3661
Woensdag 29 November 1922.
36'1' Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Spaor- on Bootdienst.
Binnenlatid.
Van week tot week
ABONNEMENTEN ABVERTENTIEN worden aangenomen bf) de
TEXELSCflE COURANT.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementspryji per 3 maanden.
Voor den Burg 50 Cts. Franco per post door geheel
Nederland 75 Cts. Naar Amerika en andere landen
met verhooging der porto's.' Losse nummers 3 cent.J
TELEFOON INTERCOMMUNAAL No. 11.
Advertentlën daags voor de uitgave vóór 4 nar nam.
Prij* der Adeertentitn{
Van 1 tot 5 regels 50 Cts. Iedere regel meer 10 Ct. Qroote
letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
POSTCHEQUE- en QIRODIENST No. 652.
üitg. Tim a LANGEVIL1A E R O OII, Parkstraat, Bun* or T a z a
LICHT OP
Van Zaterdag 25 November tot en met Vrjj-
dag 1 December.
voor rijwielen 4,22 uur, voor rijtuigen 4,52 uur
HOOGWATER Reede van Teiel.
Donderdag 30 Nov. v.m. 5,49
Vrijdag 1 Dec. 6,39
Zaterdag 2 7,21
Zondag 3 7,56
Maandag 4 8,31
Dinsdag] 5 9,05
Woensdag 6 9,41
Des namiddags is het ongeveer een half uur
later hoogwater.
Post- en telegraafkantoor Den Burg
geopend.
Op Zon- en feestdagen
Vm. t tot 9 uur n.m. 1 tot 2 uur
Op werkdagen
tvoor Telegrammen
Vm. 8 uur tot n.m. 8 uur.
voor Postzaken
Vm. 8 uur tot n.m. 7'/, uur.
Voor postwissels, kwitantiën, Rijks
verzekeringsbank, postcheque en girodienst.
Vm. 8.30 uur tot n.m. 3 uur
Voor Rijkspostspaarbank
Vm. 9 uur tot n.m. 7,30 uur
Zaterdagavond na 6 uur voor postdienst gesloten
Dienstregeling
8 October 1922
Vertrekuren van d« Boot.
Op Werkdagen;
Vertrek Texel 7,45 vm. ll.-vm. 2 40nm.
Helder 9,15 12,—midd. 4,15
Op Zon- en Feestdagen
van Texel7,45 vm. 3,15 nm.
van Helder8,45 s 4,15
Vertrek en aankomst der treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek Helder. Aankomst Amsterdam
6'32§ ona
6.49+
7^31 sneltrein 9,04
10,04§ >2.10
12,41 3,23
2.03ft *39
3,52" 5,59
4 175 6,41
7 20 9.29
Donderdag naar Schagen een markttrein, ver
trek 7,45 aankomst 8,35.
Van Amsterdam naar Helder.
Vertrek Amsterdam. Aankomst Helder
5,2 lf
7,56§
9,13
12,28§
3,11
5,52§
8,54
11,21
?Nlet op Zon- en feestdagen.
Alleen op Zon- en Feestdagen.
Alleen op Zaterdag
Niet op Zaterdag, Zon- en Feestdagen.
8,36
9,40
11,21
2,44
6,16
8,04
10,49
12,59
18-25 Nov.
Het algemeen debat ov6r de Staatsbe-
erooting is ten einde gebracht en de behan
deling der afzonderlijke begrootingen is
thans in vollen gang. Die van de departe
menten van Arbeid en Justitie zyn reeds
afgehandeld en beide zonder hoofdelijke
stemmen aangenomen. Ook zijn al eenige
interpellaties van de baan, w.o. die van
den heer Van Rappard, welke beoogde de
Kamer zich te laten uitspreken tegen de
voorgenomen opheffing van het departement
van landbouw, nijverheid en handel. De
desbetreffende motie werd verworpen en,
naar het officieuze correspondentiebureau
verneemt, zal eerstdaags reede het Kon.
besluit tot opheffing van gsnoemd depar
tement mogen worden verwacht en zal
daarop spoedig een daarmee „in verband
staand wetsontwerp volgen.
Verworpen werden voorts de motie3 van
mr. Troelstra, inzake de peasioenaftrek en
de herreclassificatie en die van mevr. de
Vries—Bruins tegen bezuiniging op de
Volksgezondheid. Eenzelfde lot onderging
ook de motie van den heer Abr. Staalman
waarin bij de rtgeeiiog op herziening van
de Tabakswet aangedrongen werd, Minister
de Goer gaf door zijn pertinent afwijzend
antwoord den interpeilant geen kans.
Nog enkele andere interpellaties meer
zjjn reeds afgedaan, zoodat het rijtje al
aardig begint in te'korten. Een belangrijke
staat nu nog deze week te wachten, n. 1,
die van den heer Boon over het tekort bjj
de spoorwegen. Ze komt tegelijkertijd aan
de orde met de behandeling der Water-
staatsbegrooting en 'tis te vei wachteD, dat
daarbij ook de annexe kwesties van per-
soneelontslag, pensioensaftrek,etc. ter sprake
zullen worden gebracht.
De Kamer heeft thans de begrooting van
financiën onder handen en na afhandeling
daarvan komt die van Onderwijs aan de
orde. We krijgen dan meteen wellicht iets
te hooren over de plannen van minister
de Viseer inzake de technische herziening
van de wet op het 1. o. Er is een uitge
breide actie gaande tegen deze herziening,
die door de tegenstanders als verslech
tering wordt aangemerkt. Het hoofdcomite
meldde dezer dagen, dat de actie gaande
is in eenige honderden gemeenten en voor
het volkspetitionnement meer dan 19,000
lijsten zijn aangevraagd. Tegenover deze
openlijke en nogal luidruchtige actie schijnt
ook een stillere actie gaande te zijn, om
minder gewenschte gevolgen van de tech
nische herziening te voorkomen. We lazen
althans, dat door de rechtsche onderwijzers
organisaties met den minister over de zaak
voortdurend gecorrespondeerd wordt.
De Onderswijsbegrooting komt eerder
aan de orde dan aanvankelijk bedoeld
werd, wat een gevolg in van de droevige
omstandigheid, dat de ouders van den
Minister van tBinnenlandscüe Zaken, Jhr.
Ruys de Beerenbrouck, commissaris der
Koningin in Limburg en diens echtgenoote,
beide ernstig ziek zijn geworden, zoodat
de minister-president zich ijlings naar Maas
tricht heeft moeten begeven.
Gezegd moet overigens worden, dat de
begrootingsarbeid al aardig opschiet, ai
worden ook al weder avondvergaderingen
noodig geacht. Avondvergaderingen, die
bjj de leden in een kwaden reuk scbjjnen
te staan, als m9n tenminste Iet op het
feit, dat het bezoek er aan zoo klein is.
M»ar er staat nog zooveel op de agenda,
dat voor Kerstmis afgedaan moet worden
qn daaronder ook nog de begrootingen voor
oorlog en marine, waarover wel het noodige
zal worden gezegd. De Vlootwet blijft
echter eerst rusten en zal daardoor allicht
onbesproken blijven, nu de regeering een
Staatscommissie heeft ingesteld om de zaak
grondig te onderzoeken.
Er Is nog heel wat werk aan den parle
mentairen winkel en niet alleen voor de
Tweede Kamer, maar ook voor onzen Senaat,
die thans ook voor het begrootiDgswerk en
het behandelen van een aantal wetsont
werpen alsmede van de Grondwetsherzie
ning, bijeen gekomen is.
—o—o—o—
Van de buitenlandsche gebeurtenissen
mogen we wel allereerst noemen de con
ferentie te Lausanne, die thans middenin
haar omvangrtk en moeilijk werk zit. Be
sluiten zjjn er nog niet genomen, maar
gesproken is er al heel veel. Daarbij hebben
ook de vertegenwoordigers van de beide
meest belanghebbende partyen zich niet
onbetuigd gelaten. Venizelos, de leider der
Grieksche delegatie, zoowel als Ismet pa3ja,
die aan het hoofd der Turksche delegatie
staat, hebben hun meeniugen uiteengezet.
Venizelos heeft daarby een beroep gedaan
op do geallieerden, die Griekenland niet
in den steek mogen laten na de groote
dieneten, die het in den oorlog aan de zaak
der geallieerden bewezen heeft. Daartegen
kwam Ismet pasja echter op, waarbij hy
er o.m. op wees, dat Turkije zich heeft
willen schikken naar de bemiddelingsactie
der goallieerden, doch dat Griekenland die
bemiddeling, evenals de Turksche voor
stellen afgewezen heeft en tot het offensief
is overgegaaD. De geallieerden hebben
toen verklaard zich in het conflict tusschen
Griekenland en Turkije neutraal te zullen
houden en nu de Giieken den oorlog heb
ben verloren, moeten deze de gevolgen
daarvan aanvaarden. Ismet pasja heeft
toen meteen kort samengevat de Turksche
eischen medegedeeld, wolke zy.
le. Handhaving van de Turksche g en-
zen, zooals deze in 1913 waren; 2o. In
stelling van ten Deutra e zóne langs de
grens van .Ooat-Türacië3o. tandhaoing
van de Turksche souvereiniteit in de neu
traio zöne, onder controle der geallieerden;
4o. een territoriale uitweg van Bulgarije
naar de Egeïsche Zee5o. volksstemming
over bet lot van West-Thracië.
Niemand gelooft, dat de Turken deze
eischen ingewilligd krijgen. De kleine
Entente, die zich weer nauwer aaneenge
sloten heeft, wil van de meesten niets
weten en ook de geallieerden .hebben zich
reeds tegen het herstel der oude grenzen
en een plebisciet in West-Thracië uitge
sproken.
De heeren te Lausanne zullen het nog
wel niet heel spoedig eens zijn.
—o—o—o—
Het Duitsche parlement, de Rijksdag,
trekt weer de belangstelling. Dr. Cuno, de
nieuwe rykskanselier, die, er na veel moeite
in slaagde een kabinet samen te steilen,
heeft dit Vrijdag aan den Rijksdag gepre
senteerd. Voor deze gebeurtenis werd veel
belangstelling aan den dag gelegd- Het
Ryksdaggebonw was „uitverkocht" en op
straat, voor het gebouw, stond nog een
groote schare, die niet toegelaten kon
worden.
Dr. Cuno heeft de regeeringaveiklariDg
afgelegd, maar hy stond nog maarnauwe-
lyks van zyn zetel op, of van de linkerzyde
werd al een schimpsoheut Daar bem gericht
doordat hy voor een handlanger van Stinnes
uitgekreten werd.
Dr. Cuno betreurde het, dat zijn poging
om een Kabinet te vormen op een breeden
grondslag, door de weigering der sociaal
democraten mislukte. Vervolgens besprak
hy uitvoerig den toestand van hetRyken
zei hy, dat de kwestie der schadevergoe
dingen voor Duitschland noodlottig is ge
worden. De regeering wil alles doen wat
mogoiyk is in het belang van de weder
opbouw van Frankryk, maar vóór alles zal
zij zorgen voor brood voor de Duitschers
zelf. Duitschland heefteen moratorium van
3 a 4 jaren noodig, met uitzondering van
de leveringen in natura voor de verwoeste
gebieden. Nimmer| echter zal Duitschland
het bezette gebied prijs geven. Overigens
stolde |de regeering zich onvoorwaardelijk
op het standpunt, dat neergelegd is in de
nota aan de Commissie vao Herstel. Ook
behoort voor de stabiliseering van de mark
onmiddellijk 500 millioen uit de Rykskas
beschikbaar te worden gesteld.
Na de regeeringsverklaring van Dr.
Cuno, die door de Volksparty met applaus
werd begroet, doch door de anderen stil
zwijgend werd aangehoord, zyn de party
leiders aan het woord gekomen. De be
sprekingen zijn vry omvangryk en de vol
ledige verslagen zyn nog niet in ons bezit.
We vermelden er dus alleen van, dat de
reebterzyde aan Dr. Cuno haar steun heeft
toegezegd en dat de sociaal-democraten
hebben verklaard, den strijd tegen het
Kabinet te zullen aanbinden, indien deze
zich niet houdt aan de nota welke aan de
Commissie van Herstel werd gezonden en
ze den acht-urendag aantast.
TEXEL, 28 November 1922.
Shackleton film.
Vrijdagavond werd jn hotel Texel de
film, waarvoor we in een vorig nummer
de belangstelling meenden te moeten
opwekkeD, voor de eerste maal in onze
gemeente gegeven voor bet departement
Texel van de Mij. tot Nut van het Al
gemeen. De voorzitter, de heer W, H.
Lap, heeft ongetwijfeld de dank van de
vergadering verdiend, van de geschiede
nis der Pooltochten in het algemeen en
die van Shackleton in het .bizonder een
bevattelijk uittreksel te geven, aan de
hand van een schetskaart van het Zuid
poolgebied, daarbij een overzicht van
laatstgenoemde tocht gevende.
Na té hebben aangestipt, dat de Zuid
pool reeds in 1912 door de expeditie
ouder Amundsen werd bereikt en na
ham door die onder leiding van Scot,
gaf spr. een overzicht van de plannen
van Shackleton.
FIJN LINNEN EN
ZIJDEN KOUSEN WORDEN
ALS NIEUW HET
v.
LEVER'S
zeep nr
FABRI.
KANTEN VAN
SUNLIGHT ZEEP
Shackleton stelde zich ten doel, aldus
de heer L., belangrijke gegevens te ver
zamelen op het gebied van geologie,
metreologie en omtrent het aardmagne
tisme en ontwierp daartoe het plan met
een schip onder zijn leiding uit te varen
naar de Weddellzee, terwijl men met
een ander schip van uit Australië zou
stevenen naar de Rosszee. De beide
expedities zouden elk van een kant het
vasteland betreden en elkaar tegemoet
komen.
In Engeland was spoedig de belang
stelling voor de zaak [gewekt. Qroote
sommen werden van alle zfjden voor
dat groote doel beschikbaar gesteld, gif
ten tot bedragen van f 120,000,— en
f 800,000, - kwamen in, terwijl 5000 per
sonen zich aanmeldden de tocht mee te
maken.
De tocht is in zeker opzicht een mis
lukking geweest. De Endurance, het
schip waarmede Shackleton naar de
Weddellzee uittoog, slaagde niet het
vasteland aan de pool te bereiken, ter
wijl ook de expeditie met de Aurora
vanuit Australië naar de Rosszee, niet
de verwachte resultaten opleverde. Toch
werd de tocht met de Endurance niette
min een belangwekkende.
1 Augustus 1914 uit EDgeland ver
trokken en 5 December van het eiland
Zuid-Qeorgië, kwam men 1 Januari 1915
onder de kust van het vasteland van de
Zuidpool, doch slaagde niet alleen niet
er te landen, doch reeds 18 Januari zat
de Endurance ingevroren, tot ze 27
October d.a.v. werd ineengedrukt. Zes
maanden hield men verblijf op het ijs,
tot op 12 April 1916 de booten te water
konden worden gelaten, waarmede men
reeds op 15 April op de Olifantseilanden
aankwam.
Boe vandaar een boot met 6 man
onder leiding vau Shackleton uitvoer naar
Zuid-Qeorgië, dat men op 20 Mei wist
te bereiken,'vertelde ons de heer Lap en
ook hoe eerst na herhaalde vergeefsche
tochten eindelijk de achtergeblevenen
van de Olifantseilanden konden worden
verlost.
De film heeft het door de voorz. ver
telde prachtig geïllustreerd. De strijd
van de nietige mensch tegen de ontzet
tende krachten der elementen wordt
door de Shackleton film wel prachtig in
beeld gebracht. De natuurtafereelen die
worden geboden zijn van overweldigende
grootschheid, terwij! gedeelten aan de
diereD- en vogelwereld in dit Poolgebied
gewijd, het geheel volmaken.
Hot is een prachtfilm.
Jammer was fiet, dat door een ver]
zuim van de operateur, het mooie ge
deelte, van h3t invriezen der Endurance
en de strijd van die kleine menschen,
met allerlei hulpmiddelen, om het schip
voor vernieliDg te bewaren, Vrijdag niet
