KWATTA
ZIJT GE
SIER
mm\
ROOKGENOT!
No 4073
Zaterdag 27 November 1926
40"8 Jaargang
Voor de Zondag.
Gemeenteraad
van Texel
S Eet.
VOLLE-MELK-REEP
Beter dan Goed: DE BESTE
Vraagt KWATTA-SPECULAAS
op^JwjD b j pverzot
qeefl
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIEN:
Zonnige Jeugd.
EXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD DE ROOiJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 50 ct. ledero regel moor: 10 ct.
Dozelfde advortontle 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond.
BIJ abonnomont lagere rogelprljs.
ADVERTENTIÈN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS: N°. 11
Viering St. Nicolaasfeest.
De Burgemeester der gemeente Texel
maakt bekend, dat de openbare viering van
het St. Nicolaasfeest dit jaar zal zijn toe
gestaan op Maandag 6 en Maandag 13Decem-
ber a.s.
Texel, 26 November 1926.
De Burgemeester voornoemd.
W. B. OORT.
't Is verwonderlijk, 't is verrukkelijk, hoe
lieflijke herinneringen uit de jeugd ons levens
lang goeddoen, troosten, opbeuren, voorlich
ten, sterken, soms in onze grijsheid nog tot
Reddende engelen kunnen worden. Ouders,
zorgt dat die schat des harten uw kinderen
'niet onthouden blijve I Dat hun speeltijd niet
reugdeloos, niet van zonneschijn en groen
erstoken zijLaat hen dartelen, reizen, wan-
elen, spelend lezen in het boek der natuur,
at tot hun jonge zielen zoo machtig, zoo
jeilig een taal spreekt. Juweelen van onver-
ankelijke waarde strooit ge zoo in hun gemoed;
iet een schild wapent gij hen tegen laagheid,
iet een staf tegen vertwijfeling; gij opent hun
en bron van schoonheid en waarheid, waar-
aar zij, hoe vaak en hoe ver ook afgedoold,
en slotte zullen terugkeeren. En gijzelt
artelt eens mee, nu en dan reist, wandelt en
eest met hen. Gij zult er te kinderlijker, te
erstandiger en te blijmoediger om worden.
[Naar C. v. NlEVELT.j
Zitting van Dinsdag 23 November 1926, aan-
angende te drie liur namiddags.
Voorzitterde heer"W. B. Oort, burgemeester
Secretaris de heer C. Jonker, gem.-secretaris
Alle leden zijn aanwezig.
De voorzitter opent de vergadering met de
ïededeelir.g, dat de agenda geen groote omvang
ecft, maar toch zeker wel eenige punten be
at die der heeren belangstelling zullen hebben
ewekt. Met de wensch, dat het 8-tal onder
werpen op aangename wijze en tot aller genoe-
en zal worden afgewerkt wprdt overgegaan tot
ezing der notulen, welke onveranderd worden
oedgekeurd. Volgt:
1. Mededeolingen. Ingekomen stukken.
Ingekomen stukken zijn er niet. In aansluiting
p hetgeen in verband met de electrificatie van
et eiland in de vorige vergadering werd mee-
edeeld, laat de voorzitter nog weten (zie ook
ns blad van Woensdag 1.1.), dat de nieuwe
lectrische centrale alsmede directeur, gedele-
cerd commissaris en lijnwerker vandeT.E.M.
Nefonisch met het gemeentehuis zullen wor-
en aangesloten. In overweging ishetplanook
emeente-opzichter, gem. veldwachter en brand-
eester telefonisch aan te sluiten.
De bestekken voor de aanbesteding ten be-
oeve van de T.E.M. zijn verzonden, waarop
e aanbesteding op 1 Dec. volgen zal. De
unning zal zich vrij lang laten wachten, daar
et de noodzakelijke bestudeering veel tijd ge-
oeid zal zijn.
2. Goedkeuring begrooting Algemeen
Armbestuur uoor 1927.
'zie T. Crt. van Woensdag 1.1.; verkeerdelijk
in ons beknopt overzicht van Alg. Wees-
iu j s gesproken. De schrandere lezer zal de
doelinj evenwei niet zijn ontgaan. Red.)
3. Vaststelling rooilijn.
(Zie T. Crt. van Woensdag 1.1.)
De heer lb. Orijver Cz. te Oosterend doet
nn aanvraag tof bet vaststellen der rooilijn
or te bouwen huizen aldaar vergezeld gaan
n een situatieteekening, welke onder de
'Jen circuleert. Naar blijkt wordt de open-
re weg ter plaatse niet verbreed, doch zullen
gaand"geboomte en een haag worden weg-
ruimd, waardoor het uitzicht op de weg er
j winnen zal.
4. Restauratie toren te den Burg.
(Zie ook Tex. Crt. van Woensdag 1.1.)
De voorzitter merkt op, dat Ged. Staten een
I wat optimistische kijk op Texel's finan-
ele staat hebben. Over het afgeloopen be-
tingjaar liep de totale opbrengst met 8 ton
tug, dus met één derde van het belastbaar
komen, hetgeen aan de achteruitgang van
Jidbouw en veeteelt moet worden toegeschre-
We kunnen nu het hoofd wel in de schoot
léggen, aldus de voorz., en 55 pet. in de kosten
■dragen, maar ook kunnen we zeggene
Kelen er niet voor. De raad moet thans be-
■sscn.
Ee heer Pisart meent te weten dat deskun-
:n de toestand van de toren niet gevaarlijk
ici ten en is daarom van restauratie geen voor-
stander. Als er ernstig gevaar dreigt, zegt Weth
Keijser zou er wel harder geschreeuwd zijn.
De heer de Graaf meent evenwel, dat de actie
om de gevaarlijk bouwvallige toestand in het
leven is geroepen.
We kunnen de zaak wel weer uitstellen,
merkt de voorzitter op, maar tenslotte moeten
we toch over de brug komen.
De heer A. Boon Is u van deskundige zijde
bekend dat de toestand gevaarlijk is
De voorzitter doet daarop voorlezing [van
een brief van 's Rijks Monumentencommissie,
waarin de vele gebreken van de toren worden
opgesomd (reeds eerder door ons gepubliceerd.
Red.)
De heer Keesom; Waarom moet de gemeente
55 pet. bijdragen
De voorzitter: Omdat Ged. Staten mecnen,
dat Texel er rooskleurig voorstaat. Veelal
wordt door Rijk en Provincie meer bijgedragen,
doch voor Texel wordt een uitzondering ge
maakt.
De heer Keesom stelt voor het restauratie
plan voorloopig van de baan te schuiven.
De heer Kikkertleder jaar staat er ten be
hoeve van de toren een post van f 100 op de
begrooting. Als dat geld telkens aan de toren
besteed was, zou zijn toestand wel beter zijn.
De voorzitter meent, dat met grondige her
stelling aanzienlijk meer geld gemoeid zal zijn:
plm. 5'/i dutèend.
De heer Keesom: Het gaat niet aan, te zeggen
dat Texel er goed voor staat.
De heer A. BoonEn ze doen niet anders
dan dansen I
De heer Roeper: Zou men ons niet vergun
nen, wanneer de spits van de toren gevaar
oplevert, deze er af te gooien en er een stompe
toren van te maken? (Vroolijkheid).
De heer de Graaf wenscht, bij een subsidie
als thans aangeboden, liever met de restauratie
te wachten.
Ik zou Ged. Staten de vraag willen stellen
Waarom wordt door Rijk en Provincie in
totaal slechts 45 pet. subsidie verstrekt? Aldus
weth. Vlaming.
Het Rijk mag in de regel 50 pet., de Prov.
25 pet. verleenen, merkt de heer Keesom nog
op.
Op de vraag van de heer Jb. Boon, of de
toren bij schietoefeningen op het Marsdiep
niet als baken wordt gebruikt, luidt 's voor
zitters antwoordDe toren is voor dit doel
wel eens dienstig, maar niet officieel.
Zonder h.s. wordt tenslotte B en W door de
raad machtiging verleend zich nader met Ged.
Staten te verstaan, wanneer zij termen aan
wezig achten of anders over 2 maanden de
zaak opnieuw aan de orde te stellen.
5. Verzoek bestuur waterschap Eijeriand
om ontheffing jaarlijksche bijdrage on
derhoud straatweg.
(Zie ook Tex. Crt. van Woensdag 1.1.)
De heer de Graaf verzoekt op het prae-
advies nadere toelichting en vraagt of het niet
wenschelijk is, dat de Cocksdorper straatweg
geheel gemeenteëigendom wordt.
De voorzitter dient spreker van antwoord en
zegt geen aanleiding te kunnen vinden in deze
kwestie een ander standpunt in te nemen. De
thans bestaande regeling zal van kracht blijven.
De heer Keesom vraagt wat geduld te willen
oefenen. Er is aan de betrokken minister in
verband met de wegenbelasting een adres ge
richt. Wanneer er nu een weg komt Oude-
schild—den Burg—de Cocksdorp, zal deze voor
rijkssubsidie spoedig in aanmerking kunnen
worden gebracht.
Weth. Keijser licht het voorstel van de heer
Keesom nader toeDe voorgestelde weg zal
dan tot de primaire behooreo. Gaarne zal ook
hij wat geduld oefenen.
Daarop wordt zonder h.s. besloten overeen
komstig het voorstel van B en W, ir. het prae-
advies neergelegd.
6. Wijziging gemeentebegrooting 1926.
(Zie ons blad van Woensdag 1.1.)
Op voorstel van de voorzitter worden op de
agenda de punten 7 en 8 verwisseld.
7. Voorstel tot het nemen uan ma-t-
regelen om te komen tot oprichting
eener lagere landbouwschool.
'Zie ons blad van Woensdag 1.1.)
De heer Pisart zegt iu het Landbouwblad
ee.i artikel te hebben gelezen van de heer v.d.
Zande, inspecteur van het landbouwonderwijs
waarin deze de lagere landbouwschool niet goed
gezind schijnt. De inspecteur meent, dat de
algemeen verbreide landbouwcursusscn als
hier door de heer Klimp gegeven in hoogc
mate voldoen.
Deze opmerking wekt 's voorzitters verwon
dering op, daar de heer v. d. Zande hier de
vorige maal juist de oprichting eener lagere
landbouwschool heeft verdedigd. Hij was van
avondlessen geen voorstander, o.a. omdat de
geest der leerlingen dan niet frisch meer is.
Weth. Vlaming zegt, dat de heer P. bedoeld
artikel niet goed heeft gelezen. Er staat juist
in dat de lagere landbouwschool zoo goede
gelegenheid geeft liet geleerde !in praktijk te
brengen. De heer Stoepker sluit zich hierbij aan.
Voor de oprichting van een tuinbouwcursus
bleek dit jaar de deelname onvoldoende, merkt
de heer Kikkert op.
De heer Epe juicht het voorstel vanBenW
hartelijk toe, daar hij van goed landbouwon
derwijs een warm voorstander is en brengt hen
dank voor het in dezen genomen initiatief.
De voorz. zegt deze dank slechts gedeeltelijk
te mogen aanvaarden, daar het bestuur der
plaatselijke afd. van de Holl. Mij. van Landbouw
de kwestie reeds in zijn vergadering ter sprake
heeft gebracht. Reeds eerder werd zij door B
en W onder de oogen gezien.
Ook de heer de Graaf zegt zich met het
prae-advies van B en W geheel te kunnen ver
eenigen, mits overleg wordt gepleegd met de
confessioneele organisaties. Voor eenige jaren
aldus spreker, is het plan op principicele be
zwaren afgesprongen, speciaal door tegenstand
van R. Kath. zijde. Thans zegt hij alle steun
toe. De gemeente zal, naar hij vertrouwt, wel
een lokaal beschikbaar willen stellen.
De heer Keesom meent eveneens, dat de ge
meente, die slechts voor een of meer lokalen
mijt terrein behoeft te zorgen, deze stap best
kan doen. Ze moet eerst maar trachten alle
organisaties bij elkaar te krijgen.
Ik sprak in dezelfde geest, laat de heer de
Graaf hierop volgen, doch namens de R. K. afd.
op Texel; de heer Keesom sprak als voorzitter
van de afd. Texel van de Holl. M.v. Landbouw.
Ik ben or ook voor, zoo laat de heer Roepc
zich hooren. 't Peil van onze landbouwkennis
is immers niet hoog.
De heer Jb. Boon sluit zich aan bij de woor
den van de heer de Graaf en merkt op, dat zoo
men onverhoopt de zeevaartschool mocht op
heffen, dat gebouw mooi als landbouwschool
zou kunnen worden ingericht. Ik ben 'n groot
voorstander van goed onderwijs, vervolgt spr.
Hoeveel jongens loopen er niet doelloos rond
Wat heeft de propaganda, door de heer Lap
voor de Zeevaartschool gevoerd, uitgewerkt
Niets I
In antwoord op spreker's vraag, of de kans
op opheffing deier onderwijsinrichting groot is
deelt de voorzitter mee, dat Texel's school naar
de uitslag der examens te oordeelen geen slecht
figuur maakt. Zulks mag blijken uit de volgende
gegevens. De getallen geven aan het aantal
geëxamineerde en geslaagde leerlingen bij de
laatst gehouden examens Texel 1111, Schier
monnikoog 6—5, Terschelling 15—13, Helder
129, Rotterdam 1311, Groningen 1210 en
Harlingen 12—11.
Vervolgens wordt de landbouwschool weer
ter sprake gebracht.
Het is de bedoeling van B en W in een
4-jarige cursus voortgezet lager onderwijs te
doen geven, voorbereidend landbouwonderwijs
en het eigenlijke landbouwonderwijs. De lessen
worden, althans voor de jongere klassen, over
dag gegeven gedurende het grootste gedeelte
van het jaar, voor de ouderen desnoods gedeel
telijk 's avonds en wel aan de verschillende
klassen op afwisselende dagen. Zoo zal het
onderwijs in hoofdzaak kunnen worden gegeven
door één leerkracht, een landbouwonderwijzer,
die er een volle ^verkkring in kan vinden.
Daarnaast kan, waar de behoefte blijkt, voor
eenige lessen de hulp van een losse leerkracht
worden ingeroepen b.v. van een veearts, waar
de veeteelt van veel belang is.
De bedoeling zit voor het leerplan zoodanig
in te richten, dat de leerlingen nooit geheel en
naarmate zij ouder worden, minder aan het be
drijf worden onttrokken. Zoo wordt er gelegen
heid gelaten hen daarin reeds vroeg werkzaam
te doen zijn, terwijl toch aan het onderwijs
voldoende tijd kan worden besteed om het
vruchtdragend te doen zijn.
Als voorwaarde geldt, dat uitzonderings
gevallen gedurende de eerste jaren daargelaten
het onderwijs moet worden gevolgd door
minstens 12 leerlingen in de eerste klasse, en
zoo er meer klassen zijn, door gemiddeld 10
per klasse.
Zonder hoofdelijke stemming wordt tenslotte
besloten overeenkomstig prae-advies van B en
W (zie Tex. Crt. van Woensdag 1.1.)
8. Vaststelling gemeentebegrooting.
Thans is aangebroken de bespreking van
punt 8, hetgeen, naar de voorzitter veronder
stelt' misschien tot wrijving aanleiding kan
geven.
De commissie van rckcningnazieners, gevormd
door de heeren Keesom, voorz., A. Boon en
Vonk, heeft gemeend zich met de begrooting
te kunnen vereenigen mits daarop
wordt ingesteld een post, groot f 7000,— tot
bestrijding der werkloosheid. Zoo leidt de
voorzitter deze besprekingen in. En hij ver
volgt: Dit had de instemming van de hcclc
Er ontstond oneenigheid in deze commissie
over de vraag, waar die f 7000 vandaan
moeten of kunnen komen. Volgens de heeren
Boon en Vonk B en W stellen zich op een
zelfde standpunt, zal het bedrag uit de in
komstenbelasting moeten worden gehaald. Zoo
zal de inkomstenbelasting in totaal van f76000
op f 83000 moeten worden gebracht. Hiermee
heeft de heer Keesom zich niet kunnen ver
eenigen. De commissie-meerderheid heeft de
bedoeling, besluit de voorzitter, deze post als
een stelpost te beschouwen.
De heer KeesomWie gaf u machtiging de
zaak zoo naar voren te brengen? De h e e 1 e
commissie heeft dat immers niet gewild Voor
leniging van de werkloosheid ben Ik wel altijd
geweest.
De voorz.Als we een open winter houden
behoeft die post niet te worden gebruikt.
De heer Keesom Ik wensch die post (extra
belasting) niet in de begrooting te hebben.
Voor 3 jaar was er veel geld over, maar dat
potje is in de goede jaren verbruikt. Ik doe
aan bclastlngverhooging niet mee. Er Ishcele-
gaar geen reden voorde begrooting teeken
ik niet.
De heer A. BoonIk geloof dat de heer
Keesom aan machtswaanzin lijdt. De kwestie
is terdege in de commissie opgeworpen.
De heer Keesom Ik weet er niks van.
De heer A. BoonDe heer Keesom doet het
voorkomen, of hij alleen te beslissen heeft. Ik
verzoek mij niet meer met de heer K. in een
commissie te willen benoemen. (Spreker wijst
in dit verband op diens ouderdön].) Liever de
f 7000 naar de bl...., dan 1 dag honger ge
leden.
De heer Vonk herhaalt hetgeen door de
commissie-meerderheid naar vorenis gebracht.
Zuinigheid zal zooveel mogelijk worden be
tracht, zegt de voorzitter. Niemand zal te
vergeefs bij ons aankloppen, zoolang er nog
een schop te gebruiken valt.
De heer KeesomB en W. hadden het punt
op de bogrooting moeten brengen.
De heer Keesom zal de andere heeren niet
begrepen hebben en meent thans, dat buiten
hem om gehandeld is. Zoo spreekt de heer
Pisart.
De voorz.Het bezwaar is, dat de gcm. secr.
de heeren behulpzaam is geweest.
De heer A. Boon ontkent dit en verklaart, dat de
heer Keesom meer van de zaak moet weten,
hetgeen deze bestrijdt.
De heer de Graaf vertrouwt, dat het misver
stand spoedig uit de weg zal zijn geruimd en
spreekt zich uit in de geest van de heeren
Boon en Vonk. De heer Keesom blijft evenwel
op zijn stuk staan en zegt de gelden door het
aangaan eener leening te willen vinden.
Het voorstel der Comm.-meerderheid, in
stemming gebracht, wordt vervolgens aange
nomen met alleen de stem van de heer Keesom
tsgen.
De voorzitter deelt daarop mee van de heer
Pisart een brief te hebben ontvangen met het
verzoek het volgende in behandeling te willen
nemen: De pensioenbijdrage 8'/s pet. -voor
gemeenteambtenaren geschiedt thans voor reke
ning van de gemeente. De heer Pisart verzoekt
thans de ambtenaren te verplichten zelf voor
hun pensioen bij te dragen en hoopt dat Ben
W in het welang van Texel zijn meening zullen
deelen. Op deze wijze zou men z.i. tot belas
tingverlaging kunnen overgaan.