kvvattar:
Pat's KWATTA
A.J-PI
VOLLE MELK REEPEN
Sproeten komen vroeg in het
Texelsche Berichten
Slechts een merk kan aan de spits staan
smaakt als room
vootjaar, koop tijdig een pot
Sprutol. Bij alle Drogisten.
De A. J. C.
De laatste Nutsavond.
0. Herbenoeming gemeente-geneesheer
uoor Ëierland en omstreken.
Met op één na algemeene stemmen één
stem blanco wordt de heer dokter F. H.
Keidel opnieuw voor 3 jaar benoemd tot ge
meentegeneesheer voor Eierland en omstreken.
De pensioengrondslag wordt vastgesteld op
f 1825.-.
10. Vaststelling uoorschatlen op de ver
goedingen ooor het bijzonder onderwijs
De voorschotten per leerling bedragen hoog
stens 80 pet. van hetgeen voor 't gewoon 1. o.
is uitgegeven over 't laatste dienstjaar, waar
over de rekening gesloten is, i. c. over 1924.,
Over 1924 bedroegen de kosten van 't gewoon
l.o. in onze gemeente f 8186,89 over gemiddeld
688 leerlingen. Derhalve bedraagt bovengemeld
voorschot f 11,90 per leerling.
Voor de R. K. school te den Burg met ge
middeld getal van 146 1., bedraagt het voor
schot f 1394,68.
Voor de school met de Bijbel te Oosterend
gemiddeld 70 leerl. f636,40 en voor de school
voor Chr. Volksonderwijs te den Burg, gemid
deld 607, 1-, f578,34.
11. Wegoerbreedi.tg te Oosterend.
Op voorstel van B en W wordt zonder dis
cussie besloten te Oosterend tot wegverbree-
ding over te gaan door van Jn. Eelman aldaar
een strook gronds van 5 MJ en van J. Rezel
een hoekje grond van M, te aan
vaarden en tot openbare weg te benutten. De
kosten bedragen wegens het verplaatsen en
vernieuwen van de afheining f50.
Op een blauwdruk welke onder de leden
circuleert, is de toestand ter plaatse in beeld
gebracht. De verkeersveiligheid zal bij de voor
gestelde verandering zeker gebaat zijn.
Eelman ontvangt van Rezel 5 vierk. M. grond.
12. Verhuring grond te Oost.
Op^voorstel van B en W wordt besloten een
perc. weiland te Oost (38 HA) te verkavelen en als
bouwland publiek te verhuren. De opbrengst
zal dan grooter zijn.
Er wordt niet over gediscussieerd.
12a Ontslaguerleening aan L. Klein
Klouwenberg als chef-machinist uan
het electriciteitsbedrijf
Het nieuwe bedrijf, de T.E.M., aldus de
voorzitter, staat geheel onafhankelijk van de
gemeente, en dus is het de plicht van de ge
meente de menschen, bij het noodbedrijf in
functie, tijdig te waarschuwen en te ontslaan.
Dit ontslag is geenszins tegen de persoon van
de heer K. gerichtze is slechts een formali
teit.
De datum waarop het noodbedrijf zal wor
den opgeheven, staat nog niet vast. Derhalve
besluit de raad, zonder hoofdelijke stemming,
de chef van het Q.E.B. wegens opheffing zijner
betrekking eervol ontslag te verleenen met
ingang van 1 September 1927 of zooveel later
als B en W in verband met de opheffing van
het Q.E.B. mochten noodig achten.
13. Bestemming batig saldo gemeenfe-
electriciteitst edrijf.
Het batig saldo van het bedrijf liet zich na
algeheele afschrijving van de gebouwen, ma
chinerieën, gereedschappen en het net, naar de
toestand op 1 Januari j.l. begrooten op rond
f 10,000, Aangenomen mag worden, dat de
exploitatie-uitkomsten over 1927 vrijwel gelijk
zullen zijn aan die over 1926. Hiervan uit
gaande mogen B en W veronderstellen, dat op
1 October a.s. de datum ongeveer, waarop
zonder bijzondere omstandigheden de nood
centrale buiten werking gesteld zal kunnen
worden bedoeld saldo zal zijn aangegroeid
tot rond f 14700,
Het onderwerpelijke electriciteitsbedrijf is een
zuiver gemeentelijk bedrijf en de verhouding,
waarin de gemeente tot dit bedrijf staat,
verschilt in geenenkel opzicht van die der andere
gemeentelijke bemoeiingen.
Uitvoerig gaat de M. v. T. hierop in.
De gemeente staat tegenover de stroomge-
bruikers dan ook in dezelfde verhouding als
twee particulieren, waarvan de een voor een
zekere prijs levert en de ander vrijwillig voor
die prijs afneemt. Aangezien op dit punt
nog steeds minder juiste meeningen bestaan,
hebben B en W het goed geacht op het voren
staande de aandacht te vestigen.
Over de eerste 4 jaren waren de tarieven niet
te hoog en over die tijd kan dus geen reden
tot gedeeltelijke restitutie van de stroomgelden
bestaan. In de daarop volgende jaren is het
mogelijk geworden een zoodanige reserve te
vormen, dat ultimo December 1925 decentrale
met hare machines en het net geheel hadden
kunnen worden afgeschreven, terwijl boven de
waarde dier bezittingen een bedrag van plm.
f3500,beschikbaar zou zijn geweest.
Bij de beantwoording van de vraag, of der
halve vóór ultimo December 1925 tot verdere
verlaging van de tarieven, dan waartoe bij
raadsbesluit van 17 April 1925 was besloten,
had kunnen worden overgegaan, dient met het
volgende rekening te worden gehouden. In 1918
werd de concessie, indertijd verleend aan de
N V. Aerogeengasfabriek, afgekocht voor f8000
en werd in verband hiermede voor een onder
zoek plm. f 150 betaald. Deze afkoop zou des
tijds nog niet noodig zijn geweest, indien de
oprichting van een of zoo mogelijk van meer
dere electrischc noodcentrales niet in de be
doeling had gelegen. Er is dgg veel voor te
zeggen, dat aangezien enkel de'aangeslotenen
aan het bestaande bedrijf over de afgeloopen
jaren van deze afkoop geprofiteerd hebben
althans de rente van de afkoopsom uit de
winsten van het bedrijf vergoed wordt. Stellen
B en W deze rente op 5 "pet 'sjaars zijnde
de rente, waartegen de Gemeente de noodige
gelden geeft geleend dan zou einde Decern-
bcr 1925 het overschot plm f600, hebben be
dragen plus de waarde der centrale en het net
met toebehooren, welke B en W na aftrek van
de kosten van opruiming niet hoog durven
taxeeren. Op grond hiervan mag dus gecon
cludeerd worden dat tot 1 Januari 1926 de
tarieven aan de hand van de toen beschikbare
gegevens bezwaarlijk lager gesteld hadden
kunnen worden.
Sedert dien is evenwel de situatie gewijzigd.
En waar op 1 Januari 1926 de geheele inven
taris van het bedrijf had kunnen worden afge
schreven, was het feitelijk niet noodig geweest
tot vorming van verdere reserve over te gaan.
Thans zouden B en W alsnog tot restitutie
van een gedeelte van de stroomprijs willen
overgaan, zij het dan ook geheel onverplicht.
De aangeslotenen aan de noodcentrale [heb
ben zich destijds bij de toenmaals hooge[mate-
riaalprijzen vrij groote uitgaven moeten
getroosten voor het aanleggen van lichtgelei-
dingen. Daarbij zijn materialen gebruikt, die
met betrekking tot de mate van stroorffafname
in de toekomst in vele gevallen onvoldoende
moeten worden geacht. Deze bestaande instal
laties zouden dus op de rentabiliteit van het
nieuwe bedrijf van ongunstige invloed kunnen
zij* en dus goed beschouwd schade kunnen
berokkenen aan de Gemeente. Dit te onder
vangen ligt op de weg van het Gemeentebestuur.
B en W zouden daarom op de sedert 1 Jan.
1926 betaalde stroomprijs onder zekere voor
waarden een reductie willen verleenen.
Het behoeft h. i. geen nader betoog, dat voor
deze reductie alleen in aanmerking kunnen
komen de afnemers volgens het gewone tarief
en niet zij, met wie bij overeenkomst bijzon
dere regelingen zijn getroffen.
Het bedrag, dat vermoedelijk ter beschikking
van de stroomverbruikers zal komwi, is f9750
groot.
Ter voorkoming van misverstand willen B en
W er echter op wijzen, dat het noodig zal
zijn zich er van te vergewissen, alvorens
eenige toezegging aan de betrokkenen te doen,
of Gedeputeerde Staten in beginsel met het
plan kunnen mede gaan.
(Aan de Mem. van Toel, welke 4 pagina's
foliopapier omvat, kunnen we slechts een klein
deel ontleenen. Red.)
De voorzitter leidt dit onderwerp met eenige
woorden bij de raad in en licht daarbij eenige
zinsneden uit de M. v. T. nader toe.
De heer de Graaf vraagt of met zekerheid
valt te zeggen wat het batig saldo van het
tegenwoordige bedrijf zal zijnIs de waarde
der netten daarin opgesloten
De opbrengst van die netten zal niet mee
vallen, merkt de voorzitter op, ais we het
sloopen daarbij in aanmerking nemen.
De heer de Graaf, zegt er niet aan te twijfelen,
dat het voorstel grondig ingestudeerd en goed
overwogen is. En toch: In 1918 is de conces
sie van de aerogeengasfabriek afgekocht. Door
dat de noodcentrale zoolang dienst heeft ge
daan is het batig saldo ontslaan. Ik meen
daarom, besluit hij, dat het batig saldo moet
worden gebruikt om de verliezen geheel te
dekken.
In verband met de afgekochte concessie
merkt de voorzitter op, dat den Burg de f8000
feitelijk voor heel Texel heeft wegbetaald.
Billijkheidshalve zou den Burg daarvoor nu
wat moeten terugontvangen.
De heer de Graaf betwijfelt of de concessie
wel ooit tot gas over heel Texel zou hebben
geleid, waarop weth. Keijser antwoordt, dat
men zulks destijds toch wèl mogelijk ach(te en
zelfs er aan dacht op e dorpen noodbedrijfjes
voor electrisch licht te stichten. In die dagen
heeft u nog tegengeworpen, mijnh. de Graaf,
dat de Cocksdorp dan wel f 2,50 k f 3,— per
KWU zou moeten betalen.
De heer Pisart betoogt dat 't G.E.B. geen
gemeentebedrijf is. Dan heeft men toch geen
garanten noodig? Het bedrijf [heeft nu een
goede spaarpot en die moet, meen ik, voor 't
grootste deel aan de stroomverbruikers van
het G.E.B. ten goede komen. Ik stel voor hun
de laatste dagen gratis licht te verstrekken,
want, herhaal ik, dat batig saldo is de spaarpot
van den Burg.
De voorzitter bestrijdt de heer Pisart, waar
deze beweert, dat het G. E. B. geen gemeente
bedrijf zou zijn. Die borgstelling heeft nooit
bestaan althans, niet officieel. Bovendien, zegt
hij, moeten Ged. Staten aan onze voorstellen
nog hun goedkeuring hechten.
De heer Pisart herneemtDe opzet is geen
Gemeentebedrijf geweest, 't Zou een particulier
bedrijf zijn. Anders had u toch die garantie
niet noodig? Als we 't naar de letter uitzoeken
zal het een gemeentebedrijf zijn, maar als u
die anderen op hun wooid gelooft: een parti
culiere instelling.
Maar waaraan moeten we ons nu vasthouden
vraagt de voorzitter.
Naar mij blijkt, zoo licht weth. Keijser nader
toe, was de bedoeling van de Raad een gemeen
telijk noodbedrijf. 't Was ook eennoodtijd:
de oprichting was duur en't licht zou duur zijn.
B en W zagen zich dus voor een moeilijk pro
bleem geplaatst. Het kon tot een debacle leiden.
Toen vroegen zij aan bewoners van den Burg
of zij zouden willen steunen. Zoo is de positie.
De heer PisartIk meende, dat het billijk
was f 1,— per kaars per jaar te betalen. Wat
er meer in de pot kwam, is van den Burg.
De voorz.Had u laten afsnijden 1
De heer PisaartAch kom
Weth. Keijser: Er was bepaald, dat elk jaar
f 10.000 moest worden afgelost. De winst begon
pas vóór 2 jaar. Als we dus moeten terugbetalen
dan over de laatste 2 jaar.
De heer Kikkert wijst op het bezwaar, alle
daarvoor in de termen vallende personen op
te sporen.
Ik bedoel alleen de tegenwoordige lichtv:r-
bruikers, verklaart de heer Pisart.
Weth. Keijser: 't Is toch ook alleen voor den
Burg.
Daarmee is de kwestie opgelost. De heer
Pisart zegt, dat niet gelezen te hebben.
Als overig Texel electrisch licht had kunnen
bekomen tegen f 1,— per kaars zou het dat
graag hebben aanvaard, brengt de heer de Graaf
noe in 't midden.
De heer Kikkert: De buiten-Burg parasiteert
op den Burg. Denk maar aan de lange kabels
naar de buitendorpen, welke den Burg niet
behpeft, maar waaraan het toch meebetaalt. Er
is dus niets tegen wanneer den Burg thans een
voordeeltje heeft.
Zonder hoofdelijke stemming wordt daarop
het volgende besluit genomen
I. Bij beschikbaarstelling van electrische
energie ten behoeve van de inwoners van den
Burg door de N.V. T.E.M. wordt de gemeente-
electrische centrale buiten dienst gesteld.
II. Het batig saldo van het GEB. wordt be
stemd als volgt:
lo. aan de gemeente zal verblijven:
a. een bedrag van f 3700 als vergoeding
voor de tot dusverre betaalde rente op de
geleende gelden voor het afkoopen in 1918
van de concessie, verleend aan de N.V. Aero
geengasfabriek; en
b. de gebouwen, ressorteerende onder het
G.E.B.
2o. het resteerende gedeelte wordt aange
boden aan de N.V. T.E.M. onder .voorwaarde,
dat deze zich verbindt:
a. na uit het ontvangen bedrag voor haar
bemoeiingen, uit de verbintenis voortvloeiende
5 pet. te hebben genoten, uit het resteerende
bedrag aan de bij de buitenbcdrijfstelling van
de gemeente-centrale aangeslotenen aan het
gemeentenet tot een maximum van 50 pet. van
de door hen sedert 1 Januari 1926 volgens het
algemeen geldende tarief betaalde vergoedin
gen voor afgenomen stroom uit te keeren de
kosten, welke zijn besteed boven de bijdrage
ad f 14,— per aansluiting uit de eigen midde
len der vennootschap, aan het ombouwen en-of
uitbreiden in hun perceelen van de huisinstal
latie waaronder niet begrepen ornamenten
en gloeilampen zoodanig, dat zij beant
woorden aan de desbetreffende algemeene voor
schriften der vennootschap ter beoordeeling
van haar directeur en zulks met dien ver
stande
dat de veranderingen moeten zijn aange
bracht vóór 1 October 1927 of zooveel later
als B en W mochten goedkeuren
dat geacht zal worden dat de kosten hebben
bedragen ten hoogste f 7 per lichtpunt; per
stopcontact onder het lichtpunt f 2 en f4 voor
elk ander stopcontact;
dat de betrokkene zich verbindt van de ven
nootschap electriciteit te zullen betrekken voor
ten n.inste een jaar volgens het vertrekken-
tarief
b. de machines, gereedschappen en het net
met alle toebehooren ten genoegen en volgens
eventueele aanwijzingen van B en W binnen
de door hen te stellen termijn op te ruimen
en de daardoor noodige herstellingen enz. aan
andere werken uit te voeren.
Het voorstel Ja c. Boon.
Het raadslid Jac. Boon stelt voor in verband
met de minder gewenschte toestand waarin de
riolen te oen Hoorn verkeeren de heer W. Duin-
ker aldaar in vaste dienst der gemeente te be
noemen. B en W zeggen een onderzoek toe.
RONDVRAAG.
In antwoord op een vraag van de heer Roeper
naar demping van de brandkolk bij de Waal,
deelt weth. Keijser mee, dat met demping even
als met herstel van de omringende heining f 50
gemoeid zal zijn. Naar hem ter oore kwam
wordt 's zomers nog van die kolk gebruik ge
maakt, waarom hij het beter achtte tot gedeel
telijke demping over te gaan en een put te
laten bestaan.
Het voorstel van de heer Roeper, strekkende
tot het graven eener sloot naar de Mosselsloot
om daaraan bij brand water te onttrekken, zal
nader worden bestudeerd, vooral in verband
met de aanstaande bemaling van Waalenburg
De heer Jac. Boon informeert naar een timmer
man in vaste gemeentedienst die er niet is
en dringt aan op het leggen van betonnen
deksels op de putten te den Hoorn, waarop
weih. Keijser antwoordt, dat voor deze deksels,
reeds bedragen zijn uitgetrokken.
De heer Pisart vraagt dj voorzitter, of het
hem bekend is, dat het vorig jaar door de
Provincie twee ton voor werkverschaffing en
werkverruiming is uitgetrokken,
De voorzitter amwoordt bevestigend.
De heer Pisart: Is u dat bekend? Daar sta
ik perpiex van. En Texel heeft daarop niet
gereageerd Onze zustergemeente Helder heeft
er een nieuwe duinweg van aangelegd. Wanneer
Texel er op gereageerd had zouden we minder
belasting hebben te betalen. Het Statenlid
Michels gaf zelfs zijn misnoegen te kennen over
het feit, dat Texel niets van zich liet hooren
De heer A. Boon Michels heeft wel zooveel
verstand, dat hij dat niet gezegd zal hebben.
De heer Pisart't Zijn z'n eigen woorden.
©e heer A. BoonDat bestaat niet.
De voorzitter merkt op, dat alleen armlas
tige en financieel zwakke gemeenten voor die
steun in aanmerking komen. En dan: welk werk
is hier urgent? Hier is geen werk voor werk
verschaffing.
De heer PisartDe wegen zouden daarvoor
toch in aanmerking komen.
De voorz.: Alleen mtt nieuw aan te leggen
wegen is dat het geval.
Weth. Keijser tot de heer P.: Ik vat uw
beschouwingen op als critiek op 't beleid van
B en W. U brengt die althans op zoodanige
wijze naar voren, dat de andere leden dat n.et
mij eens zullen zijn. Wij hebben alles onder
het oog gezien. De Prov. heeft groote bedra
gen voor werkruiming en -veischaffing uitge
trokken op de begrooting 1926, die eerst in
Augus us werd goedgekeurd. Maar hier is die
werkloosheid niet. Texel is geen noodlijdende
gemeente, heeft geen openbare nuttige en
noodzakelijke werken. En dan is de minister
tot financieele steun niet bereid (spreker leest
een desbetreffende passage uit een ministerieele
missieve voor). We hebben ons echter met
succes tot Staatsboschbeheer gewend en kre
gen 75 pet van de gemaakte kosten vergoed,
zoodat die werkverschaffing onsf 800kostte.
De heer PisartIk had het toch maar eens
bij de Prov. geprobeerd. De heet Michels
heeft er zich tenminste over verwonderd, dat
Texel er niet op heeft gereageerd. En nu mag
de heer Boon zeggen, dat 'teen leugen is, maar
dat moet hij bewijzen.
De heer BoonU moet het bewijzen.
De heer Pisart: Ik zal het bewijzen en het in
een volgende vergadering toelichten.
Weth. KeijserHet zou zeer gevaarlijk van
de heer Michels zijn zoo te spreken, want hij
kent hier de situatie niet zoo goed. Texel's
toestand is zeer rooskleurig, 't Schijnt, dat de
heer Pisart meent, dat het anders is. Onze
positie is zeer goed, wel zoo goed, dat wc het
buiten het geld van de Prov. kunnen redden.
Ik zou u nog meer kunnen Inlichten.
De heer PisartIk moet nog pillen draaien
ook.
De heer A. Boon A 1 s de heer Michels zoo
gesproken heeft, moeten hem scheeve inlich
tingen zijn verstrekt. Voor Helder is zoo'n
handelwijze aan te nemen, omdat ze daar
f 60,000 te kort kwamen.
De voorz tot de heer P.Wanneer heeft u
dit gehoord?
De heer Pisart: Een week of drie geleden.
De Lcorz.: Waarom bent u toen niet bij ons
gekomen, als ge meent i at het een gemeente
belang was Dat is zaak als raadslid, 't Is
beter mee te werken dan tegen B en W te zijn.
De heer PisartDaarvoor was het al te laat.
De heer Kikkert merkt op dat er tegenwoor
dig nogal papier zwalkt langs de stiaten.
Er wordi nota van genomen.
De heer A. Boon merkt op dat de fa. van
Gelder door een slimmigheidje van het Rijk
voor bepaalde tijd een perceel dijk van Oude-
schild tot de Schans wist te bemachtigen. Dit
jaar loopt die concessie ten eind en nu stelt
spreker voor, zoo noodig in overleg met Hel
der, te trachten zelf bedoeld perceel te pach
ten. De wierophalers te Oudeschild zullen
dan weer vrij zijn en niet weer verplicht met
hun wier bij van Gelder te belanden.
De heer Kikkert merkt r p dat hier van de
fa. Gelder, niet van Gelder, sprake is en dat
bedoeld perceel tot de Lunet reikt.
Weth. Vlaming sluit zich bij de heer Boon
aan. (Op zijn verzoek zijn de bedragen, door
de heer Boon genoemd, niet gepubliceerd.)
Volgt sluiting omstreeks kwart voor zes.
Een groep der Arbeiders-Jeugdcentrale van
Helder maakte Zondag 1.1. met twee auto's een
propagandatocht over Texel. Ook de heer Ver
stegen, S.D.A.P. wethouder der gemeente Helder,
maakte de tocht mede. Door de A.J.C.'ers
werden origineele dansen uitgevoerd, terwijl
door de heer Verstegen gesproken werd in
verband met de verkiezing voor de Prov. Staten,
Optreden van de heer Hayden, citer-virtuoos.
Bij het organiseeren van de vierde en laatste
Nutsavond in dit seizoen was de fortuin het
bestuur niet gunstig gezind, althans een groot
deel van het ontworpen program viel in duigen
met het resultaat dat de heer J. L. Hayden voor
de moeilijke taak werd gesteld met zijn citer-spel
heel de avond te vullen.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling een ge
varieerd programma samen te stellen, waartoe
de heeren Ds. Vis en J. A. v.d. Vlis reeds bij
voorbaat hun medewerking toezeiden. Ook de
heer burgemeester bleek niet ongeneigd een
bijdrage te verleenen, zoodat getuige de
stemming op de laatste huishoudelijke verga
dering het plan, de laatste avond geheel met
eigen krachten te vullen, nu goed beloofde te
zullen slagen.
Op welke moeilijkheden het bestuur bij zijn
voorbereiding is gestuit, weten we niet recht,
doch zeker is, dat de avond voor wie een ge
varieerd programma verwachtte een teleurstel
ling werd.
De belangstelling, door de leden voor deze
laatste Nutsavond aan de dag gelegd, was
ongewoon gering: we telden slechts 100 per
sonen en misten veel ouderen, die anders veelal
niet ontbreken. Blijkbaar was het vertrouwen
in deze avond niet groot misschien wist men
dat mej. C. Dros, pianiste, wegens ziekte ver
hinderd was en piano-en vioolnummers daardoor
vervielen? Hoe het zij, deze avond mocht zich
klaarblijkelijk in de sympathie van veel leden
niet verheugen getuige de honderd belang
stellenden.
En toch het meerendeel der bezoekers
heeft genoten bij het citerspel, dat de heer
Hayden ons bood. Zeker mag hij een virtuoos
heeten, want met gevoel wist hij menig stuk
te vertolken, romances, jagers-, en minneliedjes
in bonte verscheidenheid; uit de groote behen
digheid, tevens waarmee hij zijn muziek ten
gehoore bracht, bleek, dat de heer Hayden zijn
instrument volkomen beheerscht. We hebben
van begin tot eind met aandacht kunnen luisteren
en de meesten met ons en verklaren gaarne
dat de heer Hayden or.s een genotvolle avond
heeft bezorgd.
Uit de aard der zaak is een muziekavond als
deze, op Vrijdag 1.1. gegeven, schromelijk een
zijdig. Waar de heer Hayden zijn muziek even
wel met zorg koos en met met minder zorg
ten uitvoer bracht, werd dat gemis aan atwisse-
in< niet hinderlijk gevoe d.
Aan het slut bracht de heer Fisart, voorzitter,
o m. dank aan de heer Hayden voor de moeite,
welke hij zich gaf, en werd de bijeenkomst
omstreeks half elf gesloten.
Pluimveevereeniging „Eensgezindheid."
Hier publiceeren wij de uitslag van het on
derzoek door de heer van Asperen Vervenr.e
