester der gemeente Texel maakt
bekend, dat de Keuringsraad voor de inge
schrevenen voor de militie der lichting 1920,
dezer gemeente zitting zal houden op Maandag
23 Juni 1919, des voormiddags te elf uren.
Voor bijzonderheden wordt verwezen naar de
aangeplakte bekendmakingen.
Texel, 13 Mei 1919.
De Burgemeester der gemeente Texel,
BUYSING DAMSTE.
In den laatsten tijd spoelen meermalen
metalen voorwerpen aan, bolvormig van plm.
10 cM. middellijn en waar buiten uitsteekt een
schroefdop of korte buis, waaruit gewoonlijk
een paar stukken draad naar buiten komen.
Deze voorwerpen zijn handgranaten
waarin gewoonlijk de springstof nog aanwezig
is, terwijl het meermalen is voorgekomen, dat
bovendien het ontstekingsmiddel zich nog
daarin bevond.
Het behoeft geen betoog, dat deze granaten
hoogst gevaarlijk zijn, waarom de Burgemeester
van Texel in overweging geeft, bij het vinden
van dergelijke voorwerpen de grootst mogelijke
voorzichtigheid in acht te nemen.
Texel, 12 Mei 1919.
De Burgemeester der gemeente Texel,
BUYSING DAMSTE.
De Burgemeester van Texel, brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat de invoer van her
kauwende dieren en varkens in de gemeente
Texel geoorloofd is, indien de volgende maat
regelen worden opgevolgd:
a. het vee en de varkens moeten bij aankomst
onmiddellijk aan de losplaats gekeurd worden
door den gemeente-veearts.
b. het vee en de varkens moeten ten minste
14 dagen of zooveel langer als de gemeente
veearts nojdig oordeelt, afgezonderd gehouden.
c. na afloop van den vastgestelden afzon
deringstermijn moet het vee en moeten de
varkens andermaal gekeurd worden,,alvorens
de afzondering mag worden opgeheven.
Texel, 12 Mei 1919.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
SIEMttl\G.
Burgemeester en Wethouders van Texel bren
gen ter openbare kennis, dat op
ijuterdajy 17 Mei 1919,
van des morgens acht uur tot des namiddags
vijf uur, zal geschieden de stemming ter ver
kiezing van de leden van den Gemeenteraad.
Stemplicht
Herinnerd wordt aan de verplichting, opge
legd bij artikel 71, tweede lid, der Kieswet,
dat ieder, die volgens de kiezerslijst bevoegd
is tot de keuze mede te werken, zich binnen
den voor de stemming bepaalden tijd ter uit
oefening van zijn kiesrecht moet aanmelden
bij het stembureau in het voor hem op de
kiezerslijst aangewezen stemdistrict.
Artikel 149 der Kieswet luidt:
De kiezer, die niet voldoet aan de verplich
ting opgelegd bij artikel 71, tweede lid, wordt,
tenzij den rechter van eene geldige reden van
verhindering blijkt, gestraft met berisping of
met geldboete van ten hoogste drie gulden.
Indien tijdens het plegen van de overtre
ding nog geen twee jaren zijn verloopen sedert
eene vroegere veroordeeling van den schuldige
wegens gelijke overtreding onherroepelijk is
geworden, of de deswege opgelegde geldboete
vrijwillig is betaald, wordt geldboete van ten
hoogste tien gulden opgelegd.
De uitspraak is aan hooger beroep noch
cassatie onderworpen.
Indien de straf van berisping wordt opge
legd aan een afwezig gebleven beklaagde,
wordt een schriftelijke vermaning van den
Kantonrechter om aan de verplichting opge
legd bij art. 71, tweede lid, in het vervolg te
voldoen, aan den veroordeelde van wege het
openbaar ministerie beteekend op de wijze,
voorgeschreven bij art. 144 van het Wetboek
van Strafvordering.
Tevens wordt de aandacht gevestigd op ar
tikel 128 van het Wetboek van Strafrecht lui
dende
Hij die opzettelijk zich voor een ander uit
gevende aan eene krachtens wettelijk voorschrift
uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt ge
straft met gevangenisstraf van ten hoogste EEN
JAAR.
Texel, 10 Mei 1919.
Burgemeester en Wethouders voorn.,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. BUYSING DAMSTE.
3-10 Mei
De dag van 7 Mei 1919 zal in de ge
schiedenisboeken ongetwijfeld als een dag
van historische beteekenis wordeD vermeld.
De geschiedenis zal verhalen, hoe opdien
gedenkwaardigen Woensdagmiddag, in het
Trianonpaleis te Versailles, de Duitsche
Vredesgedelegeerden verschenen, om de
door de geallieerden vastgestelde vredes
voorwaarden in ontvangst te nemen.
De door de geallieerden ontworpen over
eenkomst vormt een heel boekwerk. We
kunnen er daarom ook slechts de belang
rijkste punten uit naar voren brengen.
Allereerst de militaire voorwaarden.
Duitschland zal binnen twee maanden na
di onderteekening vati het verdrag zijn
strijdkrachten te land hebben teruggebracht
tot niet meer dan 70000 man infanterie en
30000 man cavalerie. Het aantal officieren
zal niet meer dan 4000 mogen bedragen,
terwijl alleen vrijwillige dienstneming zal
zijn toegestaan. Daarbij zal de Duitsche
bewapening tot het uiterste moeten wor
den beperkt, terwjjl voorts alle versterkin
gen 50 mijlen ten oosten van den R'jn ont
wakend en oitmanteld moeten worden.
J3 laogiijk zijn ue eischen dieTen opzichte
van de schadeloosstelling werden gestold.
Om te beginnen moet Duitschland binnen
twee jaar 20 milliard ia goud of andere
waarden aan de geallieerden betalen, terwjfl
bet verder nog tot een bedrag van 40
milliard en later nog weer voor een gdpk
bedrag schuld obligaties moet uitgeven
tegen behoorlijke rente. Verder moet
Duitschland al de in den oorlog verloren
gegane schepen der geallieerden door andere
vervangen, ton voor ton, klasse voor klasse.
Het moet uitleveren alle koopvaardijschepen
van 1500 bruto ton en hooger, de helft van
de Duitsche schepen tusscben 1500 en 1000
ton en het vierde deel van zijn stoom-
treilers. Tevens moet Duitschland 5 jaar
lang koopvaardijschepen bouwen voor de
geallieerden, tot een totaal van 200,000 ton
per jaar. Ook moet het de kosten betalen
vaD de bezettingtl tgers in de bezette ge
bieden, terwijl deze bezetting niet zal
eindigen, voordat Duitschland zjja verplich
tingen nagekomen is.
Elzas Lotharingen moet aan Frankrijk
worden afgestaan, terwijl Frankrijk ook het
kolenbekken van het Saardal zal ontvangen.
Gedurende 15 jaar zal het Saardistrict
worden bestuurd door een commiesie uit
den Volkerenbond eu daarna zal bij volks
8'emming worden bepaald, waartoe het
verder bebooren zal.
Polen zal een weg naar zee krjjgen welke
loopt tot aan Dantzig. Deze stad zal tot
een vrijstad worden gemaakt
In Sleeswijk zal door een volksstemming
worden bepaald, tot welkö natie de bevcd-
ikit'g wenscht te be hooreis.
Verder zal Duitscbiand afstand moeten
doen vao a! zijn kolonie s !en gunste van
de vijf geallieerde m geassocieerde mogend-
li deu en van alle rechteu ea titels, else
het ten aanzien van z^jn overzeosche bezit
tingen heeft. De meeste dezer koloniën
zullen krachtens een mandaat van den
Volkerenbond worden beheerd door een
van de groote koloniale mogendheden.
Duitschland zul mede alstand moeten
doen van alle rechten en privilegiën ten
aanzien van Marokko, welke uit do acte
van Algeciras van 1996 en uit de Fran&cb-
Duitscbe overeenkomsten van 1900 en
1911 voortvloeien. Mede worden alle over-
eeDkemeten tusschen Duitschland en het
rijk vau den Sjerif ongeldig verklaard.
Voorts zullen 15 Duitsche kabels ter
beschikking van de geallieerde en geasso
cieerde regeeringen worden gesteld.
Hiermede kuunen we onze beknopte
weergave der vredesvoorwaarden besluiten,
—o—o—o—
Het is te begrypen, dat meer nog dan
elders, de door de geallieerden aan de
Duilschers overhandigde vredesvoorwaar
den in Duitschland diepe en bittere ont
roering hebben opgewekt. Uit alles blijkt,
dat de indruk verpletterend is geweest.
De regeering beeft onmiddellijk daaraan
uitdrukking gegeven in een manifest, dat
Ebert, de Rijkspresident, richtte tot het
Duitsche volk, waarin de bitterste teleur
stelling werd vertolkt en tegenvoorstellen
in uitzicht werden gesteld. Maar als dé
Vredesbesren te Parijs weiffen?
oo —o
Men kan zeggeD, dat al de andere ge
beurtenissen der laatste dazen overscha
duwd werden, door wat zich in Versailles
heeft afgespeeld. Er was nauwelijks aan-
dacht voor iets anders en er was dan ouk
niets belangrijker dan de nieuwe bladzijde
die daar in het Trianonpaleis te Versailles
geschreven werd in het groote geschiedboek
der mensebbeid.
Ea toch valt er ook in ons land van een
historisch teit te gewagen, waarvan de
beteekenis zeer zeker niet gering is. Met
64 tegen 10 stemmen heeft de T«veede
Kamer Vrijdag het wctsvoorstel-Marchant
tot invooring van algemeen Vrouwen
kiesrecht aangenomen. Zoo mogen de
Nederlandse.be kiesrechtvrouwen, die jaren
lang met taaie volharding voor haar idealen
hebben gestredeu, de bekroning van veel
strijd en arbeid aanschouwen. Na de toe
kenning van het passieve kiesrecht, waar
door het mogelijk werd gemaakt de eerste
vrouwen in de kamer, de stalen en in de
gemeenteraden te kiezen, zullen thans,
wanneer ook de Eerste Kamer zich met
het ontwerp-Marcbant voreenigt,de vrouwen
straks zelf ook mee mogen optrekken naar
de stembus. De regeering heeft zich voor
behouden om bij aanneming van het out-
kverp een tusscheutijdsche kamerontbinding
te overwegen, maar als dat niet gebeurt,
dan zullen de vrouwen gehuwd en onge
huwd, voor zoover ze den 25 jarigen leeltjj i
hebben bereikt, io 1922 kunnen deelnemen
aau den verkiezingsstrijd Da stembus-
oorlog heeft door de invoering van even
redige vertegenwoordiging ieeds veel van
zijn felheid verloren we wilieD hopen dat
wanneer we ook nog „het vrouwelijke
element" in de verkiezingen kr|jgeD, de
strijd om de po'ftieke macht op de meest
ideale wijze zal worden gestreden. En
vooral dat door deelname van de vrouwen
aan den wetgevenden arbeid, in de Volks
vertegenwoordiging het peil mag worden
verhoogd.
De aanneming van het wetsontwerp tot
invoering van Vrouwenkiesrecht was een
historisch feit in de ontwikkeling geschie
denis van ons volk en odb parlementaire
stelsel.
De kiesrechtstriji nad:rt zijn einde. Er
wacht thans alleen nog een soc.dem voor.
stel om de leeftijdsgrens tot 23 jaar terug
te breügen.
T E X r. L, 14 Mei 1919
Melkveelinntlersbond
Toen de voorzitter Vrijdagavond in hotel
de Zwaan de vergadering opende, was liet
getal leden zóó groot, dat een woord van
voldoening daarover niet achterwege mocht
blijven, het aanvangsuur was evenwel reeds
lang overschreden.
De notulen werden na voorlezing met dank
aan den secretaris onveranderd vastgesteld.
Tot bestuursleden in plaats van de afgetredene
heeren Hin en Mantje, werden na herhaalde
stemmingen gekozen de heeren Jn. Kikkerten
C. de Wit. Eerstgenoemde nam de benoeming
aan, de heer de Wit was niet tegenwoordig.
Als een blijde mededeeling werd begroet
het bericht aan de vergadering, dat de rege
ling der schadeloosstelling in zake den melk-
strijd te Oosterend tot tevredenheid van de
betrokken leden had plaats gehad, die als be
wijs dat liet slechts 0111 het recht was te doen
zooals de heer Vlaming het uitdrukte, een groot
deel dier schadeloosstelling, n.l. f200, in de
kas der afdeeling hebben gestort.
Hierop waren aan de orde de belangrijke
besprekingen, naar liet op de agende luidde
en die bleken te bestaan in regeling van den
melkprijs.
Over datzelfde onderwerp, was denzclfden
dag vergaderd te den Helder en per briefkaart
had den voorzitter verzocht over den uitslag
van de besprekingen aldaar, telegrafisch te
worden ingelicht. Een antwoord was evenwel
niet ingekomen en zoodoende was er geen
andere leidraad bij de besprekingen, van de
circulaire van het hoofdbestuur, bepalende
den prijs op 14 cents af boerderij.
Het bleek uit de discussie, dat meerdere
leden een lialven cent per liter minder dan
de slijters ontvingen en hierover liepen in
hoofdzaak de besprekingen, die tot lang na elven
aanhielden en waarvan wij liet positief resul
taat niet zouden kunnen mededeelen.
Met de aanwezige slijters werd staande dc
vergadering geconfereerd.
Dit staat echter vast, dat de meik aan den
Burg voor de gebruikers geen lageren prijs
zal gelden, dan zestien cents per liter, wanneer
althans de besluiten van de vergadering kunnen
worden gehandhaafd. Algemeen was men voor
centralisatie, besprekingen tot dat doel zullen
worden gehouden met de consumptiemelkers te
Helder, Koegras en Breezand, of wel inet de
besturen der afdeclingen aldaar.
Over den gang der besprekingen sprak de
voorz, in zijn sluitingswoord zijn tevredenheid
uit.
De Heer J. de Vries No. 1 van de 6 candi-
daten der Chr. Dem. voor dc a.s. Gein. ver
kiezingen hield hier Zaterdag voor een goed
bezette vergadering eene lezing. Hij stelde
zich aan de kiezers voor als een der werk-
ïtianscandidaten en toonde zich een goed en
gemakkelijk spreker.
Geschetst werd, hoe de Chr. Dem. Partij
was voortgekomen uit de A. R. Partij en daarin
haar bakermat had. Toen Dr. Abr. Kuyper
ophield democratisch te zijn, had A. P. Staalman
diens oude plunje van den kapstok genomen,
doch het kostte hem zijn kamerzetel, want
geen A. R. mocht meer op hem stemmen. De
Heer Staalman toonde daarmee een man van
karakter te wezen en zelfs een Netschcr
schetste hem als zoodanig. Kuyper was be
zweken voor liet star-conservatisme en deed
voor „de kleine luiden" niets meer. Zijn heerlijke
beloften kwamen niet in vervulling. Te Helder
vormden zich toen een tweede A.R. Kiesver-
eeniging, die de Chr. Dein. is geworden. In
geloofsbelijdenis staan ze gelijk, in de politiek
tegenover elkander.
De Chr. Dem. meenen nu ook recht te hebben
op 2 of 3'zetels in den Raad, want bij de
Kamerverkiezing brachten ze niet minder dan
303 stemmen uit. Er werden 6 candidaten
gesteld, niet met de gedachte, om ze allen
gekozen te krijgen, maar om eenige mannen
in reserve te hebben, wanneer er sterfgevallen
mochten plaats hebben.
Bij bedoelde verkiezing brachten op Texel,
de Vr. Dem. 412, dp S.D. 353, de U. Lib. 98,
de R.K. 376, A.R. 125 en de Chr. Hist. 36 stemmen
uit, of 863 links en 840 rechts. Een klein ver
schil dus, en toch hebben de andere partijen
zich steeds afhankelijk gevoeld van de linksche.
Dat is nu anders geworden.
Spreker wilde niemand der zittende leden
veroordeelen, doch dat ze niet veel gevoelen
voor de minder-bedeelden was nog onlangs
gebleken bij de toekenning van goedkoopere
petroleum, toen een der leden zeide, dat men
maar naar bed moest gaan, wanneer het
donker was. Niemand protesteerde hiertegen,
ook de A. R. niet en zelfs de Voorzitter zweeg.
Ook bij het reclameeren tegen den Hoofd.
Omslag wordt met de inkomsten geen rekening
gehouden.
Spr. spoorde den kiezers aan nieuw bloed in
den Raad te brengen en ook de Vrijzinnigen
moesten meer stemmen op de hoogere dan op
voorste nummers van de candidateniijst.
De Chr. Dem. wenschcn mede te werken met
allen, die iets goeds naar voren zullen brengen,
al hebben de S. D. door het grijpen naar dc
kroon voor goed het vertrouwen verbeurd.
Aangeraden werd volgens overtuiging te stem
men. (Luid applaus).
Als debater meldde de heer Liévaart zich aan.
Hij meende, dat de A. R. en Chr. Dem. niet
ver van elkander staan en besprak verder de
