1
No 3956
Woensdag 7 October 1925
398te Jaargang
Van week tot week
Texefscha Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
26 Sept.—3 Oct.
De nood in de Venen.
Scherper toezicht op de melkhandel.
Leeraar Doopsgezinde Gemeente.
Ziekenauto.
De missie-tentoonstelling.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regols: 50 ct. Iedere regel moor: 10 ct.
Dozelfde advertentie 4 maal goplaatst wordt 3 maal borekond.
Bij abonnemont lagere rogelprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
October heeft zyn intrede gedaan eD
langzaam, maar zeker, gaan we alweer het
wintertydperk tegemoet. De herfst is zijn
werk in de natuur rondom ons begonnen.
Het groen der boomen verbleekt en reeds
beginnen de eerste dorre bladeren te ritselen
voor onze voelen October heeft echter ingezet
met pcboon weder en als-dat een tydje
zoo blijft, kort dat de herfst op, zooals de
volksmond zegt. Maar de dagsn worden
korter en we ervaren dat, vooral nu weer
de Zomertyd tot het verleden behoort,
voorgoed, ol ral by ook voor de toekomst
gobandhaafd blijven De tegenstanders
geven de stryd Dog niet op en ook in de
laatste tyd is er weer een actie van ver
schillende gemeenteraden gaande om de
Zomertijd opgeheven te krijgen.
October heeft nog geen politiek nieuws
gebracht van beteekenis. De Tweede
Kamer is deze week voor bet afdeelings-
onderzoek byeengekomen en heeft de rollen
verdeeld en de afdeelingsvoorzitters geko
zen. Het werk is daarmee dus begonnen.
Op economisch gebied bracht de afgeloo
pen week intusschen wel eeD paar betichten
die de aandacht verdienen. Allereerst de
strijd om de werktyd in de metaalnijver
heid. Het gaat om de wijziging van de
landelijke regeling van Januari 1923. De
Minister is bereid oveiwerkvergunniugen
te verleenen van 53 uur per werk, met bet
oo? op de ongekende slapte in de metaal
industrie en de slechte vooruitzichten De
Nederlandsche Motaaibewerkersbood heeft
duartegeu haar protest laten hooren. Wat
de landeiyke regeling betreft heeft de pa
troonsbond voorstellen ingediend, waarover
in de komende dagen zal worden onder
handeld.
Vetder heerscht er gisting in de mijn
industrie, doordat een algemeene loonsver
laging van 5% is aangekondigd. De Ned.
Mynwerkersbond hetfc aan de katholieke
bond gevraagd, of deze bereid is mee te
doen aan een staking, om de verslechtering
te keeren.
De Minister van Waterstaat heeft de
voorzitters der mijnwerkersbonden tot een
bespreking uitgecoodigd.
—o-o—o—
De buitenlandsche politiek staat thans
in het teeken van Locarno. Daar toch zal
moeten blijken, of omtrent het vraagstuk
van de veiligheid van Europa de weg tot
overeenstemming kan worden gevonden.
Locarno, bet kleine Zwitserscbe grenr-
plaatsje met zyo 6000 inwoners, heeft daar
door plotseling vermaardheid gekregen. M n
zegt, dat deze plaats voor do Minisierscon-
lerentie gekozen ia op verzoek van Musso
lini. Hy meent, dat hij nauwelijks tyd
beeft om aao een coDferent e deel te oemen
waDt Dalië is vol politieke bewering. Is
nu een korte reis voor hem, maar voorde
andere deelnemers waren Genua, Gerèveen
zelfs Rome gemakkeiyker te bereiken gc-
weesL Eq naar luid der berichten zal
Mussolini alleen maar komen tegen de
slotzitting, al3 het oogenblik gekomen is
om besluiten te nemen.
Men kan zich voorstellen, dat hot erg
druk is geweest te Locarno in de laatate
dagen. Er moest onderdak worden verschaf
aan de delegaties, de journalisten en de
vele vreemdelingen. Journalisten zyn er
r.atuurlyk een heele zwetm naar Locarno
getogen en men netft zich gehaast t'D
gerieve van de ministers, gedelegeerden en
persverttgtnwooriigers, een aantal nieuwe
telefoooiycen aan 19 leggen, welke verbin
ding gaven met verschillende boofisteden
in Europa Locarno zelf heeft maar één
bescheiden telegraafkantoor, zoodat her daar
druk zal wezen.
Eventjes beeft het nog geleken, alsof de
conferentie in gevaar was gebracht door
de houding der Duitsche regeering. Men
weet, dat deze do uitooodigiD? tot het b(j-
woo6n der corferettie aannam, maar door
de Duitsch nationahn gedworgen werd
daaraan een mededeeling toe te voegen,
waarin o.m. gezegd ^erd, dat voor het tot
stand komen van bet veiligheidspact de
ODtruimiog der Keuleche zöce roodzakeiyk
W8S. Eq waana te ene geprotesteerd were
tegen de ;n het verdrag vun Voreaiiles op
genomen beschuldiging, dat Duitschland de
wereldoorlog op zijn geweten heeft.
Te Parijs en London is mon daarover
tp.melijk boos geweest en beeft men om
gaande geantwoord, dat men met genoegen
vernam dat DuitschlaDd aan de conferentie
zou deelnemen, maar dat de Duitsche re
geering er niet op moest rekenen, dat by
de beraadslagingen over het waarborgver-
drag, het vredesverdrag van Versailles in
bet gedtog kon worden gebracht. Tevens
werd te kennen gegeven, dat Duitschland
zyn nota en mededeelingen niet zou publi-
ceeren. Laatstgenoemde voorwaarde gaf te
Berlijn moeiiykheden De Duitsch natio
nalen wensebten de publicatie. Tenslotte is
bet aan de Duitsche gezanten te Parijs en
Londen gslukt een compromis tot stand te
brengen in deze vorm, dat tegeiyk met de
Duitsche nota ook het antwoord der Engel-
scbe en Franscbe regeeringen zou worden
gepubliceerd.
Aldus is geschied en het Duitsche volk
wist moteen, dat de regeering door de
geallieerden kortweg gezegd, in de boek
was geduwd. Em bittere pil en de partij
organen, die niet met de- regeericg in
contact staan hebben dan ook niot nage
laten in krachtige bewoordingen de houding
der regeericg en het domme dryven der
Duitsch r.ationalen aan de kaak te stellen
en ze verantwoordeiyk te stellen voor de
nederlaag, die de Duitsche regeering al
weer bij voorbaat geleden heeft.
Intu3scben was de conferentie gered en
te Parys en Londen koestert men daarvan
zeer hoopvolle verwachtingen Althans iu
regeeringskriDgen, waar .echter ve6lmaals
de wensch de vader der gedachte is.
Als deze regels iD druk verscbynen zyn
de beraadslagingen in volle gang Laat ons
hopeD, dat er van Locarno maar veel goede
tydingen zullen komen
—o—o—o—
Wat de onderhandelingen te Locarno
allicht zal vergemakkelijken ia bet feit, dat
thans de ontruiming der Keulsche zóne
aanstaande is. De Duitsche regeoring cn de
mtergealieerde militaire controlecommissie
is omtrent do voorwaarden van ootwape-
nmg tot een vergelijk gekomen. De com
missie beeft bier en daar wat toegegeven
en ook van Duitsche zyde is dat geschied
zoodat thans overeenstemming is bereikt.
De regeüDg moet nog formeel woiden
ioodgek urd door de Raad van Ambassa
deurs, wat, naar men hoopt, zeer zekor hot
geval zal worlen. Zoodra dat geeehied is.
zal de Keulsche zóne worden ontruimd.
o-o—o
Te Liverpool heeft de EDgelscbo Labour-
party baar congres gehouden. Tal tan
onderwerpen 2ijn er aan de orde geweest.
O k de kwestie van het veiligbridspact
waaromtrent een resolutie werd aangeno
men, waarin peity gekozen werd voor het
protocol van Gonè?e, maar do poging
om t)t een veiligheidspact te geraken werd
veroordeeld. Ook Macdonald verklaarde
zich tegen bet voiligbeidspact en deelde
ur-do, dat wanneer dit tot stand mocht
komen, de socialistische internationale zul
OijeenkomeD, om de houding der arbeiders-
bewegicg tegenover het pact te bepalen.
Het Comité voor Ziekenverpleging en Zieken
verzorging, gevestigd in de veenkolonie Bargen
Compascuum (Drente) verzoekt ons onderstaand
bericht een plaatsje te willen verleenen, waaraan
we gaarne voldoen.
Ontzetting doortrilde ons land bij het leed
in Borculo en Langenboom door de storm
geleden.
Ruim vloeiden de giften. Gelukkig, 't is er
zeker noodig 1 Maar bedenk U daarbij, dat in
onze Venen veel meer dooden aan ziekte en
ontbering ten offer vallen, dan de storm eischte;
dat daar duizenden in ellende leven, ook buiten
hun schuld, dan vertrouwen wij, dat U hen ook
niet zult vergeten. Och, 't is ook daar ook zoo
hard noodig.
Toezending van giften aan de Penningmeester
M. J. Verschoor, Noordsingel 197a, Rotterdam,
't zij door overschrijving, Storting op Postreke
ning No. 113561 (M j. Verschoor, Penningmees
ter Z cn Z. Rotterdam) Postwissel ofaangetee"
kend schrijven.
Naar ons blijkt uit een schrijven,dat de direc
teur van de Keuringsdienst van Waren in het
gebied Alkmaar ons doet toekomen, zal het
toezicht op het winnen, vervoer, bewaren enz.
van melk met ingang van heden verscherpt
worden.
Uiterlijk April 1926 mag de melk, welke
langs de huizen wordt verkocht, alleen worden
uitgetapt door kranen cn dus niet meer boven
uit de bus worden geschept.
Na afloop van de godsdienstoefening te de
Waal werd Zondag j.l. medegedeeld, dat het
beroep naar de Doopsgezinde gemeente Burg,
Waal en Oosterend door Ds. A. Vis van Heeren
veen is aangenomen.
Alweer een ziekenauto zult u vragen. Waarde
lezers en lezeressen, laten we hopen, dat u er
nimmer gebruik van zult behoeven te maken,
maar toegeven zult u, dat een ziekenauto past
in het raam van onze tijd hoe beter die nu is
ingericht, hoe meer is dat te waardeeren.
Zondagavond arriveerde hier voor de firma
Kikkert een keurig ingerichte ziekenauto. Op
een extra-veerend onderstel is in de wagen een
brancard aangebracht, die op kogellagers langs
rails door de breede achterdeur kan worden
in- en uitgeschoven. Naast de brancard is nog
een tweetal zitplaatsen aangebracht, terwijl
naast de chauffeur eveneens nog een plaats
voor één persoon beschikbaar is.
De wagen, zwart gelakt, van binnen geheel
met hout beschoten en van electrisch licht
voorzien, maakt een uitstekende indruk en mag
zeker een aanwinst heeten voor ons eiland, dat
door het ontbreken van een ziekenhuis toch al
bij andere streken achterstaat.
Na maanden van voorbereiding werd einde
lijk Maandag 1.1. in het St. Janshuis in de
Molenstraat de missie-tentoonstelling geopend.
Dank zij de groote belangstelling van Katholieke
zijde voor deze onderneming aan de dag gelegd
en de medewerking, welke door de Zeereerw.
Paters-Lazaristen werd verleend, beloofde zij
al dadelijk een sucees te zullen worden. En
werkelijk, wie er zoo over dacht, kwam niet
bedrogen uit. De tentoonstelling heeft het aan
ernstige belangstelling niet ontbroken.
Op uitnoodiging van de Zeereerw. Heer pastoor
•Hoosemans waren we Maandagmorgen tegen,
half elf in het tentoonstellingsgebouw aanwezig,
waar in tegenwoordigheid van de geestelijk
heid van de Texelsche parochies, drie Z.Eerw.
Paters-Lazaristen en vele andere belangstel
lenden, de tentoonstelling met een korte rede
door pastoor Hoosemans werd geopend.
In de eerste plaats heet spreker de Z.Eerw.
Paters-Lazaristen hartelijk welkom. Zij toch
hebben zich de moeite van een reis naar Texel
getroost, naar ons eiland, wel niet zoo ver ge
legen als China en Abessiniü, maar toch slechts
met inspanning te bereiken. Wij stellen dat zeer
op prijs, zoo vervolgt spreker, temeer daar gij
zonder bezwaren te opperen aan ons verzoek
hebt willen voldoen. Wij zijn blij u, Iteusche,
echte missionarissen, hier in ons midden te
hebben. Wel hebben niet allen in de missie
gewerkt, maar één uwer heeft toch in Afrika
cn China een werkzaam deel in het bekeerings-
werk gehad. Wij zijn blij, u hier onze belang
stelling en liefde voor uw werk te kunnen toonen.
Die Paters-missionarissen, zoo gaat spreker
verder, zijn mannen, die in onze strijd voor 't
Katholieke geloof op de voorposten staan. Zij
zijn het, die in dienst van onze Heilige Kerk
aanvallen wagen op de posten van de duivel,
die zoo vele zielen gevangen houdt.
Gij, Paters-Lazaristen, dwingtonze bewonde
ring af, om de wijze waarop ge bij uw bekee-
ringswerk steeds de groote lijn van het Evangelie
volgt.
Verder gewaagt spreker van de groote offers
die zij zich moeten getroosten, willen zij resul
taat zien van hun missie-arbeid. Niet slechts
door uw goed te geven* kunt gij uw doel be
reiken, maar door uzelf te geven, zooals Jezus
Christus dat voor ons deed.
Spreker dankt de komst van de Paters deels
aan de Voorzienigiteid als een belooning voor
de ijver, die hier voor het Missie-werk aan de
dag werd gelegd. Ieder jaar tochwordthier wel
f 1000 voor de missie afgedragen terwijl in deze
dagen door een enkel woord van de preekstoel
wel f400 voor dit doel bijeen werd gebracht.
Dames, die in zeker opzicht hun tijd wel produc
tiever hadden kunnen maken, hebben in de
laatste maanden zeer veel voor de tentoonstelling
gepresteerd. De executanten in de optocht
hebben grootendeels zelf de kosten gedragen
Alles is in groote overeenstemming geschied
en daardoor prettig van stapel geloopen. Maan
den lang is aan deze tentoonstelling gearbeid.
Groot en klein hebbed 's avonds menig iiu {je
opgec fferd om een goed missiespel in te t is-
deeren.
'k Hoop, Zeereerw. Paters, zoo besiu it s rt er
dat gij bij uw terugkeer naar Noord-B tl n'
prettige herinneringen zult meenemen aan di.
koude Noorden, maat waar men zoo warm voelt
voor de Missie. E11 'k hoop, dat ieder hier ge
sterkt moge worden in zijn liefde voor het
missie-werk, het Groote werk van Jezus Christus,
dat ook uw werk is.
Na God's zegen op deze missie-dagen tc
hebben afgesmeekt, verklaarde de Zeereerw.
Heer pastoor Hoosemans hiermede de tentoon
stelling voor geopend, waarna ieder gelegenheid
had met veie interessante inzendingen kennis
te maken.
Veel was er tc zien, veel cn velerlei, waarbij
't verduidelijkend woord van de missionarissen
een vaak niet te ontberen steun was.
We willen trachten u van een en ander een
idee tc geven, ai mogen we ons niet vleien met
de gedachte volledig tc kunnen zijn.
Op een der tafels vinden wc allerlei voor
werpen van Javaansche oorsprong. Tot welk
een hoogte de Javaantjes het Sn de kunst van
koperbewerking hebben gebracht leeren ons een
paar bekers cn doozen, die ons 0111 hun fraaie
vormen en versiering bewondering afdwingen.
Een sirihdoos met vakjes, waarin de Javaaan
de ingrediiinten voor zijn betelpruim opbergt,
ontbrak natuurlijk niet. Ja, we konden zelfs de
bekende eetbare vogelnestjes bewonderen, die,
doorKIipzwaluwen (Salangancn) uit hun speeksel
vervaardigd, Chineezen dienen tot bereiding
van soep. Verder merken we op verschillende
amuletten, die men zich om de hals hangt om
zoo voor ongelukken gespaard te blijven.
Onder hetgeen op China betrekking heeft,
treffen wc o. a. aan de kleine schoentjes, die
de Chineeschc vrouwtjes tot schoeisel moeten
dienenhuishoudelijke voorwerpen, zooals
tabaksdoozen, pijpen (o. a. de beruchte opium-
pijp, die zoo tncnig Oosterling naar 't verderf
leidde), fijn geborduurde kleedjes, kunstig vlecht
werk enz. Een duidelijk beeld krijgen wc van
de Chineeschc vervoermiddelen (draagkoets,
kruiwagen, rickshaw), die zoo zeer van onze
Hollandsche afwijken. Chineesclte afgodsbeelden
zijn eveneens rijkelijk vertegenwoordigd. Wie
nooit Chincesch geld zag, kan hier die leemte
in zijn kennis aanvullen cn verbaasd staan over
de afmetingen van geldstukken van betrekkelijk
geringe waarde. Terecht merkt de missionaris
hierbij op, dat hij zich bij het wisselen van geld,
dat in de vorm van een blokje zilver werd uit
betaald, van een kruiwagen moest bedienen om
de zware, groote munten thuis te bezorgen.
Veel valt er te zien, niet minder te leeren.
Je krijgt er werkelijk een aardige kijk op de
zeden en gewoonten, het leven en bedrijf van
schier onbekende volken in China, Abessiniü,
Perzië, op Java, enz. Welk een verscheidenheid I
Je vindt er een scheermes, waar de Chinees
zich mee scheert, een hooikist, waar hij zijn
thee in warmt, vaisch geld, dat hij zijn ge
storven verwanten mede geeft in hun graf, de
krant, waar de Katholieke Chinees uit opdiept,
wat van zijn gading is, de vierkante hoed waar
de Chineeschc priester zich 't hoofd mee dekt,
enz., enz.
Niet minder interessant is het tentoonstellings
materiaal, dat op Abessiniü betrekking heeft.
Wie zou er van zoo weinig ontwikkelde lui als
Abessiniürs, zulk keurig vlechtwerk verwachten
Weet u waarin men daar water draagt In
leeren zakken, zooals we die hier aantreffen.
Dat de missie-arbeid in die verre, vreemde
gewesten niet zonder gevaar is, toonen ons een
paar levensgroote afbeeldingen van missiona
rissen, die daar de marteldood stierven.
Iu een aangrenzend vertrek vinden wealleriei
kleedingstukken o.a. albe, superflu en toog, en
kleedj es uitgestald alles door de missie-naaikring
te den Burg en Oudeschild vervaardigd en te
midden van keurige bloemen net en overzichte
lijk gerangschikt. Allerlei borduurwerk laat
eveneens geen twijfel aan de moeite en tijd, die
door de dames-leden voor deze tentoonstelling
zijn opgeofferd.
Naar oas van officieele zijde wordt medege
deeld, waren B cn W uitgenoodigd de opening
dezer M. A. T. T. bij te wonen. De burge
meester deelde evenwel mede, te laat te den
Burg te arriveeren, om aan dat verzoek te
kunnen voldoen, terwijl de beide wethouders
berichtten, het bijwonen dezer officieele opening
niet met hun neutraliteitsbeginsel in overeen
stemming te kunnen brengen. De opening der
laatst gehouden Fancy-fair, georganiseerd ten
bate van de Ned, Herv. Kerk, werd door hen
evenmin bijgewoond.
We besluiten met de opmerking van ver
schillende zijden te hebben vernomen, dat de
tentoonstelling bij de meeste bezoekers zeer in
de smaak is gevallen, vooral omdat zij menig
maal een zoo duidelijk beeld geeft van de
levenswijze van weinig bekende volken, van
de omstandigheden, waarin zij gedwongen zijn
te verkeeren.
Vandaag is het St. Janshuis nog tot half twee
geopend.
Lichtbeelden a zond.
Maandagavond woonden vt in Hotel Texel
de eerste van dedrielichtl x ienvoorstellingen
bij, welke hier door hot r, is ccomité worden
1 georganiseerd.
i Aanvankelijk tag h i i t de bed acting zo. w