1
t
No 3986
Woensdag 27 Januari 1926
39ste Jaargang
Rechtsvragen.
Paard en Motor.
Van week tot week
TexeSsche Berichten
r*
1
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
Ad
16—23 Jan.
DOOI-
KSCG'UE
DEN BURG: 50 cL por drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
I
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal goplaatst wordt 3 maal berokond.
Bij abonnemont lagere regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
viseurs Mr. M. V. POLAK, advocaat
en Mr. A. K. VINK, advocaat
en procureur.
Kanaalweg 7 HELDER.
Rechtskundige vragen, door een abonnó
onder teekend en onder 't motto „Recht"
aan ons bureau (Parkstraat) ingezonden,
worden kosteloos beantwoord.
50
We behceven maar weinig jaren in de gc-
iO schiedenis terug te gaan om te komen aan het
'5 tijdperk, waarin de stalhouder in 's menschen
r. I leven een niet onbelangrijke rol vervulde Geen
n gebeurtenis van beteekenis of er kwamen wel-
haast een koetsier, paard en rijtuigje af te pas.
Kwam een ziekte ons plagen of werd gezins-
3 uitbreiding verwacht de dokter arriveerde
5 per rijtuig om de noodige hulp te vcrleenen.
Moest een kleine wereldburger ter doop worden
gehouden een rijtuigje bracht de familie naar
't bedehuis, waar de ceremoniën werden ver
richt. Wie in 't huwelijksbootje dacht te stappen
maakte de rijtuigverhuurder deelgenoot van zijn
plannen en 't was alweer het rijtuig, dat hem
ten dienste stond. Vooral onder dezeomstan-
digheden werd aan 't populaire vehikel dubbele
j aandacht gewijd. De welstand toch van het
I huwende paar werd voor een goed deel afge-
meten naar de min of minder bevallige paarde-
pootcn en wielspaken, de glans van de lak, het
al of niet aanwezig zijn van gummibanden, de
kleedij van de koetsier, en wat voor dergelijke
I critielc meer in aanmerking kwam. Tenslotte
I was 't de laatste rit in 't leven waarbij van de
dienst van't paard weer gebruik werd gemaakt.
Hoe arm ook, éénmaal reed ieder met paard en
I rijtuig.
Deze dagen - 't glorietijdperk van de stalhou
der - liggen niet zoo ver achter ons, maar groot is
niettemin de verandering, die 't verkeerswezen
in luttele jaren tijds heeft ondergaan. Wc
spreken hier natuurlijk in't algemeen, maar ook
in onze onmiddellijke omgeving vinden we ruim
schoots gelegenheid bovenstaande waarheid te
zien bevestigd. Ook op Texel's bodem verkrijgt
de auto meer en meer burgerrecht. Een goed
geregelde autobusdienst onderhoudt 't verkeer
van het eilandcentrnm met de haven, terwijl
de dorpen de Waal, Oosterend en de Cocksdorp
eveneens van den Burg uit gemakkelijk per
„bus" te bereiken zijn. De Koog verkeert op
't oogenblik uit dit oogpunt beschouwd
in een minder benijdenswaardige positie en
wacht op 't zomerseizoen, wanneer ten behoeve
van de badgastenbevolking een autobusdienst
op de badplaats wordt ingelegd en zoo de
Koogenaren uit hun betrekkelijk isolement
verlost.
De Texelsche aesculaap oftewel dokter be
dien t zich van een auto bij het bezoeken zijner
verre patiënten, terwijl een huwelijksrit naar't
stadhuis, per auto ondernomen, voor ons geen
zeldzaamheid meer is. Alleen wanneer de
reize naar de doodenakker is gericht is het
paard nog goed genoeg en weet de stalhouder
zich van onze klandizie verzekerd. Maar voor
zoo lang als het duurt althans. In de groote
steden dreigt ook hierbij de stalhouder in het
vergeetboek, het paard minder intrek te raken
en neemt het aantal begrafenissen per lijkenauto
gaandeweg toe. Deftige begrafenisondernemers
spreken daar van „autotransport voor over
ledenen" en voelen zich wel bij de moderni
seering van hun bedrijf.
Zoo verbleekt alras 's stalhouders roem. Dan
verdwijnt hier, dan daar een bord met het
opschrift „Stalhouderij" om door een ander
met 't fraaie „Garage" te worden vervangen.
En waar „in beter dagen" paardenhoeven, on
geduldig trappelend, de stalsteenen schraapten,
staan nu blinkende limousines met voorname
lijn. Weeë stallucht heeft er voor scherpe,
doordringende benzinegeur plaatsgemaakt.
De „havermotor" is nog niet afgedaan. Daar
gaat nog wel eenige tijd mee heen, hoewel we
ons moeilijk vertrouwd kunnen maken met de
idee, dat eenmaal de benzinemotor zijn vier
voetige tegenstander er geheel zal hebben uit
gewerkt. Op transport- en landbouwgebied
heeft de motor evenwel belangrijke successen
mogen behalen, waarvan we er enkele in een
volgend artikel nader aan een bespreking zullen
onderwerpen. We zullen daarbij onze gegevens
deels aan binnen- en buitenlandsche tijdschrif
ten, deels aan de ervaring in onze omgeving
ontleenen, opdat we de kwestie „paard of
motor?" in het juiste licht zullen zien. Voor
welwillende opmerkingen dienaangaande, in het
bijzonder met betrekking tot Texelsche toe
standen, houden wc ons steeds aanbevolen.
De Kabinetscrisis op haar eind?
Ook Dr. de Visser is er Diet in geslaagd
aan de hem door de Koningin verstrekte
opdracht te voldoen. Daarmee was meteen
gedemonstreerd, dat het vernieuwen van
een samenwerking der rechtsche partyen,
en herstel der ooalitie, onmogelijk is geble
ken. Dr. de Visser heeft nog, toen hem dat
gebleken was, een poging ondernomen, om
een zakenkabinet uit de rechterzijde samen
te stelleD, maar ook dat is niet mogelijk
gebleken. Rechts is niet meer tot regeeren
in staat gebleken.
Do Konicgin he6ft thans Mr. J L:tnburg
aangezocht als Kabinetsformateur op te
treden. En zijo opdracht betreft een txTa
parlementair Kabinot. Mr. Limburg is een
man van erkende groote bekwaamheden,
vooral op juridissh en wetgevend gebied.
Hij beboort tot do vrijtinnig democra'ische
partij maar was altyo uHerst gematigd id
zijn optreden. Hjj heeft zitting gehad in de
Kamor en in belangrijke commissies en
st3at bij alle partijen uistekend aange
schreven. Dat zijn belangrijke factoren en
als by met slaagt wie zal het dan kunnen
Engeland De liberale partij in 't nauw.
Wy hebben reeds eerder nreldiDg gemaakt
van de moeiiykbeden, waarin do liberale
partij in Engeland op dit oogenbük verkeert
Het is vooral do groep van jongereD, onder
leiding van Kenwortby, die (eg6n de poli
tiek vhd Lloyd George in verzet is gekomen.
Men kan deze groep het meer vooruitstre
vend deel der liberalen noemen misschien
wel de vryzinnig democraten in de dop
en ze stuurt iD de laatste tijd doelbewust
.^an op een samenwerking met deLibour-
party tegen de conservatieven.
L'oyl George wil echter van een derge
lijke samenwerking ofarbeidsgtmeerschap
niets weten. Hy heeft Woensdag te Caroa-
von in een redevoering daarvan nog op
icherpe wijze do6n biykan Geen same wer
king met de arbeiderspartij, wil by, doch
het versterken der eigeD gelederen door
propagaDdeering van de Liberale beginae-
aelea. Lie oppositie iaat zich echter niet
uit het veld slaan en Kenwoitby beeft al
dadelijk verklaard, dat alles moet worden
gedaan, om aan bet eoossrvatieve bewind
een eiode te maken en dat daarom samen
werking met Labour noodzakeiyk is. En
dreigend vobgde htj er aau toe, dat als zekere
leid&rs dit plan in de weg mochten staan
maatregelen zullen vorden getroflen om ze
uit de weg te krygen Het laat zich dus
aai zien, dat in de boezem van de liberale
prrtij iD Engeland een ernstige en voor de
party zelf gevaariyke stryd staat te oat-
öranden.
België en 't Verdrag van Locarno.
In de B.lgische Kamer is het verdrag
van Locarno aan de orde geweest. Er werd
een vry lang debat over gevorrd, dat echter
zoo goed als geen nieuws bracht en waar
voor biyketis het groot aantal leegs zetels
ij de Kamer zelf ook al bee! wetmg b> -
langstelling bestond. Van socialistische zijde
werd er nogal wat critiek geoefend, maar
men verklaarde tevens r,iet te zullen t gen-
stemmen. Minister Vandervelde verdedigde
het verdrag en de Kamer ram de desbe
treffende wetsontwerpen dan ook met een
groote meerderheid vaD 124 tegen 4 stem-
urn en 4 onthoudingen, aaD.
De Fransche schatkist.
In Frankrijk zal de nieuwe week staar»
in het leek6n van de fi anc ëele kwestie,
want in Kamer en Senaat zal over de irgc-
dreode plannen tot herstel der ft »atic
moeteD worden beslist. De commissie beeft
m de laatste dagen nog met verschillende
Kamerleden de rnogeiykbeid van een ver-
oeiirg bespoten. Daarby verklaarde
B tanu Diet onverzettelijk te zuilen zijn, als
men te r6geermg voorstelde ten belasting
te beffen, die oDmiadeüyk de or misbare
n komsten zou verschaffen w-'ke van da
r elastiLg op de re alitgen worden ver-
wacot Overee-. etenmrng e tcb er nog niet
»trkr< gen.
'i; Duitsche Kabinet compleet.
Dr Luther heeft bet nieuwe Duitsche
Rliks»aü.net eiucelyk byeet g.kregen. Het
heeft nog wat voeten io de aarde gehad
om het nieuwe ministerie te completeeren
omlat er voorde portefeu'le van landbouw
en voedselvoorzieningen geen liefhebber
was te vinden onder de leidende personen
van het Cmtrum, waaraau deze portefeuille
was toegewezen. Tenslotte is Luther daar
echter ook mee klaargekomen.
De Dieuwe ministers zyn beëedigd en
hebben al een paar keeren vergaderd om
enkele zaken te regelen en de regeerings-
verklaring op te stellen. DiDsdag zal de
regeeringsvetklaring iD de Rijksdag worden
voorgelezen en dan kan de oppositie aan
de slag gaan.
Rusland: Tweedracht onder de
Communisten.
Berichten in de laatste tijd uit Sovjet-
Rusland ontvangen, vestigen de indruk,
dat zich tn de communistische party be-
langryke gebeurtenissen afspelen. E-n
ernstig meeDiogsverschil is aan de dag
getreden en sedert bet onlangs gehouden
comraunistisohe congres gaandeweg zoo
danig verecherpr, dat W6lhaaat van een
col liet kan worden geeproken. D.tar het
zich laat aanzien, dat dit verdere gevoigtn
na zich zal sleepen, ook wat de buiten-
laodsche politiek der Sovjetregeering be
treft, willen we, zij het ook heel bekoopt,
hier de voornaamste feiten van de laatste
ty»l releveeren
Na de dood van Lenin ecbeen aanvankelijk
Trotski de paogewezen peisoou om „de
groote leider* op te volgen. Trotski stond
aan het hoofd van hetroode leger en bezat
het vertrouwen zijner oifioiereD. Maar
Trotski had ook zyu tegenstanders dezen
wisten hem op zij te dringeD en hem te
noodzakeD „ziek" te worden. En de troijka,
het driemanschap S alm Zinowj^f en Ke-
manef, kwam aan het hoofd van Sovjet-
Rusland. Lang ging het echter niet goed
met dit drietal. Em ernstig meeumga-
verschil over de politiek, die So»jet Rusland
moet volgen, trad aau de dag russchen
Stalm en de heide anderen.
Naast de priecipieelo stryd ontbrandde
daarbij ook de persooniyke stryd. Stalin
vond steun by Rykof, die als Lanins op-
tolgar aangewezen werd en bij de Com
munisten te Moskou, terwijl Sonovjef en
Kamenef vooinameiyk hun aanhangers
vonden in Petersburg.
Op het congres nu kwamen bei te par
tijen met eikair in hevige botsing Zipovjsf
viel S alm op heftige wyze aac en Kroeps-
k^ja, de weduwe van LQnin, en andere
personen sprongen hem by. Zij beweerdeD
dat de beginselen vao Sialiu in stryd wureD
met d e vaD Lenin. Maar Stalin had ook
zyn aanhangers georganiseerd en hot kwam
h t cocgtes tot btfiige tooneeb-D Sta
lin zegevierde, want toen het opstemmeD
aankwam, werdou aile voorstellen van Zmo-
j f met een overgrooio meerderheid vaD
stemmen verworpen Aan Zmovj-fa macht
n invk ei was met oen slag een einde
maast en S alm werd onbetwistbaar heer
van Rjslaud. H:j zal de tot nog toe ge-
«oerde politiek voortzet'eD, p.trevcn ravr
een compromis met do boe-ren en door
vergaanue concessies hun trachfeD te kr ij-
g-m tot opvoeritg der pioductie al zal dat
alles op de duur ook moeten uitloopen op
oen verloochening van het bolsjewistische
stelsel,
Maar Pdteisburg geeft de ft ijJ tegen
Moskou Dog met op. De partijen komen
voortdurend scherper tegenover elkander le
staan. Trotski en Stalm hoboen reeds de
eiech g- steld, dat Smovj-f uital zyn open
bare functies zal worde» ontslageD. Wel
tracht bei Centraal Cmrté nog bemicd&h n 1
op te treden, ma&r dat ta eerr verzoenir g
tut stand zal komen, iy kt wel haast buiter-
gesloten. Do partystnjd begint s) verder
om zch heen te grijpen en wat daarvan
voor Sj'j Ruslacd de gevolgen zullen zyn
valt nog moeilijk te voorspellen.
Nieuw Leven.
't Is met de ijspret gedaan. Vrijdag is
de dooi ingetreden, die zóó flink heeft
doorgezet, dat wel iedere gedachte aan ijs
aan kant is geschoven
om voor andere
plaats te makenGedachten aan een mil
dere tyd met meer zonnige en minder
onbehangiyk-gure, koude dageD. Januari'a
laatste kalenderblaadje nadert al dicht.
Februari, sprokkelmaand, komt zich weldra
aandieneu, een viertal weken slechts, die
de komst van de Lentemaand zullen voor
bereiden. Wanneer we de schaatsen weer
vaarwel hebben gezegd en met prikslee en
toog in een donker zolderhoekje hebben
opgeborgen, wordt al sterker 't verlangen
naar do dagen die ons brengen zullen een
algemeene opbloei in do natuur, een her
leven van plant en dierdagen, dio al
wat leeft nieuwe energie zullen toedeelon
cn tooien veld en duin en boomen met 't
betoov'rend-mooie kleed van de Lente.
We weteD, 't is nog toekomstmuziek,
waarnaar 't goed luisteren is, maar die
stellig naderen en ook op ons z'n wel
dadige invloed niet missen zal.
Toch weten we ook do winter te waar-
deeren, weten we zyn genietingen naar
waarde te schatten en in dank te aanvaar
den. Genietingen, schry ven wo, die vreugd
beteekenen voor zoovelen, maar tegelyk
armoe brengen, nypend gebrek doen bin
nensluipen in wie weet hoeveel gezinnen.
Wellicht is hy heen nu, de barre klant
met zyn grillige allures en mot hem do
winterpret in al haar variaties, de winter-
sche vermaken binnen en buiten, evenals
do schaarschto van werk in allerlei bedry-
veD die door 't winterty stagnatie on
dervonden zoodat eindelyk ook voor do
arbeider, do eelthand, beter dagen aanbreken
Ringrijderij te Oost.
Ons rest nog ecnigo regels te wyden aan
de wedstrijd, welke Vrijdag 1.1. door de
IJsclub „Oost" werd georganiseerd. Twaalf
paren Damon aan de wedstryd deel. 't IJs
was goed te noemen. Er stond evenwel
een stevige wind, waaraan misschien de
geringe belangstelling voor deze rydery is
toe te scbryven. De namen dor pryswin-
ners(-sters) en van hetgeeD zij als 't bewys
hunner kranige prestaties in ontvangst
mochten nemen volgen hier:
le prijs, bonbonbak en rookstel, mej.
Willemien Bakker cn de heer Gerrit Bak
ker; 2e prijs, gebakslel en een paar hand
beschermers, Mej. Cath. Boersen en de heer
Willem Boersen. Een en ander werd onder
een toepasseiyk woord door de voorzitter
uitgereikt.
„De Dageraad."
Dat de ysperiodo op de dienst van „de
Dageraad" zonder invloed zou blijven was
mot ilyk aan te nemen, maar zeker is't de
moeite waard eens te releveeren, dat z(j
in weerwil van strenge vorst - als
regel tweemaal daags de dierst kon waar
nemen, waar tegenover slechts twee dagen
staan in een tydsverloop van 9 etmalen,
14 en 17 Jan., dat zy slechts eenmaal voer.
Alleen de lae Jan. werd by't Horntje aan
gelegd, de andere dagen steeds teOude3child
Sinds Zaterdag IJ. gaat de zaak weer haar
oude gang.
Brand.
Maandagmorgen 11 u.brak in het perceel aan
de Hallerweg, bewoond door de farn. Mantje
- vermoedelijk door het vlamvatten van
een stofdoek, die over een stoof te drogen
was gelegd in de bovenverdieping brand
uit, die zoo spoedig om zich heen greep,
dat zij in korte tijd in vlammen opging.
Toch zag men kans meubelen en waarde
papieren uit de benedenverdieping in vei
ligheid te brengen De motorspuit, die na
eenige tijd arriveerde, had geen gemakkelijk
werk, daar de krachtige wind het blus-
schingswerk bemoeilykte. Een talrijk pu
bliek verzamelde zicb onderwyl, dat met
spanning het verloop van de brand volgde.
Verzekering dekt de schilde.
Verloting.
In velband met de verloting, door de fa.
Vlessing voor haar clientèle opengesteld,
deeit men ons mcae, dat het horloge bleef
stilstaan op 8 u. 20 min. 42 sec.
Mej. R y. Boogerd, raadde 3 u. 20 m.
40 sec. en kwam voor de keus uit ameu
blement (2 fauteuils en 4 stoelen), boe
kenkast en spiegel roet theekast in aan
merking. Zij koos 't ameublement.
Overp'aatsin
Vet ingang van 1 Febr. a.s. wordt mej.
PI t, vori''.>rid> n aan het postkantoor alhier
na ir dat te Helder overgeplaatst.