No. 3900
Woensdag 25 Maart 1925
38sle Jaargang
Tot 1 April
Een oude kwestie opgelost?
Van week tot week
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
Wat iedere maand te doen geeft.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct.
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel meer: 10 ct.
Dozelfdo advertontle 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond.
Bij abonnement lagoro regelprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
ontvangt ge ons blad gratis indien ge
u heden als abonnee opgeeft.
Besmettelijke veeziekten.
De Burgemeester der gemeente Texel brengt
onder de aandacht van de eigenaars, houders
of hoeders van vee, dat verschijnselen van eene
besmettelijke ziekte vertoont, hiervan t e r-
stond moeten kennisgeven.
Bij deze aangifte gelieve men de volgende
opgaven Ie verstrekken:
1. Hoeveel stuks vee aan de ziekte lijdende is.
2 Welk vee zich op de geheele boerderij
bevindt.
Texel 20 Maart 1925.
De Burgemeester voornoemd,
BUYS1NQ DAMSTE.
Natuurlijk, men ken niet om alles denken
en niet alles zien wat er te zien valt. Maar
dit is toch vrijwel zeker, dat er weinig
Texelaren zullen zijn die de drie gevel-
steenen. gemetseld in de gevel van de
kruidenierswinkel van de heer Dros in de
Binnenburg, nog nooit gezien zullen hebbeD.
En, mocht het U tot dusverre ontgaan
zijn, let er dan maar eens opde drie
gevelsteenen zijn er. Maar wat er niet is:
de beteekenis die aan het samengaan van
die drie steenen gehecht moet worden.
Van de drie steenen stelt die am de
linkerkant het wapen van Tessel voor;de
middelste vertoont ons een berg waar een
man in begraven is die slechts met zijn
hoofd er bovenuit steekt, de berg is eeel
geschilderd en het onderschrift luidDE
GOVTSBERGH de goudsberg, en de steen
aan de rechterkant stelt het wapen van
Schagen voor.
Misschien is bij de middelste steen een
verband te zoeken tusschen het onderschrift
en de benaming .Het Gouden Boltje', al
moet toegegeven worden dat de afleiding
boltje, bultje, bergje, hoe aanlokkelijk ook
op 't oog, toch veelaan waarschijnlijkheid
verliest door het feit dat men op Texel
onder 'n boltje een graszode verstaat
Maar nu die andere twee steenen Wat
heeft het wapen van de stad Schagen nu,
naast het Texelsche wapen, in één en het
zelfde huis aan den Burg te maken
Bet is ons bekend dat meerdere Texe
laren wel eens hun gedachten over deze
zaak hebben laten gaan Wij hebben dan
ook getracht over deze vraag eenig licht
te verspreiden, maar. al vroegen we ook
zoo hier en daar eens, zelfs oude en ras
echte Texelaren waren niet in staat ons
een verklaring van deze drie gevelsteenen
te geven. De mogeliikheid was dan ook
groot dat dit mysterie wel in de donkere
schoot der tijden verborgen zou blijven,
ware het niet dat een welwillende lezer
van ons blad onze aandacht vestigde op een
artikel, kortgeleden in „Het Handelsblad"
verschenen, over „Oude Gevelsteenen".
Hierdoor wordt een geheel nieuw licht
op deze zaak geworpen en het is geen ge
waagde veronderstelling dat de daar gevon
den oplossing ook van de twee steenen
Texel-Schagen zal kunnen gelden
We lezen dan in het Handelsblad het
volgende
.In de voormalige Waardpoort van
't Stadje Oudewater kwamen tot 1856
3 steenen voor, de wapens van .Alck-
maar". van „Delf" en van „Oudewa-
ter" Met betrekking tot dit eigenaardig
geval deelt de heer van der Aamede,
dat in 1420 een overeenkomst moet
zijn gesloten tusschen Alkmaar, Delft
en Oudewater, met 't doel elkandeis
inboorlingen het burgerrecht toe te
kennen. Nog lang zag men ook te
Alkmaar op openbare gebouwen het
Delftsche wapen aangebracht."
Tot zooverre het Handelsblad. De betee
kenis van die verschillende stedewapens
naast elkander in de toegangspoort gemet
seld. was -lus de binnenkomende vieeir de
ling toe te roepen: wees weikom hier, zoo
ge uit Alk naai of Delft komt zult. ge hier
als gelijkberechtigde burger ontvangen
worden. En dat wilde in de Middeleeuwen
nogal wat zeggen.
Om nu tot Texel terug te keeren in de
eerste plaats schijnt de veronderstelling dan
wel te maken dat deze steenen, of misschien
twee van de drie, evenals te Oudewater, in
de poort gemetseld geweest zijn, die daar
eertijds dicht by het tegenwoordige huis
van Dros gestaan heeft. Na afbraak van
de poort zouden ze dan misschien vroeger
of later in die gevel gemetseld kunnen zijn;
dat komt meer voor.
En de beteekenis van dat sameningemet-
seld zijn zou dan kunnen wezen dat in de
Middeleeuwen tusschen Schagen en Texel
een soort verdrag of overeenkomst gesloten
is waarbij aan de beiderzijdsche inwoners
dan het burgerrecht werd toegekend By
de, in vroegere eeuwen, heerschendealge-
meene minachting en slechte bejegening
van kooplieden en vreemdelingen, zou dit
zeer wel te denken zyn Wat ook nog in
deze richting wijst is het volgende. In een
oude kroniek, in ons bezit, vinden wij reeds
vermeld dat al in de 15e eeuw Schagen
als marktplaats, vooral voorkoeien, schapen
en kaas, veel te beduiden had. Toen reeds
bestond er een geregeld handelsvervoer van
Schagen naar 't Noorden zeker zullen onze
voorvaderen dan ook een vaste handel met
Schagen onderhouden hebben Het zou, in
dit verband, ook wel interessant zijn te
weten of er ook in Schagen misschien een
huis is, waarin de wapens van Texel en
Schagen gemeenschappelijk als gevelsteen
voorkomen.
In de derde steen kan dan, misschien,
ook nog, als de Goudsberg, een symbool
gezien worden van de bloeiende handel
die zich langzamerhand tusschen beide
streken ontwikkelde.
Duoomoraao/E» ^JDoLnn-aoonitiocN
l»i4i<miiii. I»»
A.J.P'S BITTERKOEKJES-PUDDING
(2e helft Maart.)
Nadruk verboden.
In den tuin. Er komt nieuw leven in uw
aardbeienbed. Haal de ruige mest waarmee ge
de planten hebt gedekt, er af, en spit de aarde
tusschen de planten om. Was het vroeger niet
voldoende bemest dan dient nu nog. voor het
spitten, wat mest uitgestrooid te worden, koe
mest of kunstmest. Neem nu ook het blad van
de bollenperken wintert het nog d.w.z. laat de
vorst zich nog gelden, dan moet ge toch het
loofdek wat verminderen. Ge zult dan waar
nemen, dat de bollen al in 't blad gegroeid zijn.
Bij te lange aanraking met het blad, worden de
bladeren der bollen zwart en houden gaatjes
daarvan oversoms gaan zelfs de bloemknoppen
verloren. In de voiige maand hebt ge wellicht
Patunia's, Lobelia's enz. gezaaid en daarna ver-
speend velen ervan kunnen dan nu worden op
gepot. Zoo doet men ook met de stekken,
welke in 't begin dezer rraand zijn gestoken.
Als de stekken wortels hebben gekregen mogen
ze niet langer staan ze kunnen dan wegvallen
of smeulen. Breng nu, ais uw tuin niet te
vochtig is, de zaden der verschillende kool
soorten in den grond, uw wortelen, erwten,
peulen, schorsenteren, tuinboonen, sla en spina
zie, wanneer dit tenminste nog niet geschied is.
Tusschen de schorseneertn kan men sla zaaien,
welke er echter op tijd uitgehaald moet worden.
Ook peterselie en selderij, als men van deze
kruiden een paar p'anten wil hebben. Schorse
nteren kan men wel een jaar over laten staan,
ze worden dan langer en dikker en behouden
hun goeden smaak. Raapstelen kan men bv.,
evenals de spinazie zaaien tusschen de rijen
doppers en peulen mits men deze rijen niette
dicht bij elkaar neen.t. Radijs zaait men tus
schen de wortelen, en spaait daarmee grond
uit; evenwel dient men de eerste op lijd uit
te plukken. Denk in deze tijd nog om de nacht-
voistenl Dek uw perzikb omen met rijtenen
takken. Let ook op uw prulme- en morelboomen
die tegen de schutting staan Ook verschillende
groentesoorten, als bloemkool, sla, ea moeten
door er rijsjes of andere lichte bedekking op te
leggen, tegen de vorst worden beschut. Maak
uw gazon of grasveld nu in orde Zijn ze in
't najaar bemest, ga er dan nu met een sleep
van lakken over, de rnest wordt daardo r fijn
gemaakt hark daarna hei sir >n en de ruige
mest eraf, en ga dan met een zware steenen.
rol I et veld eens beiollen. De oneffenheden
word n door deze bewerking gi slecht, de laag
ten pevuid, de bodem wordt goed vast.
14—21 Maart.
Da Lente heeft thans officieel haar intocht
gehouden.
Zal er eindelijk ook op het groote gebied
van bet leven der volken een nieuwe lente
aanbreken? Onwillekeurig dringt die vraag
zich naar voren nu in de natuur alles weer
vernieuwen en leven gaat. Nu het nieuwe
leven strijdt de laatste strijd met het oude
dat verdwijnt.
We hebben in onze laatste overzichten
herhaaldelijk kunnen gewagen van symp
tomen van iets nieuwe. Het is nog winter
in het gebied der Europeesche verhoudingen
alles is nog grauw en donker en drei
gend Het protocol van Genève is be
graven maar wat daarvoor in de plaats zal
komen valt nog niet te zeggen. Men weet
alleen dat er zekere Duitsche voorstellen
z(jn, maar ook alweer niet hoe die precies
luiden. Gepubliceerd zullen ze Diet worden
dat beeft men in de afgeloopen week kunnen
booren uit den mond van CbamberlaiD in
het Britscbe Lagerhuis Publicatie zou niet
in bet belaDg van de onderhandelingen z^n
verklaarde de minister. De voorstellen be
treffen een veiligbeidspact voor de West-
Europeesche Staten, dat wettm we er wel
van. Maar we weten ook, dat er allerlei
andere belangrijke zaken aan vast zitten,
zooals de eiscb dat Duitecbland zicb zal
aansluiten b|j den Volkenbond, aansluiten
onvoorwaardelijk. De ontruiming van de
Keulscbe zöne houdt er eveneens verbaDd
mte en het is zeker met van beteekenis
ontbloot, dat Dog steeds niet bet reeds lang
verwachte rapport van de militaire cod-
tiOlecommissie gepubliceerd of aan de
Duitsche regeeriDg overhandigd is. Id het
Britscbe Lagerhuis is hieromtrent dezer da
gen medegodeeld. dat er nog nadere bespre
kingen overwogen worden, maar misscbieD
bad men juister de waarheid gezegd als
men medegedeeld bad, dat in verband met
de nieuwe onderhandelingen hetsiukraaar
eerst aaD den kant i3 gelegd. Zelfs de
grensregeling en de Poolscbe kwestie zitten
er aan vast en de pogingen die de invloed
rijken minister-president van Tsjecho Slo
wakije, Bsnesj, in deze dagen onderneemt
om de „VereeDigde Staten van Europa"
voor te bereideD, staan daarmee weer nauw
iD verbmd.
Zal de nieuwe lente ook op het gebied
der builenlaDdscbe politiek ons de lente
brengen d. w. zeggen bet begin van een
beleren, een schooDereo tijd Een tijd
waarin weer geplant en gezaaid kau worden
en alles weer zal grotien lot zegen der
meDSCbheid De blik gaat Daar LoDdeo,
Patijs, Berlijn
Wie zou net niet vurig wenschen
o—o—o—
De caDdidaten voor bet Duitsche presi
dentschap z(jn gesteld en hot stembiljet dat
de Duiiscbe kiezers ihuis gezonden werd
bevat zeven riameD, n 1. BrauD (soc. dem.)
Held (Beieracbe volkepartij), Hellpacb (dem
Jaires (rechiEche blok) LüiieDdorff (Vólk.),
Marx (Centr.) en Tbii hihud (comm.) Een
zevenvoudige keuze ous, waarbij bei. reeds
vooraf vaststaat oat geen enkele candidaat
bij eerste stemming gekozen zal wordeo.
Die eerste stemming zal Zoüdag 29 dezer
plaats vindeD, waarop op 16 April tie tweede
vrije stemming gehouden zal wordeD. Er
bestaat dan ook nog gelegenheid nieuwe
candidaten aaD de lijst toe te voegeD Die
tweede stemming is echter beslissend want
de caDdidaat, die dan het grootst aantal
stemmen op zicb vereeDigt is gekozen,
—o—o—o
Dr. Matx beeft zich voor de tweede maat
genoodzaakt gezien als Kabinetsformateur
htt byilje 6r bij neer te leggen. Her is hem
Diet mogen gelukken een kabinet te vormeo,
zelfs geen zakenkabinet. De ondeiharide-
lingen daarover met de partyen gevoerd,
liepen op Diets uit, want het bleek dat
Maix thans du hi) een der mededragers is
naar den presidentszetel, voor de andere
partijen onmogelijk was geworden Her.
CiDtrum, de partij waar Dr M x be
hoort, besloot can oek dan deze ie M lij»
er bp moest neerlegden en zicb t - uk-
baar moest stelle», voor rie pr-j; id /e:-
kieziügeD Hy zal nu wei als de ca dioaat.
van het Centrum „den boer op" moeten.
oo o
Lord Curzon, de bekende Engelsche
staatsman is overledgn en in hem is weer
een vao Engelands groote mannen op
politiek gebied beeDgegaoD. HU bereikto den
leeftyd van 66 jaren. In 1885 viDg hy zijn
politieke loopbaan aan als particulier sec
retaris van Lord Salisbury, een jaar later
werd by tot lid van het I.agei huis gekozen
nadat hy zich by de conservatieve partij
bad aangesloten. In 1891 volgde zyD be
noeming tot onderstaatssecretaris van Indiö
en iD 1895 die van opperstaatssecretarls van
buitonlandscho zakeD. Van 1898 tot 1905
was hy ODderkoniDg van Iodiè. In die booge
functie beeft bij aan Engeland belangryke
diensten bewezen. Hy hervormde het be
stuur der grensdistricten, ondernam een
reis Daar de Persieche Golf Ier versterking
van deo Britscben invloed en organiseerde
bij een excursie naar Thibet. Toen hy in
1904 met verlof in Engeland terugkeerde
werd hij met groot eerbetoon ontvangen en
o a. tot eerebuiger van LoDd6ii benoemd
Hij .was ecbier nog niet. lang weer teiug
op zyn pust of bij kreeg meeningsvers< bil
met de regeering over de regelb g vaD het
militaire toezicht iD Indië, wat z(jo aftreden
tengevolge bad Later kreeg hij zitting in
het Hoogerhuis en van 1919 tot Jid 1924
was by minister van buiteDlandscbe zaken
in het kabinet-Baldwin.
Curzon was een der meest iovloediyke
leden der conservatieve pnriy.
Ingelanden-bijeenkomst
Waalenburg.
Vrijdagavend werd er in café den Burg een
onderlinge vergadering van ingelanden van
polder Waalenburg gehouden, ter bespreking
van de bemaling van die polder.
De bijeenkomst bestaande uit een 12-tal
ingelanden, waaronder het bestuur van Waal-
en-Burg, was samengeroepen door de heer
Joh. Dz. Keljser, die met een korte rede de
vergadering opende. Spr, zeide ongeveer het
volgende.
De aanwezigen zullen hier misschien zitten
te wachten op de dingen die komen zuilenen
zoo zitten wij ingelanden ook allemaal te
wachten op de bemaling die komen zal; de
vraag is maarwanneer Ik heb, aldus spr.
deze bijeenkomst gewenscht niet om de belan
gen van een bepaalde partij of rich'ing te
bevorderen, maar voor een zuiver ondeilinge
bespreking tusschen de verschillende belang
hebbenden. Ikzelf behoor ook tot deze belang
hebbenden oaar ik 3 bunder land in Waalen-
burg heb. En 'k heb wel eens gedroomd
over die mooie polder daar in 't hartje van
Texel gelegen ik zag de polder doorsneden
met een net van slooten en wegen, 'k zag er
de schapen en koeien grazen, de maaiers en
hooiers waren er bezig, of rustten van hun
arbeid in de schaduw van 't geboomte waar
het pluimvee kakelde en kraaidetotdat ik
wakker werd in een zondvloed van water,
waardoor mijn schoone droom teniet gedaan
werd. Reeds 25 jaren wordt er over de droog
making van deze polder gesproken en ge
schreven, maar het gaat ons als zuster Anna
in 't verhaal van Blauwbaard, wij zien nog
steeds niets komen I
Spr. wil- zichzeiven niet op de voorgroi d stel
len en hoopt dat de onderlinge besp ekingen
dus vruchtdragend mogen zijn. (Teekenen
van instemming).
De heer Sijbr. C. Eelman, heemraad van
Waalenburg, zegt hierop dat het bestuur de
ingelanden toch zeker niet onkundig heeft gela
ten van de stand van zaken. Het ontwerp
besluit van Ged. Stalen van Noo dholland, ge
dateerd 16 Maart 1921. is destijds alle leden in
afschrift toegezonden terwijl het bestuur te allen
tijde bereid was, en nog is, om gevraagde in
lichtingen te verstrekken.
De heer C. Keijser Hz. zegt dat het niet over
déze plannen gaat, naar spr. zoo hier en daar
hoorde zijn er thans weer heel andere plannen
in de maak
De heer Eelman zegt dat er voorzoover het
Bestuur weet, geen andere plannen aan de lucht
zijn, al kan de een of ander wel eens een
imarktpraalje gehouden hebben.
De heer J Dz. Keijser vraagt of het bestuur
vaw Waalenburg zich met het ontwerp-besluit
van Ged. Staten vereenigen kan
De heer Eelman zegt dai het bestuur gren
overwegende bezwaren gen' het rntwerp-
bi stuit heeft. En waarom les zoo lang duuit
W 1 we hebben genoeg i
droegen maar krijgen telkc
2 regels dat er aan gewt
schreven en aai ge
5 een antwoord van
<t wordt,
Het bestuur heeft, naar a dciding van boven-
