No 4042
Woensdag 11 Augustus 1926
398,e Jaargang
Rechtsvragen.
Uit TexeTs Verleen.
VOLLE-MELK-REEP
Beter dan Goed: DE BESTE
Van week tot week
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE;N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
Rechtskundige vragen, door een abonné
onderteekend en onder 't motto „Recht"
aan ons bureau (Parkstraat) ingezonden,
worden door onze rechtskundige mede
werker kosteloos beantwoord.
Oude verhalen.
Ieder land kent ze, de oude verhalen,
sagen, mythen of hoe ze heeten mogen,
vertelsels, zoo niet van alle historische be-
teekenis ontbloot, dan toch in der eeuwen
loop zoo in alle deelen gewijzigd, dat slechts
de ingewijde er in slagen kan langs hun
weg terug te treden om de oorsprong te
ontdekken Veelal valt omtrent de tyd,
dat zulk een verhaal voor het eerst de
ronde deed, weinig te melden. Voortgeko
men uit het volk, is eenige historische kern
er veelal wel in te onderkennen. Doch
als gezegd wat de fantasie daar omheen
borduurde, heeft aan het geheel zulk een
gewijzigd voorkomen gegeven, dat de aan
dacht van het eigenlijke onderwerp wordt
afgeleid.
Laten we by dit alles bedenken, dat voor
jaren de verkeersmiddelen niet alleen, doch
ook de wegen waarlangs men zich bewoog
in menig opzicht aan matige eischen niet
konden voldoen. Bovendien heeft afwezig
heid van boek en krant er jarenlang toe
bijgedragen, dat al dergelijke sprookjes,
etc. nog meer verdicht, nog meer gekleurd
werden en ons thans nog ongelooflijker in
de ooren klinken, dan ze aanvankelijk wel
licht reeds deden. De zucht tot overdrijven
is weinigen vreemd en heeft hier ook zijn
rol gespeeld.
Hetzelfde proces, dat zich ir de gry ze oud
heid in deze gewesten voltrok, en dat nog
jarenlang nawerkte, valt heden ten dage
te bespeuren in gebieden waarde bescha
ving nog weinig is doorgedrongen
en naïeve luitjes zco licht geneigd zijn in
kinderlijke onwetendheid en breidellooze
fantasie bosch en stroomen mei geesten
en kabouters te bevolken.
En vraagt de belangstellende lezer
hoe staat bet tegenwoordig met die sprookjes
met die sagen Nam die sage-vorming
thans voorgoed een eind in deze gecivili
seerde landen
Mijn antwoord-het zij in alle bescheiden
heid hier neergeschreven moet ont
kennend luiden. Hoewel ik meen, dat groote
sagen, a's we in onze literatuurwerken
vinden aangeteekend, niet gemakkelijk meer
uit het volksleven zullen opgroeien, vindt
de sagevorming nog steeds voortgang, zij
het dan speciaal in streken, waar het
moderne leven minder op de voorgrond
treedt. „Wanneer de menschen elkaar iets
verhalen omtrent een belangrijke gebeurte
nis of eenig uitstekend persoon, maken zy
het grootere nog grooter. Een wijs vorst
wordt nóg wijzer, een held nóg dapperder,
een bloedige slag nóg bloediger, een tref
fende nederlaag nog aangrijpender Uit
ontzag voor het indrukwekkende,uitzucht
Daar het vreemde, ongehoorde, wonderlijke
en wonderbare spint de volksoverlevering
om de kern van werkelijkheid heen zulk
een dicht kleed, dat de zuivere historie er
soms bijna geheel onder wordt verborgen.
Mondelinge 'overlevering, groote verwijderd-
lieid van de plaats waar iets gebeurd was,
onvoldoende aardrijkskundige kennis, vaag
heid van plaats- en tijdaanwijzing werken
met veel andere krachten dit alles in de
hand"
Zóó groeiden de sagen, zoo wijzigden zij
zich naar inhoud en vorm, en aldus gaat
het nog.
Als een korte inleiding bedoeld, schrpef
ik meer, dan in mijn voornemen lag.doch
allicht heeft mijn epistel er aan duidelijk
heid door gewonnen. Thans wil ik verder
gaan met uw aandacht te vragen voor een
paar verhalen „uit de oude doos", die ik
meen, dat u als Texelaar zullen interessee
ren. In hoeverre het bovenstaande op deze
geschiedenissen in dit epistel breng ik
er maar één-van toepassing is, zult uzelf
gemakkelijk kunnen uitmaken. Ik geef hier
dan een plaatsje aan de legende van de
„Strooppot", die ik voor het eerst in de
nieuwe Gids voor Texel voud opgeteekend
Het ligt voor de hand, dat op Texel, op
een eiland in het algemeen, meerdere van
Uie volksverhalen bekend z(jn en zeker mag
het de schrijver van onze terecht van
vele zijdeD geroemde nieuwe Gids als
een verdienste worden aangerekend, dat hij
er een paar van te boek heeft gesteld.
Behoef ik nog te vertellen, dat ge „de
Strooppot" langs rijdt, wanneer ge gaat van
den Burg naar de Koog? EeD kostelyke
hoeve, niet waar, met op de schuurdeur
haar naam. Welnu, hier volgt dan het
verhaal, dat aan deez' benaming verbonden
zou zijn. Ik schrijf het u over uit de Gids
van Texel
Eens zou hier gestrand zijD een schip
met geld, met goud, zoo ge wilt. Er was
„gejut" (gekaapt) in hevige mate en de
bewoners van een eenvoudig huisje hadden
ook hun deel van het klinkend metaal weten
te bemachtigen. Maar de politie deed onder
zoek en de schout en zijn rakkers vonden
het spoor, dat leidde naar een eenvoudig
huizeke. Door de vensters zagen de be
woners de gerechtsdieners nader komen.
Zij wareD aan de maaltijd, gort met stroop.
De strooppot stond op tafel. En voor moeder
wist, wat manlief deed, had vader de
gouden schijven in de even gouden stroop
doen glijden. De dienders zochten daar
niet in. Veel later werd van deze buit de
nu kostelijke hoeve gebouwd.
't Is mogelijk dat 't volk hier zijn fantasie
vrü spel heeft gelaten
RICUS HISTO.
31 Juli—7 Aug.
St. Burocratius Tante Pos
Bezuiniging door het Rijk.
Op alles moge onze moderne lijd vat
hebben, op Sint Burocratius niet. Het geval
met een gemeentebegrootiDg, die terugge
zonden werd laDgs de langzame en lange
ambtelijke weg, omdat er een fout van een
halve cent in zat, ia btkend. Sindn dien
echter zijn de halve centen uit de offici
eels beacheiden verdwonen, zoodat Sint
Burocratius daarmee geen grapjes meer
kan uithalen. Voor een van zijn jongste
streken, die door de bladen gemeld zijn,
heeft hij zich nu met een beele cent te
vreden moeten stellen. Dezer dagen kreeg
de Rijksontvanger te Gorredijk per giro uit
Den Haag overgemaakt het bedrag van één
cent, dat hij te veei had afgedragen. Orde
moet er z(jn, zegt de Duitscher en moeten
we niet diep de hoed afnemen voor die
ambtenaar aan het Ministerie van Financiën
voor dit buitengewone bewijs van accura
tesse en trouw in de dienst van de heilige
Burocratius.
Och, het is eigenlijk nog een onschuldig
grapje, dat terugzenden van de te veel
betaalde cent ah er nooit erger ambte
lijke diDgea gebeurden, waarvan ieder op
zijn tijd_zoo nu en dan eens het slacht
offer werd, zou meu er eens hartelijk door
in do lach kunnen schieten.
Zoo'n grap op z'n tyd is niet onaardig,
maar we willen toch maar hopen, dat de
officieuze mededeeling' in de bladen, dat
„Tante Pos" er aan denkt met ingang van
1 October a. s. het port voor briefkaarten
te verlagen, niet als grap bedoeld is 't Wordt
zoo langzamerhand tyd, dat de portverlagmg
eens ernstig door de goede Tante ond6r de
oogen wordt gezien. Voor de oorlog be-
taa'de men voor een biiefkaart 2V3 cent,
thans driemaal zooveel. Men zou baar ook
hartelijk willen verzoeken de verlaging r,iet
enkel tot de briefkaart te beperken. Na de
velo bezuinigingen door haar in de laatste
paar jaren ingevoerd, het opheffen van
postbestellingen, het opdoeken van hulp
kantoren maatregelen, waarvan ?ooral
het plat'oland de dupe werd zou een
billijke verlaging van het tarief alleszins
op haar plaafs zijn.
De aankondiging van de portverlaging
zal met genoegen dcor allen ontvangen
zijn en dat zal ook wel het geval wezen
mot het bericht in het „Vaderland" dat de
Weeldeverleungsbelnetipg zal worden in
getrokken.
De gunstige uitkomsten van de R|jks-
middeleu der laatste maaDdon het
mooie millioenen-oversohot in 1925 en de
gunstige uitkomsten der jongste 6 maanden
zullen gewicht in de schaal hebben ge
legd.
Blijkbaar denkt minister de Geerde voor
genomen belasting, die buitengewoon im
populair dreigde te zullen worden, thans
wel te kunnen missen. Naar luid van som
mige berichten zoekt de minister het vooral
ook in bezuiniging, waardoor met bijzon
dere belangstelling de Staatsbegrooting
voor 1927 wordt tegemoet gezien. Dezer
dagen beeft men kunnen lezen, dat minis
ter Lamboy op de begrootiDg van Oor
log voor 1927,3 milüoen bad weten te bezui
nigen, maar dat de Minister van financiën
een nog sterkere bezuiniging noodig achtte.
Waarop Minister Lamboy een ingrijpende
reorganisatie ontwierp, met de uitvoering
waarvan by mogelijk reeds een aanvang
zou hebben gemaakt, indien hot Kamerlid
Dr. de Visser hem niet scbriftolijk verzocht
had, te willen overwegen of do Kamer over
een dergelijke reorganisatie niet een woordje
behoorde mee te spreken. De Minister nam
de wenk ter harte en we zullen er te zijner
tijd wel wat meer van hooren.
Frankrijk: Polncaré aan de slagl
In Frankrijk bleef het met de financieele
voorstellen van Poincaré als van een leien
dakje gaan. Na de aanneming door Kamer
en Senaat van de financieele ontwerpen
inzake de nieuwe belastingen en de voor
genomen bezuinigingen heeft de Kamer
thans ook haar goedkeuring gehecht aan
de voorstellen van Poincaré om de Fransche
Bank te machtigen deviezen en edele me
talen te koopen en om tot stichting van
een afiossings- of amortisatiekas over le
gaan, waarvoor speciaal de baten van een
tabaksmonopolie dienstbaar zullen worden
gemaakt. Als deze regels in druk ver
schijnen zal zeer zeker ook de Senaat zijn
goedkeuring daaraan hebben gehecht, waar
na te Versailles de Nationale Vergadering
bijeen zal komen om aan deze amortisa
tiekas een grondwettelijk karakter te geven
W6l blijven de socialisten en commu
nisten scherpe oppositie voeren tegen de
voorstellen van Poincaré, doch alle andore
partijen steunen bet Kabinet. Zy bunnen
de voorgestelde maatregelen hoogstens irts
vertragen, tegenhouden kunnen zij ze niet.
Hun voorgenomen obstruct e in de Natio
nale Vergadering, waarin zy meteen enkelo
grondwetswijzigingen willen voorstell6D,
z tl ook wel geen succes hebben.
EngelandDe staking duurt voort.
Omtrent de staking ia EQgeland valt er
op dit oogenblik weinig nieuws te ver
melden. Het Engelsche Lagerhuis is tot
9 November met vacantio gegaan, maar
voor het uiteenging is er nog een debatje
over de staking geweest. De oppositie
partijen wilden van de regeering gaarne
de toezegging hobb6D, dat deze de hemid
deliDgapogingen zou beivatteD, indien de
mijnwerkers het voorstel der bisschoppen
aannemen, zooals verwacht wordt. De
regeering weigerde elke bindende belofte,
maar wilde wel haar medewerking ver
leenen als haar dit mogelijk le6k. Men weet
echter dat zü geweigerd heeft opnieuw
fiuancieel6 steun te verleeDen en als zi
daar niet op teiugkomt zal het voorstel
der bisschoppen gren succes kunnen heb
ben, ook al nemen do mijnwerkers bet aan,
MexicoDe Katholieke Kerk bedreigd.
In Mc-xico is 6en beyige stryd uitg-.-
brokeD tusschen do regoering onder presi
dent Calles, en de Katholieke Kerk. De
Mexicaanscbe geestelijkheid heeft de stryd
aangebonden tegen verschillende bepaliu&eD
van de grondwet, die niet van de laatste
tyd zyu, cloch door de regeering thans ir.
al bun scherpte worden toegepast. De
geestelijkheid ziet in de toepassing er van
een onduldbare belemmeri* g van de gods
dienstvrijheid. Ea inderdaad zijn ze vol
gens onze- Nudeilacidsohe begrippen ook
buitengewoon kras. Ze zijn een beperking
van de Immigratie van geestelijken, zoodat
alleen geboren Mexicaantcbo geesteiyken
toegelaten worder. Voorts houden ze In
een verbod van religieuze scbolen en
orden, hot verriohten van religieuze han
delingen buiten de kerk en van kerkelijke
publicaties, waarin politieke aangelegen
heden worden behandeld. Tevons verleenen
zjj aan de Staat bet recht, kerkoüjke
goederen in beslag te nemen.
De hooge Mexicaansche geestelykheid
verbood de priesters kerkeiyke bandelingon
te verrichten, blijkbaar mr t het doel de
katholieke bevolking in verzet te doen
komen tegen de gewraakte wetsbepalingen.
Presidont Calles beschouwde dat als bet
willen uitlokken van een revolutie en Dam
daarop krasse tegenmaatregeloD. Hij liet
de pauseiyke nuntius over de grens zetten,
confbceerde op uitgebreide schaal kerke
iyke goederen, liet alle katholieke ont
wapenen en riep het militaire gewold te
hulp om elk verzet tegen de regeerings-
maatregelen de kop in te drukkeo.
Dit alles heeft ln Mexfco een hevige op-
wineing veroorzaakt en het gevaar voor
een burgeroorlog ontketend. De regeoriüg
wordt gesteund door de socialistische
vakbondon, die reeds te Mexico-stad een
reusachtige betooging hielden ten gunste
van president Calles.
De geestelykheid heeft thaDS aan de
regeeriDg een wapenstilstand voorgesteld,
om een volksstemming over hol conflict
mogelijk te maken, 't Is echter de vraag
of president Calles, die reeds openlijk sprak
van de „eindstrijd tusschen republiek eD
reactie" daarop zal ingaan.
Sportvereenlglng „Texel."
De op Vrydagavond 1.1. in hotel „de
Oranjeboom" belegde vergadering werd door
9 leden bygewoond, zoodat de voorzitter,
de heer G. Joh Duinker, in zyn openings
woord niet van groote belangstelling mocht
gewagen.
De notulen, door de heer Alb. Dros, secre
taris, gelezen, worden goedgekeurd, het door
hem uitgebracht uitvoerig jaarverslag [met
aandacht gevolgd. Achtereenvolgens pas-
seeren alle door „Texel" in het afgelcopen
jaar gespeelde wedstryden de revue. Kwa
men onze spelers al eens thuis met de kous
op hun schedel, een volgende maal werd
een extra zeiltje bygezet en revanche ge
nomen. Zoo hield men de pit er in, bleef
de club iets beteekenen in [de voetbal-
spelende weield en bleef een gang naar het
sportterrein - over het geheel beschouwd
de moeite waard. Met waardeering
maakt de secretaris melding van de ge
waardeerde steun van eenige donateurs,
die niet alleen moreel doch op byzondere
wyze ook financieel de vereeDiging alle
medewerking verleenen.
De heer H. Bruyn, penningmeester, brengt
daarop verslag uit over de financieels positie
van de vereeniging. Rooskleurig ziet het
geval er niet uit, maar in ieder geval is
een belangrijke vooruitgang te constateeren.
Mede dank zy de gehouden verloting is de
schuld met niet minder dan f 400 verminderd
Hoewel over het geheel de inning der con
tributie, ook al dank zy de hulp van de
heer G. Dros, weinig moeiiykheden oplevert
zyn er eenige leden die vierkant geweigerd
hebben hun penninkske te offeren. Nog
éénmaal zal het bestuur bij hen op betaling
aandringen, en wanneer zulks niks uit
werkt tot hun royement besluiten.
De aanwezigen verklaren zich met deze
regeling accoord.
In verband met de geringe opkomst wordt
het overige deel der agenda spoedig afge
handeld. Inzake deelname competitiewed
strijden zal het bestuur naderoverleg plegen.
Wat aaDgaat de training der Texul-elftallen
zal met een zusterolub te nelder worden
geconfereerd. In verband met athletiek-
weostiyden, die binnen afzienbare tijd hier
gehouden zullen worden, zal het bestuur
de heer H. Kievits aanzoeken om de leiding
van de Texel-adspirant.athleten opzichte
willen nemen. Reeds eerder liet de heer
Kievits zich in deze geest uit, zoodat het
bestuur er niet aan twijfelt of liet zal met
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 cl per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 rogels: 50 ct. ledoro rogol meor: 10 ct.
Dezelfde advortontle 4 maal goplaatst wordt 3 maal borokond.
Bij abonnomont lagero rogolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
