3494
Woensdag 20 April 1921
348t" Jaargang.
- en
Advertentieblad.
Spoor- en Bootdienst.
SS
Binnenland.
Van week tot week.
6:°7§ in'Sa
0 it blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abor.nemenlspryt per 3 maanden.
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's. Losse nummers]3 cent.
Advertenttëu daags voor de uitgave vóór 1 uur nam.
Prigt der Advertentiini
Van 1 tot 5 regals 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
ABONNEMENTEN en A0VERTENTIEN worden aangenomen bij de Oitg. Fmma LANQEVSLBA BE R O O IJ, Parkstraat, Bonn or T i x a l
LICIIT OPt
Van Zaterdag 16 April tot en met Vrijdag
22 April
voor rijwielen 8,35 uur, voor rijtuigen 9,05 uur
noOGWATER Reede van Texel.
Zomertijd.
Donderdag 21 April v.m. 8,56
Vrijdag 22 9,37
Zaterdag 23 10.15
Zondag 24 10,53
Maandag 25 .11,30
Dinsdag 26 12,08
Woensdag 27 13,47
Des namiddags is het ongeveer een halfuur
later hoogwater.
Post- en telegraafkantoor Den Burg
geopend.
Op Zon- en feestdagen
Vm. 8 tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op werkdagen
fvoor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
voor Postzaken
Vm. 8 uur tot n.m. 7Vj uur.
Voor postwissels, kwitantiën, Rijks
verzekeringsbank, postcheque en girodienst.
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
Voor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Zaterdagavond na 6 uur voor postdienst gesloten
Dienstregeling
van 15 Klaart 1931,
Vertrekuren van de Boot.
Op Werkdagen
Vertrek Texel 6,- vm 11- vm 2.45 nm 5.15 nm
Nieuwediep 9,15. 12,10 nm 4,- 6,35
Op Zon- en Feestdagen
van Texel: 6,-v.m. 5,15nm.
van Nieuwediep8,45 6.35
Vertrek en aankomst der treinen
van den Hejder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,30 9,06
l'.28 sneltrein 9.06
10,25§ 1.30
12,37 3,25
l-54tt 4.42
4,08** 6,30
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,28| 8,36
8'01§
9,15 11.40
12,24§ 3,1
3,03 6,01
8,57 10.48
11,lit 12'54
Niet op Zon- en feestdagen,
f Alleen op Zondag,
ft Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
9-16 April.
Er hebben in de afgeloopen week ernstige
gebeurtenissen plaats gehad in de Dren'scbe
venen, waar geweldige veenbranden hebben
gewoed, waarbij gelukkig wel geen men-
echenlevené verloren zijn gegaan, maar
toch voor groote kapitalen aan turf en
woningen het vernielend elemeDt ten ofler
vielen. Wat de zaak vooral ernstig maakt,
is het feit, dat het zoo goed als zeker is,
dat de branden moedwillig gesticht zijn.
Er is over den toestand in de venen in de
Kamer geïnterpelleerd, maar de toestand
zelf is er nog steeds even ernstig gebleven,
nu de onderhandelingen tusschen de ver-
veners 6n arbeiders niet tot een oplossing
hebben geleid Er heerscht onder de veen
arbeiders een besliste noodtoestand, maar
of daaraan spoedig een einde zal komen,
valt nog niet te zeggen.
0—00—
Een ander onderwerp, dat zeer de aan
dacht der pers had, was het overlijden van
de ex-keizerin van Duitschland.
De overledene had de begeerte in het
Duitsche vaderland te mogen rusten, het
pleit voor de Duitsche regeeriug, dat zij
dit mogelijk heeft gemaakt.
0 0—0
De interpelaties in de Kamer, die iD de
afgeloopen week bovenaan op net program
ma stonden, hebben een regelmatig ver
loop gehad. De Kamerleden hebben ge
legenheid gehad hun meeniDg te «eggen
over de toestanden in de venen en in het
mijnbedrijf, waarna, volgens het vaste
reoept, de moties volgden.
De moties werden verworpen behalve
66n van den heer Sannes over het veen-
bedrjjf, die later in behandeling komt.
Verder zette de Kamer de behandeling
voort van de wijziging der Leerplichtwet,
welke ten doel heeft het 7e leerjaar in te
voeren. Het waren voor de lezers der
Handelingen aardige debatten, omdat or
nogal eens wat oude plunje in uitgestald
werd. Toen de Leerplichtwet n.l. door
bet ministerie-Goeman Borgesius b|j de
Kamer aanhangig was gemaakt, was er
zeer veel tegenstand en het ontwerp zou
verworpen zijo, indien niet een der tegen
standers door een toeval absent had moe1
ten bl|jven. Het verzet kwam toen van
rechts, dat in de vrijheid der ouders niet
wilde ingr|jpen en van de soc. democraten,
omdat er niet tevens schoolvoeding en
kleeding aan verbonden was Beide partijen
zijn echter sedert ze de uitstekende wer
king der Leerplichtwet bobben kunnen na
gaan van de dwalingen huns weegs bekeerd.
Wel heeft een lid der rechterzijde nog een
poging gedaan, om de Leerplichtwet aan
den kant te zetten, maar b|j werd door
het groote meerendeel van z|jn geestver
wanten in den steek gelaten. En van
soc. dem. zijde is thans het voorstel aan
bangig gemaakt om niet enkel een ver
plicht zevende, maar ook achtste leerjaar
vast te stellen. Het voorstel heeft b|j den
minister geen instemming gevonden en
zal waarschijnlijk ook niet worden aange
nomen.
—0—0—0—
In Engeland heeft men een week van
buitengewoon spanning achter den rug.
Spanning die schier met den dag scheen
toe te nemen en Donderdag wel haar
hoogtepunt bereikte. Toen de onderhande
lingen tusschen Lloyd George en de leiders
der mijnwerkersfederatie op het doode punt
waren gekomen, wierpen de besturen der
spoorweg- en transportarbeiders zich op
nieuw in het strijdperk. De algemeene
stakiDg voor de spoorwegen on de trans
portbedr|jven, die eerst op Dinsdagavond
aangekondigd, maar tijdig weer afgelast
was, werd thans opnieuw geproclameerd
en wel in te gaan op Vrijdagavond 10 uur.
Dat maakte eensklaps den toestand weer
zeer ernstig.
Een herhaalde bespreking tusschen Lloyd
George en de leiders der spoorwegmanneu,
mijnwerkers en transportarbeiders leverde
andermaal geen resultaat op en zelfs de
optimisten zoDk toen den moed in de
schoenen, want de algemeene staking
scheen thans onvermijdelijk te worden. Op
dat critieke moment echter traden enkele
Lagerhuisleden tusschenbeiden. Ze noodig-
den de leiders van beide partijeu uit in
het Lagerhuisgebouw hun opvattingen
uiteen te zetten. En zie, plotseling brak
nu het licht door de donkere, dreigende
wolken. Hodges, de secretaris van de
mijnwerkersfederatie, verklaarde, dat de
mijnwerkers bereid zouden zijn, met de
mijneigenaren een tijdelijke oplossing van
de loonkwestie te bespreken, onder voor
waarden, dat de hangende geschilpunten
daarna afzonderlijk zouden worden behan
deld. En bijna op hetzelfde oogenblik kwam
de mededeeling van de myoeigonaren, dat
z(j bereid waren, afstand te doen van alle
voordeelen voor de onmiddellijke toekomst
en tot een nadere bespreking over de loon
regeling in den breede.
Het bestuur der Triple Alliantie juichte
den voorloopige oplossing toe en verklaarde
zich bereid de proclamatie van de algemeene
staking in te trekken. Wel bleek achterna,
dat Hodges naar de meening van de stakende
mijnwerkers buiten z|jn boekje was gegaan
en dat z|j niet bereid waren tot die voor
loopige regeling, wat tengevolge had, dat
Hodges als secretaris der federatie aftrad,
doch de leiders der Triple Alliantie bleven
bij hun besluit om de staking niet te laten
doorgaan, nu er kans bestond op een
voorloopige oplossing door de tegemoet
komende houding van de mijneigenaars.
Daarmee was voor de tweede maal in de
afgeloopen week het dreigend onheil van
een algemeene staking bezworen. De
mijnwerkers zullen nu ook wel moeten
toegeven, zoodat verwacht mag worden,
dat nieuwe onderhandelingen weldra een
aanvang zullen nemen of reeds een aan
vang genomen hebben.
—0—0—0—
De kwestie der Duitsche schadevergoe
dingen, begint meer en meer naar voren
te dringen, nu de fatale datum, 1 Mei, met
rassche schreden nadert. De Fransohe
regeering heeft, naar luid der berichten,
een buitengewone bijeenkomst gehouden,
om de maatregelen te bespreken, die ge
nomen zullen worden als de Duitsche
regeeriDg op 1 Mei nog in gebreke is ge
bleven, aan haar verplichtingen te voldoen.
Verzekerd wordt, dat geen enkele stap
zonder overleg met de boDdgenooten zal
worden ondernomen.
Ook de Duitsche regeering houdt zich
druk met de kwestie bezig.
Uit de medodeelingen in de Centrumpers
valt echter af te leiden, dat het Duitsche
Kabinet volstrekt niet homogeen is in deze
kwestie.
Als gevolg van dit meeningsverscbil
voorspelt men, dat een regeeringscrisis
ophanden is. Het zal wel spoedig bl|jkeo,
wat daarvan aan is.
—0—0—0—
In Pruisen heerscht nog steeds een
Kabinetscrisis en de oplossing ervan scb|)nt
met groote moeilijkheden gepaard te gaan.
De Pruisische Landdag heeft de Centrum
afgevaardigde Stegerwald als minister
president aangewezen en deze is al dagen
lang bezig de mannetjes te zoeken, die hij
voor'zijn Kabinet noodig heeft, maar het
wil hem nog maar niet gelukken.
Voorspeld wordt, dat Stegerwald wol
niet slagen zal en genoodzaakt zal worden
z|jn mandaat ter beschikking van den
Landdag te stellen.
—0—0—0—
In Hongar|1e heeft het avontuur van
Karei van Habsburg toch nog geleid tot
een Kabinetscrisis. Teleky, de minister
president is genoodzaakt geworden af te
treden en een nieuwe regeering is thans
gevormd onder leiding van Stephan Bethlen.
Wat deze Kabinetswijziging eigenlijk te
beteekeneu heeft, valt nog niet* met zeker
heid te zeggen.
In Oostenrijk heeft men intusschen be
slist stelling genomen tegen de Habsburgers
De Grondwetscommissie voor de Nationale
Vergaderiog heeft een wet aangenomen
tegen den terugkeer der Habsburgers.
—0—0 0
Er is in de laatste dagen in Klein-Azie
blijkbaar weer hevig gevochteu. De Grieken
beweren, dat de Kemalisteu een algemeene
aanval op het Grieksche front hebben ge
daan, doch met zware verliezen terugge
slagen zjjn. In de Grieksche Kamer heeft
Goenaris geruststellende mededeelingen ge
daan en tevens uiteengezet, waarom
Griekenland tot het offensief is overgegaan.
Men had te Athene n.l. vastgesteld, dat
Hjdens de onderhandelingen te Londeu door
de Kemaiisten in Klein-Azie belangrijke
troepenconcentraties geschiedden.
Iotusschen schijnt het in Griekenland
zelf niet recht pluis te zijn. De staat van
beleg is er afgekondigd en de berichten
gewagen van muiterijen onder de troepen,
'die naar het liont in Klein-Azie gezonden
worden.
0 0 0
President Harding heeft het congres der
Vereen. Staten geopend en in zijn Bood
schap den koers aangegeven in welke
richting zijn politiek zal gaan. Zoo heeft
h|j verklaard, dat de regeering zal voor
stellen den oorlogstoestand tusschen de
Vereen. Staten en Centraal-Europa opge
heven te verklareo. Waarschijnlijk heeft
de president daarmee bedoeld te zeggen,
dat de bekende motie-Knox gerust aebter
wege zal kunnen bl|jveD, daar de regeering
zelf stappen zal doen om de betrekkmgen
met Duitschland te herstellen. Verder heeft
HardiDg medegedeeld, dat de Vereen. Staten
zich niet b|j den Volkenbond sullen aan-
slu ten, wat echter niet uitsluit, dat z|j
ganne allts zuilen sttunen wat tot een
betere verhouding tusschen de volkeren
kan leiden. Ook aan do kwestie tot be
perking van bewapening, zal Harding z|1n
volle aandacht wijden en bij een regeling
daarvoor zullen de Vereen. Staten zich
gaarne aansluiten.
TEXEL, 19 April 1921.
Ned. Clir. Land- cn Tuinarbeiders-Bond.
Van elders waren ze in voldoende
getale opgekomen, maar de arbeiders
van den Burg en omstreken schitterden
voor het meerendeel door afwezigheid,
toen de secretaris-penningmeester van
de afdeeling Oosterend, de heer Modema,
Vrijdagavond do vergadering in hotel „de
Oranjeboom" opende. De heer Medema
sprak er z|jn teleurstelling over uit,
vooral wat betrof hen die kondon woten,
wat deze vergadering bedoelde.
De vergadering bleek te bedoelen, het
mededeelen van don uitslag der confe
renties door hoofdbestuurders van den
Ned. Chr. en den R K. Land en Tuin-
arbeidersbond met de werkgeversorgani
saties op ons eiland aangevraagd.
De heer Dekker, hoofdbestuurder van
den R K. Bond gaf daarvan verslag, de
heer Knetsch van den Chr. Bond moest
voor ambtsbezigheden in do bollenstreek
zijn, zooals de heer D. bij de besprekin
gen aan het slot mededeelde.
Heel zuinig waren de resultaten ge
weest
Donderdag was vergaderd met het
bestuur van deD L. T. B. te Cocksdorp.
Het programma, zooals dat vanwege de
arbeiders was opgemaakt, was daarbij
voorgelegd. Het bestuur van de L. T. B.
aldaar was daarover tamelijk goed te
spreken geweest, al zou misschien het
loon nog even een punt van bespreking
moeten uitmaken en voor losse arbeiders
een uitzondering worden gemaakt.
Door den secretaris van den L. T. B.
was opgemerkt, dat de eene arbeider
meer waard was dan de andere, waarop
spr. bad geantwoord, dat het loon was
bedoeld als minimum-loon dat noodig
is om in z'n behoeften te voorzien
voor een middelmatig arbeider. Voor
uitvliegors onder de arbeiders zou moer
betaald kunnen worden, ouden van dagen
of gebrekkigen minder. De wet van vraag
en aanbod, tevens aldaar ter sprake ge
bracht, mocht meende spr. niet gelden,
mogen de arberders niet aanvaarden.
Hoe groote rol die wet ook speelt in de
maatschappij, de arbeiders moeten er
zich, wat hun persoonlijk betreft, tegen
verzetten, als strijdig met rechtvaardig
heid err naastenliefde Ton slotte was op
de vergadering te Cocksdrrp door den
secretaris van den L T. B. er op gewozeD,
dat het afsluiten van een collectief con
tract zoo weinig te beduiden had, om
dat nog zoo weinig arbeiders hier ge
organiseerd zijn. Spr. had dat direct
moeten toegeven en hij vestigde hierop
vooral de aandacht van de arbeiders in
de vergaderingDat de organisatie niet
meer kan doen voor de arbeiders, is de
schuld van de laksea, van de kat-uit-
den-boomkijkerij.
Van da neutrale werkgevers te den
Burg was niet een opgekomen. Spr. had
vernomen, dat die werkgevers Miandag
a. s. zouden vergaderen, een kansje bleef
er nog bestaan, al vreesde spr. dat de
verstokte liberalen, onder hen aanwezig,
de wet van vraag en aanbod wel zouden
laten domineeren.
Spr. hoopt dat er iets zal komoD van
de oprichting van een Cnr. Landbouwers-
bon igebleken is dat er verschillende
Clrpatroons zijn, die de arbeiders wol
widea laten meepraten.
