N° 3301
Woensdag 11 Juni 1919
52stö Jaargang/
Nieuws- en
Advertentieblad.
Dienstregeling 7 Mei 1919.
Binnenland.
Van week tof week-
Dit blad verschQnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
\oot dsj» Bubo 40 Cta. Franco per post door ga-
iieal Nidïblaitd 5f Cta. Naar Ambbiea au andore
landen net Terhooging der porto's.
ABOI fEMENTEN ea
Advertentiën daags voor de uitgave vAór 4 uur nam.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel meer 8 Ct., met
20 Crisistoeslag. Qroote letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
A8VERTENTIEN worden aangenomen b$ de Ut tg. Fibka LANÖEV1LB& DE R O O IJ, Parkstraat, BürG op T k x k i
Spoor- eu Bootdienst.
Beperkte dienstregeling.
Vertrekuren van de Boot.
Op werkdagen
van Texel: 5,15 v.m. 2,45 n.m.
van Nieuwediep9,30 6.10
Op Zon- en Feestdagen
van Texel: 5,15 v.m. 5,— n.m.
van Nieuwediep9,— 6,10
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,44
11,45
4,12§
6,44
Bovendien
9,11
2.33
6.34
9,38
Donderdag-
loopt een trein op
morgen van Helder naar Schagen,
van Helder 7,42 te Schagen 8,36
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,28§ 8,43
9,17 11,35
2,30 5,31
5,20§ 8,04
7,50 10,36
10,40f 12,34
?Niet op Zon- en feestdagen.
Alleen op Zondag,
1—7 Juni.
Minister van Karnebeek is uit Parijs
teruggekeerd en beeft Vrijdag in de Tweede
Kamer een belangrijke verklaring afgelegd
over den huidigen stand der Belgische
kwestie, alsmede over datgene wat er in
Parys achter de coulissen afgespeeld is.
Een belangrijke verklaring en tevens een
die tot voldoening van onze regeering en
ons volk kan strekken, omdat er uit kan
blijken, dat minister van Karnebeek van
de conferentie in de FraDsche hoofdstad
teruggekeerd i3 met de zekerheid, dat het
Belgische anoexionisme daar den genade
slag gekregen heeft.
In zijn verklaring heeft minister van
Karnebeek eerst medegedeeld, welke eischen
door de Belgische regeering naar voren
waren gebracht. Als men deze zoo leest,
dan komt men weer eens tot de erkenning,
dat de taal der diplomatie wonderschoon
is, omdat men er zoo aardig de juiste be
doelingen mee kan bemantelen. De Bel
gische aDnexionisten hebben gezegd, dat
ze de Schelde willen hebb'eD, liefst met
Zeeuwsch Vlaanderen er bij en de Belgische
regeeriDg koesterde ook wel die wenschen,
maar zegt het een beetje anders. Ze wil
de bevoegdheden der souvereiniteit over
den geheclen loop der Wester-Schelde, be
nevens alle tot de Wester-Schelde behoo-
rende wateren en over het kanaal en den
spoorweg van Gent. Verder wil België
het recht om van de geheele Schelde „in
vollen vrijheid en ten allen tijde" voor
ztjn verdediging gebruik te maken, hetwelk
medebrengt, dat Nederland afziet van eiken
militairen maatregel, die de uitoefening
van dat recht door België zou kuDnen
tegenwerken. Voorts wil België het beh6tr
over alle sluiz6D, welke dienen tot afwate
ring van Vlaanderen en het maken van
een kanaal voor gemeenschappelijke reke
ning van Aütwerpen tot den Moerdijk.
Wat Zuid-Limburg betreft, spreekt de
Belgische regeering niet van afstand van
grondgebied, rnrar zooals het in de taal der
diplomatie heet, van vestiging van een
regiem dat België vrijwaart tegen de ge
varen, die voor zjjn veiligheid voortvloeien
uit de configuratie van dit gebied en dat
aan Belgie de waarborg zal geven voor
zija econom'sche belrngeD, die naar de
m ening der Belgische regeeriDg benadeeld
zyn door het tractaat van lt3J.
Dit ZjB (j) v^rnaatnste wenschen, die
Hymans te Parijs ter tafel beeft gebracht.
Hoe ze oorspronkelijk hebben geluid, voor
dat de Nederlandsche delegatie voor een
bespreking werd uitgcnoodigd laat zich
denken.
Minister van Karnebeek heeft in antwoord
op de Belgische wenschen verklaard, dat
de Nedeilandsche regeeriDg niet kan treden
in voorstellen, welke om economische of
militaire redeneD, den overgang beoogen
van de souveieine rechten van Nederland
op België.
Een aDtwoord, dat afdoende mag worden
geacht. En waarmee de Raad van Vyf
zich heeft vereenigd. Wel heeft de Raad
toegestemd in het verzoek van Belgie, om
een commissie in te stellen tot nader onder
zoek van de Belgische wenschen, waarin
de groote mogendheden alsmede Belgie en
Nederland zittiDg zullen hebben, maar hjj
heeft tevens bepaald, dat deze commissie
niets zal behandelen wat op eenigerlei
wijze, hetzij territoriaal, hetzij door servi
tuten,onze souvereiniteit zou kuDnen raken.
Ia de praktijk zal dit hierop Deerkomen,
dat de commissie zich alleen zal kunnen
uitspreken over de kwesties waarover
Belgie en Nederland bet eens zijn. Waar
onze regeering zich bereid heeft verklaard,
de kwesties met de Belgische nader o.nder
de oogen te zieD, daar is tevens de voor
waarde gesteld, dat er piet over gebieds-
afstand of overdracht van sou vereine rech
ten te praten valt.
Belgie had ditzelfde resultaat kuDnen
bereiken, indien het zich regelrecht tot
onze regeeriDg had gewend, Het deed dit
niet, zeer zeker, om met hulp der groote
broers zoo mogelijk wat meer te bereiken.
Evenwel, de groote broers hebben de
kwestie zuiver weten te slelleD, daok zij
waarschijnlijk ook de standvastige houdiog
onzer regeering en de uitnemende wijze,
waarop minister van Karnebeek deNeder-
laadscbe belangen te Parijs beeft weten
te doen eerbiedigen. Een mooi succes
voor den minister. De Belgische anaexio-
ni8ten kunnen voortaan hun pijpen in d<.n
zak houden.
De raad van Vier houdt zich nog steeds
bezig met het onderzoek der Duitsche tegen
voorstellen. Dat vereischt blijkbaar langer
tijd dan aanvankelijk vei wacht werd. Reu
ter heeft gemeid, dat de heeren het ant
woord der Duitsctaers met groote ernst
onderzoeken. Nu dat is wel aan te nemen,
want ze zullen zich ongetwijfeld voor oogen
stellen, dat de algemeene meening in
DuitscblaDd ovtrbeerscbei d blijft, dat de
voorwaarden niet gete6kecd moeten worden
indien daarin geen belangrijke wijzigingen,
worden gebracht. Zeker zullen ze ook reke
ning moeten houden met de vingerwijzingen
die door de arbeidersorganisaties in ?6
geallieerde landen worden gegeven. Zoo
heeft b.v. de parlementaire gro9p der
Eogelsche arbeiderspartij een manifest
afgekondigd, waariu tegen het vredesver
drag wordt geprotesteerd. Vooral tegen
den afstand vanhet Saai bekken aan
Frankrijk, alsmede tegen de manier waarop
de Poolsche grenzen zullen-worden afge
bakend, gaat het protest. Door de Fiansche
socialitische kamerfractie is verklaard, dat
het verdrag inzonderheid verandering
behoeft, wat betreft de toelating van
Uuitschland tot den Volkerenbond. Ed
j dergelijke stemmen woiden meer gehoord
en de heeren te Parijs vullen daarvan
j WHig wel «.enige nota m aeten lemsn.
I Er loopeu dan ook reeds gerechten, dat
w'gzigiog van. enkele ingen piet tot
de onmogelijkheden behoort. De aandrang
hiertoe heet vooral uit te gaan van Lloyd
George en Wilson, maar Clemonceau wil
liefst voet bij stuk houden. Zelfs werd
dezer dagen uit Italiaansche bron gemeld,
dat Lloyd George en Wilson onder de hand
besprekingen met graat Rantzau hielden,
wat Clemenceau tot groote woede had ge
bracht. Zonder nu al te veel waarde aan
dergelijke mededeelingen te beohten, mag
men toch als vaststaande aannemen, dat
de dreigende houding van Duitschland en
het ongunstig oordeel, dat het vredesver-
drag in de neutrale landen heeft gewekt,
Wel eeuigen indruk te Parijs heeft te weeg-
g.bracht. Niemand minder dan Wilson
zelf, heeft in een intervieuw aan een re
dacteur van de Haagscho Pogt gezegd, dat
het vredesverdrag niet volmaakt was, al
verwachtte de president dan ook, dat de
gebreken doordeD Volkerenbond wel zullen
worden weggewerkt.
Intusschen is de hoop der Duitschers op
de Fransche arbeiders voorloopig weer
ijdel geble'-en. Wel doorleeft Parijs aller
lui stakiDgen, maar ze schijnen toch niet
t^gen het vredesverdrag te zijn gericht,
doch enkel een economisch doel te hebben.
o o—o
Clemenceau is Maandag naar St. Germain
geweest om de vredesvoorwaarden, die de
Raad van Vier voor Oostemijk-Hongarije
ontworpen heeft, aan de Oostenrijke dele
gatie ter hand te stellen. De vredesheeren
te Parijs waren nog niet heelemaal gereed
met hun voorstellen, want de bepalingen
omtrent de schadevergoeding en financiën,
alsmede de militaire voorwaarden ontbra
ken nog aan het vredesdocument. De
plechtige overhandiging duurde maar heel
kort Clemenceau sprak een paar minuten
waarop RenDer, het hoofd der Oostenryk-
sche missie, antwoordde. Renner maakte
het ook kort en legde hoofdzakelijk den
nadruk op het fait, dat de Ilabsburger
monarchie afgeschaft is en de Entente dus
staat tegenover vrije volken, die niet den
oorlog gewild hebben en dezen nooit zou
den hebben verklaard.
In menig opzicht komen de voor Oosten
rijk ontworpen voorwaarden overeen met
die, welke do geallieerden aan Duitschland
hebben gesteld. Zoo heeft Oostenrijk het
Volkerenbondverdrag en de arbeidswetge
ving te aanvaarden, moet het afstanddoen
van zjjn rechten buiten Europa en dient
het zyn strijdkrachten te demobiliseeien.
Ook moet het toestaan in de bestraffing
van allen, die de oorlogswetten geschonden
hebben.
Een van de belangrijkste bepalingen is
voorts wel deze, waarin de nieuwe grens
regeling wordt omschreven en waaruit
geconcludeerd kan worden, dat het de ge
allieerden er om te doen is Oostenrijk
letterlijk en figuurlijk „klein" te maken.
De Raad van Vier heeft voor de voormalige
Donau monarchie een kaart geteekend,
waarbij maar heel weinig van Oostenrijk
overgebleven is. Hongarije wordt volkomen
onafhankelijk en verder zal men te Weencn
goed moeten vinden, dat er een Tsjecho-
Slowakischc, al3mede een S rvfich Kroa-
tiscb-Slavi8cbe Staat komt en dat andere
gebieden uit den ouden band worden los
gemaakt.
Als de bepalingen van het tractaat dien
aangaande nagekomen worden, zal de
Oostenrijksche staat geen grooter opper
vlakte houden dan 50 a 60000 vierkante
mijl, met een bevolking van 6 million:
zieleD. De andere gebieden, die van Oosten
rijk losgemaakt zullen worden, hebben een
oppervlakte van 261.000 vierkante mijlen
met 50 millioen zielen.
Verder wordt in het ontwerp bepaald,
dat Oostenrijk alle oorlogsschepen, duik-
booten en vaartuigen van de Donauvloot
moot uitleveren, terwijl 21 met name ge
noemde kruisers ontwapend en tot koop
vaardijschepen ingoricht moeten worden,
alsmede allo in aanbouw zijnde oorlogs
schepen gesloopt.
Omtrent de militaire voorwaarden zal
nader worden bericht, terwjjl ook het be
drag der schadeloosstelling nog niet kan
worden opgegeven. Ieder der pas gestichte
staten zal een deel daartoe hebben bjj to
dragen. Een en ander zal nader door do
commissie voor do schadeloosstellingen
worden vastgosteid.
Hiermede hobben wij het voornaamste
uit de aan Oostenrijk medegedeelde voor-
waardon aangestipt Er komt later, zooals
boven medegedeeld, nog eon vervolg op.
Renner is dadelijk met het vredesontwerp
naar Weenen vertrokken, om overleg met
de regeering te plegen. Dat do Wecnsche
pers allesbehalve ingenomen is met de
gestelde voorwaarden, ligt voor de hand.
Ze laat scherpe protesten lïöoren, geheel
in den geest van die, welke de Duitsche
bladen lieten weerklinken toen het tractaat
van Versailles bekend werd. Ook in Weenen
legt men vooral den nadruk op het feit,
dat de conferentie te Parijs zich- volstrekt
niet gehouden heeft aan het programma
door Wilson opgemaakt.
—o-o—o—
In de Rijnprovincie heeft men do repu
bliek uitgeroepen. Aan het hoofd der voor-
loopige regeering heeft een zekere dr. Dorten
zich geplaatst, doch veel succes schijnt hij
bij de bevolking niet te hebben. Hij is
tenminste al uit Wiesbaden naar Bieberich
moeten vluchten, omdat de bevolking hom
mishandelde en achtervolgde. Dc regeering
te Berlijn heeft een instructie tegen Dorten
en zijn aanhangers laten openen, op grond
van landverraad. Het staat te bezien, dat
er van.de Rijnlandsehe republiek iets zal
komen.
TEXEL, 7 Juni 1919.
Pinksteren.
Eénig zomerweer heelt de Pinkster
dagen gekenmerkt en die dagen gemaakt
tot uitgaansdagen in den weikoiijken
z u. Hst heerlijke zomerweer heefc de
menschen buiten hunne woningen gelokt,
om te genieten van het natuurschoon
rondom.
Geen stormwind h6eft hot jonge groen
geteisterd, ongerept is nog de bladeren-
tooi van boscb en gaard on het gebrek
aan bodemvocht heeft nog niet eon
bedenkelijke invloed gohad op onze akkers
en weiden, al blijft een spoedige aan
vulling in den vorm van milden regen
dringend gewenscht.
Het weer hoeft schitterend medege
werkt aan de uitvoering van gemaakte
plannen, waarvan wy in. ons vorig
nummer gewaagden.
De Weslormient had op den 2Jea
Pinksterdag veel bezoek, volgens ge
tuigenis van omwonenden is hét bezoek
nog nooit zoo groot geweest dan nu. In
het lommer yan de bebosechingcu bij
Fonteinsnol werd de Zetdingsdag ge
houden.
Het typische plakje bleek bij uitstek
geschikt voor hot doel. Vt-lou waren
opgekomen en ra elke rede klonken
bd.'.r'i id door orgeltonen de pmmeen
schappelijk gezorgca liederen.
0-0—0