No 3958
Woensdag 14 October 1925
398,6 Jaargang
Van week tot week
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
3-10 Oct.
De 10e October is een gedenkwaardige
datum in de geschiedenis van onze stam
verwanten in Zuid-Afrika. Het is de ge
boortedag van Paul Kruger. Ea dat er dit
jaar bijzondere aandacht aan geschonken
wordt is een gevolg van het feit dat het
thans een eeuw geleden is, dat Stephanus
Johannes Paulus Kruger t6 Colesburg inde
Kaapkolonie geboren werd. In Zuid-Afrika
zelf is dit feit herdacht op grootsche w(jze,
als aljes tenminste verloopen is als bet pro
gramma aangaf. Vooral Pretoria heeft zich
opgemaakt om oom Paul te herdenken. Te
zyuer nagedachtenis is aldaar op het sta
tionsplein een groot en fraai monument
verrezen, dat thans onthuld is geworden
en ter golegenheid waarvan verschillende
plechtigheden plaats hebben gevonden
Maar niet in Zuid-Afrika alleen, vooral
ook in ons land, dat zich zoo nauw verbon
den weet met het land der Boeren, al werd
dit dan ook door de „Rooineks" 23 jaren
geleden van zijn vrijheid beroofd, heelt men
Oom Paul herdacht. De bladen hebben zijn
portret gebracht met herdenkingsartikelen
en in tal van plaatsen zijn in openbare
bijeenkomsten het leven en de daden van
de groote leider der Boeren herdacht, die
zooveel voor de bloei van Zuid-Afrika heeft
gedaan maar wiens leven op zoo tragische
wijze in ballingschap moest eindigen.
Ballingschap en onwillekeurig werpt
dat woord weer in herinnering de grootsche
daad van de jonge Nederlandsche vorstin
Koningin Wilbeimina, di6, toen de groote
Kruger als een eenzame stond Ie Lorenzo
Maiques, het oorlogsschip de „Gelderland*
zond om hem veilig naar Euiopa te bren
gen. Oom Paul was toen al haast een half
blinde, gebroken man, maar tocb droomde
h(j nog van een pelgrimstocht voor het Recht
in Europa. Hij klopte aan bij Frankrijk,
maar het duifde niet helpen. Eu k6izer
Wilhelm wilde de oude balling nie t eens
ontvangen.
Krugers taak was geëindigd en het einde
was diep tragisch. H(j beeft het overwonnen
vaderland Diet weer gezien. Maar zjjn ge
dachtenis leeft daargmds 6n hier voort in
duizenden harten.
Wat de buitenlandscbe aangelegenheden
betreft, concentreert de aandacht zich nog
in sterke mate op Locarno. Daarheen gaat
veler blik in hoopvolle verwachting, want
zoo ooit, dan is wel in de laatste dagen
gebleken, hoe zeer daar alle krachten wo'-
den ingespannen om een overeenstemming
te bereiken, waardoor de vrede in Europa
zal worden bevestigd. Vlak b(j Locaino
verheit zich 6en bergtop eu heel boven is
als een arendsnest, daar tegen aangebouwd
het klooster der Capuc(jners. De monniken
du hebbeD boven op bet dak van bun
klooster een groot electrisch lichttranspa-
rant aangebracht en avond aan avond kan
rueu toans boog tegen de hemel bet woord
„Pax" zien gloeieD. Het is de vredceroep
tot de conferentie beneden, maar ook zon
der dat vlammend schrift aan de donkere
hemel hebben de staatslieden, die te Locarno
bijeengekomen zijn. de roep van de Vrede
verstaan.
Er z(jn vele aanw^zingen, dat de confe
rentie zal slageD, dat er belaogiyke resul
taten zullen worden verkregen. Wel zyn
nog lang niet alle moeilijkheden opgelost,
wel zullen nieuwe vraagstukken zich voe
gen by de oude maar de goede wil, htt
ernstig streven om de moeilykbeGen te
overwinnen en de vraagstukken op te los
sen, is bij alle pariyen aanwezig. Daaraan
is het ook te danken, dat reeds belangrijke
vorderingen zijD gemaakt en deze doen op
hun beurt weet de hoop toenemen ea hou
den de stemmiDg opgewekt.
Meer dan 200 irawtn'en van de KoniDgin
der Aarde, ae Pers, siaan dag aan dag te
Locarno uit te zien naar belangiyke tijdin
gen, maar de coiferentie zelf is gehuld in
een sfeer »an stilzwijgen en geheimzinnig
heid,
—o-o—o—
Te B' ufbt d he:ft d-, Engelsche conser
vatieve pat tij haar congres gtOouoen en wat
vooiai oc .ii caciit h tit ^strekken, was
wei d feite entiek, waai aan bet Kao net
heeft blootgestaan. Nog nooit is een congres
der conservatieven begonnen met een zoo
krachtige oppositie tegen de regeering der
eigen party als thans het geval was. De
gedelegeerde Chappell was de woordvoerder
der ontevredenen Hy wees er o. a. op, dat
6r nooit zoo'n sterke regeeriDg is geweest
als thans. Zy kan haast doen en laten wat
ze wil, want de gezameniyke tegenstanders
zullen het nooit ten val kunnen brengen.
Zy had dus heel veel in conservatieve
geest kunnen doen, maar deed zoowat niets
Ze toonde zich baDg voor de mynwerkers,
Dam geen maatregelen tegen de werkloos
heid, zorgde niet, dat de belastingen ver
laagd en bet aantal ambtenaren ingekrom
pen werd. Kortom, Chapell was z6er onte
vreden.
Zeer uitvoerig heeft Baldwin op deze
aanval geantwoord. In een lang betoog
heeft hy opgesomd, wat de regeeriDg op
het gebied zoowel van de buitenland6Che
als binnenlandsche politiek h6eft gedaan.
Met name verdedigde hy de subsidiever-
leening aan het kolenbedrijf. Zeker, ook de
regeering had een afkeer van dergelijke
subsidies, maar z(j ging er toe over om
een groote industrieele strijd te voorkomt n,
die het land schatten gelds zou kosten en
de handel maanden, misschien zelfs jaren
achteruit zou zetten. Ojk de andere reg6e-
riogsmaatregelen werden door hem uitvoerig
verdedigd, terwyi hij tevens de belangrijke
rol uiteeDZ' tte, die EDgeland thans vervult
op het gebied der buitenlandsche politiek.
Van de conferentie te Locarno, de Mosoel-
kwestie eD meerdere urgente aangelegen
heden werden door hem besproken, maar
of hij er in geslaagd is, de oppositie in de
partij tot zwijgen te breDgen, is wel zeer
de vraag.
—o—o-o—
Over de berichten uit Marokko kunDen
we kort zijn Het groote offeusief is blijk
baar weer geëindigd. Van vredespogingen
hoort men intusecben nog niets. Wel. dat
Abd-el-Krim na de geleden DederlageD, bezig
is zijn hoofdmacht terug te trekken naar
achterwaaits gelegen bergstelliDgen. De
Fransche en Spaanscbe troepen hebben
thans contact met elkander gekregen zoodat
ze vanuit het Oosten eD Noorden verder
kunnen samenwerken.
o—o—o
In de Nationale Raad van Oostenrijk
heeft zich een incident voorgedaan, dat een
onaangenaam gevolg voor de regeering heeft
gehad. De afgevaardigde Ellenbogeo, be-
hooreDde tot de oppositie, heeft een protest
laten hooren tegen de onderdrukking der
Duitschers in Zuic-Tiroi en daarhy beefi
hij eeD felle aanval gedaan op MussoliDi
waarby hij deze een tyran noemde. De
Iialiaansche regeering hoeft dadeiyk genoeg
doening daarvoor gië sebt en de OrsteD-
ryksche regeering, die zich waarschijniyk
het brute optreden van Mussolini tegen
Korfoe beriDDerde, beeft haar leedwezen
over bet gebeurde uitgesproken. De Itali-
uaDscbe Duce was daarmee nog niet vol
daan en ten tweede male heeft de regee
ring te Weenen nu haar vercoLchuldi-
gingen aan Italië aangeboden, hoewel zi;
toeh niet verantwoordeiyk kan worden ge
steld voor wat een spreker in het parlement
z»gt. en daarvoor nog wel tot de orde ge
roepen wordt.
De Weenscbe pers is over dit optreden
van Muesoliiii alles behalve gesticht en vindt
het een aanranding van de grondweitge
vrijheden.
HET NUT.
De algemeene ledenvergadering van het
Nut, welke op Vrijdagavond 1.1. te acht uur
in hotel Texel was belegd, mocht zich,
zooals we dat bij zooveel vergaderingen
gewoon rakeD, niet in groote belangs'elling
verheugen.
Wanneer dan ook togen halfnegen de
heer Pisart als de „spiksplinternieuwe" voor
zitter de besprekingen met een hartelijk
woord van welkom opent, kan hij niet
nalaten tevens zijn misnoegen over de be
droevend slechte opkomst te kennen te
geven. Zeker getuigt deze slecht bezochte
byeenkomst niet van groote belangstelling
f 0.75 PER BUS VAN 1 POND.
O .42i 1/2 POND.
0.13
voor het winterprogram, dat deze avond
juist opgesteld, of althans besproken zal
worden.
Het lezen der notulen neemt ditmaal
een klein half uurtje in beslag, wat de
lezers niet zal verwonderen, als zy weten,
dat de vlijtige secretaris niet minder dan
anderhalf dozijn pagina's folio-papier vol
schreef. Terecht mocht de heer Gude dan
ook een extra pluimpje van de voorzitter
in ontvangst nemen.
De commissie, bestaande uit de heeren
Tiessen en v. d. MeuleD, belast geweest met
de controle van „rekening en verantwoor
ding Algemeene Bewaarschool" adviseert
deze goed te keuren. Aldus geschiedt.
Uit het verslag van de penningmeester
van het Nut, de heer Jac. Roeper, blijkt, dat
de inkomsten f 525,10 en de uitgaven
f549,11 bedroegen. Dat ziet er dus niet
zoo mooi uit: eeD nadeelig saldo van
f24,01. En toch.... „houd er de moed maar
iD want het vorige jaar bedroeg het tekort
wel f34. We gaan dus de goede kant uit.
De rekeningen worden nagezien door de
heer J. C. Visser, die alles in orde bevindt,
waarom de heer Roeper dank wordt ge
bracht voor diens accuraat beheer.
Naar de heer Roeper mededeelt, hebben
zich voor de bibliotheek 54 lezers doen
inschrijven, voorwaar geen kwaad begin.
Gaarne willen de commissarissen de lezers
echter op 't hatt drukken, de boeken Detjes
te behandelen. Vorige jaren kwam het
maar al te vaak voor, dat in goede staat
afgegeven boeken geheel gehavend terug
kwamen. Dat mag niet plaatsvinden daar
dan de bibliotheek geen stand zou kunnen
houden. VoortaaD zullen geen boeken meer
worden afgegeven aan ben, die wegens ge
brek aan verantwoordelijkheidsgevoel reeds
twee roode strepen op hun bewijs van lid
maatschap moesten zien aangebracht. Wel
stellen enkele leden voor te bepalen, dat
kinderen beneden 16 jaar geen boeken in
ontvangst mogen Demen, maar die maat
regel lijkt de meesten toch al te kras.
Ter vervanging wan de heer C. Bakker
wordt met algemeene stemmen de heer
C. Krijnen tot bibliotheekcommissaris be
noemd: deze verklaart de benoeming te
zullen aanvaarden.
Vervolgens wordt het winterprorrr n
voor tie Nuts-avondeu opgesteld Als e. r, e
spree! der zal opf reden mej. Menagé Ci al i
iNieuwe Niedorpi met het bekende d k
van Herman Heyermans „Eva Bonheur,"
terwyi als eerste Nutsavond is vastgesteld
de 24e November. We twyfelen er niet
aan, of dat belooft een genotvolle avond te
worden. Trad deze begaafde declamatrice
in het vorige seizoen niet met succes op,
toen zij voor ons „Rika van de Dominee"
en „De Dienstknecht in 'thuis" vertolkte?
Verder zullen worden aangeschreven Ds.
van Giessen en de Gebr. Overtoom, cellisten
te Schagen. Ds. Gies3en is voor 't Nut
geen onbekende, daar hy hier reeds een
paar stukken voordroeg, „Telma*, van
Marie Corelli, en „Praten en Lasteren.
Aangaande de data, waarop de Nutsavon-
den zullen worden georganiseerd wordt be
sloten dat in December geen lezing zal
plaatsvinden. De eerste Nutsavond valt op
24 November, de overige drie resp. in het
begin van Januari, Februari en Maart.
Pogingen zullen worden aangewend om
„Helder's Dubbel Mannenkwartet" (Dir.
A. J. Leeuwens) hier te doen optredeD.
Mocht het bestuur daarin slagen, dan zal
om de hooge kosten, die zoo'n avond met
zich brengt, bij uitzondering een programma
van 25 cent verplicht moeten worden ge
steld.
Bij de rondvraag oppert de heer Gude
het plan op voorbeeld van de Sportvereeni-
ging een verloting te organiseeren om zoo
de berooide Nutskas eenigermate te ver
sterken. De vergadering voelt daar wel wat
voor, al zou men met een fancy-fair ook
al aardig de penningmeester uit de dubbel
tjes-nood kunnen helpen. Definitieve be
sluiten worden evenwel nog niet genomeD.
In de doofpot gaat echter het voorstel
zeker wel niet. Op een volgende byeeD-
korost hooren we daar wel meer van.
De heer Pisart wil de leden, die een
Nutslezing bywonen, verzoeken zich in de
zaal van hoed cn mantel te willen ontdoen
(dat is gezelliger) en dringt er op aan tydeDs
de voordracht en ook gedurende de pauze
het rooken te willen laten, vooral in het
belang van hen, die, eenigszins asthma-
tiscb, genoodzaakt zijn zich het genoegen
van het bywonen van een Nutsavond te
ontzeggen.
Daarna wordt te kwart over tien de ver
gadering onder dank voor de aaDgename
besprekingen en met de v rnsch, dat een
volgende maal meerderen .ich gedrongen
mogen gevoelen de Nu is- 'ergadering bij
te wonen, door de voorz«b ,r gesloten.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 et per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van t-5 regels: 50 ct. Iedere regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berokond.
BIJ abonnement lagere regel prijs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
0—0—0—
IS THANS DE PRIJS VAN 1 KILO-BUS
BLOOKER'S DAALDERS CACAO.
1 ONS.
WETSHSCS'AP
ORGANISATIE.