mn
p
No 4152
Woensdag 31 Augustus 1927
40^ Jaargang
Van week tot week
voor ONS werk
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
UITGAVE; N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIÊN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°. 652 POSTBUS
Hygiene en Veiligheid.
Zuiver water een eerste eisch 1
Zoolang op Texël de duinwaterleiding nog
op zich laat wachten, zullen we ons hier moeten
behelpen met water, dat niet die mate van
zuiverheid bezit, welke 't leidingwater kenmerkt.
Wij wenschen hier om deze reden met de
meeste nadruk te wijzen op het gebruik van
een waterfilter, dat in vele, zoo niet de
meeste, gevallen noodzakelijk is. Van groot
belang is tevens hierbij op te merken, dat zoo'n
filter van tijd tot tijd met zorg moet worden
gereinigd, opdat het water, dat de filter verlaat,
niet slechter is dan het wasWater uit een
verontreinigde filter kan rijk aan bacteriën zijn.
Ten onrechte wordt wel gedacht, dat helder
water tevens zuiver water is. Nu gaat dit wel
veelal met elkaar gepaard, maar toch is heel
goed door ijzer bruin gekleurd diepgrondwater
denkbaar, dat vrij is van bacteriën. Daaren
tegen kan water uit een heldere bleek typhus-
of cholerabacillen bevatten.
Smakelijk vindt men water dat niet helder
uitziet nooit en men komt er daarom het eerst
toe dat water te filtreeren.
Het aantal soorten filters voor huishoudelijk
gebruik dat in de handel is, is verbazend groot
en om nu zelf te kunnen beoordeelen, welke
filter het beste is, moeten we ons duidelijk voor
de geest stellen, wat we met het filtreeren wil
len bereiken.
Regenwater is vaak verontreinigddoor verrotte
bladeren, uitwerpselen van vogels, stof en in 't
water levende uiterst kleine diertjes. Een enkele
maal bevat het lood van goten of looden buizen
afkomstig. Lood is giftig. Is de regenbak niet
goed geplaatst, dan kan er uit de bodem nog
ander vuil bijkomen.
Bij een temperatuur van 20—30 gr. C. ontleedt
het organische vuil (dat wat van planten en
dieren afkomstig is) gemakkelijk. Bij deze ont
leding ontstaan gassen. Het water gaat kwalijk
ruiken.
Grondwater kan kleideeltjes en ijzer be
vatten, naast de genoemde verontreiniging,
althans wanneer de put van boven open ligt.
Beide kunnen in dit geval rijk zijn aan bacteriën.
Ijzer vraagt een speciale reiniging. Dit water
moet nl. eerst door sproeien aan de lucht bloot
gesteld en daarna gefilterd worden. Een filter
moet dus vuil, metaalverbindingen, gassen en
bacteriën tegenhouden, wil ze volmaakt zijn.
Al deze stoffen verzamelen zich in 't filtermate
riaal. Om te voorkomen, dat de organische
stoffen daarin gaan ontleden, moet de filter
steeds gevuld zijn en op een koele plaats staan.
Men moet het fillermateriaal gemakkelijk zelf
van tijd tot tijd kunnen reinigen, want met
wegzenden wordt steeds tot de uiterste nood
zaak gewacht. Verder moet de filter een be
hoorlijke hoeveelheid water leveren, terwijl het
water toch zoolang met het filtermateriaal in
aanraking moet zijn, dat het grondig gereinigd
wordt.
Van deze reiniging moeten we ons ten opzichte
van de bacteriën niet te veel voorstellen. Filters
welke filtreeren door zgn. bougies of kaarsen
van infusoriën-aarde doen het wel een paar
dagen, maar zouden reeds daarna weer gerei
nigd moeten worden, waar in een huishouding
niet veel van komt. Deze filters moeten groot
zijn, willen ze een behoorlijke hoeveelheid
water leveren. Kool is nog steeds een van de
beste soorten filtermateriaal. Het wordt gebruikt
als houtskool, als beenderenkool (dit zuivert
langer), in 't groot als cokes en tegenwoordig
als norit. Het houdt naast het vuil, gassen en
metalen tegen.
Verder wordt geprepareerd asbest gebruikt,
soms samen met zand. Zand werkt uitstekend
mits de laag dik genoeg is. Grint is grover en
werkt dus minder. Wel is het in voldoende
hoeveelheid zeer geschikt om vóór de regenbak
aan te brengen. Iedere filter moet rein gehouden
worden, anders is het een bron van verontrei
niging. Verdacht water is met filtreeren niet
betrouwbaar te krijgen, maar moet gekookt
worden. Toch zal een goede en goed onder
houden filter het water zeer veel verbeteren.
20-27 Aug.
Problemen van de handeldrijvende
Middenstand.
DeNederlaadsche Middenstandsbond heeft
met groote lu.ster zijn zilveren jubileum
gevierd Er zijn schitterende redevoeringen
gehouden o.a. door oud minister de Visser
en ook de regeering en verschillende cor
poraties hebben blijk gegeven van hun
belangstelling. Maar daarnaast z(jn er ook
verschillende belangrijke onderwerpen be
handeld en de slotvergadering heeft zelfs
een zeer uitvoerig debat gebracht, waardoor
het congres eenigszins in een opgewonden
stemming geraakte, 't Onderwerp was voor
de middenstanders dan ook van belang,
want het ging over het voorontwerp Wet
over de winkelsluiting en van het werktij
denbesluit. Bjj het debat, dat van 's mor
gens 10 uur tot 's avonds 6 uur over dit
onderwerp werd gevoerd, kwamen groote
meeniogsverscbillen tot uiting, die hun
oorzaak vonden in de uiteenloopende be
langen van de groepen, die in de Midden
standsbond vereenigd zijn, de groote, de
middelmatige en de kleine winkeliers. Zoo
hadden de groote winkeliers vooral bezwaar
tegen bet werktjjdsbesluit, omdat zij vrees
den daardoor in een ongunstige positie te
zullen komen ten opzichte van de kleinere
zakenmensshen die zonder personeel wer
ken. De kleine winkeliers hadden vooral
bezwaar tegen een algemeene winkelslui
ting indien niet de kleinverkoop op straat
en in café's aan banden werd gelegd. Om
kort te gaan, ieder had z(jn eigen bezwaren
en allen verzetten zich tegen de voorgeno
men wetgeving omdat ze daarvan vooi zich
een verzwaring van de bestaansmogelijk
heid vreesden. Daarover wa^en vrijwel
allen het tenslotte eens, dat de wet zoo
mogelijk van de baan moet. Er werd dan
ook een .motie aangenomen, waarin de
wen8chelijkheid werd uitgesproken, dat bet
hoofdbestuur maatregelen zal treffen om de
indiening van de wet op dit oogenblik
althans, zoo mogelijk te voorkomen.
Na de terechtstelling van Sacco
en Vanzettl.
De Sacco- en Vanzetti-storm Is spoediger
bedaard dan aanvankelijk wel verwacht
werd. Wel hebben er in Rotterdam gedu
rende eenige avonden in de afgeloopen
week relletjes plaats gehad, waarbij de
politie van gummistok on sabel gebruik
moest maken en werden ook uit enkel bui-
tenlandscbe sleden nog opstootjes gemeld
dooh bet ergste schijnt thans voorbij te zijn.
Van „'t Groene Erin".
In Ierland hebben Donderdag jl. twee
tusschentijdscbe verkiezingen plaats gehad
die beide ten voordeele van de r6geering
zijn uitgevallen. De verwachting dat
Cosgrave in de minderheid zou komeQ is
daardoor niet verwezenlijkt geworden.
Maar, al werd ook de positie van het Kabinet
versterkt, deze is toch niet van die aard,
dat Cosgrave met gerustheid de toekomst
tegemoet zou kunnen gaan. Bovendien
schijnen er door de republikeinen pogingen
in het werk gesteld te zjjn om do Sinn
Feiner3, die nog buiten het parlement ge
bleven zijn, over te halen de eed af te leg
gen en zitting te nemen, waardoor dan al
dadelijk het lot van bet kabinet-Cosgrave
bezegeld zou zijn.
Cosgrave heeft dit blijkbaar overwogen
en de guns igs uitslag der tusschentijdscbe
verkiezingen heeft zijn vertrouwen in de
kiezers versterkt. Met het gevolg, dat h(J
de gouverneur-generaal geadviseerd heeft
de Volksvertegenwoording te ontbinden.
Dit is nu geschied en tegen 15 September
ztyn nieuwe verkiezingen uitgeschreven.
't Zal een heete stembusstrijd worden 1
GenèveGewichtige besprekingen.
Er viel in de laatste dagen aandacht te
scheoken aan ni6t minder dan vier inter-
nat'ooale conferenties. Daarvan kwamen
drie bijeen te Genève onder de auspiciën
vaa de Volkenbond, terwijl een te Parijs
werd gehouden.
De drie Volkenbondsconferenties waren
die voor het Verkeerswezen, de Persende
Nationale Minderheden.
We moeten volstaan met de mededeeliDg
dat er verschillende onderwerpen ter tafel
werden gebracht die voor het internationale
leven van beteekeDis kunnen worden ge
acht. De Verkeersconferentie wijdde haar
aandacht speciaal aan verschillende ver
keersproblemen, 't internat onalespoorweg
verkeer, bet passenvraagstukken en wat
dies meer zij. Allerlei maatregelen die
het onderlinge verkeer der volken bevorde
ren en gemakkelijker maken kunnen, door
het uit de weg ruimen van verkeers-
belemmeringen etc. De Persconferentie
wijdde Bpeciaal haar aandacht aan de vraag
stukken, die voor hst krantenvak van
belaig zijn, alsmede aan die welke beoogen
de Pers meer dienstbaar te maken aan de
bevjrdering van de vrede en de verlete
N°. 11
Dit Sluitzegel onbeschadigd
op uw pakket, het is waarborg
„Wij Breien de fijnste wollen kousen
Zeer netjes voor u aan."
Voor grof of nleuwwerk zijn wii speciaal
Depóts; Langs den weg K. Steigstra te
Oost, te den Burg D. Bruin Koogcrweg 816
en Wed. D. Schumaker.
ring van de betrekkingen tusschen alle
landen. De Pers is genoomd de Koningin
der Aarde en die naam wijst reeds op de
invloedrijke plaats, die ze in de jwereld
inneemt. Z(J kan voor het leven der vol
keron een maedt ten goede zijn, maar
helaas ook ten kwade. Haar meer te doen
beantwoorden aan haar roeping, tot heil
der menschheid te zijn, was het doel der
Persconferentie.
De derde conferentie te Genève was
gewijd aan de nationale minderheden. De
oorlog heeft tengevolge gehad, dat tal van
groepen der bevolkmg een eigen zelfstan
digheid hobben gekregen en dat de nationale
minderheden uit do staat van onlerdrukte
werden opgeheven. Daardoor zijn echter
heel wat nieuwe problemen geschapen en
daarover werden thans besprekingen ge
voerd en resoluties voorgesteld, die de
verschillende regeeringen tot richtsnoer
kunnen strekken.
Parijs: „Oorlog aan de oorlog."
Ook, al kan het niet uitvoerig zijn, toch
moeten we ook eenige aandacht w(jden
aan de te Parijs bijeengekomen conferentie
het 243 jaarlljksche congres oer Interpar
lementaire Unie. Donderdagmorgen is dit
congres, dat door niet minder dan 400
parlementsleden uit 35 staten bijge
woond wordt, geopend. En de openings
zitting heeft al dadelijk in sterke mate de
aandacht getrokken door de daarop ge
houden redevoeringen. Allereerst wel door
die van de Fransche minister-president
Poincaré, die een begroetingsrede hield
welke een diepe indruk maakte. Poincaré
was bjjzondér op dreef en zijn betoog was
zeer welsprekend en sommige passages
wekten bepaald ontroering. Hij hield een
warm pleidooi voor toenadering tusschen
de volken, die met behoud van bun natio-
na e rechun en eigenschappen, zonder in
de eerste plaats wereldburger te z|jn, toch
all m moeten medearbeider) aan het werk
"an vrede en verbioodering. Daarom achtte
bij de voornaamste taak der Interparlemen
taire Unie zooveel mogelijk datgene te
versterken, wat de volken nader tot
elrander kan b.eogen. De oorlog, hoe
verwoestend deze ook is geweest, heeft
toch een goed ding gewrocht, n.l, de
merscbheid geloerd, hoe kostbaar de vrede
ia. En omdat de Fransche regeering vurig
de vrede wenscht, daarom ook wilde zij
het congres met alle kracht steunen.
Lord Treewen, de voorzitter der B;it-
sche delegatie borduurde verder op het
door Poincaié gespannen stramieD. HQ
wees op de vorderingen die de vrede ge
maakt heeft na de totstandkoming van
het verdrag van Locaruo en hij wenschte
tevens Frankrijk en Duitschlacd geluk met
het sluiten van Franuch-Duitsch handels
verdrag.
't Was geen wonder, dat de Duitscbe
delegatie Itider Loebe dadelijk zich tot
hetzelfde thema aangetrokken gevoelde. En
waar bet hart vol van is, daar loopt da
mond van over Loebe bjpl6itte een
spoedige algaheela ontruiming van het
Rijnland. Frankrijk zou de wereld geen
groo.er dienst kunn<n bewijzen dan door
de verklaring, dat voor 1 JaDuari 1928 de
laatste soldaat uit het bezette gebied
teruggetrokken zou zUd.
Daarop reageerde eebter onmiddellijk de
Franschman De Jouvenel, die met klem en
nadruk verklaarde dat de wensch van Loebe
niet voor verwezenlijking vatbaar was.
Dnitscbland toch is op hetzelfde oogenblik,
dat bet toetrad tot de Volkenbond mot
Rusland samengegaan, waarvan de verdra
gen van Rapollo en Berlijn het gevolg zijn
geweest. Daardoor is onzekerheid ontstaan
en de eenige waarborg voor de stabiliteit in
Oost-Europa is thans nog de bezetting van
het Rijnland. Indien Frankrijk dit ontruimde
zouden over een paar jaar de Dawes-beta-
lingen gestaakt worden en zou Frankrijke
niouwe vriend Duitsobland slaags raken
met de vroegere geallieerden van Frankrijk
Wij willen vrede, verklaarde De Jouvenel
maar we zullen ons niet van de anderen
laten scheideD.
Zonder dat men het waarschijnlijk gewild
«had was bet debat zoo gekomen op een
terrein vol voetangels en klemmen. Temeer
waar ook de schuldvraag en de Belgische
neutraliteit weldra door anderen in het
debat werden betrokken. Er kwam een
stemming van geprikkeldheid en slechts
met moeito gelukte het tenslotte de voor
zitter een opkomende storm te bezweren en
een eind aan het debat te maken. Hij wees
op het nuttelooze om op deze conferentie
een Franscb-Duitsch debat te voeren en
hief de zitting op.
Een erg moedgevend begin is dat niet
geweest voor het 24e congres der interpar
lementaire Unie.
Tuinbouwonderwijs.
De Commissie voor Landbouwonderwijs
organiseert voor de komende wintermaanden
althans wanneer do belangstelling daartoo
bevredigend is, een tuinbouwcursus te den
Burg. We vestigen hierop gaarne uw aan
dacht in 't bijzonder die van hen die zich aan
bloembollenteelt wijden of zullen wijden.
Het vorige jaar zijn pogingen om hier
een dergelijke cursus in het leven te roepen
gestrand op gebrek aanbelangstelling. We
verwachten, dat ditmaal velen deze goedo
gelegenheid zullen aangrijpen om huD
tuinbouwkennis uit te breiden.
Sport.
Voor de a.s. competitiewedstrijden is
Texel I met 1I.R.C. Ill, S.V.S. I, Helder II,
W.G.W. II, Schagen I, Alcmaria III en
P.T.S. I ingedeeld in de afd. C van de eerste
klasse
Met Helder III, Helder IV, Anna Pau-
lowna I, S V.S. II, H.R.C. IV Schoorl
I, N. Niedorp I, Zeemacht I en Oudesluis
is Texel II ingedeeld in Afd C. der tweede
klasse.
o—
Voor de Jubileum wedstrijden van de
N.H.V.B. te Alkmaar zullen van „Texel"
twee spelers meestrijden in de gelederen
van het Helderseh Elftal tegen het Zaan-
sche. De wedstrijd is bepaald op Zondag
11 September.
Schoolreisje.
De leerlingen van de hoogste klasse der
o.l. school alhier maakten gisteren een
schoolreisje naar IJ nuiden en Velzen.
Mede dank zij het gunstige weer heeft
de jeugd zeer genoten en is zjj ruimschoots
voldaan weer^fekeerd. (Uitvoeriger kunnen
we niet zjjn. Daartoe ontbreekt ons de tijd
Gisteravond pas kwam men terug van de
reis.)
Polderbemaling.
Ter aanvulling van ons bericht over be
maling van de Wieringermeerpolder deelen
we mee, dat deze naar Jhr. Reigersman
Hoofding.-Directeur van de Prov. Water
staat ons verzekert geheel electrisch
geschieden zal. De reserve-bemalmgs-
inrichting evenwel zal metruw-olie-molo-
ren worden uitgerust.
Ons eerste bericht zou dienaangaande
verkeerde ideeën wekken.
Tevens kan worden meegedeeld dat be
sloten is tot electrificatie van de bemalingi-
inrichtiDg van de Anna Paulowna-polder.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels: 50 ct. Iedere regel moor: 10 ct.
Dezelfde advortontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond.
BIJ abonnoment lagere regolprljs.
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
