No 4014
Woensdag 5 Mei 1926
39ste Jaargang
Rechtsvragen.
Gemeenteraad
van Texel
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
Rechtskundige vragen, door een abonné
onderteekend en onder 't motto „Recht"
aan ons bureau (Parkstraat) ingezonden,
worden door onze rechtskundige mede
werkers kosteloos beantwoord.
TEXELSCHE COURANT
-
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheet Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal goplaatst wordt 3 maal berekond.
BIJ abonnement lagere regelprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
Zitting van Zaterdag 1 Mei 1926, 's namid
dags 4 uur.
Voorzitter de heer W. B. Oort, Burgemeester
Loco-secretaris de heer W. N. Kelder.
Alle leden zijn aanwezig.
Op de publieke tribune groote belangstelling
(ruim 30 personen.)
Alvorens de punten, op de agenda vermeld,
in. behandeling te nemen, zoo vangt de voor
zitter de besprekingen aan, rust op mij de
plicht de heer W. N. Kelder de vereischte eed
af te nemen, daar deze o.a. in onze vergadering
tijdelijk de functie van secretaris zal waar
nemen.
Aldus geschiedt, waarop lezing der notulen
van de vorige vergadering volgt, die na een
kleine wijziging worden gearresteerd.
1. Ingekomen stukken.
a. schrijven van mej. T. Bakker, onderwijzeres
te Twisk, houdende dat zij haar benoeming
als zoodanig aan de O.L. School te Oosterend
gaarne aanneemt. Datum van indiensttreding
was 1 Mei.
b. schrijven van de heer J. R. Prakken, arts
alhier, houdende, dat hij zijn benoeming op
tijdelijke aanstelling als schoolarts in wijk 11
gaarne aanneemt.
c. wijziging begrooting 1925 Alg. Armbestuur.
Door opname van een viertal personen klopt
de begrooting niet en stelt het bestuur eenige
wijziging voor. Een commissie, bestaande uit
de heeren de Oraaf, J. Boon en Roeper, reeds
belast geweest met het onderzoek van de pri
mitieve begrooting, zal thans op voorstel van
de voorzitter ook in deze aangelegenheid haar
licht laten schrijven.
2. Restauratie toren Ned. Heru. Kerk te
den Burg.
Waar we in ons blad <5eze kwestie reeds
meermalen min of meer uitvoerig besproken
meenen wij thans te kunnen volstaan met een
eenvoudig resumé, dat hier moge volgen en
waaraan wij zullen toevoegen, wat in dezen
verder ter tafel kwam.
Reeds de 28e Februari '25 werd door de
Raad tot verbouw van bedoelde gemeentetoren
besloten, indien tot bestrijding der kosten vol
gens de door het Rijksbureau voor monumen
tenzorg opgemaakte begrooting f 9734,14
tot zijn genoegen subsidies werden toegezegd.
B en W stelden Rijk en Provincie voor resp.
50 en 25 pet. van het totaalbedrag te willen
subsideeren, zoodat 25 pCt. voor rekening der
gemeente zou komen. Ged. Staten deelden
evenwel mede, dat de gemeente 55 pet. zou
moeten bijdragen. Rijk en Provincie zouden
resp. 30 en 15 pet. willen toezeggen.
Daar het B en W zeer onwaarschijnlijk voor
kwam, dat de Raad zulk pen aanzienlijk bedrag
zou voteeren, herhaalden zij hun verzoek.
Ged. Staten antwoordden geen termen te
kunnen vinden op hun besluit terug te komen en
grondden deze beslissing op de batige saldi,
waarmee de Patste jaren de gemeenterekening
sloot. B en W deelden daarop mede, dat deze
gunstige uitkomsten tot het verleden behooren,
evenals het bestrijden van buitengewone uit
gaven uit de gewone inkomsten en dat reeds
als vaststaande mag worden aangenomen, dat
voor dekking van verschillende uitgaven van
buitengewone aard dit jaar een bedrag van
f 40 a f 50,000 geleend zal moeten worden. Dit
bracht Ged. Staten evenwel niet tot andere
gedachten.
De restauratie van de toren zal gepaard
moeten gaan met vernieuwing van uurwerk,
klokkestoel en luidinrichting, voor welke laatste
werkzaamheden een bedrag van f 2000 be-
noodigd zal zijn, zoodat het herstellingswerk
in zijn geheel een uitgave van f 7500 vordert.
Tot zoover de voorgeschiedenis.
B en W, zoo zegt de voorzitter, verleenen in
dezen geen prae-advies, doch zullen gaarne de
meening van de Raad vernemen.
Is het wel correct, zoo vraagt daarop de
heer Keesom, dat Texel het leeuwenaandeel
moet betalen? Dient de toren niet als baken?
Hoe stellen Rijk en Provincie het aandeel in
de kosten voor de gemeente op 55 pet.?
De voorzitter antwoordt, dat het heele geval
een kwestie van appreciatie is. B en W ach
ten 55 pet. te hoog en hebben zich daarover
beklaagd. Spreker ontkent evenwel, dat de
toren een baken voor de zeeman zou zijn. De
heer A. Boon echter is met de heer Keesom
van tegenovergestelde meening.
kennismaking
Keiler een
7kten bereid)
ngsoorren
PUDDINGFABRien A. J POLAK- GRONINGEN
De heer KeesomGebeuren moet het toch
zeker, dat restaureeren
Weth. Keijser: of niet I
De heer A. Boon zou bij het kerkbestuur
willen aankloppen, maar de voorzitter betwijJ
feit of dat resultaat zal hebben.
De kerk vergaat van armoe, merkt de heer
Pisart op. Rijk en Provincie beschouwen Texel
als „'t gouden boltje", en doen of „er is",
maar nu is er schuld of we krijgen die. Ik
hoorde eens, dat de bouwvallige toren gevaar
zou kunnen opleveren voor de omgeving. Als
er op een goede dag steenen naar beneden
tuimelen, zal de gemeente de aangerichte
schade moeten betalen. De spits staat scheef....
De heer D. C. DrosDe toren van Pisa in
China staat al zoo lang scheef.
De heer de Graaf zou hoekijzers en ankers
willen aanbrengen; dat zou de toren wel niet
verfraaien, maar het gevaar in ieder geval be
perken en minder kosten meebrengen.
Opgemerkt wordt evenwel dat men op eigen
houtje niet van de voorgestelde restauratie mag
afwijken, daar men dan kans zou loopen de
subsidies te verspelen.
Op voorstel van de voorzitter wordt eindelijk
met algemeene stemmen besloten bij het Rijk
pogingen in het werk te stellen een voordeeliger
restauratieplan te doen opmaken.
3 Bespreking ouer handenarbeid en euen-
tueele toekenning uan een subsidie.
De afd. Texel van de Ned. Ver. tot Bevordering
van Handenarbeid, aldus ongeveer leidt de voor
zitter de besprekingen in, meent op financieele
steun van de gemeente aanspraak te mogen
maken, maar deze is zich dat niet bewust. Zij
begon haar lessen zondereen kostenbegrooting
te hebben opgemaakt, dus zonder te weten of
inkomsten en uitgaven elkaar zouden dekken.
Gevolg of een overschot óf schuld. En het liet
zich aanzien, dat het op schuld zou uitloopen.
Op verzoek van B en W stelde het bestuur
een kostenberekening op en toen bleek, dat de
schuld ultimo Juni '26 tot f617,81 zou zijn aan
gewassen, indien men de lessen op de oude
voet voortzette.
Vóór deze kostenberekening was geschied
diende de afdeeling Januari '26 een voorstel in
om f400 subsidie te mogen ontvangen, evenwel
zonder eenige toelichting. Later werd door
haar medegedeeld, dat de kosten van hono
rarium, reis- en verblijfkosten, verschuldigd
aan de instructeur, de heer Stevenson, juist
door lesgelden der deelnemers werden gedekt.
Aan gereedschap was aangeschaft ten bedrage
van f 337, aan materialen f61, (f 325.—zou hier
voor nog benoodigd zijn.) Hier tegenover staan
een subsidie van de afd. „Volksonderwijs",
groot f 125 en f 48, zijnde het bedrag, dat de
le maand door 13 van de 21 deelnemers(sters)
aan lesgeld werd betaald.
De leden behouden, de beschikking over de
door hen gemaakte voorwerpen, die zij door
verkoop of verloting aan de man kunnen bren
gen en zoo vervolgt spreker het gaat
niet aan, die lasten door de gemeente te doen
dragen.
B en W stellen thans voor opnieuw te be
ginnen, met schoone lei en leege kast. De
gemeente zal f 300 subsidie verleenen. De
vereeniging zal dan plm. f 317 te kort schieten,
ongeveer het bedrag, dat nog aan materialen
zal moeten worden aangeschaft. Mogelijk
echter kan hierop veel worden bezuinigd. De
subsidie wordt echter verleehd op deze voor
waarden lo. alle gereedschappen worden het
eigendom der gemeente, 2o. gewerkt wordt
volgens het plan, bij B en W ingediend, 3o.de
lessen beginnen op Woensdag 5 Mei.
De heer Jb. Boon zou de subsidie gaarne
met f 50 zien verhoogd. De deelnemers zijn
meest ambtenaren, aldus motiveert hij zijn
voorstel, en kunnen al die kosten niet dragen.
Zij hebben ook al zoo lang op afdoening van
hun schrijven moeten wachten. Dan gaat bij
hen het plezier af.
Of nu de voorzitter al opmerkt, dat het les
geld betrekkelijk laag is en het vak behalve
voor de gemeente, toch ook voor de onder
wijzers waarde heeft, de heer Boon blijft bij
zijn f 350 subsidie.
De waarde der gereedschappen is toch hoc-
ger dan f 3CO, merkt de heer de Graaf op,
waarop de voorzitter zegt, dat zij door
gebruik sterk in waaide zijn vtetm ndtrd.
Daar legt de vorige spreker zich bij ne:r.
In stemming gebracht wordt het voorstel
van de heer Jb. Boon met 7 stemmen vóór(die
van de heeren de Graaf, Epe, Pisart, Jb. Boon,
Vonk, Stoepker en Keesom) aangenomen.
4 Voorstal afdoening ouereenkomst met
P. J de Kanter in zake opmaking lig
ger der wegen.
December 1895 werd aan de heeren ingenieurs
de Kanter en Verwey opdracht verstrekt tot het
vervaardigen van ligger en schetskaart van
TexeI's wegenwet. Daarmee zou een bedrag van
f2000 gemoeid zijn, waarvan de helft voor reke
ning der gemeente en de helft voor rekening
der Provincie zou komen, als de legger ten
genoege van de laatste zou zijn voltooid. Thans
is de legger nog niet gfteed.
De oorzaak dezer vertraging is gedeeltelijk
te zoeken bij de Ged. St., die het ingezonden
ontwerp van Jan. 1904 lan. 1909 onder zich
hielden, en bij Ir. Kanter (Ir. Verwey had zich
reeds lang teruggetrokken,) die van 1909 tot
1921 weinig of niets van zich liet merken. Toen
hij tenslotte het werk inleverde, was dat zoo
verouderd, dat Ged. St. er geen genoegen mee
namen en de bescheiden als vrijwel waardeloos
beschouwden, een conclusie, waartegen lr. de
Kanter protest aanteekende.
Na mislukte pogingen om de kaarten bij te
werken, deelden Ged. Staten mede, (10 Febr.
'26), dat zij B en W in overweging gaven de nog
bij de bewerker berustende legger op te vragen
en aan een bekwaam deskundige de samen
stelling van 'n geheel nieuwe legger op te dragen.
In verband daarmee had 19 April met Ir. de
Kanter een bespreking plaats met het doel tot
overeenstemming te komen over de afkoopsom
die als de raad zich daarmee kan vereenigen
op f 1000. werd bepaald. Ir. de K. zou dan van
zijn taak ontslagen zijn en bereid alle kaarten
en bescheiden, alsmede de duplicaten, in eigen
dom der gemeente af te staan. Thans zijn nog
in zijn bezit duplicaten der schetskaarten (68
ex.) en een exemplaar kommenkaart.
Nog merken we op, dat Ged. Staten van oor
deel zijn, dat de samenstelling veel te wenschen
overliet en slechts globaal heeft plaatsgehad,
waartegen lr. de Kanter inbracht, dathijaande
opmerkingen, in de nota van wijziging vervat,
volledig gevolg heeft gegeven.
Het heele geval is voorde gemeente een strop,
voegt de voorzitter hieraan toe. Maar die komt
haar ook eenigszins toe, daar zij er niet genoeg
achter heen heeft gezeten. Zoolang we nu geen
legger hebben, waarmee Ged. Staten genoegen
nemen, draagt de Provincie niet voor de helft
in de onkosten bij. Veel beschouwingen zijn
er overigens niet aan te wijden, we mogen blij
zijn van het zaakje af te komen, we hebben
een kaart, waarop de nieuwe teekenaar kan
voortwerken.
Aangenomen overeenkomstig voorstel van
B en W.
5 Huur gedeelte Noordzee strand aan d»
Koog.
Het contract, waarbij de gemeente een ge
deelte Noordzeestrand links en rechts van het
slag te de Koog van het Rijk in huur ontvangt,
loopt met Juni af en moet worden hernieuwd.
De huurprijs bedraagt f 10 (voorheen f 5,
waarbij de gemeente verantwoordelijk is voor
beschadiging van helmbeplanting en schermen
in de buitenste duinregel ter breedte van 100 M.
De gemeente belast zich zelve met de exploi
tatie, sollicitanten werden in, ons blad reeds
opgeroepen. Aangenomen.
6. Forensenbelasting ge merite Helder
Dit punt wordt onder goedkeuring van de
raad aan de agenda toegevoegd.
Ingevolge art. 42a der Gemeentewet van
Helder werden Directeur en Bemanning der
Texelsche boot, die drie belasting-jaren meer
dan 90 dagen als werkforens in Helder verblijf
hielden, door deze gemeente in de betreffende
belasting aangeslagen.
B en W meenen, dat een dergelijke aanslag
niet in de bedoeltng van de wetgever ligt en
oordeelen voor een aanslag in de forensen
belasting te Helder geen termen aanwezig. Zij
adviseeren derhalve de raad daartegen in be-
éoep te komen.
De heer de Graaf zegt, zich bij B en W* aan
te sluiten.
Kunnen we Hclderschen, die geregeld op
Texel komen, niet aanslaan, vraagt de heer
Boon, b.v. hen, die te Helder woonachtig zijn,
maar op het Vliegkamp hun werkkring hebben?
Ik ben er evenwel niet voor, zoo gaat spreker
verder, omdat ik tegen die andere aanslag ben.
De raad gaat met het voorstel van B en W
accoord.
6. Electrificatie.
De vorige week, aldus leidt'de voorzitter dit
cnlerwerp in, is te Haarlem ten bespreking ge
houden over d slatuten van dcN.V. ,T.EM"
en eventurel ie sluiten leeniug. Dezer dagen
is in Ged. Sïaten de goedkrunng der staiuten
naar voien gebiecht. Daarna valt het leenings-
plan 'e bekijken f 3C0.000 af te lossen in 33
jaar Re- ie 4'pc'. Hierop betrekking hebben
de berekeningen liggen vooi dt Raad te inzage.
Daarbij zal blijken, dat het le jaar niets wordt
afgelost.
Op een vraag van de heer Epe, of de rente
niet op 4V, pet. kan worden bepaald, antwoordt
de voorzitter, dat de koers daarbij lager zou
zijn, b.v. 96 pet.
De heer Keesom vraagt, of bij duurzame
kabels, zooals we die zullen krijgen, de afschrij
ving niet over 50 jaar kan loopen.
Hierop laat de voorzitter volgen, dat de Ged.
Staten dat bij een electrlsch bedrijf niet toestaan
Dan verkrijgt wethouder Vlaming het woord
Hij spreekt als volgt
Geachte Vergadering.
U allen is de advertentie voorkomende in de
beide Texelsche Couranten van 28 April j.l.
bekend, waarin een vergadering werd uitge
schreven onder het motto „Mogen wij zwijgen"
en „misleidende cijfers P.Ë.N enz.
Wanneer wij dat lezen, dan hebben wij ons
als verantwoordelijke personen van Texel, de
vraag te stellen, in hoeverre geldt dat verwijt
aan de P.E.N., aan ons Dagelijksch Bestuur en
aan onze Raadsleden, die toch nog geen Veertien
dagen geleden met algemeene stemmen hebben
aangenomen om Texel te electrificeeren, vol
gens de plannen van de P E.N. waarvan het
bedrag begroot is op f350,000.
Aan de vergadering j.l. die Donderdag ge
houden is, hebben wij openlijk de vraag gesteld
nadat mijnheer Keijser mededeelde, dat hij op
de ochtend van de vergadering telefonisch in
kennis kwam met de Inhoud der advertentie en
openbaarheid wenschte, wie ot die w ij zijn
en wie daarvan de verantwoordelijkheid op zich
nam. Hierop kwam geen enkel antwoord uit
de zaal, en daar wij ons naiuurlijk afvroegen
dat hiervoor loch wel degelijk personen ver-
antw..ordelijk moeten zijn, stellen wij ons op
het standpuut, dat hiervoor de lieer Dros in aan
merking komt, die aan de Raadsleden een uit-
noodiging zond, in de vorm van een briefkaait
onderteekend met een paraaf .Dr." en waarin
de leden een gereserveerde plaats werd toege
zegd, bij welke uitnoodiging blijkbaar opzette
lijk B en W waren gepasseerd. Ook nam de
heer Dros de leiding van deze vergadering op
zich, door een brief voor te lezen, die hem door
een geheime vriend ter hand was gesteld. Later
kwam ook die geheime Vriend voor het voetlicht
en bleek dit de lieer Pisart te zijn. Wij moeten
dus aannemen, dat alzoo de heeren Dros en
Pisart voor die advertentie verantwoordelijk
zijn, wie ze dan ook geplaatst heeft, op grond
dat zij beiden met het doel van deze vergade
ring accoord gingen.
En daar de heeren Dros en Pisart op ge
noemde vergadering ingebreke zijn gebleven,
de misleidende cijfers van de P.E N. te bewijzen,
hebben wij het recht, naar het mij voorkomt,
om genoemde heeren uit te noodigen om hier
te bewijzen, dat de P.E N misleidende cijfrrs
heeft gegeven, temeer nog, daar al drie vier
jaar, of langer, de verschillende becijferingen
van de heer Smit Kleine bekend waren en toch
hebben die heeren ons college nog nooit op
n.isleidende cijfers gewezen. Zooals wij reeds
gezegd hebben, ging U zelf met de plannen
van de P.E.N. accoord. Neen, dan hadden de
heeren met hun bezwaren bij het Gemeente-
fces'itur moeten komen, f> aar geen agitatie tegen
de plannen van de Raad vanTexelin het leven
moeten roepen.
Wij, B en W, stellen ons op het standpunt,
dat de rechten, die wij van de Raad hebben
gekregen, de spade spoedig in de grond te
steken om de heeren Dros en Pisart alsnog de
gelegenheid te geven, om nu, of binnenkrrt te
bewijzen, üat de citfers van de P. E. N. mis
leidend zijn, en wanneer wij aan het werk zijn
gegaan, en zij iu gebreke zijn gebleven dit te
bewijzen, zij alleen dan voor de volle verant
woordelijkheid staan, ook voor de gevolgen die
uit een eventueele tegenwerking mogen voort
vloeien.
Het gaat niet aan, om op motieven hiervoren
genoemd, een zaak die (Joor jaren werken en
waarvoor stapels papieren zijn verwerkt en
zooveel energie is gegeven, duor zoo'n adver
tentie en daaiopgevolgde vergadering onderste
boven te gooien. Wij stellen ons dan ook oo
het standpunt, dat het hier niet is een zuiver
voelen voor onze gemeenschap, maar dat het
meer gericht is op persoonlijke motieven, waar
voor notabene nog wel gebruikt word' een man
die zich ni t ontziet en met een koud gezicht
staat te betoogen in November 1925 reeds een
brief aan Keijser te hebben gezonden, terwijl
een feit is, dat die brief gedateerd is 8 Februari
1926, waarvan een copie op verzoek van de
heer Dros is verzonden aan de Burgemeester
van Texel, gedateerd 1 Maart 1926. Een man,
voor welks optreden het bureau, waarvoor hij
spreekt, de verantwoordelijkheid niet op zich
wil nemen, welnu, mijnheer Dros, dan zult U
en de heer Pisart met Uw verdere vrienden die
verantwoordelijkheid wel willen dragen. Dit
eve i vaal ti leggen is het doel van mijn betoog.
Wannier de hier Vlaming uitgespioken is,
rotpt d? heer D. C. Dros uit: Ik tan u te be
wijzen, it.il ik met die advertentie iets liep uit
i slaa
i