LUX/
3617,
Woensdag 28 Juui 1922;
35rt' Jaargang.
meuws- en
Advertentieblad.
Speer- en Bootdienat.
Binnenland.
Van week tof weeL
DIê klad verschQnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
idverteutlëu daags voor de uitgave vóór I uur nam.
ABONNEMENTEN ea ASVERTENTIEN worden aangenomea bjj do Uiig. Fimha LAN0EVIL1* BE ROOI!, Parkstraat, Bua« of T i in
LICHT OP!
HOOGWATER Reede van Texel.
Post- en telegraafkantoor Oen Bnrg
geopend.
Dienstregeling
1 Juni 1932,
TEXEL, 27 Juui 1922.
Witte Kruis.
Abonnemenltprüper 3 maanden'.
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's. Losse nummers 3 cent.;
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. II.
COURANT.
Prii* dar Adtertmtiint
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
POSTCHEQUE- en QIRODIENST No. 652.
Van Zaterdag 24 Juni tot en met
Vrijdag 30 Juni
voor rijwielen 9,56 uur, voor rijtuigen 10,26 uur
Zomertijd.
Donderdag 29 Juni v.m. 12,34
Vrijdag 30 1,—
Zaterdag 1 Juli 1,52
Zondag 2 2,48
Maandag 3 3,49
Dinsdag 4 4,57
Woensdag 5 6,10
Des namiddags is het ongeveer een half uur
later hoogwater.
Op Zon- en feestdagen
Vm. 8 tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op werkdagen
f voor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
voor Postzaken
Vm. 8 uur tot n.m. 7uur.
Voor postwissels, kwitantiën, Rijks
verzekeringsbank, postcheque en girodienst.
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
jVoor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Zaterdagavond na 6 uur voor postdienst gesloten
Vertrekuren van de Boot.
Op Werkdagen;
Vertrek Texel6,— vm. 11.—vm. 2.40 nm. 5,30 nm.
Helder 9,15 12,—nm.4,— 6,45
Op Zon- en Feestdagen
van Texel: 6,—vm. 11,—vm. 5,30nm.
van Helder8,45 a 12,6.45
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6,32§ 9.04
6.49t 9-04
7,31 sneltrein 9,04
10,18§ 12,48
12,41 3,23
2.03ft 4.39
3,52** 6,—
4,20§ 6,41
7^20 9,29
Donderdag naar Schagen een markttrein, ver
trek 7,45 aankomst 8,35.
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,23§ 8,36
7,56 9,40
9^21 H.30
12,28§ 2,44
3,11 6,18
5,52§ 8,04
8,54 10.49
11,181" l2"56
Niet op Zon- en feestdagen,
t Alleen op Zon- en Feestdagen,
ff Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
17—24 Juni.
De Eerste Kamerverkiezingen van de af-
geloopen week hebben wel een verrassend
resultaat opgeleverd en vormden daardoor
een dankbaar onderwerp voor allerlei
politieke beschouwingen. Een dankbaar
onderwerp, vooral in dezen door-en-door-
politieken tyd, aan den vooravond van den
grooten strijd om het regeeringska3teel.
Men weet, dat de verrassing vooral ge
legen is in het feit, dat de rechterzijde
beslag kon leggen op meer dan */s deel
der Kamerzetels en dat van de liberale
party, die thans voortleeft in den Vrijheids
bond, en nog geen 20 jaar geleden de
meerderheid in den Senaat had, slechts een
lid, n.l. Mr. Harm Smeenge, overgebleven
is. Het stembusdebuut is voor den Vrij
heidsbond wel heel ongelukkig geweest.
De oorzaak daarvan is te viuden in het
feit, dat de Vrijheidsbonders in de Prov.
Staten hun eigen weg zijn gegaan, dat zij
geen overeenkomsten met andere partij-
groepen hadden gesloten. Er zijn daartoe
nog wel pogingen aangewend, doch deze
liepen op een mislukking uit. Een pogmg
urn met de linksche partij6u tot een accoord
te komen, gelukte in Noord-Holland, maar
ter elfder uro werd deze afspraak, die den
Vrijheidsbond 3 zetels zou hebben bezorgd,
opgezegd, omdat er in eigen kring daar
tegen een sterk verzet kwam. Daar de
Vrijheidsbond in geen enkele provincie
sterk genoeg is, om zonder hulp Van
anderen beslag op de zetels te kunnen
leggen, kreeg hg niets en werd het moge-
ïyk, dat do rechterzyde zoo uitermate ver
sterkt uit de stembus te voorschyn kwam.
In de oude Kamer had de rechterzyde
32 zetels en de linkerzyde 18, thans
is de verhouding 41 en 9, een meerder
heid van rechts van niet minder dan
32. De Katholieken klommen van 18 zetels
tot 21, de ant-revolutionairen van 9 tot
13 en de Christelijk-Historischen van 3 tot 7.
De Vrijheidsbonders verloren 10 zetels en
de soc, democraten 1, terwijl de vrijz.
democraten 2 wonnen. Daar de heer
Westerdyk (v.d.) zoowel door Groningen
als Drente gekozen is en hy waarschijnlijk
Drente zal aannemen, zai in Groningen in
dat geval opnieuw over dezen zetel moeten
worden beschikt.
Het spreekt van zelf, dat de verrassende
uitslag in de bladen druk besproken wordt.
De liberale pers troost zich met de ge
dachte, dat de Dieuwe Kamer slechts één
jaar zitting heeft en dat men het volgend
jaar nader kan zien.
Daarentegen concludeert de rechtsche
pers, dat het liberalisme heeft uitgediend
en thans door zijn heen en weer zwalken
ook de kansen voor de Tweede Kamer
verknoeid heeft. „Het Volk* spreekt van
de zelfmoord van het liberalisme en zoo
zegt ieder er het zyne van.
Intusschen mag met belangstelling
worden afgewacht, W6lke gevolgen de
houding van den Vryheidsbond zal hebben
ten opzichte van de verkiezingen voor de
Tweede Kamer. Lang behoeven we daarop
niet meer te wachten, want 5 Juli nadert
al met rasecbe schreden.
—0 0 0—
Als dezo regels in druk verschijnen zal
de jHaagsche conferentie haar tweede
stadium zyn ingetreden, n.l. die van de
onderhandelingen met de Russen.
Naar luid van wat dagbladcorresponden
ten in de conferentiekringen boorden mag
worden verwacht, dat de niet-Russen wat
meer eensgezind zullen izijn, dan dit in
Genua het geval was. Zoo meldt b.v. de
Hbld.correspondent, dat de Russen te den
Haag geen gelegenheid zullen krijgen, zich
in hun oude beproefde kracht te toonen
van menschen, die weten te wachten tot
de tegenparty zich mat gekibbeld heeft.
De Russen zulten te den Haag by de
anderen eensgezindheid vinden van den
eersten dag af.
Maar de Russen zullen ook voet bij stuk
houden. Zoo heeft Litwinof tenminste op
zyn doorreis te Beiiyn beweerd. De £ov-
jetiegeering zal te den Haag niet afwijken
van de te Genua aangenomen houding.
Te Moskou heerscht tea opzichte van de
actueele vraagstukken volkomen overeen
stemming.
—o—o—o
Hoewel op het oogenblik, dat wy dit
echrijven de cijfers omtrent de verkiezin
gen in Zuid Ierland nog niet volledig zyn
gebliceerd, kan toch al worden vastgesteld,
dat de republikeinen een overtuigende
nederlaag hebben geleden. De overgroote
meerderheid san de Zuid-Ieren hebben ge
kozen voor het Britsch-Ierscbe verdrag en
daarmee hun goedkeuring gehecht aan de
politiek van Collins en Griffith. Voor de
Valera is dat wel een zware bittere pil en
als' de Engelsche bladen beweren, dat by
beelemaal uit zijn humeur is, dan willen
we dat graag gelooven. Als hy nu maar
zoo verstandig zal biyken te zyn, zich by de
uitspraak van het Iersche volk neer te
leggenanders gaat het beetje
sympathie, dat het streven der republikei
nen nog in het buitenland en met name
in de Vereen. Staten - ondervindt, heele-
maal verdwynen.
Die sympathie heeft ook in de afgeloopen
week weer een harde schok gekregen door
den schandelijken moord, gepleegd op
veldmaarschalk sir Henry Wilson te Londen.
Toen hij terugkeerde van de ontnuiling
vau een oorlogsgedenkteeken voor gevallen
spoorwegmannen, werd hij op de stoep van
zijn woning door twee jongo Sinn Feiners
doodgeschoten. Toen zij achtervolgd wer
den, door politie en publiek, schoten z
ook nog een politieagent dood en verwon
den ze eenige burgers. Slechts met moeite
kon de politie voorkomen' dat ze na hun
arrestatie door de menigte gelyncht wer
den. Dat men te Londen voor meer aan
slagen bevreesd is, kan blyken uit het
feit, dat thans alle woningen van ministers
door militairen worden bewaakt.
—o—o—o
De Fransche Kamer heeft in de afgeloo
pen week de nieuwe Fransche legerwet
afgehandeld en aangenomen. Het regee-
ringsontwerp werd met 340 tegen 253
stemmen aangenomen. Daardoor is de
actieve diensttijd vastgesteld op 18 maan
den, daarna 2 jaar non-actief, I6V3 jaar
reserve en 10 jaar landweer. De jonge
Franschman biytt dus 30 jaar lang by het
leger iDgedeeld.
S. DOGGER, f
Gelijk het gras is ons kortstondig leven. De
broosheid van het menschelijk leven is met
het verscheiden van de heer Dogger wel
duidelijk weer gebleken.
In ons Woensdagnummer maakten wij mel
ding van zijn aanstaand jubileum op 1 Juli a.s.
Vrijdagmorgen deed de overledene nog dienst
naar het Vliegkamp en Zaterdagnamiddag ver
wisselde hij het tijdelijke voor het eeuwige.
De bewijzen van belangstelling, hem bij zijn
jubileum toegedacht, worden vervangen door
die van deelneming bij zijn heengaan.
Ingekomen bij de penningmeester van het
Witte Kruis een gift vanfamilie v. d. S.
Oudeschild f5,—, P. H. Z. den Burg f2,50,
Wed. J. J. den Hoorn f 3,
Bij de vorige week te 's Gravenhage ge
houden examens slaagde voor 3de stuurman,
groote stoomvaart, de heer Th. v. d. Reep,
leerling van de Zeevaartschool alhier.
Lezing Staalman.
Er is weinig belangstelling voor de politiek,
we zeiden het reeds herhaaldelijk en het ver
wonderde ons dan ook niet de zaal van hotel
Texel, Zaterdagavond te 8 uur zoo uiterst
matig bezet te zien. Evenwel, de aanblik van
de zaal wijzigde zich na dat tijdstip nog in die
mate dat we gerust van een goed bezette zaal
konden spreken, toen de heer J. de Vries als
voorzitter, de vergadering opende en na een
korte inleiding het woord gaf aan de, zooals
spr. dat noemdeoude veteraan, de leider
der Christen-democraten, de heer A. P. Staalman.
De heer Staalman ving aan met te wijzen op
de ernst der tijden, waarin we leven. Hoe alles
rondom, is onrust en onzekerheid, terwijl nie
mand zeggen kan wat het worden zal.
Groote industriën worden stop gezet, arbei
ders bij honderden daardoor broodeloos, klein
handel en middenstand onder groote druk,
groote bestaansonzekerheid voor ambtenaren.
Wie kan orde brengen in deze chaos, wie
verbetering in deze toestand?
Door tal van partijen worden staande voor
de verkiezingen allerlei verbeteringen toege
zegd, spr. wil ze kwalifiseeren als verkiezings
leuzen en kan zijn hoorders dan ook geen
groote perspectieven openen.
Heel de maatschappij is ontredderd, zegt spr.
en hij wijst op de zedelijke verwording en in
zinking rondom. De oorlog en de mobilisatie
hebben de wereld en de menschen heel anders
doen zien dan te voren. Woekerhandel en
smokkelhandel hebben welig getierd en een
geest gewekt, van wat kan het mij schelen.
Wanneer op het bezit van velen stond geschre
ven de herkomst, dan zou dat veelal een ernstige
akte van beschuldiging inhouden voor de be
zitters en dat niet alleen voor het niet-kerkgaand
publiek, neen ook voor de z. g. vromen.
De onverschilligheid voor de verkiezing van
de Tweede Kamer is thans opmerkelijk, ver
volgt spr. en hij waarschuwt daartegen met
klem. Elk volk heeft de regeering, die hij ver
dient, is een bekend gezegde zegt spr. en wijst
in dit verband op het spijbelen van zoovele
kamerleden, op hunne afwezigheid, bij belang
rijke stemmingen, over wetten van ingrijpe»de
aard. De tabaksbelasting b. v. zou met een be
langrijke meerderheid verworpen zijn geweest,
wanneer de leden van de linkerzijde tegen
woordig waren geweest. 22 leden van de linker
zijde, Vrijheidsbonders, S. D. A. P.ers en Com
munisten schitterden door afwezigheid en de
kiezers maken zich aan ernstig plichtverzuim
schuldig, wanneer ze de candidatuur van der
gelijke menschen zouden steunen.
De belangstelling van de kiezers in de uit
slag van de verkiezingen, zegt spr. is er tegen-
GOED 15 TEER ALS ROZE BLAAOIE^T
DE \hOUDTHETAL5/ FABRI-
LEVE D\ Ni f 1 aa/ /KANTEN VAM
ZEEP-M1
SUNLIGHT ZEEg
woordig een alsof het een voetbalwedstrijd
geldt: Wie heeft het gewonnen?
En de vrouwen De belangstelling van de
vrouwen is miniem. De katholieke vrouwen
zullen wel ter stembus gaan, maar bij de anti
revolutionairen Is het al een heele toer gebleken.
Bij de verkiezingen voorde Raad in Amsterdam
kwamen er de dominees aan te pas.
De oorzaak van de weinige belangstelling bij
het publiek wijt spr. aan de partijdige partijpers
die alleen eigen partij ophemelt. De christelijke
woordvoerders meenen het niet totstandkomen
van christelijke wetten te kunnen verdedigen
met te zeggen, dat ze geen meerderheid hebben.
Staalman is niet een der onzen, heet het dan,
maar spr. wil dat hier wel zeggen, het komt
van het samengaan met de Roomschen.
Staalman wil zijn stem wel geven voor een
Zondagswet, zegt spr. De Zondag is er om te
rusten, niet om een schijnheilig gezicht te
zetten, dat staat nergens in de Bijbel.
Ook voor afschaffing van de Staatsloterij wil
spr. stemmen, al dat gegok is voor hem uit
de booze. Maar de wet op de plaatselijke keuze
waarbij een gemeente kon worden drooggelegd
als 75 procent van de bewoners van oordeel
waren, dat het met dat gezuip nu maar eens
uit moest zijn, is in de Eerste Kamer verwor
pen met medewerking van 3 Calvinisten en 13
Roomschen. Spr. acht jenever de pest, de kan
ker. De alcohol bederft de volksgeest, de
statistieken wijzen uit, dat gevangenissen en
krankzinnigengestichten worden bevolkt door
de slachtoffers van de sterke drank. Maar er
zijn er nog te veel onder de machthebbers die
het zelf te graag lusten, erger, die zelf de knecht
zijn van de borrel, geen macht over zichzelf
hebben, die te laten staan.
In het samengaan met de Roomschen, het-
haalt spr. zit hetj dat er van de Christelijke
wetgeving zoo weinig terecht komt.
De Roomschen zijn van een geheel andere
levensbeschouwing dan de Anti-revolutionairen
en Christelijk-Historischen. Teekenend noemt
spr. dat de drie hoogste posities in de regeering
thans door katholieken zijn bezet: de voor
zitters van de belde kamers en de minister
president zijn allen katholiek. Over het gezant
schap bij de Paus, enz. spreekt nog de heer
Staalman en hij voegt er aan toe, ik ben geen
papenhater, maar ik buig niet voor eenige
wereldlijke macht. Nooit heb ik gevraagd, in
de kamer: van wie komt het? Maar: is het
voorstel goed En wanneer het voorstel mijn
goedkeuring kon wegdragen heb ik vóór gestemd.
Als eenige van Christelijke zijdej zegt spr., heb
ik gestemd voor een miilioen voor hongerend
Rusland, ik schaam mij daar niet voor. Wat
spr. heeft gedaan voor de slachtoffers van de
mobilisatie wordt door hem gememoreerd.
Spr. vreest, dat straks reactie troef zal zijn.
Hij verwacht een samengaan van de 3 christe
lijke partijen met de Vrijheidsbond en waar
schuwt vooral tegen de Vrijheidsbond. De
sociaal-voelende minister Aalberse komt niet
in de kamer terug, zegt spr., daar wordt voor
gezorgd, in zijn eigen district staat hij thans
no. 3 op de lijst.
De arbeiderswetgeving wordt in de breede
door de heer S. verdedigd, die zich tegen de
nuttelooze uitgaven voor leger en vloot verklaart.
Spr. wil slechts een leger voor politie-diensten.
Maak ernst met Uw stemplicht, gebruik Uw
verstand in het belang van Uw gezin en Uw
land, zoo eindigt spr.
Wanneer gedurende de pauze zich niemand
opgeeft voor debat of het stellen van vragen,
spreekt de heer S. daarna nog een slotwoord,
daarbij memoreerend, wat door hem in dit
vierjarig tijdperk werd bereikt. Niet om mij
zelf op te kammen, zegt spr., maar om te
toonen dat ik op mijn post ben geweest, mijn
plicht heb gedaan.
Met dank aan spr. e.i hoorders wordt de
vergadering daarna door de voorz. gesloten.
