Knagende pijnen
Sanapirin-tabletten
No 4108
Woensdag 30 Maart 1927
40,te Jaargang
TWEEDE BLAD
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIËN:
De Vrijheidsbond.
Door de afd. Helder var de Vrijheidsbond
werd op Maandag 28 dezer in café „den
Burg" onder voorzitterschap van Mevr.
Dekker—Klik, V. B- candidate voor de
Prov. Staten, een propaganda avond belegd
Als spreekster was uitgenoodigd mej.
Westerman, die in de Tweede Kamer de
V.B. vertegenwoordigt. Een betrekkelijk
talrijk publiek woonde deze vergadering bij.
Mevr Dekker—Klik leidde spreekster bij
de aanwezigen in, waarna mej. Westermau
het woord verkreeg.
Spreekster ving aan met op te merken,
dat zij speciaal over de a.s. Staten-ver-
kiezing zou spreken. Voor deze verkiezing
wordt veelal weinig belangstelling getoond
welke zjj toeschrijft aan onbekendheid met
de groote beteekenis van de Prov. Staten.
Ik heb zelden gesproken in een vergade
ring, vervolgde spreekster, met zooveel
vrouwelijke toehoorders. Vaak wordt ge
meend, dat zij zich niet met de politiek
behoeven in te laten, omdat deze een zeker
niet lekker bijsmaakje hebben zou, maar
dan zullen zij er ook nimmer het rechte
van weten
Wij kunnen hier met onze lijst gerust
voor de dag komen. Onze candidaten zullen
zeker onze idealen propageeren en handhaven
De leden van de Prov. Staten vergaderen
tweemaal per jaar, telkens een of meer
weken. In dit college moesten noodig vrou
wen zitting hebben, 't Dagelijksch Bestuur
van de Prov. wordt gevormd door Ged. St.
waarin in N. Hol), geen enkel liberaal lid
zitting heeft. Ged. Staten toch hebben groote
macht en moeten ondermeer aan iedere
gemeentebegrooting hun goedkeuring hech
ten.
Het streven van de V.B. is er op gericht
te voorkomen, dat groote sommen gelds
worden besteed aan maatregelen, die slechts
een deel van het volk ten goede komen.
Wij huldigen en willen bevorderen het par
ticulier initiatief, wat niet zelden groote
bezuiniging beteekent, bezuiniging die niet
ten koste van anderen gaat.
Met voorbeelden toonde spr. aan, hoe een
Amsterdamsche instelling, „Kindervoeding"
van gemeentewege, en niet langer van par
ticuliere zijde, wordt gesteund - metop-
offeiing van meer geld, terwi]l het resultaat
minder tot tevredenheid stemt. Mevr. Bois-
sevain-Pijnappel voerde aan het Prov.
Ziekenhuis 'n belangrijke en heilzame be
zuiniging door.
De Liberalen hebben altijd goed voorde
wegen gezorgd, wat vooral de prov. Zuid-
Holland en Zeeland met haar doorgaande
wegen ten goede kwam of zal komen.
De V.B. streeft naar afschaffing van tollen
zij het ook, dat zij in opruiming van die
bij Delft, die jaarljjk 80 a 90 duizend gul
den opbrengt, niet is mogen slagen.
Een groot gevaar dreigt ons van de rech
terzij Aan Ged. Staten is de bevoegdheid
openbare scholen op te heffen, wanneer zij
haar aantal te groot of combinatie mogelijk
achten. Toen wij een amendementsvoorstel
indienden, beoogende Ged. St. ook over de
bijz. scholen die bevoegdheid te verleenen
werd dat verworpen met de heele rechterzij
De V.B. is voor vrijhandel. Colijnkwam
met zijn tariefwet, voornamelijk een fiscaal
tarief, maar de V.B. stemde tegen. Ook een
paar E.K. stemden tegen zei spreekster,
waarvoor zeker moed noodig is.
Uitvoerig ging zij vervolgens de lijdens
geschiedenis van dit wetsvoorstel na, dat
tenslotte met 50 47 stemmen door de
Tweede Kamer werd aanvaard.
Het besta rnsrecht van de Eerste K mer
wordt wel eens betwist en toch, aldus spr.
is zoo'n Hof van Revisie wel goed. Ik haal
hierbij aan, wat de heer Troelstra mij en-
maal zeide en wat mij buitengewoon
verbaasde - Wat doe je met de opinie van
het volk Hij was terecht ook van mee
ning, dat er onderwerpen zijn, waarover
de groote massa niet oordeelen kan.
Toen ik in de Eerste Kamer mijn voor
stel tot wederinvoering van Fransch op de
lagere school verdedigde, werd ik heftig
aangevallen door de heer de Vos van
Steenwijk, die mij een leelyke politiek ver
weet, die er slechts op gericht was nu
de verkiezingen naderden meer stemmen
op de V.B. te vereenigen.
Mijn voorstel werd evenwel verworpen,
ook toen het later door de minister werd
voorgedragen.
De Vrijheidsbond is tegen plaatselijke
keuze. Ze leidt tot overtreding en wij willen
de menschen vrij laten. Ik heb de wensch
geuit, dat alleen door geheelonthouders een
voorstel lot invoeren van plaatselijke keuze
wordt verdedigd en niet door de heer Rut
gers.
Om de zes jaar treedt de helft van de
Eerste Kamer af. Krijgen Vxijheidsbonders
nu meer invloed in de Staten dan kunnen
burgemeester de Vlugt, en Wibaut, die
voor het Belgisch Verdrag stemden, er uit
worden gezet.
Er wordt wel gezegd, dat de V.B conser
vatief is en tot de rechterzij behoort. Laat
me echter opmerken dat er een groote
strooming is, die een andere groepeering
beoogt en volgens welke alle democratische
elementen tot de linkerzij moeten worden
gerekend. Toen het gezantschap bij de Paus
verworpen werd, is tot die splitsine een
poging gewaagd, men trachtte een Rood-
Roomsch Kabinet te vormen met Marchant
als formateur. Maar wat zei de conserv.
prof Kortenhorst, redacteur van de R.K.
Werkgever, bij de laalste Kamerverkiezing:
„Wij willen maar hopen, dat het niet te
laat i3 om opruiming te houden onder het
demagogengebroed, dat rechtstreeks naar
't Socialisme voerl."
Groot is de partij - en kerkdiscipline
bij de R'K. Ze doen toch wat Nolens zegt
zoodat er van die nieuwe partygroepeering
voorloopig weinig komen zal.
De liberale gedachte leeft in de hoofden
en harten van velen. Tal van wetten waar
onder wij leven, zijn van liberalen huize,
en dezulke stuiten weinigen voor de borst.
Wat zoudt u denken van een anti-vac-
cinatie-wet, van de Zondagswet, waarvoor
de rechterzij strijdt, van uitbreiding van
staatsbemoeiing, waarnaar de socialisten
streven Onze liberale wetten zijn gesproten
uit de bloeitijd van het liberalisme en zijn
zeer talrijk en gematigd.
Spreekster citeerde een gedeelte uit ons
verslag van de propaganda-avond der
S. D. A. P. van deze maand, toen de heer
Mobach wees op de betere toestand die
dank zij de S D. A P. voor de arbeiders
klasse in het leven werd geroepen, en wees
er op, dat de liberalen daartoe niet weinig
hebben meegewerkt.
Een groot aantal wetten, onder liberaal
bewind gegroeid, liet spreekster de revue
passeeren. Een weinig geestig anti-rev.
blaadje „De Houten Pomp", vervolgde zij,
stelt de liberale partij voor door een klein
slap mannetje, dat door tegenstanders ge
ducht in 't nauw wordt gedreven. De
liberalen zouden laks zijn, altyd thuis
blijven en niets goeds uitrichten.
Spreekster stelde de proletarische vrouw
waarvoor zij veel respect zeide te hebben,
ten voorbeeld. Die gaat op huisbezoek sn
weet zoo de beginselen harer partij ingang
te doen vinden.
De liberalen kunnen ook meer kracht
ontwikkelen. Reeds sloten verscheiden
groepen zich bij hen aan.
De partij van Houten ging op in de V.B.
't Vaderl. Verbond stelt geen candidaten
meer. Belangrijk werden zoo de liberalen
versterkt en daarmee, beslo >t mej Wester
man, zetten we een goede stap op de weg
naar een liberaal bewind in Nederland.
Na een korte pauze beantwoordde spreek
ster de vragen, haar door de heeren B:aam,
J. A. v. d Vlis en G. J;>h. Du'nker gesteld.
De heer van der Vlis vroeg waardoor de
liberale party zooveel terrein verloor, terwyl
de Socialistische steeds groeide.
Spreekster schreef dit verschynsel, dat
zich in alle landen voordoet, toe aan split-
in de liberale partij, die vooral na be
ëindiging van de Schoolstryd, bij de z.g.
Pacificatie sterk aan de dag trad. Daarbij
komt, dat er veel liberalen waren, wie het
aan de noodige sympathie ontbrak en
verder: de ingeschapen laksheid. De libe
ralen zouden goed doen vrouwen on jonge
menschen klaar te maken voor de politieke
stryd door hen in te enten met ae libe
rale beginselen.
'n Interrumptie: Dan gaan ze dansen.
SpreeksterAlle partyen dansen wel
eens; een dwaling is het, te meenen. dat
onder de V.B. geen godsdienstige menschen
zouden zijn. Onlangs durfde een Haagsch
blad schrijven, dat gebeurtenissen als de
roofmoord aan 't Bezuidenhout moesten
worden toegeschreven aan de geest van
liberalisme en modernisme.
Groote verdeeldheid is ook by de libe
ralen geen vreemd verschynsel. Boosworden
en zich om niets afscheiden is een kwaal van
veel Hollanders De liberalen ondervinden
daarvan de nadselige invloed, zy willen
een middenparty voor allen zyn. Vandaar
dat een socialistische vrouw er .'gemakke
lijker ,in slaagt de beginselen harer party
met vrucht te propageeren. Zij kan de
arbeidende klasse grooter voordeelen beloven
De heer G. Joh. Duinker zei met genoe
gen te hebben geconstateerd, dat mej. W.
in de Tweede Kamer invoering van Espe
ranto als facultatief leervak op de l.s. ver
dedigde en vroeg hoe spr. later voor Fransch
een lans brak. Op grond van zyn kennis
van de moderne talen meende spreker te
mogen opmerken, dat voor het meerendeel
der schoolgaande jeugd Esperanto eerder
voordeelen biedt, dan de geringe kennis
welke in een paar jaar bij haar van de
moderne talen kan worden aangebracht.
Uitvoerig werd deze vraag beantwoord,
waarby spreekster zich deed kennen als
een vurig voorstandster van de wereldtaal
en o m. meedeelde, dat de Min v. Onder
was plannen maakt voor het geven van
Esperanto onderwps aan de rypere jeugd
Bij de verdediging van Fransch zeide spr.
voornamelijk het oog te hebben gehad op
de jeugd, die voortgezet onderwas zal ge
nieten er, daarby anders op te groote moei
lijkheden stuif.
De heer D bracht spreekster dank voor
haar gloedvolle rede voor Esperanto-onder-
richt en vertrouwde, dat de Esperanto be
weging in ons land in haar steeds een
krachtige steun zal vinden.
De heer Braam verweet de V. B. geringe
steun aan handel en industrie en noemde
hem te eng nationalistisch om met succes
voor vrijhandel te kunnen strijden, Spr.
zeide zelf geen protectionnist te zyn
Mej. Westerman bestreed hem door de
voordeelen van de vrijhandel uiteen te
zetten en besloot met aan te toonen, dat
vrijhandel „vrede" beteekent
Mevr. DekkerKlik sprak de wensch uit
dat de heer v. d. Vlis met zijn jonge kracht
de liberalen zou willen versterken (Hilari
teit.)
Op de opmerking van de heer Braam, dat
hy als arbeider in de V.B. niet thuis be
hoorde, volgde een protest van Mej. Wes
terman, die evenwel betoogde, dat de V.B.
beoogt het particulier initiatief hoog te hou
den dat de V.B. niet door dik en dun mee
gaat met hen, die de 8-urige werkdag ver
heerlijken, etc.
De heer v. d. Vlis verklaarde nog dat 't
antwoord van mej. Westerman hem in
geheel niet bevredigde.
Aan het slot bracht Mw. Dekker—Klik
dank aan mej. Westerman voor haar gloed
volle rede voor het liberalisme. Zij wilde
niet besluiten zonder een aanbeveling van
de heer dokter Boswijk.als candidaat der
V.8. voor de Prov. Staten. Hij is, zoo sprak
zij, een uitstekend vertegenwoordiger voor
de Staten een man, die de liberale belan
gen ernstig zal behartigen, die uw achting
verdient; een persoon, die uitstekend bé
kend staat by ieder en, afgevaardigd door
Texel, een waardig figuur in de Prov. St.,
die u goed zult doen als één man en één
vrouw te stemmen. Brengt derhalve op
hem by de a.s. verkiezing voor de Prov.
Staten uw stem uit.
Daarop volgde sluiting.
Leverantie van Schoolbehoeften.
Dezer dagen werd door 3 en W open
baar aanbesteed de leverantie van
schoolbehoeften voor de o.l. scholen in
onze gemeente.
O k door firma's buiten Texel we.d
irg;scbreven.
Ingevolge besluit van B en W van
28 dezer werd de leverantie gegund aan
N V. Boekhandel en Drukker ij
v. h. Langoveld en de Rooy
op Texel.
Latter—Day - Saints.
Maandagavond trachtten op de Groene-
plaats albier een drietal zendelingen
van de secte der Mormonen (Latter
Day-Saints-Salt Lake city. N. Ame
rika) bij een groepje toehoorders de be
ginselen hunner leer ingang te doen
vinden.
Zmdag 3 April as. hoopt de heer
A. Witvliet de dag te herdenken, waar
op hij voor 25 jaar bij de fa. Keijser en
Co. in dienst tiad. De jubilaris, die z(jn
functie als magazijuchef zoo zeel jaren
met opgewektheid en ijver vervulde, en
zich zulk een schaar van vrienden ver
wiert, zal bet die dag aan barelyke be
langstelling zeker niet ontbreken.
Door de R.K Studentenvereniging
„Sanclus Thomas Aqiinas" te Amster
dam is aan prof dr. W. H. Keesom en
ir. L J M Fcbor het eero lidmaatschap
verleeDd.
Dam wedstrijd.
Zmdag 1.1. had in hotel Texel de wed
strijd plaats tusschea de damclubs Tex >l
en Helder, welke met de stand 13-11
voor Texel werd beëindigd. De medaille
door de H A.V bark door tusschenkomst
van de boer B Coeyert beschikbaar ge
steld, werd derhalve het eigendom van
de Texelsche dammers. Wanneer we
weten, dat het concours bijna vijf uur
in bislag nam, mag die prys welver
diend heeten.
De heer S'.andaart, die de 12 spelers van
de overzij ook had verwelkomd, sprak
een kort slotwoord, waarop de voorz.
van de Heldersche club een paar woorden
liet volgen.
Waarschijnlijk zal de heer C Dijker,
kampioen van O.K Kte Helder als
simu!taanspeler opt red on.
Ons nieuw vervolgverhaal.
Met eenige moeite zijn we er in ge
slaagd de hand te leggen op een boeiende
vervolgverhaal, „^e Roode Auto", een
korte van A tot Z pakkende historie,
waarin Lotus Fah - een schoooe Chi-
neesche en een sluwe zoon vaD het
Hemelscbe Rijk een hoofdrol spelen.
Het zal u wellicht interesseern, dat
een historische gebeurtenis deacieur
tot het schrijven vau deze mysterieuze
geschiedenis aa lei li g gaf.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drio Maanden.
Franco p. pest door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 rogels: 50 ct. Iedere regel moer: 10 ct.
Dezelfde advertontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bij abonnement lagere regolprljs.
ADVERTENTIÈN
MOETEN DAAGS VOOR T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
t6g6D.
in gewrichten en ledematen, alsmede
hoofd- en kiespijn, verdrijft men met
Proefbuisje 25 ct. Bij Apoth. en Drog.
Jubileum.