Binnenland*
(Gemengd 'Nieuwe
Men mag zeggen, dat de boodschap van
den Paus in alle landen behalve dan in
PraDkrijk met onverdeelde instemming
door de pers is begroet. In Frankrijk voelt
men ze meer als een bestraffing dan als
een vriendelijke raad en kan men in de
bladen dan ook critiek lezen. Mogelijk zit
er ook een beetje meer achter gemeld
wordt althans, dat Engeland en Italië vooraf
met den stap van den Paus bekend waren
en diens oproep hun volle instemming
heeft, zeifs meer of minder door de Engel-
sche en Italiaansche regeeringen geïnspi
reerd is.
TEXEL, 3 Juli 1923.
Bij de te Delft gehouden iDgenieurs-
examens slaagde onze vroegere plaats
genoot, de heer P, Kuiper voor schei
kundig ingenieur.
Nog eens de schatgraver.
Onze lezers hebben onlangs kunnen
lezen van de slachtoffers door de Spaan-
sche schatgraver gemaakt onder onze
landgenooten. Zoolang hij succes heelt
zal hij zijn praktijken voortzetten. On
langs deden wij mededeeling van een
schrijven aan een firma hier ter plaatse
gericht, thans hebben wij voor ons liggen
een brief ter zake door een onzer inge
zetenen ontvangen.
De brief met niet fraai, doch duidelijk
handschrift op een heel gewoon velletje
papier en gesloten in een blauwe hennep
envelop met bedrukt hoofdAbonos
Minerales, San Sebastiaan, poststempel
Madrid, is van de volgende inhoud
Madrid, den 11-6-23.
Mijnheer,
Ik zit hier in 't gevang voor bankroet
en ben zoo vrij u voor te stellen mij te
helpen eene som van 450.000 gulden te
redden, die ik in Holland bezit.
Het is daarom noodzakelijk naar hier
te komen om het beslag op te heffen,
dat op mijn reiszakje ligt, waar, in een
geheime afdeeling, ik drie checks
verborgen heb voor die som.
Als belooning zal ik u een derde
van de som afstaan, 't is te zeggen
150,000 gulden.
Ik kan uw antwoord in het gevang
niet ontvangen. Zendt dus een telegram
naar een person van vertrouwen die het
mij zal overbrengen.
In afwachting op uw telegram bid ik
u een volkomen geheim te bewaren.
Uw toegenegen,
A. J.
Antwoordt nooit per brief, enkel per
telegram, als volgt
Nazario Alzina
Lista Telegrafes
Bilbao (Spanje).
Witte Kruis.
Ingekomen is een gift van Van D.
den Hoorn f 10,
Rij kspostspaarbank.
Aan het postkantoor den Burg Texel en
de daaronder ressorteerende hulpkantoren
werd gedurende de maand Juni 1923.
Ingelegd 6654,53
Terugbetaald 8982,81
Het laatste door dat kantoor uitgegeven
boekje draagt het nummer 7116.
a 2
s
g-s
s
°.9
3 d
ben weer het aanzien van voorheen,
dank zij de activiteit van onze reinigings
dienst Want neemt de kermis heel wat
mee van Texel, ze laat ook heel wat
achter, wat we liefst zoo gauw mogelijk
zien verdwijnen.
Een nabetrachting over het kermis
feest zullen we met houden, al moet
ons even uit de pen, dat de Zondag
avond een heel drukke was. Of alle
kermisgelegenheden in die drukte ge
deeld hebben, vermogen wij ni3t te
melden, zeker is, dat het nieuwste
kermisvermaak, de autorit voor een
kwartje per persoon, er vast zijn aandeel
van heelt gehad. Af en aan reden de
auto's, door iemand van elders geëxploi
teerd, en de volksdeun van onze tijd
„Houdt er de moed maar in 1" weer
klonk herhaaldelijk, nu en dan afge
wisseld door het nog altijd populaire
„We gaan nog niet naar buis!"
De bioscoop kon Zondag niet aan de
aanvraag voldoen, zooveel liefhebbers
waren er om „Charlie Chaplin en z'n
Jochie" te zien. Maandagavond gat de
bioscoop nog het aangiijpeDd tooneelspel
van Heijermans, „Op hoop van zegen"
tot sluiting van het kermisvermaak.
Voor het „Witte Kruis."
In ons nummer van 28 Juni namen
wij een artikeltje op over het 50-jarig
bestaan van het Witte Kruis en de voor
genomen uitbreiding van het herstellings
oord Heideheuvel" te Hilversum.
Witte Kruisjes zouden tot dat doel
worden aangeboden.
Op verzoek van het afdeelingsbestuur
alhier wekken wij onze lezers op door
milde bijdragen het pogen van de Ver
eeniging te steunen.
Dezer dagen zullen dames rondgaan,
de minimum-prijs van de Witte Kruisjes
is tien cents.
Geve ieder naar vermogen.
Sport.
Zondag a s. zullen de z g. nederlaag
wedstrijden aanvangen, de wedstrijden
om lauwerkrans, kruis en medaille,
waaraan elftallen van elders zullen
komen deelnemen.
De strijd wordt Zondag ingezet met
een toer-combinatie genaamd „Zet 'm op"
uit Zaandam, ter sterkte ongeveer van
een club 3e klasse van de N.V Bespe
lende in de le afdeeling.
Een opwekking om die match bij te
wonen komt ons voor de sportliefhebbers
overbodig voor.
Geslaagd voor het einddiploma Mid
delbare Handelsschool te Helder C. W.
Keijser Dz. alhier.
1 Kermis.
Ziezoo, de kermis behoort weer tot
het verleden, de heerlijke rust is weer
over onze omgeving gekomen, de rust
die zoo weldadig aaDdoet', vooral na zoo'n
roezemoezige week als de voorbije.
DeTust is weergekeerd, ons leven gaat
weer z'n gewone gang. Het marktplein
en omgeving, het park inbegrepen, heb-
Gevaarlijk spel.
Zondagavond, toen.de ouders afwezig
waren, speelde de 16-jarige knaap Rigi
Hemmes, te Zwolle, met. een repeteer-
revolver. Na eerst in schijn op zijn
zusje te hebben geschoten, richtte hij
het wapen op zichzelf. Het ging af en
trof hem in het hoofd. Hij verloor onmid
dellijk zijn bewustzijn en werd naar het
Ziekenhuis vervoerd. De knaap is daar
terstond geopereerd, doch kort na de
operatie is hij aan de gevolgen overleden.
Van de trap gevallen.
Gisteravond is te Heerenveen in het
logement Sikkema een reiziger van de
trap gevallen. Hij was direct dood.
Zonderlinge vangst 1
Als een bijzonderheid zij vermeld, dat
door den visscher B Burger Sr. te Oude
water een schildpad is gevangen in een
fuik. De heer Burger, die 80 jaar oud
is, verklaarde, dat hem zooiets nog nooit
is overkomen.
Een oud heer, die altijd zeer beleefd
was voor dames, zeide eens, dat hij nog
nooit een leelijke vrouw had gezien.
Een dame met een bijzonder platten
reus hoorde dit en zeide:
Zie mij eens aan, mijnheer en
beken dan dat ik wel terdege leelijk ben.
Mevrouw, zeide de oude heer, g(j
zijt een uit den hemel neergedaalde
engel't is jammer, maar 't is uw schuld
niet.dat gij op uw neus zijt neergekomen.
1 ijdsbenaming 1
We hebben „zonnetijd" en „zomertijd."
Een lieftallige stadsdame is den „zon
netijd" gaan betitelen als „koeientijd".
Een vriendelijkheid voor het platteland,
natuurlijk.
Een plattelander kaatst in het Friesch
Lbb'. den bal terug door den jzomertijd"
„uilentij;!" te roem d.
Wat een diukte cm één uur.
O, maar de Wet kan er wel meer van
maken, meent de plattelander. Wat doen
we eigenlijk met de heele Meimaand als
die toch zoo liefelijk en koesterend aan
voelt als een ijskar. Dichterlingen mogen
haar bezingen als' „wuuderschön" J— de
wetgever zal kunnen zeggen weg van
onzen kalender
We verzetten dus In het vervolg bij
den aanvang van den „uilentijd" niet
alleen de klok een uur, maar tegelijk den
kalender een heele maand, zomer „bijma
ken" gelijk wij er al zooveel uren zon
licht „bijgemaakt" hebben. Wij zouden
zelfs zeggen helpt één uur en één maand
niet genoeg, dan maar twee, vooral als
Junimaand even als de Mei tot het einde
toe in haar boosheid blijft volharden.
Wij zouden dezen nieuwsten tijd, om
in de lijn te blijven, dan gevoegelijk met
den naam „struisvogeltijd" kunnen be
stempelen.
Om gezond te zijn.
1. Adem met gesloten mond.
2. Wacht u voor het inademen van
stoffiige of slechtriekende lucht. Vermijd
het maken van stof in de kamer en
daarbuiten
3. Spuw niet in nw zakdoek of op den
vloer der kamer.
4. Werk 's zomers zooveel mogelijk
met open ramen. Bij goed weder en
's winters moet de kamer meermalen
per dag worden gelucht door het gelijk
tijdig openzetten van deuren en ramen
5. Stel u niet bloot aan tocht, vooral
niet als gij verhit zijt.
6. Zorg dat de plaats, waar gij slaapt,
zooveel mogelijk toevoer van versche
lucht krijgt. Bedenk dat ge daar een
groot deel van uw leven doorbrengt, dat
ge daar uitrust van de vermoeienissen
van den dag eu krachten moet krijgen
voor den volgenden dag.
7. Leun niet met de borst ergens tegen
aan evenmin met het onderlijf, en zit
niet in voorovergebogen houding.
8 Neem in uw vrijen tijd veel bewe
ging in de vrije lucht. N.E.
Stokken bij dahlia's.
Hoewel de groei der dahlia's nog wel
niet van dien aard is dat ze moeten
worden aangebonden, is het toch ge-
wenscht er nu vast de stokken bij te
zetten, voor zoover men het niet direct
bij het planten de9d.
Wie groote en mooi gevormde bloe
men op een stevigeu stengel wenscht,
laat niet meer dan hoogstens drie, beter
één of twee scheuten per plant, de over
tollige worden verwijderd. Beter is het
zelfs maar ééa scheut te laten doorgroeien.
Staan de stokken er bjj, dan kunnen
zoo noodig de versche scheuten worden
aangebonden, welke anders bij den velen
wind der laatste weken gauw zullen
afbreken, schrijft Floralia.
Tragisch
De 28-jarige M. v. d. G. te Katwijk aan
de Rijn, die zich onwel gevoelde en even
te bed was gaan liggen, werd even later
door zijn vrouw dood gevonden.
Dit geval is te meer tragisch, doordat
v, d G. juist dien dag jarig was en ziju
moeder, die hulpbehoevend is, hem ter
eere van het feest voor het eerst in zijn
woning kwam bezoeken.
Dt ongelukkige laat een weduwe met
2 kinderen achter.
Gevaarlijk snoepgoed
De Warenkeuringsdienst te Maastricht
heeft beslag gelegd op snoepgoed dat,
hoe smakelijk het er ook uitziet, schade
lijk is voor de jeugdige verbruikers.
Het bedoelde snoepgoed zit verpakt
in zakjes van galatine-achtig papier, van
boven dichtgebonden door een verguld
koordje. Iu het zakje bevindt zich een
hoeveelheid suikergoed ter groote van
hagelkorrels, welke in allerlei kleuren
zijn getint.
Zoo zijn er vergulde balletjes, waarvan
is gebleken dat ze ziju omgeven door
koperbrons. Indien dit snoepgoed in
eenigszins belangrijke mate wordt gege
ten, kan vergiftiging ontstaan.
Vanwege den Warenkeuringsdienst
wordt natuurlijk zooveel mogelijk de ge-
heele voorraad in beslag genomen.
Van een en ander is kennis gegeven
aan bet college van directeuren van Wa-
renkeuringsdiensten, en de fabrikant,
iemand uit Deventer, is gewaarschuwd.
Noodlanding
Men meldt
Onder de gemeente St. Pancras heeft
dezer dagen een vliegtuig uitSoesterberg,
met luitenant Koehler en den mecbani-
c ën Berger van der Giijp aan boord,
wegens motordefect tea noodlanding
moeten maken. Het vliegtuig kwam op
een stuk land in een greppel terecht en
sloeg over den kop. De inzittenden be
kwamen gelukkig geen verwondingen.
Boor een auto gedood.
Drie schoolkinderen werden te Rens
woude door een auto aangereden. Een
van hen is aan de bekomen verwon
dingen overleden.
Onze aardbol in roering.
Wat beteekenen eigenlijk die vulkanische
uitbarstingen
Verschillende lezers vragen ons eens
een heel eenvoudige verklaring te geven
van de vulkanische verschijnselen van
den laatsten tijdde herhaalde aard- en
zeebevingen, de werking van de Vesuvius,
de uitbarsting van den Etna, enz.
Hoe (komt dat nu eigenlijk wordt er
gevraagd.
Ja, dat is nu niet zoo heel eenvoudig
maar er is misschien toch een opper
vlakkig denkbeeld van te geven.
Ge moet u de aarde maar eens voor
stellen als een sinaasappel. Dan is de
oranjeschil de harde grond, waarop we
leven, waar we mijnen in boren en
waarin zeeën liggen en het sappige gele
vruchtvleesch is een gloeiende massa
gesmolten steen en metalen. Het wit
tusschen schil en vruchtvleesch kunt ge
u dan denken als den half-gestolden
overgang tusschen gloeiepde binnenmassa
en aardkorst.
De vergelijking is op nogal kleine
schaal genomen. Als ge den grootsten
berg van de aarde naar verhouding op
dien sinaasappel wilt voorstellen, dan
neemt ge een gewoon zaadkorreltje en
legt dat op de schil. Wilt go den diep-
sten mijnput voorstellen, dan prikt ge
het uiterste puntje van een fijne
naald zoo ondiep mogelijk in diezelfde
schil. Ge ziet hieruit, dat onze aardbol
op zichzelf genomen nogal een respecta
belen omvang heeft en dat de gloeiende
portie daarbinnen nu niet zoo heel gering
is.
De aarde is, millioenen jaren geleden,
heelemaal gloeiend geweest. Do buiten
kant is inmiddels afgekoeld, gestold en
hard geworden, en nadien werd het leven
er pas op mogelijk.
Maar die korst houdt ook in sterke
mate de verdere afkoeling daarbinnen
tegen, zooals een goed gesloten pot of
ketel den inhoud lang warm houdt.
Nu is die korst niet geheel waterdicht.
Op den bodem der zeeën zijn scheuren,
waardoor water naar het binnenste der
aarde zijpelt. Dat water vervliegt on
middellijk tot stoom, zoodra het met de
gloeiende massa daarbinnen in aanraking
komt. Had het geen uitweg, dan zou
onze aarde scheuren, zooals een stoom
ketel zonder veiligheidsklep. Maar uit
het binnenste der aarde loopen hier en
daar schoorsteenen, om zoo te zeggen,
naar het buitenste.
Zoo is het te verklaren, datmenb.v.
op IJsland hoewel het er zeer koud is,
zoogenaamde „geysers" (warme bronnen)
aantreft, die stoom en heet water opspui
ten.
Elders in onze Oost bij voorbeeld
vindt men moddervulkanendaar spuit
het water met aarde uit de halfzachte
tusschenlaag naar buiten. Andere schoor
steenen reiken dieper tot in de gloeiende
steenmassa toe, en dit zijn de z.g. vuur
spuwende bergen, waarvan de Vesuvius
en de Etna (beiden in Italië gelegen) in
Europa wel de meöst bekende zijn.
Als er te veel drukking biDnen de
aardkorst komt, zoekt de gloeiende massa
zich een uitweg.
Dit gebeurt niet altijd precies in de
richting van een of anderen vulkaan
het schokt wel eens tegen den wand,
precies zooals een ketel kokend water
soms wel kan staan trillen en schokken.
Gebeurt dat tegen een stuk van den
wand, waarop vasteland ligt, dan hoeft
men een aardbevingdat daardoor wel
eens een spleet of een ophoogiDg of ver
zakking in dien aarden wand ontstaat,
is duidelijk.
Heeft de drukkicg plaats tegen een
deel van de korst, waarboven zee ligt,
dan wordt de bodem van de zee soms
op en neer geduwd en stroomt het water
met een geweldige deining op en af naar
en van de naaste kustde z.g. zeebe
ving, die vaak groote ODheilen aanricht
en heele streken tijdelijk verdrinkt onder
een z.g. vloedgolf.
Nu ontstaat de innerlijke werking van
de aarde lang met enkel door lekkage
van de zee Daar binnen. Die heeft be
trekkelijk maar weinig te beduiden.
De hoofdoorzaak is do z n, een reus
achtige massa, 1.3 milhoen maleu gsoo-
O
O
-W
fl
es
-w
OQ
O
Cn
iO 00
<D -rji CM
có os
n H 1(3
O 03 lO CO
fl 0 -
c»n
Q CO lO H
5D (N
ai" 00 OT (M
OO CO C Q
rjt CO O CO
CO 00 lO
CD CO O 00
O fH
a b
•53 5
t—
C,
O) fcCi
cr B
Z S3
JS
c/> X
o
lO
<ji
lO 00
00 O
CO CO
oa
1- CD Cd
O OJ N
00 CD
O CO H
00 Cf O
00 O L- I>
CD CO CD co
O
CD
O T3
bD
G
<L>
G O
is
Gi 73
75
-w> ai
bcV.
m c a>
ai '3
60
O rL3
.5
^3 to
f-H
<D
O
T3
.-S a
ra ei
cd
to a
73 O
a -o
-r-'cd
a
J- o
-4^>
co a
O CS
<D
-o
ss
O
O P O
bD
c
<D
B Si
X Q.
O
O
«4 sa