Texelsclie Courant van Zaterdag 16 April 1927.
TWEEDE BLAD
Texelsche Berichten
Gemengd Nieuws
VAN JAREN HER.
De Post van Texel naar Vlieland. II
Er waren twee postschippers op Texel
die de schepen praaiden en het brieven
vervoer tusschen de schepen en de wal
onderhielden. Zij kregen een halve st. per
brief, doch brachten nu alle brieven van
Helder en van Texel als zeebrieven aan,
om de premie van een halve st. per brief
te ontvangen, en zonden zelfs verschillende
blieven aan gefingeerde adressen, die natuur
lijk onbestelbaar waren, zoodat de post wel
een halve st. betaalde doch niets terug
ontving.
De naar de schepen op de reede ver
zonden brieven bleken dikwijls onbestel
baar, daar de schepen reeds waren ver
trokken of de matrozen geen geld hadden
om het port te betalen. Er werd daarom
8 December 1759 voorgeschreven om alle
brieven naar de schepen tot Texel te fran-
keersn. Met de groote maatschappijen
waren voor het vervoer contracten gesloten,
o.a. met de Sociëteit van Suriname voor
f 300-per jaar, met de Oost Indische Com
pagnie in 1716 voor f 500 per jaar en jaar
lijks daarenboven een portie specerijen en
met de admiraliteit in 1738 voor gelijk be
drag. De West-Indische Compagnie betaalde
f 10 per zak en verrekende de losse brieven
der kooplui per halfjaar. De particulieren
betaalden 6 st. port en de minder vermo
genden 3 st. Aan vreemde postkantoren
werd 5 st. per brief berekend, doch de
Utrechlsche schippers en debuitenlandsche
kantoren weigerden dit te voldoen. Men
gaf daarom de zeebrieven meest althans
aan die comptoiren om Diet."
De weg door de postiljons genomen liep
c. 1677 van Amsterdam op Buiksloot, Pur-
merend, Oosthuizen (afgeven voor Mon-
Dikendam, Edam e.a.Averhorn (afgeven
voor Hoorn, Enkhuizen, Medemblik e.a.)
Jersen, Rustenburg, (afgeven voor Alkmaar)
het Niedorper verlaat, door Zijdewind,
Schagen, de Zijp, langs de Kemneierweg
naar Helder. Hier werd overgevaren op
het Schildt en van daar gereden tot 'teind
van het eiland en overgevaren naar 't West
einde (Vlieland) en naar 't Oosteinde ge
reden. In 1752 was de route van Amster
dam over Halfweg, door de holle laan,
langs Zantpoort, Beverwijk (waar van
paard werd verwisseld,) Nooddorp, Castri-
cum, Egmond op de Hoef (waar van
paard werd verwisseld,) Bergen Schorier,
St.-Maartensbrug (waarwtderom werd ver
wisseld,) Schagerbrug, Keisemerbrug, het
Sand, 't Wapen van Alkmaar Daar Helder.
De postiljons reden het rit in tweeën en
wisselden t6 Egmond.
Het rit werd bekostigd door het Texelsch
kantoor te Amsterdam,dat ook de revenuen
trok. Het kantoor was gevestigd in een huis
achter de Beurs, dat voor f 140 per jaar
was gehuurd.
Na de oprichting der Statenpost bleef
het rit nog enkele maanden in banden van
het Texelsch kantoor, het werd met één
Januari 1753 door de provincie overgeno
men, de andere posterijen gingen 1 Juli
1752 over.
Een voorstel om het rit te verleggen over
Buiksloot, de Purmer, de Eeemster, Aver
horn, Niedorper verlaat en Schagen, met
een zijlijn op Beverwijk (Beverwijk had
een vrij drukke correspondentie wegens
de daar op buitens vertoevende Amster
dammers) leidde tot geen resultaat, even
min als het reeds hier boven vermelde voor
stel van 1751. In 1768 werd een directe-
correspondentie van Amsterdam op Bever
wijk ingevoerd, doch deze werd, wegens de
klachten der schippers, weder geschorst tot
de oplichting van de dienst op Vlieland
Wij zagen reeds hoe door Le Jeune werd
gewezen op de wenschelijkheid om het rit
uit te strekken tot Vlieland. In 1767 werd
hierop nog aangedrongen door een adres
van 51 Amsterdamsche kooplieden. De com
missarissen waren hiertoe niet ongeneigd,
mits de kooplieden 8 st per brief van en
naar Vlieland wilden betalen, en postgeld
voor de in- eD uitgaande schepeo.*) Het
duurde echter tot 1777 vóór de Staten hier
toe machtigden en tot 1778 vóór de dienst
kon geopend worden. Te Vlieland werd een
commies aangesteld op f 250 salaris en f 50
voor kantoorbehoeften. Het vervoer tus
schen Texel en Vlieland werd aanbesteed
voor f 700. het rit op Texel voor f700 en
op Vlieland voor f 30.) en aan de postschip-
p n- op Vlieland werd f 350 per jaar toege
kund. De kosten bedroegen dus f 2325 of
f 325 meer dan de schatting in 1767. De
veerman werd 5 Mei 1779,met f 300 ver
hoogd. De boot werd aanbesteed voor t 6 0.
Voor de postschipper tusschen Texel en
Helder werd 20 April 175d een instructie
ge-even. Hij moet alle -schepen praaien,
ze rjding zenden en de brieven aan en
van boord breDgen Het is hem veroorloofd
-om yaosagieis mede te nemen, mits hij
hierdoor geen vertraging brenge in de post.
Hij heeft 3 man tot zijn hulpen moet zelf
nT'de varen en staat onder opzicht van de
commies te Helder. Deze instructie werd
10 Juli 1760 aangevuld.
Ut post op Vlieland werd 13 November
1777 geregeld. De instructie van de post-
schip; er op Vlieland komt in hoofdzaak
overeen met die van de schipper van
Texel. Hij moet de zeetijdingen en brieven
's avonds vóór 9 uur aan het kantoor bren
gen om te 10 uur met de post verzonden
te worden. Hij krijgt 1 st. per aangebrach
te brief en heeft zelf voor hot onderhoud
van de postschuit te zorgen.
De brieven worden per postiljon van het
dorp Vlieland naar het Mallegomsche pad
gebracht, waar de veerman op Texel die
overneemt en de maal brengt naar het ge-
meenelandshuis op Eierland. Van daar
wordt de maal in 2,5 uur naar Oude Schild
op Texel gereden.
De veerman van Vlieland op Texel mag
wel passagiers overzetten, doch alleen als
hij vcor de post vaart, niet buitentijds.
Hij heeft het onderhoud van de schuit
te zijnen last en vrfie woning, doch moet
daarby aan de postiljon een onderkomen
verstrekken.
Het port der brieven werd bepaald op
2 st. tot Texel, 3 st. tot Den Helder en
6 st. tot Amsterdam.
De commies op Vlieland zorgt voor de
expeditie der brieven en maakt in duplo
een l(jst der in- en uitgegane schepen met
opgave van de naam van het schip, de
schipper en de plaats van herkomst of be
stemming. Hij vermeldt hierbij ook ijsgang,
storm, stranding, enz. De brieven voor uit
gezeilde schepen worden teruggezonden
naar Helder of Amsterdam.
De commies maakt maandstaten op en
liquideert met driemaandelyksche staten.
Alle brieven, ook die voor de tusschen-
gelegen plaatsen, werden oorspronkelijk tot
Amsterdam vervoerd en van daar terugge
zonden langs dezelfde weg. Dit geschiedde
om te voorkomen, dat reeders of koop
lieden uit de Noorbollandsche plaatsen
eerder bericht zouden hebben dan te Am
sterdam, of buiten de post om gelegenheid
zouden vinden belanghebb nden aldaar op
de hoogte te stellen vóór het bezorgen der
brieven door de post. 5 April 1768 we-d
toegestaan de brieven van Helder op
Alkmaar, Hoorn, Enkhuizen en Medem
blik te Beverwpk af te geven en van daar
met de van Haarlem komende postiljon
te verzenden, waardoor de brieven 24 uur
eerder ttr bestemming geraakten. Dit
werd bevestigd door de Statenresoluties
van 25 Januari 1777.
Aan de Alkmaarsche kooplieden werd
echter in 1787 geweigerd om de zeetijdin
gen en zeebrieven direct van Helder te
ontvangeD. Uit het hiertoe behoorend
rapport blijkt, dat de zeetijdingen te Anti-
sterdam terstond na aankomst geplaatst
werden in de kassen bij het groot kantoor
aan de beurs. Er werden slechts twee af
schriften gemaakt, vfraarvan één aan de
burgemeester werd toegezonden en één aan
de admiraliteit.
Het afhalen en bezorgen der brieven te
Texel werd 1 Maart 1759 geregeld.
Er was voor 1767 hiertoe tijdelijk een
schip gebuurd. In 1769 was tijdelijk
een schuitje geplaatst bij het Nieuwediep
achter de Horst. Dit diep was in 1763
weder verloopen.
PASCHEN.
Dit is het feest van 't louterende leven,
Van overwinning op de donkere dood,
Van sterke handen naar het licht geheven,
Van rijke vreugde na de stervensnood I
Het feest, dat opwekt tot een blij vertrouwen,
Dat alle schaduw met zijn glans vervaagt,
Dat idealen lichtend uit gaat bouwen
En alle kiem van schoonheid in zich draagt I
We vieren 't Pascha met de
Dat alle leven eens oneindig
Weer op zal bloeien uit het
En, weergeboren, smetteloos
Dat na de nacht een nieuwe
Met 't hoogste tot voldragen
En kostb're schoonheid, rijk
Ons juub'len doet door haar
grondgedachte,
rein,
stil verwachte
zal zijn I
dag zal gloren
werk'lijkheid
als nooit te voren,
aanmerkelijkheidl
Er moet meer licht op deze aarde komen,
Meer volheid in haar armelijk bestaan
In valsche schijn van zoete vredesdroomen,
Waarin de vredesdaden ondergaan I
Opstanding tot een warmend, koest'rend leven,
Dat ook de zwakke in bescherming neemt,
Dat ook de arme alles zal hergeven,
Wat iedere dag aan zijn bestaan ontvreemdt I
Onze plaatsgenoot, de heer T. Tiesen, zal
ten kantore der Texelsche Electriciteitsmaat-
schappij in de boekhouding worden opgeleid.
DE COCKSDORP
De Telegraaf van gistermorgen brengt ons
een foto van de baggermolen, die onlangs hier
uit polder Eierland over de dijk is gezet. Naar
gemeld wordt, wordt de vaargeul hier uitgediept.
DE KOOG
Het M erennest, het tekende zomerver
blijf van de heer Luberti, alhier is weer in ge
bruik genomen en zal weldra weer geheel met
zomergasten bevolkt zijn. De eerste badgasten
zijn dus reeds gearriveerd en brengen reeds
meer bedrijvigheid in ons anders stille dorpje
Oat liep mis. B(j eeD rijwiel
handelaar te Zwoll-r kwam een boeren
jongetje met een briefje, waarin stond:
„Wilt u aan mijn zoontje meegeven een
electrische lautaarn van f 6.75 Ik kom
morgen betalen. Klaas bruining, Lutteke
straat 29, Zwolle." Naam en perceel
waren in Zwolle onbekend. De politie
werd gewaarschuwd; de jongen trachtte
te ontvluchten maar werd gegrepen. Hij
bleek te zijn de 13jarige G S. uit Olde-
broek, die zoo gaarne een electrische
lantaarn had willen hebben en daarom
dat briefje geschreven bad.
Buitenland.
Buitenkansje. De Lan in
Polesië blijkt in zijn beddiDg goud en
zilver te bevatten. Blijkens de onder
zoekingen bevindt er zich op een ton
zand 5 gram goud en 12 gram zilver.
De ertslaag zou zich over 180 KM.
lengte uitstrekken. Men acht de aan
wezige hoeveelheid goud en zilver vol
doende om een loonende exploitatie
mogelijk te maken.
Steenkool. Werklieden die in
Palmersgreen bezig waren met graafwerk
voor een riool hebben een steenkoollaag
ter dikte vao 20 voet ontdekt. De steen
kolen zijn echter niet van goede hoe
danigheid, omdat zij hars bevatten. Deze
wijk van Londen is vroeger oen gedeelte
van het woud van Middlesex geweest.
U i t R i g a wordt gemeld, dat bij
een brand in een gesticht voor kinder
verzorging te Woronesj negen kinderen
verbraud en vier zwaar gewond zijn.
Mussolini beeft besloten, dat
tot 1930 ge9n ridderorden meer verleend
zullen worden.
Tabak. Engeland zal de invoer
rechten op tabak wat verhoogen Som-
mige^ cigarettenfabrikanten besloten de
cigaretten wat kleiner te maken, auderen
doen dat niet bij wijze van reclame.
Vrouwenkiesrecht bestaat in Enge
land alleen voor vrouwen van minstens
30 jaar Een nieuw ontwerp wil het reeds
aan vrouwen van minstens 21 jaar
toekennen.
Haastige spoed. Bij een
groot Hindoesch reiningsfeest te Hard war
ijlde de groote menigte zoo haastig naar
de heilige wateren van de Ganges, dat
er 21 vrouwen en 15 mannen in het
gedrang werden gedood.
Snugger? Te Parijs is een
jeugdige Spanjaard wegens diefstal ver
oordeeld. Toen hij het paleis Van justitie
onder geleide verliet, riep bij plotseling,
toen bij een kamerdeur zag openstaan,
uit„O, wat een mooi meisjeDe
jonge man heeft dit b ijkbaar met over
tuiging geroepen, want ook de bewaker
die hem Daar de gevaDgoniswagen
bracht, wilde eeDS kijken. Hij draaide
zich om ten einde oen blik te werpen in
«Ie kamer wuarvan de deur openstond.
Van dit zwakke oogenblik maakte het
looze Spanjooltje gebruik om te vluchten.
Men heeft hem niet meer kunDen pak
ken en wat bet ergste is, van een mooi-
meisje was geen sprake.
Kiesrecht. Het Sobranje
(Boelgarije) heeft het wetsontwerp tot
wijzigiDg van het kiesrechf aangenomen,
dat neerkomt op evenredige vertegen
woordiging, doch alleen voor die partijeD,
welke boven een zeker minimum van
stemmen uiikomen.
Leert zwemmen. Id de baai
van Tsjinskai in Korea is een veerboot
die te zwaar belast was, omgeslagen.
200 passagiers kwamen in bet water
terecht van wie er slechts 25 werden
gered.
Geheimzinnig. Men her
innert zich wellicht het geval van de
Eogelsche verpleegster juffrouw Daniels,
die te Boulogne voor 'c koit uitstapje was
aangekomen en wier lijk later gevonden
werd. Een injectiespuit die zij bij zich
had, bad aanleiding gegeven tot de
onderstelling dat zij zichzelf met een
doodeüjke dosis van een verdoovend
middel van kant had gemaakt.
Thans is baar lijk opgegraven en na
em schouwing die drie uur duuide,
hoeft de Parijsche patholoog dr. Paul,
uitgemaakt dat haar dood het gevolg is
geweest van verwurging of verstikkmg.
Zwemmen bevordert de gezondheid ver-
frischt het lichaam en staalt dc spieren en
zenuwen.
Zift ge al lid van de Texelsche Zwem
band 'l
Boekengek. Een eerste druk
van Swift's Reizen van Gulliver heeft
te Londen 520 p st. opgebracht., de hoog
ste prijs die er in Engeland ooit voor
betaald is.
Godsdiensttwist. Terwijl
een groote menigte bij een heilig graf
te Lucknow aan het bidden was, is een
bom onder haar geworpen. Er werden
dertien menschen gekwetst.
UitWeenen. Eenige honder
den kellners en dienstboden zijn naar
Nederland vertrokken, waar zij reeds
betrekkingen gevonden hebben. Voor
hun vertrek heeft een hotelhouder hun
toegesproken en erop gewezen hoe z(j
de Nederlanders voor hun vaderland en
het vreemdelingenverkeer daarheen win
nen konden.
De witte dood. Vier menschen
uit een hotel boven Montreux werden
vermist. Tijdens een skitocht zijn z(j
door e9n lawine bedolven. De viqr lijken
zijn onder een ruim 2 M. dikke sneeuw
laag gevonden.
Botsing. Bij Kroonstad zijn
twee militaire vliogluigei hij het houden
van oefeningen tegen elkaar gebotst en
neergestort. Beide aviateurs zijq gedood.
B e e 11 Te Fü th is de metselaar
die in Aug. 1925 heeft getracht de snel
trein Neurenberg - Wüzburg te laten
ontsporen, len eiLde de verongelukte
reizigers te kunnen barooven, tot 15 jaar
tuchthuis veroordeeld. B. was na de
daad naar het bezette gebied gevlucht,
waar bij dienst had genomen in het
vreemdelingenlegioen. Op verzoek van de
rijksregeeriog heeft Frankrijk hem later
uitgeleverd.
Gesprongen. Bij laschwerk-
zaamheden bij Waldenburg iseenlasch-
appraat uit elkaar gesprongen. Twee
arbeiders werden zwaar, een licht
verwond,
Door'n beroerte. Do bekende
R K bisschop van Stuhlweissenburg
(Z. Hongarije) is dezer dagen overleden
tengevolge van een beroerte, waardoor
hij tijdens een vastenpreek, die h(j te
Boedapest hield, getroffen werd.
Slangengevaar. - Toen de
oppasser, die in het bijzonder op de
verzorgiDg der slangen in de Plantentuin
te Parijs is aangewezen, in zijn afdeeling
kwam, bleek de ruit van een slangen-
kooi, waarin een python van meer dan
vier meter verblijf hield, gebroken en
de slang verdwenen. De schrik was groot
de directeur van de Plantentuin werd
gewaarschuwd, het slaDgenverbljjt werd
voor bezoekers gesloten en men begon
te zooken. Men vond ten slotte het ge
vaarlijke dier onder een toestel van de
centrale verwarming, waar het heerlijk
van de hitte lag te genieten. Zonder
veel moeite kon men het weer veilig in
een kooi opbergen.
Marokko. Het heet, dat Primo
de Rivera de mededeeling heeft gedaan
dat Spatje op het oogenblik in onder
handeling is met Frankrijk over een
hernieuwde groote militaire actie tegen
de weer in verzet gekomen Rif Kabylen.
in de lucht. Het gemeentehuis
van De Wetsdorp in de Oranje Vrijstaat
is in de lucht gevlogen tengevolge van
een ontploffing van het petroleumgas
toestel voor de verlichting. Bet dak
werd weggeslagen en de vlammen sloe
gen 10 M hoog uit. Een oud-burgemeester
kreeg zulke brandwonden, dat bij er aan
overleden is. De gemeente-secretaris is
in verband met de ontploffi a g aangehouden
Wie clan alleen tandheelkundige hulp in
roept, als hij kiespijn krijgt, loopt gevaar,
zijn tanden vroegtij lig te verliezen.
Wie zijn tanden regelmatig laat onder
zoeken en zoo noodig vullen,behoudt deze
en blij't verschoond van kiespijn.
De natuurlijke tanden zijn voor het
kauwen veel meer waard dan kunsttanden.
