a
Predikbeurten
Marktberichten.
R
En dan zegt spr., dat ze is gekomen,
om de plaats te vervullenj van mevr.
Bakker-Nort, die thans in het buitenland
vertoeft en daardoor verhinderd hierop
te treden. Spr. acbt bet plicht van alle
vrouwen, om zich met de huishouding
van staat, provincie en gemeente te be
moeien, met het kiesrecht is de vrouw
die plicht opgelegd. Het gaat niet op,
vervolgt spr. te zeggen, het zal zonder
mij ook wel draaien, met dat te zeggen
schiet ge in Uwe plichten als moeder
en als staatsburgeres te kort. De plicht
van de vrouw is niet alleen te voeden,
maar ook op te voeden. Zal het goed
gaan in de groote maatschappij, zoo goed
als in het gezin, dan moeten vrouwen
en mannen samenwerken. Kiesrecht is
niet doel geweest, maar middel, elke
wet raakt ook de vrouw. Spr. acht het
niet noodig dat in de regeeringslicbamen
evenveel viouwen als mannen zitting
hebben, maar wel dat zij in al die lichamen
vertegenwoordigd zullen zijn. Aan de
algemeene zaak behooren zich geen
vrouwen te wijden, die nog kleine kin
deren hebben en spr. acht het ook noodig,
dat de vrouw die zich aan de politiek
wijdt, dat doet met instemming van haar
man. Spr. roept de vrouwen op kleur
te bekennen, zich te scharen aan de zijde
der vrijzinnig democraten, die altijd ge
vochten hebben tegen het opdrijven der
oorlogslasten en voor gelijke ontwikke
lingskansen voor kindereu uit alle krin
gen der maatschappij. Spr. wjjst op de
veranderde omstandigheden in de maat-
scnappij, de vele vrouwen die zelf haar
brood verdienen. Een harmonische samen
werking van man en vrouw acbt spr.
beslist noodig. U zult mij niet hooren
zeggen, vervolgt spr., dat de vrouwen
een betere kijk op de dingen hebben,
zij hebben er een andere kijk op.
Over bare driejarige werkzaamheid
als statenlid, zegt mevr. Aukes-Timmer
dat dié tjja te kort is om een oordeel te
vellen. Slechts een enkel feit, zou spr.
kunnen noemen, maar de invloed van
de medezeggingschap der vrouw is niet
altijd precies in daden aan te wijzen. De
vrouw moet nog veel leeren in de zaken,
van polderwerken heeft ze geen verstand,
maar de provincie heeft ook bare pro
vinciale ziekenhuizen, bemoeit zich met
ziekenverpleging, woningbouw en kinder
herstellingsoorden en het was voor de
bleekneusjes, de voorbestemden voor tbc,
dat mevr. Aukes-Timmer nuttig werk
deed in de staten Op haar advies werden
de kinderkoloniehuizen in de gelegenheid
gesteld ook in de winter aan hunne be
stemming te beantwoorden en spr. doet
voorlezing van een schrijven waaruit
blfjkt, dat tal van Noord-Hollandsche
kinderen daarvan mochten profiteeren.
Over de bevoegdheden en de inrichting
van de colleges Provinciale Staten en
Gedeputeerde Staten geeft spr. allerlei
ten beste en hoe door de invloed der
Vrijz. Dem., inzonderheid door de werk
zaamheid van de heer D. Kooiman, de
begrooting der provincie één millioen
werd teruggebracht. Met klem wekt spr.
tot aansluiting bij de Vrijz. Dem. Bond
Over de huwelijkswetgeving geelt
mevr. Aukes-Timmer tenslotte nog een
en ander ten beste. De Nederlandsche
huwelijkswetgeving zegt spr. is een
schande voor de natie. De meeste
vrouwen weten niet, hoe treurig het
met haar gesteld zou zijn, wanneer ze
door hare mannen werden behandeld,
overeenkomstig de rechten, de man bij
de Nederlandsche huwelijkswetgeving
tcegekend.
Sluit U aan roept spreekster de vrou-
wen toe. Wie niet is aangesloten, mist
de volle uitoefening van ha ir recht.
Krachtige samenwerking is noolig, om
de bestaande ongelijkheid uit de weg te
1 uiraen.
Na een korte pauze wordt het woord
verleend aan de heer Mr. P. J. Oud, die
aanvangt met er aan te herinneren, dat
het ongeveer een jaar geleden is dat ook
door hem bier in ditzelfde lokaal is op
getreden en dan memoreert wat sedert
op politiek terrein is gebeurt.
In de breede bespreekt Mr. Oud de
Vrijheidsbond, die het vereenigingspunt
van alle Vrijzinnigen meende te zullen
zijn en de Vrijz. Dem. zoo kwalijk heeft
genomen, dat die voor bet telkens her
haald verzoek om aan te sluiten hebben
bedankt, omdat ze overtuigd waren, dat
practische politiek niet mogelijk was met
de conservatieve elementen der overige
vrijzinnigen.
De Vrijheidsbond groeide in die dagen,
volgens de krantenberichten door de
leiders gelanceerd, alle andere partijen
boven het hoofd en telde ten slotte
50,000 leden. Die groote partij verloor in
de verkiezingen het grootste aan tal zetels,
terwijl de Vrijz. Dem. partij, die een
totaal verdwijnen van de aardbodem was
toegezegd, niettegenstaande een strijd,
die ze nog in eigen boezem had uit te
vechten, haar aantal zetels kon hand
haven, iets waarop geen andere der
linkscbe partijen zich kon beroemen.
Ook de houding van de Vrijheidsbond bij
de verkiezingen voor leden van de Eerste
Kamer werd door spr. belicht en gegispt.
De huidige regeering moest verder menig
veertje laten, de huidige regeering, die
in elk opzicht te kort schiet het even
wicht te herstellen in 's lands financiën
en allerlei bekokstoofd in politieke onder
onsjes.
Op het noodzakelijke van openbaar
heid in de publieke zaak, zooals die
steeds van vrijz. dem. zijde is voorgestaan
wijst spr die eindigt met een opwekking
om bij de a. s. Statenverkiezingen de
vrijz dem. candidaten te steunen.
Van de gelegenheid om vragen te
stellen wordt door een drietal aanwezi
gen gebruik gemaakt, de vragen worden
mede ten genoege van de vragers be
antwoord.
Met dank aan sprekers en hoorders
sluit de heer Epe de vergadering, na
afloop waarvan, naar wij vernemen, nog
verschillende personen zich voor het lid
maatschap der kiesvereeniging hebben
aangemeld.
Witte Kruis.
Gift van N. N., de Koog f 2,50.
Wijkverpleging.
Gift van N. N., de Koog f2.50.
B. Oosterend f 5 J. Z. Koog f5 Wed.
K. Burg f 5; Wed. E. Oosterend f 10;
M. Oosterend f 2,50.
Lezing Dijt.
Voor het onderwerp door de heer Dijt te
behandelen, bleek ook buiten de kring der
gewone bezoekers van de „Landbouw" ver
gaderingen nog al eenige belangstelling te
bestaan Het achterzaaltje van hotel de
Lindeboom was Maandagavond aardig bezet
en de spreker had een aandachtig gehoor.
De voorzitter der afd. Texel van de H. M.
v. Landbouw, de heer Keesom opende met
een kort woord.
Vrijwel onmogelijk is het, ving de heer
Djjt aan, een onderwerp als „Wetenschap
pelijke teelt" binnen beperkte tijd te be
handelen. Daaraan zit zooveel vast, dat
spr. het goed heeft gedacht te beginnen
met een en ander te vertellen van de
wetenschappelijke onderzoekingen betref
fende erfeljjksheidleeren voortplanting van
dieren en planten, om dan, na een korte
pauze, meer speciaal te spreken, over de
wetenschappelijke teelt van aardappelen,
zooals die ook door spr. wordt toegepast.
Het begrip wetenschappelijke teelt meent
spr. het best te kunnen toelichten met te
verklaren, dat het bedoelt een teelt, niet
maar in de blinde of zonder eenige ljjn,
maar een teelt waarby rekening wordt ge
houden en voordeel gedaan, met hetgeen
omtrent erfelijkheidsleer, ziekten in gewas
sen e. d. door wetenschappelijke onder
zoekingen is komen vast te staan.
Spr. geeft dan in korte trekken een en
ander weer van de wetten der erfelijkheid
van Mendel. Het is komen vast te staan,
dat sommige eigenschappen overheerschend
erfelijk zijn, b v. grauw bij muizen bij een
kruising van grauwe en witte muizen,
zoodat er bij een voortgezette teelt slechts
25 pCt. witte nakomelingen zullen zyn,
tegen 75 pCt. grauwe. Dezelfde ervaringen
heeft men ook opgedaan bij kruising van
planten, byv. hooge groene en lage gele
erwten, maar het slot is dan ook geweest,
dat de erfelijkheidsleer niet heeft gegeven,
wat die scheen te beloven, teveel factoren
spelen bij de erfelijkheid een rol.
Ik zal dan ook de vergadering verder
meer bezighouden met de wetenschappe
lijke teelt van aardappelen, die met erfelijk
heidsleer niet heeft te maken, maar in het
bijzonder met de plantenziekten. Aan het
einde van de vergadering zal, zegt spr.,
gelegenheid bestaan vragen te stellen op
allerlei gebied, in het bizonder zal spr.
echter prijs stellen op vragen in ver
band met de erfelijkheidsleer.
Aardappelen, zegt spr., zijn een merk
waardig gewas, dat zich van andere gewas
sen onderscheidt door zijn ongeslachtelijke
voortplanting. Wanneer eenmaal door
zaad een goede kwaliteit is geteeld, gaat
de verdere voortteling langs ongeslachte
lijke weg. De aardappel is slechts een
verdikte stengel van de plant. Feitelijk,
zegt bpr., is de aardappelplant van 1922
een voortzetting van die van 1921.
De aardappel heeft met verschillende
plantenziekten te kampen, die de oogst
opbrengsten ten zeerste benadeelen. Spr.
noemt in de eerste plaats de bladrolziekte,
die door zijn optreden de aardappeloogst
soms tot een vierde van de gewone op
brengst terugziet. Moge de parasiet nog
niet zijn ontdekt, spr deelt mede dat is
komen vast te staan, dat de besmetting
van de eene plant op de andere wordt over
gebracht, entingsproeven hebben dat vooral
bewezen. Hoe dichter planten bij elkaar
staan hoe grooter is het gevaar. Proeven
hebben aangetoond, dat ook de bladluizen
in deze de rol van overbrenger der ziekte
vervallen.
Het z g. topbont, de mozaikziekte, waarbij
de bladeren der plant er eenigszins gekar
teld en vlekachtig uitzien, wordt op dezelfde
wijze overgebracht als de bladrolziekte.
Ook deze ziekte heeft een zeer nadeelige
invloed op de opbrengst.
Reeds jaren hebben de aardappelverbou
wers een zekere voorliefde aan de dag
gelegd voor poters uit bepaalde streken.
Aanvankelijk meende men dat de grond
soort daarby een rol speelde, doch later
bleek, dat het hier de kleigrond was, die
het beste pootgoed gaf, elders de zandgrond.
Dat gaf de onderzoekingen een andere
richting en prof. Quanjer meent thans de
oplossing te hebben gevonden en neemt
aan dat de temperatuur een groote rol
speelt, omdat het beste pootgoed komt .uit
de streken, waar men de koudste zomers
heeft.
Meende men vroeger, dat de opbrengst
der aardappelen na enkele jaren achter
uitging, omdat de plant degenereerde, spr.
gelooft dat die achteruitgang alleen aan de
optredende plantenziekte te wijten is. Tegen
de bladrolziekte en topbont of beter de
mozaikziekte, bestaan geen directe middelen
zegt spr. Maar indirect zijn die ziekten te
bestrijden, door van gezonde planten buiten
besmetting pootgoed te telen Daarop is het
bedrijf van spr. ingesteld en dan vertelt
spr. daarover in bizonderheden. Van het
optreden van de wratziekte, thans nog in
hoofdzaak alleen in de Veenkoloniën, ver
telt spr. en hij waarschuwt met klem voor
die ziekte, waartegen nog geen enkel middel
heeft mogen baten en die geheele streken
ongeschikt voor aardappelcultuur dreigt te
maken.
Wilt gij Texel daarvoor bewaren, eindigt
spr. betrek dan toch vooral geen pootgoed
uit de Veenkoloniën.
Door verschillende personen worden ten
slotte nog vragen gesteld. De heer Dijt
deelt in antwoord daarop mede; le dat
een natte herfst niet alleen de gewone
aardappelziekte, het z g. „rot" bevordert,
doch ook de door spr. behandelde ziekten
omdat de bladluis in de herfst het meest
optreedt2e dat de bodem door de blad
rolziekte niet wordt besmet, doch dat alleen
gevaar bestaat, dat aardappelen die in de
grond bleven zitten, de volgende teelt
besmetten. Wanneer een der aanwezigen
mededeelt, dat men verzekert, dat van een
kruising van een roodbonte stier en rood
bonte koe een zwartbont kalf in Zuid-
Holland zou zijn geboren en een soortgelijk
geval uit de schapenwereld, dan zegt de
heer Dyt de waarheid ten zeerste in twijfel
te trekken.
Spr. breekt een lans voor de Mendel-
theorie, omdat ze ons geleerd heeft doel
bewust te telen.
Over de vraag of klein of groot pootgoed
zal worden gebruikt, geeft de heer Dijt te
kennen, dat het z.i. meer economisch is,
een vierde deel van een groote aardappel
te poten, dan de geheele knol. Betreffende
lakscburft deelt spr. mee, dat die is te
onderkennen als lak- of modderspatten op
de aardappel en dat die ziekte is te bestrij
den door het pootgoed onder te dompelen
in een sublimaatoplossing.
Met dank aan spreker en hoorders sluit
de voorz. daarna de vergadering.
Korf balwedstrijd.
Texel H.K.C. 3. 0—4.
Texel ontving Zondag reeds vroegtijdig den
zwaarsten tegenstander in de N.H.K.B.-compe-
titie en moest het onderspit delven. Onder
leiding van den heer Kwast wordt begonnen
en het blijkt al spoedig, dat HKC de meerdere
is, vooral wat spelkennis en speltechniek be
treft. Door Texel wordt nogal eens tegen de
regels van het spel gezondigd. HKC is ge
regeld in de meerderheid en weet door vlug,
doortastend spel te winnen. Dit had anders
kunnen zijn, wanneer door de Texelsche dames
en heeren serieus en goed geoefend werd.
Vooral Woensdags- en Zaterdagsmiddags in
actie en dan met ernst, hoor luidjesl
Voetbal.
Texel I—Helder III. 1—1.
Texel 1 speelde Zondag de laatste wedstrijd
voor de competitie en kon het slechts tot een
gelijk spel brengen. Voor de rust weet van
Wamel Texel de leiding te bezorgen.
Na de rust brengt de roodbroek bij H. met
een prachtig schot de gelijkmaker. De H.links
back maakt (duidelijk zichtbaar) in het be
ruchte gebied hands, doch de scheidsrechter
kent de toekomende penalty niet toe, waartegen
Texel protesteerde. Beide partijen weten het net
niet meer te vinden, waardoor de wedstrijd in
gelijk spel eindigden, waardoor H. meer kreeg
dan haar toekwam, daar Texel steeds in de
meerderheid was.
Helder 5—Texel II. 21.
Klaas en de stoeie mannen kwamen voor
het eerst met een nederlaag van Helder terug.
De scheidsrechter nam er zeer eigenaardige
beslissingen. Texel heeft dan ook tegen deze
wedstrijd protest aangeteekend, zoodat het
Bondsbestuur de zaak wel verder zal uitpluizen.
Texel III—C.V.V. II. 6—0.
Hulde voor de babies, die de Cocksdorper
reuzen met een goede jas naar de andere zijde
van het eiland terug stuurden. C. speelt te
veel in elkaar en op eene hel ft. Open en af
wisselend spel is alle'en productief, heeren.
Texel 111 heeft zich nog hi;t best gehouden
en de eer van Texel gered.
Het was anders voor de Sportvereeniging
een slechte dag, maar eventjes 3 kampioen
kansen te verspelen op een dag, dat wil wj
zeggen I
drc
ne
Kinderzang:
Ook voor de ziekenauto, en vooral voor djn
ziekenauto, zal een goede bate te boeken zijc
Zaterdagavond was de groote zaal van hote
Texel weer geheel uitverkocht, voor de derd
uitvoering van „Kinderzang", die ook nu ui|)e
stekend slaagde.
De heer Pisart bracht dank, aan allen dl
daarvoor in aanmerking kwamen, voor de bt1^"
langelooze medewerking ten bate van de Zit
kenauto. Mevr Weersma werd door hem er
bloemstnk aangeboden.
Een geanimeerd bal vormde het slot.
Oosterend5 Febr.
De Heldersche Courant had reeds voorspel
dat Geelwit 5 naar hier zou komen, om doi !e'
O. V. V. I „ingemaakt" te worden bij den con
petitiewedstrijd op gisteren. En de voorspellin
is wel uitgekomen, want met een 25—0 ove
winning voor O. V.V. kwam het einde van de
strijd. Hiermede is O. V.V. vrijwel verzeker
van het kampioenschap, vooral ook, omd:
Texel II gisteren te Helder een partij hee
moeten verliezen. O. V. V. moet nu nog spele
tegen S. V. S. en tegen Texel II en heeft nof la
geen enkele verliespartij te boeken.
O. V. V. I hou er den moed maar in I
De Cocksdorp, 5 Febr.
Zaterdagavond gaf de gemengde zangve:
eeniging „Nieuw Leven" van Oosterend ee
uitvoering in hotel „De Hoop".
Toen de presidente, mej. de Wit, het openings
woord uitsprak, was de zaal van Gez. Buj,,
goed bezet te noemen.
Toch hadden we de opkomst grooter ve fir
wacht. De aanwezigen hebben zeer veel genotc; i
de thuisblijvers evenveel gemist.
Het groote, aan afwisseling zoo rijke pre»
gramma werd vlot afgewerkt. ,n
Zoowel de zangnummers als de voordrachter
ook alle met zang, vielen zonder uitzonderlnj
bijzonder in den smaak.
Terwijl deze dikwijls een gullen lach ontg
lokten, werd naar gene met groote aandaclj
geluisterd.
Vooral de recruut was eenig. zoowel
„Sergeant en Recruut" als in „Vrijage
commando"
Ook „Strand Idylle" was een nummer, dj
veel bijval oogstte, waartoe de medewerkin
van den jongsten 9-jarigen dillettant niet weini
bijdroeg.
In een woord, het was een bijzonder goei q,
geslaagde avond. Gaarne roepen we „Nieuf
Leven" dan ook een „tot weerziens" toe.
Donderdag 8 Februari.
HERVORMDE GEMEENTE.
Den Hoorn, 'sav. 7 uur ds. Brümmer.
Zondag 11 Februari 1923.
HERVORMDE GEMEENTE.
Burg, v.m. 10 uur ds. Raabe.
Maand, collecte v. d. kerk.
Waal, v.m. 10 uur ds. v. 't Hooft.'
Den Hoorn, 'sav. 7 uur ds. Brümmer.
Oudeschild, v.m. 10 uur ds. Brümmer.
Oosterend, n.m. half 3 ds. Raabe.
Cocksdorp, v.m. 10 uur ds. Schellenberg.
GEREFORMEERDE KERK.
Oosterend, v.m. 10 uur Leesdienst.
n.m. 3 uur
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Burg, v.m. 10 uur ds. de Maar.
Den Hoorn, v.m. 10 uur ds. Koster.
Alkmaar, 2 Februari.
Op de heden gehouden graanmarkt waren
aangevoerd 1425 H.L. De prijzen waren,
per 100 K.G. 1
Tarwe
Rogge
Gerst chevalier
Haver
Bruine boonen
Witte boonen
Paardeboonen
Kleine groene erwten
Groote groene erwten
Grauwe erwten
f 10,50 a 12,87
a
10,— a 10,75
11,- a 12,40 el
22,— a 29,-
35,a
12,— a 13,—
21,— a 23,-
34,— a 40,-
35,— a 42,-
Eierveiling, 3 Februari 1923. |i
Aangevoerd werden 123 partijen, llOColH
stuks. 11
Kipeieren f 7,— a f 8,60 per 100 stuks
Eendeieren f 8,—.
Purmerend, 6 Februari.
406 Runderen waaronder
190 vette koeien f 0,80 a f 2,45 p. K.G.
r... Gelde koeien 125 a f 475
Melkkoeien 125 a f 475
2 Stieren.
26 Vette kalveren per Kg. 1,60 a f 1,80
229 Nuchtere kalveren 10,— a f 40,—
546 Schapen 45,— a f 56,—
Lammeren 0,— a f 0,—
392 Vette varkens per K.G. 0,92 a f 0,96
50 Magere varkens 30,- a f 55,-
Kipeieren 6,50 a f 7,50
Wees liever verstandig dan spijtig; waar
om niet heden een flacon Foster's Maag-
pillen gekocht Dit geneesmiddel wekt de
lever op, regelt de vloeiing der gal, draagt
zorg voor goede spijsvertering en houdt de
ingewanden werkzaam. Dit beduidt reiner
bloed, betere zenuwen en een helderder
hoofd. Prijs per flacon van vijftig ver-
suikerde pillen f 0.65; in apotheken en
drogistzaken. 302
5 I
ti
