No. 3897
Zaterdag 14 Maart 1925
388te Jaargang
KNELLENDE!
BANDEN!
De WelstandsbepaiiDg.
FEUILLETON
Texelsche Berichten
Gemengd Nieuws
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
i
WILLIAM le_ QUEUX
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct.
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels50 ct. ledero regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bij abonnement lagero regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
Teneinde bij iedereeD vrijen toegang
te verkrijgen, zal onze Courant zich houden
buiten alle partijschappen en zich bepalen
tot het mededeelen van hetgeen in onze
omgeving voorvalt en der vermelding waar
dig isOns blaadje vinde in iedere
woning eene plaats en worde bij allen een
welkome vriendhet worde een middel
van gemeenschap tusschen verschillende
personen, en voor allen een bron om bekend
'e worden met hetgeen op ons eiland plaats
/indt, in één woord, het worde de vraag
baak voor allen, die niet onverschillig zijn,
voor hetgeen op Texels bodem voorvalt.
Texelsche Courant, no. 1, 15 September
A° 1887.
Het uiterlijk aanzien van een nieuw te
maken gebouw, met al wat daartoe be
hoort, zooals hekken, muren en dergelijke,
moet zoodanig zijn, dat het, noch op zich
zelf, noch in verband met de omgeving,
uit een oogpunt van Welstand, aanstoot
kan geven.
Burgemeester en Wethouders zijn bevoegd
te dien aanzien nadere eischen te stellen.
(Artikel 7 bis Bouwverordening Ge
meente Texel.)
I.
Gewoonlijk denkt men bij het woord
.welstand" aan maatschappelijke welstand
dus: aan meerdere of mindere mate van
geldelijke rijkdom.
Daarmede houdt, zooals te begrijpen valt,
de nieuwe bepaling in onze bouwverorde-
dening in 't geheel geen verband het gaat
Lier thans niet om maatschappelijke of
geldelijke, maar om bouwkundige welstand.
Hoe is men aan deze bepaling gekomen
en wat beoogt men ermede?
Men herinnert zich de watersnood van
1916, die een gedeelte van Noordholland
teisterde d"oor overstrooming van land en
gebouwen Nadat het water z'n verwoes-
tingswerk had verricht en weer in normale
banen was bedwongen, moesten een groot
aantal huizen en andere gebouwen opnieuw
gezet worden. In kringen van architekten
ontstond toen de vrees dat men maar raak
zoude bouwen en elke opeenstapeling van
baksteenen, op d'een of andere wijze van
boven afgedekt en hier en daar van een
raam en 'n deur voorzien, met de benaming
.huis" zou gaan bestempelen. Wanneer
'edercen zoo op z'n eigen houtje maar een
beetje zou gaan „bouwen" dan bestond er
inderdaad groote kans dat van een „ernstige
ontsiering van de landelijke schoonheid"
zou kunnen worden gesproken
Er is toen een kommissie ontstaan die
zich ten doel stelde bij deze herbouw van
advies te dienen. Deze kommissie onder
vond veel daadwerkelijke steun van de
3.
Ademloos hingen wij over het stuk papier
gebogen en onderzochten het nauwkeurig
want we waren allen nieuwsgierig naar het
onvergelijkelijk en onverklaarbaar geheim,
naar welks oplossing niet alleen Londen,
maar geheel de wereld zocht.
Het had een onheilspellende beteekenis.
De vreeselijke misdaden, in verband staand
met dit noodlottig devies, kwamen mij in
de gedachte, roen ik het, met kloppend
hart tn angstige blikken beschouwde. Wat
was toch zijn beteekenis Ik kon niet helder
meer denken, mijn verstand was dooreen
dof gevoel van angst en ontzetting gchee
beneveld.
Na eenige oogenblikken kwam ik tot
bezinning Het was of ik uit een benauwder;
droom ontwaakte: ik kreeg weer macht
plaatselijke overhedenz(j heeft veel en
goed werk gedaan.
Toen dan ook de taak, die de kommissie
zich voor de herbouw in de overstroomde
gebieden gesteld had, ten einde liep, leek
het gewenscht deze advieskommissie te
laten bestaan om de bevordering van de
bouwkundige schoonheid der nieuw te
stichten woningen', fabrieken etc. in Noord-
Holland, blijvend ter hand te kunnen
nemen. Op deze wijzeontstond de Advies
kommissie voor Bouwontwerpen en uit
breidingsplannen in Noordholland
Ook sommige Texelaren hebben van het
bestaan dezer kommissie geweten en, naar
men zegt, niet altijd tot hun plezier. Toen
immers, nu eenige jaren geleden, het Rijk
premies verleende voor nieuwbouw, werden
de adviezen van bovenstaande kommissie
ingewonnen en de bouwplannen, in de
-meeste gevallen althans de gevelteekenin-
gen, door deze kommissie naar hareinzich
ten gewijzigd. En natuurlijk, het is voor
een Nederlander, met z'n bekend onafhan-
kelijkhéidsgevoel, moeiajk te aanvaarden
dat hij op z'n eigen grond met z'n eigen
geld niet zal mogen bouwen zooals hèm
dat goeddunkt. Gezegde Nederlander ver
liest dan uit het oog dat Nederland de
Sahara-woestijn niet is, en dat honderden
van zijn mede-Nederlanders dag in dag uit
tegen zijn bouwsel zullen moeten aankijken.
fUjie almee. uHe OmuÜ et ,nc.,
Xf'J Vuetding melk A.J.P
S1 fabuAaat tul eiw defXeCGeU,
'Atc omiWpaitE'
C sj. &Ql AM C\ DA i
iia een
-"«4a een ecAte onueCpoAtS:
ocmt.wame, AJ.Poin?-££%INac„
7 -■>»'« «.iBOtJ.-Sso~,«0£N
A.J.P.'S VANILLE-CRÈMEPUDDING
MET BESSEHSAUS
OUDESCHILD
De heer Jurr. Beumkes verzoekt ons opname
van het volgende.
Overpeinzingen van een Oudeschilder.
Oudeschild, zoo lief gelegen
Aan de blauwe Zuiderzee,
Met je molens en je forens,
Op een der kerken zelfs wel twee.
Als je zoo van zee uit kijkt
Is 't een bouwduos. waar je op lijkt.
Waarlijk is het dan niet fijn
Oudeschilder toch te zijn
Voor allen die sukkelen
met moeilijken en onregelmatigen stoelgang
zijn Mijnhardt's Laxeertabletten onmis
baar. Zij werken vlug en radicaal en ver
oorzaken niet de minste kramp. Doos 60 ct.
Bij apoth. en drogisten.
over mijzelf en poogde de volle verklariog
van het geheimzinnig teeken te vatten.
In de laatste zes maanden waren niet
minder dan zes moorden in verschillende
landen bedreven, en in ieder dier zes
gevallen was een stuk papier met een
gelijkvormig zegel op de borst van het j
slachtoffer vastgehecht gevonden. En toch
was er nergens een sleutel tot het geheim
ontdekt, noch eenige aanduiding, die tot
de arrestatie van de moordenaar kon
leiden niettegenstaande al de waakzaam
heid der politie en van Scotland Yard er
op gericht was om dit mysterie te ontslui
eren.
We waren allen verbleekt van schiiken
ontzetting; want de ontdekking had ons
geheel onverwacht getroffen
Even ongewoon, zoo niet bovennatuurlijk
als bij de andere misdaden door hem be
dreven, scheen ons de moordenaar bier te
werk te zijn gegaan.
Een enkele oogopslag op het lijk was
voldoende om de agenten te overtuigen, dat
een brutale moord had plaats gegrepen,
en na een aarzeling van enkele oogenblikken
gingen twee van hen weg een om den
geneesheer van dat district, de ander om
den dienstdoenden inspecteur van hel feit
iD kennis te stellen.
De twee overbiij\ende agenten lichtten
het lichaam zachijes op en ua he. op een
canapé gelegd ie hel ben. begonnei ze bet
vertrek te onderzoeken. Het was een weel-
Moeders Als uw Kinderen zich bezeerd hebben,
gebruik dan onmiddellijk PUROL. Doos 30 c.
Oudeschilds verleden is om te vereeren
't Was Mlchiel de Ruyter toch
Die hier kwam logeeren
Schonk hij niet een mooie kroon aan het kerk
gebouw
Oudeschilders, weest blij 't te zijn,
Kom wat zeg je nouw?
Oudeschild, als havenplaats, heb je veel vertier.
Kwam nu zonder heel veel praats
Een brancard maar hier.
Zeker zou dat noodig zijn,
Oudeschild je blijft toch mijn.
Doch al 't mooi heeft ook zijn leelijk
Zoo is 't ook in Oudeschild
Zoo is het door de heele wereld,
)e kunt zoeken waar je wilt.
Gaat men na de regen eens
Langs de Havenstraat,
Modder is het, niets dan modder,
Alles modder, waar je gaat.
Nam men nu van alle bleekjes
Maar een heel klein stukje af,
Dan werd zoo de straat wat befer,
'k Wed, dat ieder 't gaarne gaf.
Deed men nu voor de verand'ring
Goten aan de and're kant
Aan de Havenstraat had niemand
Zeker dan meer zoo het land.
Krijgen we dan achter 't aorp nog
De zoolang begeerde weg,
Dan wordt 't zeker nog veel juister
Als ik hier dan nog eens zeg:
Waarlijk 't is toch o zoo fijn
Oudeschilder-»toch te zijn
Oudeschild, Maart 1975.
JURR. BEUMKES.
Gedurende de laatste week zijn van Texel
verzonden: 57 varkens, 28 kalveren,7schapen,
18 koeien, 1 paard.
Met de visscherij gaat het eenigszins beter.
Deze wtek zijn aangevoerd in de haven:
plm. 10900 KG garnalen, plm. 300 KG. wulken
en 1 baal kreukels.
VAN JAREN HER.
Wij lezen in de Texelsche Courant van
25 Maart 1888
KOOG, 14 Maart. Gistermorgen strandde
achter de Westen een Hollandse,he visch-
sloep, bemand met 8 koppen, afkomstig
uit Zeeuwsch-Vlaanderen. Menschenlevens
zijn gelukkig niet te betreuren, ofschoon
een der opvarenden veel van de koude te
lijden had. zoodat hij, naar men zegt, er
bijna het leven bij ingeschoten had. Gister
middag met laag water is men begonnen
met het lossen van de voorhanden visch.
Een vlugge Griek.
Eei igen tijd geleden stelde de Auister-
darmche politie den '23 jarigen Griek-
derig gemeubeld salon en het gas, dat in
roode glazen brandde wierp een harmonieus
licht over dc meubels en het behang, dat
uit zachtblauw satijn bestond, en over de
kostbare sruisterijen, die toonden dat de
eigenaar een verfijnde en tevens artistieke
smaak bezat. Een vertrek, dat duidelijk de
onmiskenbare kenteekenen droeg van de
dagelijksche tegenwoordigheid eener rijike
en beschaafde vrouw
Rondziende, bemerkte ik. dat meerdere
voorwerpen van groote kostbaarheid waren
De schilderijen waren meerendeels zeldzaam
het oud Dresdensch en Sèvresporcelein op
de étagères en de ivoren beeldjes waren alle
bekende, doch niet ongemeene oudheden,
terwijl op den schoorsteenmantel een
Fransche klok stond, die juist hare heldere
slagen sloeg, toen ik er naar keek.
Tegelijkertijd beëindigden de agenten hun
onderzoek in de kamer en. nadat zij een
der kandelaars van de piano genomen hadden
gingen zij naar boven öm het huis te
doorsnuffelen.
Hen vergezellend vond ik, onwillig getuige
van dit middernachtelijk drama, dat al de
kamers van dit huis met verlijnden smaak
gemeubeld waren, waarbij geen bosten,
gespaard bleken te zyn om ze gezellig en.
weelde'ig te maken Iedere hoek en fcbuil-
pliats werd doorzocht, zonder succe even
wel, en ter sbtte keerden wij weer taar
het sa-km terug.
Tot onze verwondering bemerkten wijj
schen zeeman F. M. op transport naar
Griekenland per st. „Helder" van de Ned.
Stoomvaart Mij. Toen het schip in de
Rotterdamscbe haven lag wist de man
te ontsnappen. Nadat hij een paar dagen
te Rotterdam had rondgezworven, meld
de by zich aan by 't Grieksche consulaat
op het Willemsplein. Hij toonde daar
valscbe papieren en verzocht een visum
voor Frankrijk. De consul was echter
reeds met de ontvluchting in kennis
gesteld. Toen de Griek dit bemerkte,
sprong by door het raam naar buiten en
wist andermaal te ontkomeD. Men heeft
hem nu rog niet kunnen arresteeren.
De Zomertijd.
De Raad der gemeente Amsterdam
zal aan de Eerste Kamer verzoekeD om
het wetsontwerp tot affchafflog van den
Zomert yd niet aan te nemen.
Een balk op het hoofd.
Bij den bouw van de derde fabriek der
Kon. Jutespinnerijen dar fa. Ter Horst
Co te Rassen, kreeg de ai beider H.
een balk op het hoofd, met het nood
lottig gevolg, dat zflo schedel huis open
scheurde en een zijner armen brak De
ongelukkige werd in zorgwekkende toe
stand naar het ziekenhuis vervoerd.
Zeventigjarige man verbrand.
Woensdagmorgen omstreeks 7 uur is
de brandweer te Amsterdam gealarmeerd
voor een brandje in een zijgang van de
Bloemstraat. In deze gang staan twee
perceelen van het eene werd het voor
vertrek ge'ijkvloers bewoond door den
zeventig-jarigen mandenmaker J. v. M.,
die er tevens zijn weikplaats had. Hoe
de brand ontstaan is, is onbekend toen
de brandweer in 't vertrek binnenkwam,
vond zij de oude man dood en met brand
wonden overdekt op een stoel voor de
kachel zitten Vermoedelijk was hy
voor de brandende kachel in slaap ge
vallen en taddeD zijn kleeren vlam ge
vat.
Het brandje zelf had weinig te be-
l< ekenen.
Het lyk is naar het Binnengasthuis
overgebracht.
Een goede vangst
Mr. K uit den Haag bef ft Zor.dag op
het fort Rhijoauweu nabij Bnnnik met
den hengel eon snoek van 26'/« p' nd ge
vangen. Het dier was 1 10 M lang.
hier, dat eene verandering in de houdiüg,
waarin wij het lichaam hadden neergelegd
had plaats gehad. Op het bloedloos gelaat
scheen langzamerhand een lichte blos te
komen, hare oogleden trilden en in een
vreemde, zachte zucht uitte zf] een voor ons
onverstaanbaar woord.
Nogmaals stamelde zjj het met klaarblij
kelijke moeilijkheid toen doorschokte een
laatste stuiptrekking haar lichaam, haar
borst zwoegde, en haar gelaat werd opnieuw
bleek en stijf
Voor een oogenblik stonden wjj haar aan
te staren. Toen legde een der agenten zijn
hand op haar borst, doch trok ze weer terug,
zeggende
„Het is met haar gedaan, arme vrouw;
ik ben bang, dat de dokter haar Diet meer
helpen kan."
En wü wachtten weder stil de komst van
den inspecteur en den geneesheer af. terwijl
wjj ons gesprek in fluistertoon voortzetten.
Na eenigen tijd kwamen beiden binnen
treden
Direct Dadat hij haar gezien had, schudde
de dokter het hóófd, zeggende„Dood. arm
kind 1 Ah, het hartr doorstoken zie ik
„Klaarblijkelijk een moord," riep de
inspecteur rondziende uit, toen zich tot de
agenteD keerende, vroeg hjj„Hebt gij het
bjis doorzocht?'
„Ja Mijnheer" anlwoi dd;n zij.
„Iets gevonden
Vordt '-f-rvlgd.