DeNation ale Ramp Texelsche Berichten (Vervolg le pagina.) De aangerichte schade bedraagt millioenen In enkele minuten tijd werden honderden huizen met de grond gelijk gemaakt, en kostbare gebouwen onherstelbaar verwoest Gewonden Hun aantal iaat zich moeilik schatten, in het bijzonder te Borculo, dat wel het meest door de stormramp getroffen werd. Men bracht ze weg naar dorpen in de wijde omtrek, naar plekjes, die gelukkig gespaard mochten blijven. Daar vonden zij liefderijke verzorgers, die met uiterste krachtsinspanning het reddingswerk, de verpleging ter hand namen. De nood is er groot, onbeschrijflijk, ont zettend groot. De foto's die de geïllustreerde bladen de laatste dagen brachten, leggen getuigenis af van de mousterkracht waarmee de reus met onbarmhartig gezweep de aarde geeselde. Stel u voor: Tientallen dorpen waar huizenrijen werden weggevaagd als stof. Cycloonkracht kent schier geen grens. Meer dan een fabriek is tot werkeloosheid gedoemd; licht, kracht, of water ontbreken Vernieling, verwoesting, -verdriet, ellende ziet men, zoo ver bet oog reiken kan. De woorden van Ten Kate komen in herin nering Bn waar gisteren de oogen staarden, op een Eden frisch en blij, Nu verwoesting overal, Ben afgrijslijk doodendal. Zoo schrijft Dr. Casimir Daar liggen aan de groote weg van Duitschland naarZutphen bij Ruurlodehon derden ontwortelde boomen, de weg ver sperrend. Waar is de vrede en voorname rust van dit oord Maar Borculo, ai my 1 Zeven minuten maar voer hier het onweer over; zeven minuten. Maar lorens knakten, de goederenloods ligt daar als een lucifer doosje door machtige vingers ineengedrukt. Ver het land in liggen de boomen gezaaid, de locomotief met wagens over de zij. „De wereld vergaat", was de angstige indruk der bewoners, toen geen huis heel bleef en de wonden na wonden kwamen. Been breuken bij menigte. Dokters helpen, mili tairen ruimen op. Geen telefoon en telegraaf is beschikbaar. Dat is geen N^derlandsche ramp meer, het is als de vernielingen uit Oostersche landen, beschreven door de pen van een Pierre Loti. Wat is ons leven Een rimpeling in de lucht, een storm, en zeven minuten verwoesten de vrucht van jaren arbeid en vlijt, honderden kwetsend. IJdel IJdelis hei werk der menschen dit is de indruk, die we krijgen. Maar ook, hoe schittert nu de menscbenliefde Donderdagavond kwamen op uitnoodiging van de heer Pisart een aantal heeren op het Raadhuis bijeen met het doel te over leggen op welke wijze ook óns eiland hulp zou kennen verleenen aan de geteisterde bevolking van Oost-Nederland. Er werd een hoofdcomilé benoemd, be staande uit de heeren: R. P. Kejjser, loco- burg., voorzitter, C. Jonker, gem.secretaris, secretaris en W.N. Keidei, leatnbt. secr., penningmeester. Zoo spoedig mogelijk zal getracht wor den op andere dorpen commissies in het lever te roepen en we twijfelen er niet aan, of de pogingen zullen met succes worden bekroond. Het ligt in de bedoeling u, Texelaars, lijsten aan te bieden met het verzoek daarop naar vermogen voor onze zwaar getroffen landgenooten te willen bijdragen. Vanavond wordt hier met afgevaar digden van verschillende dorpen een ver gadering belegd. (Met een auto door de heer R. P. Keijscr welwillend ter beschik king gesteld, zijn met dit doel verschillende dorpen bezocht.) Daar hoopt men een plan te ontwerpen, waarnaar de st> unverleening moet plaatsvinden, om deze zoo intensief mogelijk te doen zijn. fiad aanvankelijk de directie van de „Texelsche Courant" het voornemen in haar blad een inschrijving voor de storm ramp te openen, thaus meent zij dat aan de diverse comité's te moeten overlaten. Wel blijft zij ten volste bereid giften voor het geteisterde gebied in ontvangst te nemen, welke bedragen telkens in haar blad zullen worden vei antwoord om daarna aan Texel's hoofdcomité te worden door gezonden. Moeten we nog opwekken met milde haDd te geven? Is het doel niet voldoende bekend Ons vertrouwen in u, hulpvaardige eilanders, is zoo groot, dat we met gerust hart cle uag wachten, waarop het bedrag bekend zal zyn,datu voor onze ongelukkige stamgenooteri heeft willen afdrag n. leder woord van aansporing om naar vermogen in de beurs te tasten komt ons voor verkwist te zijn. Alleen nog dit: De nood is groot talmt dus niet. 12. Vaststelling reglement uorr de Zee uaartschool. Na eenige wijzigingen op advies van de minister van O. K. en W. in het reglement te hebben aangebracht, wordt het onder algemeene goedkeuring vastgesteld. 13. Crediet uoor plaatsing hekwerk om het plantsoen „Groemje" te den Burg Indertijd werd 't Groentje op primitieve wijze afgcheind. Thans komen B en W met een voor stel een meer deugdelijk hekwerk aan te brengen bestaande uit 75 cM hooge witgCVCrfue eiken paaltjes, door gegalvaniseerd ijzeren buizen verbonden. Dit werk worden begroot op f 200, welke kosten bestreden kunnen worden uit het restant van het legaat, door wijlen de heer F. Keijservoor verfraaiing van den Burg aan de gemeente vermaakt. De heer de Graaf, hoewel naar hij zegt, niet gewoon in technische bijzonderheden tetreden, uit de wensch gaarne gewapend betonnen paaltjes te zien geplaatst. „Die staan er over 100 jaar nog." De voorzitter deelt mee, dit plan reeds te hebben overwogen, maar er om zuinigheids redenen van af te hebben gezien. We hebben de beschikking over een aantal eiken paaltjes zoo vervolgt hij, en die laten zich voordit doel best gebruiken. Mogelijk kan ook op andere wijze een behoorlijkeafheiningworden verkregen b.v. door het aanbrengen van z.g. siergaas, waarin ons juist offerte werd gemaakt. Op een vraag van de heer D. C. Dros, of schapen nu voldoende geweerd zullen worden, antwoordt de voorzitter bevestigend. Met het oog op de kleine afmetingen van het plantsoen zou een hooger hek trouwens misstaan. De heer Dros betuigt het college van B en W dank voor de spoedige behandeling van zijn verzoek tot verbetering van omheining van „'t Groentje. Dan wordt met instemming van alle leden het gevraagde crediet van f2CH).— verleend. 14. Crediet uoor plaatsing uan een urinoir ts Oosterend. De praktijk heeft uitgewezen, zoo luidt het prae-advies, dat te Oosterend behoefte bestaat aan een urinoir, hetgeen wel moet worden toe geschreven aan het feit, dat op dit dorp ten gevolge van de kringbouw een centraal punt wordt aangetroffen. De kosten voor een dubbel urinoir, dat tegen de kerkhofmuur t.o. de ingang van de Peperstraat een plaats zal krijgen, met binnenwerk van Forfit-materiaal en een gegal vaniseerd plaatijzeren ommanteling, is begroot op f395, aansluiting op gemeenteriool inbe grepen. De heer Dros acht die som nogal hoog, wat de voorzitter verklaart, door erop te wijzen, dat het bouwsel, midden in het dorp geplaatst, Oosterend niet mag ontsieren en daardoor meer geldt eischt. Daarna wordt met algemeene stemmen voor dit werk f400 crediet verleend. 15. P'inancieele relingen, dienst 1925. De voorzitter deelt mee, dat door de heer Keesom was voorgesteld tot onderzoek der suppletoire begrooting een commissie te benoe men. We voelden daar aanvankelijk veel voor, zoo vervolgt spreker, maar nog beter meenen we openbaarheid te huldigen door ieder punt dier begrooting gezamenlijk achtereenvolgens onder de oogen te zien. De raad is van hetzelfde gevoelen, laat zich omtrent iedere post door de heer Jonker, ge meente-secretaris, inlichten en keurt tenslotte, daar geen enkel punt tot discussie aanleiding geeft, de begrooting goed. 16. Wegenuerbetering. Op de begrooting voor 1925 is voor verbetering van de weg Burgzicht—Haven f 1600 geraamd voor het teren van het wegvlak. Hoewel in de bedoeling het volgend jaar dat stuk van spramex te voorzien, meenen B en W dat het beter is reeds korte tijd na het teren spramex aan te brengen. Geteerd zijn thans of worden eerst daags het verbeterde gedeelte van de Koogerweg de weg den BurgBurgzicht en de weg door Oost. B en W zouden nu gaarne een crediet van f 1500 zien toegezegd, om deze wegen dit jaar van spramex te voorzien. Dit bedrag kan gevonden worden door het teren van de weg BurgzichtHaven tot 1926 uit te stellen. Alle leden verklaren zicli bereid het gevraagde crediet te verleenen. 17. Wegaanleg en rioleering achter Oude schild Al jaren verkeert het terrein achter Oudeschild in een zoo vervuilde toestand, dat deze terwide van de volksgezondheid dringend verbetering behoeft. Meet dan eens weid hierop aange drongen door de Gezpndheidscoinmlssie, zete lend te Schagen, bij advies van 15Juli 1921 en door „Dorpsbelang" bij adres van 30 Juni 1920. En toch staan de zaken 4 jaar later nog precies zoo. Verbetering is a'leen te krijgen door het aan leggen van een weg, waarop verschillende per- ceelen een uitgang krijgen, en door een riolee ring in die weg, waarmee velschillende putten in verbinding gebracht kimnen worden. Daar B en W zich eerst moesten verzekeren van de medewerking der eigenaren van aangrenzende terreinen liet de oplossing van het vraagstuk langer op zich wachten, dan aangenaam was. Thans is die belemmering uit de weg geruimd en ligt het plan voor uitvoering gereed Het meerendeel der grondeigenaren vraagt voor afstand van de grond f 0,25 per M3, een prijs, die B en W voorkomt, billijk te zijn. Enkelen vragen meer, maar om begrijpelijke redenen zij zouden liever geen grond afstaan, daar zij vdan maar weinig onbebouwde grond bij hun woning overhouden. De weg, die plm. 380 M lang en 8 M. breed word', zal van de bewaarschool tot het perceel van C. Blom Cz lojpen, zóo, dat de achter- w:gen daardoor met elkander in verbinding wnden gebracht en een achterweg zal komen van 't Buurtje tot de Havenstiaat bij de smederij van Siaman. Over een breedte van 3 M zal de weg worden behard, terwijl een rioleering van grèsb.izen zal worden aangelegd, waarop een 10-lal zinkput en en 2 straatkolken aan sluiten Met bijkomende werken, zooals ver plaatsing van brandspuithuisje, zandaanvulling, enz. wordt de uitvoering van dit plan op f 11,700 begroot. Uit het rapport der Gezondheidscommissie stippen we nog aan, dat zij er bij de raad op aandringt te bepalen, dat u.terlijk 1 Mei alle mestvaalten uit de kom van het dorp ver wijderd moeten zijn et dal mesthokken in goede staat er van e. n deksel voorzien moeten - ij.n. De voorzitter brengt dank aan de Gezond heidscommissie en hoopt in haar geest werk zaam te Zijn. Met een total» ue slechte toestand achter Oudeschild zou f 25000,— gemoeid zijn, waarom nu voorge steld wordi een gedeelte van dat plan ten uit voer te brengen. De heer Roeper acht echter een uitgaaf van f 12000 te groot en zou een sloot willen laten graven om aan zand te komen tot ophooging van het terrein. De voorzitter voelt evenwel niets voor dit voorstel, ook omdat het duurder uitkomt. De heer Keesom is evenals de heer Roeper ook slecht over het dure plan te spreken. Heb ik vroeger, zoo zegt de heer Keesom, niet ge streden voor het tot stand komen van een weg van achter Oudeschild en verder langs Braken- stein Die Nieuweweg had er nooit moeten komen, terwijl over een tram (al is die nu minder noodig) niet werd gedacht. Een sfem Er zou Ook een kanaal komen De heer Stoepker, die voor aanbesteding van het werk pleit, krijgt van de voorzitter te hoorenHet heele werk leent zich daarvoor niet, en bovendien kunnen we, door zelf de arbeid op ons te nemen, in de herfst de werke loosheid in onze gemeente beteugelen. Wel zullen we gedeelten, b v. de zandaanvoer, kunnen aanbesteden. Enkele leden achten de som, die voor het plaatsen van schuttingen is uitgetrokken (f 1475) te hoog, waarop de voorzitter hun evenwel onder het oog brengt, dat sommige eigenaars bij het afstaan van hun terrein het plaatsen eener heining als voorwaarde stelden en zij tevens met het oog daarop maar een lage prijs bedongen. Als de heer de Graaf vraagt, vooral vooral voorzichtig te zijn bij dat gelduitgeven, laat de voorzitter volgen: We zijn voorzichtig. Ik meen werkelijk bij al wat ik voor Texel doe, de zuinigheid te betrachten. At mijn plannen hebben zuinigheid ten grondslag. Wij hebben gepingeld, om de grond goedkoop te krijgen. Mijn collega Vlaming moest zelfs opmerken: „Hoe kan je dat zoolang volhouden." De heer J. Boon Ik ben ook een voorstander van nieuwe wegen, maar ik kom op tegen de slofheid van sommige bewoners, die wegen verkeerd gebruiken. Ik zou in Oudeschild een bergplaats willen zien, waar de menschen hun ouwe boel, trommels en kinderwagens konden wegstoppen. In den Hoorn is het netjes lai.gs de straatin den Burg laat dat wel eens te wgnschen ovet. Voorzitter: We zullen een goed voorbeeld geven, maar ik kom op tegen uw beschuldiging, want het ziet er hier minstens even knap uit als in den Hoorn. De heer Keesom komt ook op voor aanbe steding van de werkzaamheden. Er zijn wel aannemers, die ze met Texelsch werkvolk willen aanvangen, zegt hij. Ik kan niet zwjjgen en moet opmerken dat ik moeilijk kan zien, dat zoo'n 25 man op een afstand van 30 40M. aan een weg werken. Dan staan ze elkaar in de weg. Ik ben voor aanbesteding. De voorzitter daarentegen acht aanbesteding uit den booze en herinnert aan door de gemeente aangelegde wegen, die zich uitstekend houden. We hebben toch eigen opzichters, enz. enz. Tegen aanbe steding van een deel heb ik geen bezwaar, maar, zoo besluit spreker, ik neem van uw opmerking, mijnheer Keesom, nota, Wenscht iemand stemming Niemand spreekt zich daarvoor uit, waarop het voorstel van B en W f11700 crediet te verleenen bij acclamatie wordt aanvaard. De heer A. Boon betuigt daarbij de raad zijn dank, nu deze tot verbetering van de onhoud bare toestan 1 te Oudeschild heeft willen be sluiten. Na vijf jaar wachten de zegepraal. Ik hoop, zoo b stuit hij, dat de nieuwe weg (en wat daarmee samenhangt) opvoedend moge werken. 18. Grondaankoop nabij den Burg In verband met de electrificatieplannen heb ben B en W naar terrein omgezien, niet alleen geschikt voor de bouw eener electrische centrale maar ook voor die van ambtswoningen en een gemeentepakhuis. 2.ij meenen een daartoe ge schikt terrein te hebben gevonden aan de Schil- derweg. Deze grond, eigendom van tut Alg. Weeshuis, ligi aan den rand van den Burg en biedt welwater in meer dan voldoende hoeveel heid, wat met het oog op een electrische cen trale ook noodzakelijk is. Het Alg. Weeshuis is bereid het N. deel van dit perceel, 0,48 H.A. groot en aan de weg 61 M breed, tegen de billijke prijs van f 1 per M2 af te staan. De heer Keesom informeert of dit wel de meest geschikte en meest vorrdeelige plaats is, en of er wel steeds het broodnoodige wel water tot beschikking zal zijn. De voorzitter stelt de heer Keesom gerust, ,want er is naar zijn oordeel moeilijk beter terrein te vinden. Dan wordt met alle stemmen vóór tot aan koop bes'oten. Na een pauze van 20 minuten wordt pant 19 aan de orde gesteld. 19. Voorstel tot electrificeering der ge meente. De heer Roeper, het eerst het woord ver krijgende wijs; op het groote gewicht van de besprekingen, die nu volgen en besluit met zich een voorstander te verklaren van „electrisch licht over heel.Texel." De heer Pisart wil liever, zooals ingenieur Dros voorsloeg, eerst de electrificatie van den Burg en Oudeschild ter hand nemen, om die later uit te breiden. Ook zou hij eerst zeker willen zijn van het totaal aantal aansluitingen De heer Dros is het met de heer Pisart eens, al staat hij tegenover de plannen van B en W niet zoo pessimistisch. De heer Keesom acht het dwaasheid in een zaak f 344000 te steken, terwijl er maar f 2900 mee te verdienen zal zijn. Ook hij wenscht op bescheiden voet te beginnen. De voorzitter antwoordt de heer Dros. dat hij deze voldoende koopman acht, oin te kunnen begrijpen, dat men zich niet van te voren om trent het al of niet rendabel zijn ener op te richten zaak kan uitlaten Wanneer we in het klein beginnen komt zulk een bedrijf ons duur te staan, wanneer we later gaan uitbreiden en tevens laten we anderen dan onnoodig wachten. Wat de aanmeikingen van de heer Keesom aangaatAl zou de zaak heelemaal ge^n winst afwerpen, zou ik toch tot „aanpak ken" adviseeren om het genot, dat electrisch licht ons schaft. Maar ik meen zeker, dat die winst wet «rrnntflf J— „uiucii en oujr daarom bij ons plan: electrisch licht over heel Texel. De heer Keesom acht het tarief te hoog: f 68 voor 12 lichtpunten, in de stad maar f43. De voorzitter meent dat de heer K. destukken onvoldoende heeft bestudeerd (de heer K. protesteert) en deelt mee, dat alleen de groote centra aanvankelijk aangestoten zullen worden, waarom ook de stroomafname op 60 K.W.U. werd berekend. De heer de Graaf zegt een warm voorstander van het gro jte plan te zijn, maar zou gaarne inde Texelsche Pers bekendheid aan het elee- trificatie-voornemen zien verschaft. Verder acht 1 hij als bedrijfsvorm een N.V. het meest geschikt. Wat het tarief aangaat is hij van meening, dat ait niet uitsluitend van het aantal lichtpunten moet afhangen, maar dat het tevens met het stoomveibruik in verband dient te worden ge- bracht. Een tarief naar huurwaarde van het huis lijkt hem ook niet kwaad. De voorzitter zegt, gaarne bij anderen licht te willen opsteken. We willen, vervolgt hij, volstrekt niet despotisch zijn Maar gaarne zou den we zekerheid hebben. Wordt ons voorstel aanvaard of niet? Verder deelt spreker op ver zoek van de heer de Graaf mee, dat de kust- verlichting haakt naar electrische stroom en dat I daarom de heer Braam van Vloten het verleenen eener flinke subsidie zal voorslaan. De heer Stoepker meent, dat het verbruik van electriciteit door Eierland wel te duur komt, wat de voorzitter ontkent. 1 De heer Keesom verzet zich met hand en tand tegen het dure grootbedrijf, dat voor 50 jaar de gemeente een blok aan het been kan zijn, waarop de voorzitter de lof der electriciteit f verkondigt, die zich ook voor waterbemaling laat dienstbaar maken. Kijk maar naar Zijpe I Toch wil de heer D. C. Dros eerst zeker zijn van het aantal aansluitingen. Een mogelijke strop houdt voor jaren Texel's ontwikkeling tegen. De heer Stoepkerstelt zich op eenzelfde standpunt. c De heer Vlaming ziet in het voorstel der vorige sprekers geen nut. Ik wil licht over heet Texel, verkondt de heer J. Boon. In 't voorjaar de schop in de grond en September 1926 de knop om Wanneer eindelijk het voorstel van B en W in stemming wordt gebracht verklaren dé heeren Dros, Pisart en Stoepker (dus de minderheid) zich er tegen. B en W krijgen dus een blanco crediet ter voorbereiding van de electrificeering van het heele eiland. Rondvraag. De heer S. Keijzer vraagt herstel van de heining bij het brandspuithuisje te Oosterend, zoo zij althans gemeenteëigendom is. De heer Vonk wenscht het uitbaggeren van 1 de vaargeul voor de steiger bij Oost, waarop 1 de voorzitter antwoordt dat over deze zaak wordt onderhandeld. Er moet 3700 kub. M. i worden verwijderd; de Dertig Gem. Polders en Polder Eierland zijn verzocht elk een vierde in de onkosten bij te dragen. De heer Pisart zag gaarne schuttingen ge- plaatst om in aanbouw zijnde huizen en vraagt of de gemeenteambtenaar Houtwipper bij onge- 2 vallen verzekerd is. Verder zegt hij, niet te 2 begrijpen waarom geen enkel woord van dank gewijd is aan de heer van Douwen, die 30 jaar op Texel bij het onderwijs werkzaam was. En t hij voegt er aan toe, zeker in aller naam de i heer van Douwen dank te mogen brengen voor hetgeen hij presteerde. Moge hij, zoo besluit 'r spreker, nog jaren van een welverdiende rust genieten. 2 De voorzitter merkt op, dat het geen usance is voor'n ambtenaar een speech af te steken. We zouden een precedent scheppen. De heer Stoepker komt op voor een betere postverbinding met Eierland, Jb. Boon voor 1 vernieuwing van brandputdeksels en het plaat- j sen van lantaarns in den Hoorn, terwijl de heer de Graaf nog eens aan reorganisatie van de - brandweer herinnert. De heer Vlaming zou gaarne kinderen buiten 2 den Burg goede gelegenheid verschaffen de t MULO te den Burg te bezoeken en zegt hierin L door de Inspect, v. h. L.O. te worden gesteund. De voorzitter zegt in al deze gevallen onder- zoek toe. De heer Dros dringt aan op spoedige behan- 1 deling van het rookverbod, waarop het ant- 1 woord des voorzitters o.a. luidtWe hebben 1 het niet vergeten, maar door de Texelsche i schoolhoofden wordt er zeer verschillend over l gedacht. In de nieuwe politieverordening zal aan het rooken door kinderen echter de aan- t dacht worden geschonken. Daarmee zijn de discussies geëndigd. De voorzitter deelt nog mee, dat het hem een genoegen is, dat het fundament voor het groote electrificatieplan gelegd is. Spoedig zullen B en W met nieuwe plannen komen, vooral ook met het oog op een te sluiten leening. Met de opmerking dat de benoeming van de nieuwe burgemeester wel niet lang meer op zich zal laten wachten, sluit de voorzitter deze ge animeerde vergadering. Het winterplan van het Roode Kruis, Afd. Texel. j Dinsdagavond vergaderdein café „den Burg" de afdeeling Texel van het Nederlandsch Roode v Kruis. In hoofdzaak was deze vergadering be- legd om te overleggen, wat voor het komende 2 winterseizoen op touw zat kunnen worden gezet. f Nadat de voorzitter ut. J. R. Prakken, de weinige aanwezigen hartelijk welkom heette en c de secretaris de notulen der vorige vergadering had gelezen, welke onveranderd werden vast- gesteld, kwam de benoeming van een bestuurs lid aan de orde. Met op één na algemeene stemmen werd de heer Pisart als zoodanig 1 aangewezen. Later zal uitgemaakt worden, wie van beide commissa issen de functie van afdee- - hngspenningmeester zal vervullen. De voorzitter feliciteerde de heer Pisart met zijn benoeming l waarop deze de wensch uitsprak, dat de samen werking steeds van aangename aard moge zijn. Daarop werden plannen voor het a.s. wintertij ontworpen. Na amptle discussie werd beslotm bij voldoende deelname een verbandcursus te organiseeren, terwijl verder getracht zal worden

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1925 | | pagina 2