V Mijnhardt's Tabletten No 3968 Woensdag 18 November 1925 39ste Jaargang Van week tot week Saamhoorigheid. Texelsche Berichten ABONNEMENTEN: UITGAVE;N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL ADVERTENTIËN: TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11 Als dat wiel ooit breekt, wat zullen de brokken dan vliegen zyn. YaMe&eik» voor rookei's TEXELSCHE COURANT DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden. Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden. Losse nummers: 3 ct DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN Van 1-5 regels: 50 ct. lodoro recol moor: 10 ct. Dozolfdo advortontle 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond. BIJ abonnement lagere rogelprljs. ADVERTENTIËN MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN 4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN Er is deze maand in Vlaardingen een zeer bizonder ongeluk gebeurd, dat de aandacht heeft gevestigd op de groote, verwoestende uitwerking van een natuurkracht, wier bestaan ons overigens vrijwel onbekend is. In een transformatorhuis draaide een groot, zwaar vliegwiel. Dit nu is niets bizondersop Texel draaien deze ook dagelijks in de maalderijen, de electrische centrale en bij de watergemalen. Zoo'n draaiend vliegwiel heeft niets angst wekkends en voor het oog is het eenig waar neembare verschil dat men bij een stilstaand vliegwiel de spaken kan zien, bij een draaiend niet. Door een nog niet opgehelderde oorzaak brak dat draaiende vliegwiel en een stuk van bijkans een ton zwaarte werd, door het dak van het transformatorhuis, de lucht in geslin gerd, beschreef een wijde boog van 'n kleine kilometer, brak door het dak van een Vlaar- dingsche fabriek, sloeg een gat in de muur en wroette zich toen, als een kanonskogel, diep in de grond. Een tweede stuk vloog bijkans loodrecht omhoog, viel op een naast het transformatorhuis liggende lichter en bracht deze tot zinken, uat bij dit ongeluk geen menschenlevens vielen te betreuren, was louter toeval. Het gebeurde met dit vliegwiel bevat een leerzame les, wanneer wij deze in figuurlijke zin op het maatschappelijk leven toepassen. Zooals de ijzerdeeltjes van het vliegwiel bij een gehouden worden door de samenhang die er tusschen hen bestaat, zoo wordt ook ons maatschappelijk leven binnen zijn banen gehou den door ons menschelijk gevoel van saamhoo righeid. Het spreekt vanzelf dat alle vergelij kingen maar tot op zekere hoogte opgaan, en zoo is de saamhoorigheid in ons maatschappe lijk leven ook niet de starre cohaesie der ijzer deeltjes dat heeft ons de pas ontstane parle mentaire crisis kunnen leeren. Maar toch voelen wij menschen ons, zij het dan misschien ten deele onbewust, allen leden van een groote menschengemeenschap. Geen Nederlander, hij moge heivormd of katholiek, Texelaar of Lim burger zijn, zal er in alle ernst aan denken zijn staatsburgerplichten en zijn algemeen mensche- lijke plichten te verwaarloozen, al zal daarnaast het politieke en godsdienstige meeningsverschil zijn plaa's blijven opeischen. Maar in dat vliegwiel was één plekje waar de samenhang verbroken was. Een klein giet- blaasje, een nauwelijks zichtbaar scheurtje was de oorzaak dat, bij toenemende omtreksnelheid de middelpuntvliedende kracht grooter werd dan de samenhang der ijzerdeeltjes. Een schrik kelijke vernieling was er het gevolg van. Het maatschappelijk gebeuren voltrekt zich in eindelooze wentelingen. Nu eens draait her wiel sneller, dan weer vertraagt het zijn gang. En het is zelfs zeer wel denkbaar, dat machine en vliegwiel eens uitgeloopen zullen zijn, en door anderen moeten worden vervangen. Dan laat men het wiel rustig uitloopen tot het stilstaat en zijn taak door een anderen misschien beter drijfwerk wordt overgenomen. Dit alles is geenszins ondenkbaar. Maar wanneer bij toenemende snelheid van het maatschappelijk gebeuren er zwakke plekken aan het licht komen, waardoor het ons allen verbindende gevoel van saamhoorigheid door minder-waardige gevoelens gebroken wordt, dan is de ellende niet te overzien. Een marinespreekwoord zegt: Als dat eitje breekt, wat zal het stinken 1 Wij zouden willen zeggenmocht dat wentelende wiel breken, wat zullen de brokken vliegen 1 't Is niet te hopen, dat het ooit gebeurt. 7-14 Nov. De politieke crisis. Dat is wel bet groot6 onderworp van de dag. Het onder werp, dat in de laatste dagen reeds zooveel penDen in beweg'ng heelt gebracht en in de politieke kringen zoo bui'eegowoon veel beroeriDg beeft gewekt ZeldeD is er in ons land dan ook een zoo ingewikkelde en tevens een zoo zonderlinge politieke crisis geweest als deze. Zij beeft allerlei interessante vragen naar voren gebracht en tot de meest uiteènloopende veronderstellingen aanlei ding gegeven. Hebben de katholieke mi nisters enkel maar in een booze bui ge bandeid Wisten de christ. bistoriscben niet wat do gevolgen zouden zyn van hun stemmen voor de motie-Kersten? Was er aan een blijkbaar voor v katholieken zoo buit60K6Woou belangryke en tevens voor de coalitie zoo uiterst gevaarlijke kwestie, geea voldoende aandacht geschonken bjj de Kabinetsvorming Is dat wel gebeurd, Zenuw 75 Hoofdpijn 60 Maag 75 ct. Laxeer 60 ct. Staal- 90 ct. Rheumatiek- 75 "ct. Keelpijn- 60 ct. Hoest 60 Kiespijn 60 ct. Griep Influenza 75 ct Nier«fc Blaas 1 gld. Galsteen 1.50 Wormtabl. 80 ct. Bloedzuiverende 75 ct. Eetlustopwekkende 75 ct. Koorts 60 Verkoudheids 60 ct. Pijnstillende 75 ct. Elke verpakking voorzien van naam Mijnhardt Verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten doch is mm, (oen geen bindende afspraak mogelijk was, toch maar met elkaar in zee gegaan op boop vaD zeger. Waarom beeft de minister van buiteulandacbe zakeD, wie de zaak in de alleieerste plaats aaDging als behoorende tot zyn begrooting, niet de por tefeuillekwestie gesteld Het feit blijft bestaan, dat de coalitie in "Cherven gevallen en bet Kabinet uiteen- gescheurd is. En de belangrijkste vraag van allo blijft thans wel, wat er nu verder zal gebeurgo. Die vraag is van verschil lende kanten gesteld in de laatste dagen en op bet antwoord wordt in spanning ge wacht. Men beeft allerlei veronderstellin gen kunnen opvangen, allerlei mogelijkhe den hooren verkondigen, maar de zaak is zoo ingewikkeld en verward, dat er op dit oogenbiik Dog niets met eem'ge zekerheid valt te veronderstellen. De crisis kan inmiddels weer een beele stagnatie beteekenen voor de geregelde par lementaire werkraambedon. Bijna al bet begroo'.ingswerk moet nog gedaan worden en bet dreigt al weer net te gaan als dik wijls in de laatste jaren het geval was, Dl. dat de Kamers met baar werk b|j lange na oiet op tijd gereed komen. Voorshands 6Cbter is nog van meer betec- kenis, hoe de crisis zich verder zal ortwik- keleu en welke gevolgen zij voor de poli tieke cons'ellatie in ons land zal hebben. 0-0-0— In DuitschlaDd gaat men een be langrijke week tegemoet. Ds Duitscbe regeerir g heeft dezer dagen de joDgste nota vau de gezantenraad beantwooid en Main- dagzulleD de ambassadeurssameckomen om bet antwoord op deze Duitscbe nota vaat te stellen. Te Berlijn, waar men nogal op- timistiscb gestemd is, verwacht men, dat dit antwoord bevredigend zal zijD. Het zal de dtfiuitieve toezeggiDg van de ontruiming der Keulsehe zöie bevatten met de datum der ontruiming en tevens za'l het vergezeld gaan van een nota der westelijke mogood- hrden, betreffende een verzachting van het egime in bet Rijnland en het Saargebied De berichten uit Londen en Parils gev6D grond voor deze verwachting, 't HaDgt er nu maar van af, boe hooggespannen de wenscben en verwachtiDg.'n der Düitscbers ■•ijn. Eükele FranBcbe bladen manen ben reeds tot voorzichtigheid aaD. Voor de ver wachting b v., dat de militaire bezetting van bet Duitscbe gebied sterk verminderd r.l worden, bestaai geen goede grond. Ea evenmin moet men er te Berlijn op rekenen dat een toezegging zal worden gedaaD tot verkorting van de termijnen voor de ont ruiming van het bezette gebied. Intusschen schijnt er kans te zijn, dat de R jksdag nog in de gelegenheid gesteld wordt omtrent het verdrag van Locarno een beslissing te nemen. De Rijksdag toch is tegen 20 dezer bijeengeroepen. Allereerst zal dan aan de orde komen bet tusschen Dt'.it cbland en I'al gesloteu baDdtlsver drag en vervolgens bet verirag van Locarno Verwacht wordt, dat de behandeling daar- v n Maandag 23 dezer een aanvatg zal Gcmen. Of bet dan zal worden afgebaDdeld >t naar een commissie verwezen, zal wel afiangen van de politieke situatie van het oogenbiik. VaD de zijde der Duitsch nationalm, valt to'DOgtoe zoo goed als geen toenadering te Oi merken. Zij blijven dreigen met tegen te zulleD stemmen en bewaren tevens, dat 70 ir de aanneming van bet verdrag van L carno een 2/s meerderheid vereiscbt wordt. Dit laansio wordt, echter door de re eeringspers bestredeD. IttU '-cben is het beel i ocd denkbaar dat de na.iunaien tenslotte no0 zuden bijdragen Zij weten beel goed, dat de openbare mec- niog steeds scherper iu verzet komt tegen bun politipk e'n bet feit, dat ni mand minder dan Hindenburg hun politiek op scherpe wQze veroordeeld heeit en Dog wel in een openbare redevoering, waarbij by de Duitsch nationalen vergelijkt bij een olifant in de porceleinkast, heeft zeker ook wel iets te oeteekenen. Als de toezeggingen van de westelijke mogendheden nu maar een beetje mogen meevallen wie weet 0 0—0 In Frankryk waren in de afgeloopen week nog steeds de flaancieele plaDnen van Paiolevé aan de orde. Men weet, dat ze io de commissie voor financieels aange legenheden zeer slecht ontvangen z.yn. Het gevolg is geweest, dat er tusschen de commissie en PaiDlevë eenige dagen lang onderhandeld is om een compromis te vindeD, dat alle partyen van het cartel en ook de socialisten bevredigen kon. Ten slotte is men bet onderliDg eD ook mei Painlevé eens geworden en naar luid der berichten is de minister tbans van een voldoencte meerdetheid in de Kamer ver zekerd. Intusschen, ook al neemt de Kamer de voorstellen aan, dan is ook de Senaat er nog. En do rechtsche pers voorspelt, dat Painlevé daar voor zijn voorstellen geen meerderheid zal vinden. Dal moet nog worden afgewacht. —o—o—o— Te Londen maakt men uitgebreide toebereidselen om de oDderteekening van bet verdrag van Locarno op 1 December tot een luisterryke gebeurtenis te makon. De Koning zal de onderte6kenaars een schitterend baDket aanbieden, een zooals men er Dog zelden te Londen gehad heeft en waarbij o.a. het gou-ien eetservies op tafel zal verschijnen Alle booge personages uit de betrokken landen zuilen van de partij zyn, behalve... Mussolini. TJ it Rome toch wordt gemeld, dat Mussolini er van beeft afgezien om zelf naar Londen te gaan om het verdrag te onderteekenen. Scialoy i zal in zijn plaats gaaD, teekenen en van de goudeD schalen eten. De reden, dat de dic tator niet zelf gaat, houdt verband met de binnenlaDdscbe toestand en misschien ook wel hiermee, dat Musiolini zich nergens beter veilig acht, dan in zyn paleis te Rome, onder de bescherming van zyn garde. Omtrent de toestand in Italië valt weinig met zekerheid te zeggeD, omdat er een strenge censuur op de pers wordt toege past. Wel hebben er Da bet mislukte complot tegen bet leven van Mussolini tal van arrestaties plaats gebad eD sprekeu de beriebten van een uitgebreide samen zwering. met het doel de fascistische re geering omver te werpen. —o—o—o— In Spanje is iets dergelijks aan de band ais iD Italië. Men beeft, te Madrid een complot ontdekt, dat ten doel had Primo de Rivera uit de weg te ruimen en het directorium omver te werpen. Er hebben op uitgebreide EjCbaal arrestaties plaats gehad van oud-parlementsieden en ook van generaals en andere actieve en gepensio neerde officieren, alsmede onderofficieren. De bedoeling was, zich met wapengeweld van de regeerirg meester te maken en de republiek uit te roepen, doch het plan weid door eenige soldaten verraden. o—o—o— Ernstige berichten komen er weer uit China. Do binoenlardscbe oorlog ecbynt weer van voren af aan te zullen begiuceD. De hoofdpersoon scbynt thans wel generaal Fench te z^d, die men verdenkt een staats greep in de zin te hebben met hulp van de bolsjewiki. De beriebten zyn echter als altyd zeer verward eD bet valt dan ook niet met zekerheid te zeggen, of Fencb dan wel Tsjangtsolin te Peking baas is Dat men voor ernstige gebeurtenissen staat, blijkt wei uit bet beslu t vac de JipaDscbe regeering om een vloot van snelle kruisers naar de Chineesche wateren te zenden. Beriohten uit Tientsin maken melding van de ellendige toestanden, di6 in het binnenland vaD China heerscben tengevolge van dat optreden der militairen. Overal in Cbica gaat de bevo;kiDg gebukt onder de lyranue der miütauisten, die bet land afloopen om de jonge mannen by het leger in te ïyven. De beter gegoeden vluchten naar de kust om veiligheid te zoeken in de verdragsbaveDs. De toestand is van die aard, dat men voorspelt, dat China voor een sociale revolutie staat, waarby alles wat op dit gebied in Europa en Rusland is vertoond, slechts kinderspel zal Over Mulo en Handenarbeid. Het was ongetwijfeld een gelukkige gedachte van ons Gemeentebestuur door het organisceren cener lezing meer bekendheid te geven aan het doel en wezen onzer school voor meer uitge breid Lager Onderwijs, en aan de groote bc- teekenis, welke het vak handenarbeid voor de volksontwikkeling heeft. Vrijdagavond 1.1. werd met dit doel in hotel Texel een vergadering belegd, waarin de Wel- cdelgcstr. heer Dun, Inspecteur van het L.O. het woord voerde over de school voor M.U.L.O. in het algemeen en over die op Texel in het bij zonder, en de heer van Goethein, hoofd eener school voor L,0. te Amsterdam, over „Handen arbeid op de school en in 't gezin." Een geheel gevulde zaal wachtte beide sprekers zoodat in dit opzicht althans de moeite welke de overheid zich voor deze avond gaf, wel beloond werd. Onder de talrijke aanwezigen merkten wc, behalve het Dagelijksch Bestuur onzer ge-,, meente en de heeren Dun en van Goethem, eenige raadsleden op. terwijl het onderwijzend personeel, op Texel werkzaam, flink vertegen woordigd was. De heer Stevenson, leider van de cursus voor handenarbeid te Helder, was mede aanwezig teneinde belanghebbenden ge legenheid te geven met de resultaten van onder richt in handenarbeid, zooals hij die in Helder mocht bereiken, nader bekend te maken. Verder noemen wc de leden van Den Burg's Gemengd Koor, dat, onder leiding van de heer Groenowold, ter afwisseling eenige nummertjes ten beste zou geven. Tegen acht uur opent de voorzitter, de heer Burgemeester W. B. Oort, de vergadering met deze woorden Geachte Dames en Heeren Mag ik u allen welkom hccten. U zijt heden de gast van het Gemeentebestuur. Ikmeen.dat dit de eerste keer is, dat fiet Gemeentebestuur zoo iets doet, althans in de laatste jaren. We hebben daarom gemeend, onze gastvrij heid niet tot den Burg te mogen beperken, maar ook de andere dorpen daarvan te moeten laten genieten. Toch zou men daar weinig aan heb ben, als wij niet iets bijzonders konden bieden. De heeren Dun en van Goethem hebben we bereid gevonden als spreker op te treden, terwijl we ons eveneens van de medewerking van Gemengd Koor hebben mogen verzekeren. Spreker besluit met in korte trekken uiteen te zetten, wat het program voor deze avond bevat en verzoekt daarna de heer Gjoenewold een paar nummers ten beste te willen geven. Het koor, dat zich op het tooneel opstelt, vangt dan aan met het bekende „Herders Zon dagslied" van C. Kreutzer, waarmee het reeds eerder zooveel succes oogstte en dat ook nu weer een luid applaus verwerft. Nadat nog Franz Abt's „Avondlied" op verdienstelijke wijze ten gehoore is gebracht, vangt de heer Inspec teur zijn rede aan. We willen trachten haar beknopt weer te geven, zonder aan de duidelijkheid te kort te doen Mijnheer de Voorzitter, geachte vergadering. 't Is mij een behoefte een woord van bij zondere waardeering te wijden aan het Gemeen tebestuur van Texel, waarmee het mij steeds een genoegen is te mogen samenwerken. Vooral nu ook de nieuwe burgemeester blijk heeft gegeven, dat de onderwijsbelangen waarbij wij allen betrokken zijn ook hem ter harte gaan. Deze avond is daar het bewijs van. Ik hoop, dat u een goede avond moogt hebben. Al klinkt mijn stem dan niet zoo melodieus als die van de zangers (en zangeressen), al zal ik geen minneklacht uiten als zij zooeven in hun lied, toch hoop ik u iets belangrijks mee te deelen. We zijn vanavond bijeen om groote belangen te bespreken en daarom verheugt het mij zoo, dat behalve vele onderwijzers(-essen) ook tal van ouders zich geroepen voelden deze ver gadering bij te wonen. Trouwens, de onder vinding heeft geleerd, dat 't onderwijs altijd op belangstelling mag rekenen, wat ons niet vreemd voorkomt. Hocvelen zijn niet direct of indirect

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1925 | | pagina 1