PurolbijRuweenSchraleHuid
Scheurkalenders
Bemaling Waal-en-Burg.
25, 40 en 50 ct.
OVER VEEVOEDING.
Op uitnoodiging van de afd. jTexel van de
Holl. Mij. van Landbouw sprak Vrijdagavond
1.1. in „de Oranjeboom" de heer Ir. L. de Vries
over „Veevoeding", een alleszins belangrijk
onderwerp, op bevattelijke wijze voor plm. 60
belangstellenden door hem behandeld.
Na een korte inleiding van de heer H. W.
Keesom, afdeelingsvoorzitter, verkreeg de heer
de Vries het woord, wiens rede we hier laten
volgen
Het was hem, naar hij zeide, een buitenge-
gewoon genoegen op Texel, waar hij eerder
een maand of drie doorbracht, een lezing over
veevoeding te mogen houddn.
De uitkomsten van het veehoudersbedrijf
zijn de laatste jaren verre van rooskleurig.
Door hooge pacht, loonen en belastingen zijn
de inkomsten zeer verminderd.
De winsten zijn afhankelijk a. van de op
brengst van het dierlijk product, b. van de
prijzen van de producten, c. van de productie
kosten.
Op de prijs der dierlijke producten kan geen
invloed worden uitgeoefend. Het surplus moet
worden uitgevoerd met het gevolg dat wij met
andere landen op de wereldmarkt moeten c o n-
curreercn.
Opbrengstvermeerdering moet derhalve ir.
een andere richting worden gezocht en wel
lo. door op eenzelfde stuk land vee te houden,
dat meer en beter melk geeft; 2e door op een
zelfde stuk land meer vee te .houden, welke
mogelijkheid wordt geschapen door beter ont
watering, beter bemesting en door de dieren
meer krachtvoer toe te dienen.
Lange tijd heeft men zich te veel op het
toedienen van meer krachtvoer toegelegd. De
practijk wijst evenwel uit, dat men met meer
succes een rationeele bemesting en beter ont
watering kan toepassen.
In het voorjaar moeten we over veel gras
kunnen beschikken. Kuilvoer is uitnemend
voedsel voor melkvee en jong vee. Door
beter bemesting krijgen we beteren meer gras.
Het groeit sneller, de hooitijd is dus eerder
voorbij. Is de oogst overvloedig, dan|kaneen
deel worden ingekuild.
Een factor van belang is verder de prijs der
voedermiddelen. In het boekjaar 1925—1926
werd blijkens officieele gegevens in het Midden-
Gewest van N.-Holl. per H.A. f 186,— aan
voedermiddelen uitgegeven. Het ligt voor de
hand, dat we dan ook moeten trachten met de
Voedering het grootst mogelijke resultaat te
bereiken.
Men onderscheidt onderhoudsvoer en pro-
ductievoer. Het onderhoudsvoer dient tot
onderhoud van het lichaam. Het zorgt voor
een constante lichaamstemperatuur, herstelt
versleten organen en maakt de krachtbron uit
voor verscheiden lichaamsdeelen.
De aard van het productievoer is afhankelijk
van a. het dier, b. de soort der productie, c.
het levend gewicht van het dier, d. de grootte
en de kwaliteit der productie, e. de leeftijd van
het dier.
De grootte der melkproductie van koeien is
een deels erfelijke eigenschap. Op aard en
hoeveelheid van het toegediende voedsel rea
geert de eene koe meer dan de andere. Bij
veelvuldig voeren van natte pulp en bieten
wordt het vetgehalte der melk lager, 't Ge
middeld gehalte kan vrijwel als erfelijk worden
beschouwd.
De ruwvoedermiddelen nemen onder de voe
dermiddelen een voorname plaats in. Ze be
staan o m. in hooi, stroo, kaf, bieten, aard
appelen, enz. en vormen speciaal voor dieren
met een samengestelde maag als koeien een
geschikt voedsel.
Er zijn ruwvoedermiddelen met weinig water
en veel droge stof (hooi, stroo, kaf,) en omge
keerd (bieten, ingekuild gras, [aardappelen). 1 L.
melk bevat 12 5 13 pet droge stof. Bij een
jaarproductie jvan 5000 L produceert een koe
dus 600 Kg. droge stof en, wanneer men daarbij
bedenkt dat ze van tijd tot tijd nog een kalf
voortbrengt, wordt duidelijk dat zij aan droge
stof groote behoefte heeft. Een groot deel der
droge stof is niet of moeilijk verteerbaar, doch
is als .buikvulling" r.iet zonder waarde, daar
ze de spijsvertering bevordert.
Bieten, kuilgras, aardappelen, enz. mogen
niet in onbeperkte hoeveelheden worden ge
voerd, daar ze dan verslapping veroorzaken.
De zuren werken nadeeligop de spijsvertering,
diarrhee blijft niet uit. Dus moeten wij dit
voer ah bijvoer beschouwen. We mogen
echter niet vergeten dat het in behoorlijke
hoeveelheden verstrekt de gezondheid be
vordert en melkdrijvend werkt.
Het eigen bedrijf voorziet in de regel vol
doende in de behoefte aan droge stof. Deze
bestaat voornamelijk uit vet, zetmeelachtige
stoffen, ruwvezel, suiker, eiwitten en aschbe-
standdeelen.
Een koe, welke per dag 20 L melk geeft met
een vetgehalte van 3 pCt. levert dagelijks plm.
600 G. vet, meer dan zij in haar dagrantsoen
kan verdragen. Die vetten worden dan ook
gevonden in de zetmeelachtige stoffen (knol-
en wortelgewassen.) Hiervan kan de koe een
vrij groote hoeveelheid verdragen, doch een
hoeveelheid van 30 d 40 KG. is als maximum
te beschouwen.
Ruwvezel vindt men in verhoute stengels en
wanden van hooi, kalf, etc. Herkauwers kunnen
er heel wat van verwerken.
Suiker kan worden gereserveerd o.m. in
spieren en lever.
De eiwitten vormen een belangrijke groep
voedingsstoffen. Dieren, welke eiwithoudende
producten voortbrengen en jonge dieren hebben
er veel van noodig in hun voedsel. Met uit
zondering van gras van beste weilanden levert
het eigen bedrijf weinig eiwithoudende stoffen
op. Worden ze in te groote hoeveelheden aan
de koe toegediend, dan verlaat het surplus het
lichaam. Productieve dieren reageeren echter
op eiwitrijk voedsel door grooter productie.
Een koe van de fa. Schaap te Deernsum
leverde 13164 KG. melk van 3,78 pCt vet in
een jaar, In dén Iactatieperiode verkreeg men
van haar 542 KG. boter. Per dag ontving het
dier plm. 13 KG. krachtvoer ten bedrage van
f 175. Tegenover dit aanzienlijk bedrag staat
evenwel een groote opbrengst.
Aan aschbestanddeelen, vnl. kalk, heeft melk
vee en jong vee groote behoefte. In't geraamte
en in 't bloed wordt veel kalk aangetroffen.
Teveel kalkvoedsel kan tot onvruchtbaarheid
leiden, evenals te groote hoeveelheden eiwit.
In de behoefte aan kalk- en eiwithoudende
stoffen kan het eigen bedrijf in de regel niet
voorzien. Ook de behoefte aan zetmeelachtige
stoffen kan het niet altijd dekken.
Als regel wordt een goed rantsoen gevonden
in prima hooi, bieten, pulp en aardappelen,
leder veehouder moest jaarlijks kuilvoer heb
ben en daarnaast voer- of suikerbieten. Aan
bevelenswaardig is verder een mengsel van
krachtvoer, omdat daarin verscheidene eiwit
verbindingen voorkomen.
Eiwithoudende voedingsmiddelen zijn; Grond-
notenkoek (44 pet), sojakoek (niet duur, toch
een hoogwaardig eiwit bevattende), sesamkoek
(32 pet eiwit, veel kalk en fosforzuur, prima
voor jong vee en melkvee, trekt echter licht
water aan), lijnkoek (werkt gunstig op de ge
zondheid, is echter duur en kan deels door
ander voer worden vervangen), raapkoek (goed
voer, niet duur, hoog aschgehalte. Met Indisch
raapzaad heeft men ervaren, dat het wel eens
vergiftigingsverschijnselen tevoorschijn roept.)
Cocoskoek (bevordert, naar men zegt, melk
productie en hooger vetgehalte), palmpitkoek
(laag in prijs, 13 pet eiwit, aschgehalte niet
hoog), katoenzaadmeel (40 pet eiwit, heelt wel
eens een schadelijke werking, moet daarom in
geen grooter hoeveelheden dan 1 KG. worden
gevoerd.)
Wie omtrent de- grootte der rantsoenen pre
cies wil worden ingelicht, wende zich tot het
Veevoederbureau te Alkmaar. Maandelijks
verspreidt dit 3700 kaartjes, waarop voorbeelden
van rantsoenen en de prijs daarvan zijn aan
gegeven. Ook aan de afd. Texel van de Holl,
Mij. van Landbouw zullen ze worden toege
zonden. De secretaris deelt ze aan belang
stellenden uit.
o—
Van de gelegenheid tot het stellen van vra
gen werd door eenige leden gebruik gemaakt.
Gevraagd werd of 2 kop graan, een half kop
lijnkoek, een vierde kop mais en een vierde kop
erwten of boonen voor een schaap met twee
lammeren in April een te groot dagrantsoen is
Het antwoord luidde, dat volgens Kellner's
tabellen het portie mais wel kan vervallen.
Evenwel dient hierbij te worden opgemerkt,
dat van de schapenvoedering nog weinig studie
is gemaakt. Met zekerheid kan dus niets wor
den bepaald.
Spreker waarschuwde tegen het koopen van
dure zouten als b.v. onder de naam Gr&bli in
in de handel worden gebracht. Deze zijn wel
deugdzaam, maar veel te hoog in prijs. Beter
kan worden gezorgd voor een goede droogstal
en kalkrijk krachtvoer.
Voor biggen, die meest snel groeien, is fos-
forzure voederkalk aan te bevelen,
Als een goed rantsoen voor een drachtige
pink gaf spreker ten voorbeeld
8 KG. bieten, '/i KG. sesamkoek, een vierde
KG. lijnmeel en een vierde KG. grondnotenmeel.
Ten bewijze dat rationeele bemesting een
belangrijke faktor is werd meegedeeld, dat goed
hooi meer dan 6 pCt. en slecht hooi ruim
2 pCt. eiwit bevat. Vooral stikstofbemesting
is hier van invloed.
De heer H. Klimp het woord verkrijgende,
wees er op, dat zoowel op kwaliteit als hoeveel
heid hooi een goede bemesting invloed uitoefent.
Op weiland kan hier meer stikstof worden
aangewend. Dan krijgen we beter gras, beter
hooi en hierin juist vindt het rund zijn natuur
lijk voedsel.
Spreker doet verslag van zijn bevindingen
na bemesting op de vier proefvelden, welke
hier in overleg met de Holl. Mij. v. Landbouw
zijn aangelegd.
Ieder veldje was 2 are groot. De bemesting
geschiedde met kali en fosforzuur.
Zonder bemesting gaf het veldje bij de heer
Jb. Eelman In Eierland 100] kg hooi. Na be
mesting met 150 kg kalksalpeter per H.A. 108
kg, met 303 kg kalksalpeter 115 kg en met 450
kg kalksalpeter 152.
Op het veldje bij de heer A. Commandeur te
den Hoorn waren deze hoeveelheden hooi resp.
110, 120, 163 en 164 kg. Op het veldje bij de
heer P. Mantje te Dijkmanshuizen resp. 107,
128, 137 en 166 kg. Op het veldje bij de heer
C. VVitle, 't Noorden (vóórgeweid tot 14 Mei)
resp. 148, 156, 162 en 170 kg. Hiernaast was
aangelegd een veldje, mei zwavelzure ammoniak
bemest, zoodat de hoeveelheid stikstof gelijk
bleef. OpbrenKst resp. 140, 145, 136 en 156
kg. hooi.
Ir. de Vries sprak daarna nog een enkel
woord over kuilvoer. Als voordeelen van het
kuilvoer noemde hijlichte verteerbaarheid,
aanwezigheid van vitaminen (in hooi ontbreken
ze), behoorlijke hoeveelheid eiwit (als het in
kuilen goed plaats heeft), uitnemend bijvoer
in de winter. Bovendien is het land eerder
schoon wanneer men inkuilt en is er eerder
nagras.
Hierna werd de vergadering door de voor
zitter gesloten.
De Spaansche Vlieg.
Met genoegen mag Tooneelvereeniging
Texel terugzien op Zondagavond 1.1. toen
in hotel Texel „de Spaansche Vlieg' voor
het voetlicht werd gebracht.
„De Spaansche Vlieg" is een tamelijk
pikante klucht, die zjjn ontstaan dankt aan
Franz Arnold en Ernst Bach. De opvoering
geschiedde voor een talrijk publiek, dat
bijna de heele zaal vulde en had, Ie oor-
deelen naar het vaak uitbundig gelach en
het oorverdoovend applaus na ieder bedrijf,
braaf succes.
Er werd vlot gespeeld, met loffelijke
voortvarendheid volgden de bedrijven elkaar
op. De grimeur verrichtte goed werk.
De hoofdrollen werden uitnemend ver
tolkt, we mogen van amateurs nauwelijks
beter verwachten.
Texel's Jazzband droeg het zijne tot ver
hooging der feeststemming bij.
Over de inhoud van het stuk willen we
kort zijn.
We maken kennis met eene meneer
Klinke (Simon de Waal), handelaar in mos
terd en aanverwante artikelen, een man
met, wat men noemt, „een verleden". De
deugniet is gehuwd en verheugt zich in het
bezit eener lieve dochter, die razend ver
kikkerd is op een jong advocaat, met wie
pa evenwel om commercieele redenen over-
hoop ligt. Gebruik makende van wat hij
weet van zijn schoonpapa in spé, speciaal
van diens zwarte verleden, weet onze
rechtsgeleerde langs slinksche wegen zijn
doel te bereiken.
De eega van de mosterd-magnaat had
met ons advocaatje ook al weinig op en
achtte een jong Assyrioloog (d.i. iemand
die zjjn hart aan Assyrische aardigheden
als mummies en spijkerschrift heeft ver
pand) voor zus een beter partij.
Ongelukkig valt deze gast bij papaeven-
min in de smaak, daar het hem voorkomt
dat ook deze meneer van zijn onbehoorlijk
gedrag niet onkundig is. Door toevallige
omstandigheden raakt de Assyrioloog met
succes verlekkerd op een nichtje van Klinke
en wordt zijn rechtschapen moedertje door
de heeren (ook een zakenvriend en een
zwager van de mosterdman zitten in de
knel) voor de „Spaansche Vlieg" gehouden.
De klucht is rijk aan dolle tafereelen, zit
vol ongedachte verwikkelingen en werd met
belangstelling tot het einde gevolgd.
De rollen van Klinke en echtgenoote
werden door Simon de Waal en Emy Lan-
geveld knap weergegeven.
Gerard Bakker gaf als de Assyrioloog be-
hooriy k spel, Willem Bakker heeft de rol van
advocaat juist vertolkt Als nieuwe krach
ten belooven Piet Roeper en Neeltje Zuide-
wind wat goeds voor de toekomst.
Een prettig bal besloot de avond.
Men schrijft ons
„'t Is de lezers en vooral de Walenburgers
zeker bekend, dat tot heden nog geen zekerheid
bestaat of W en B electrisch dan wel met olie
installaties bemalen zal worden. De beslissing
daaromtrent is, naar wij vernemen, thans aan
staande.
Wij brengen in herinnering, dat deze zomer
de onderhandelingen tusschen de TEM en W
en B zoover gevorderd waren, dat de eerstge
noemde na langdurig overleg met Directeur
en Raad van Commissarissen de stroomprijs
stelde op 57< c. per KWU plus vast recht en
meterhuur. W en B bood aan A 5 ct. plus vast
recht en meterhuur stroom af te nemen. De
Ingenieur, die W en B adviseert, begroot de
stroomafname voor de twee motoren en pompen
die W en B zal plaatsen, op 60000 KWU, waar
uit volgt, dat 't verschil in kosten voor W en
B hoogstens f 150 per jaar kon bedragen. Niet
tegenstaande dit geringe verschil besloot het
bestuur, zooals wij indertijd reeds meedeelden,
bij stemming tot bemaling van deze polder
met achterliggende gronden, totaal plm.2000HA.
met oliemotoren. De gronden, die op W en B
afwateren, zijn Burger-Nieuwland, Gerritsland,
Koog en Everstekoogbeneven de staatsgronden
samen plm. 1400 HA. terwijl W en B plm. 700
HA. groot is. Voor electrische bemaling
verklaarden zich de heeren Leo Keijser. Waal,
Dr. J. Timmer, [Haarlem en Sijbr. C. Eelman.
Vooi olie bemaling de heeren R. S. Keijser,
P. Eelman, C. S. Keijser en de voorz.J. Eelman
Toen werd tegelijk besloten tot stichting van
een gemaal met ruwoliemotoren. Offerte van
oliemotoren en pompen van vier fabrieken werd
gevraagd, waaruit een keuze zou worden gedaan
De raming voor stichting oliegemalen met ge
bouwen was plm. f47000, terwijl de raming van
de heer Veiheij, adviseur van W en B, voor
stichting dubbele electrische installaties, dus
van twee motoren en pompen in totaal
slechts f 26600 bedroeg, een verschil in stich-
tingskosten dus van ongeveer f 20000.
In de vergadering van 20 Oct. 1.1. zou W
en B definitief tot aankoop van oliemotoren
en pompen overgaan. Inmiddels was door
de T.E.M. een nieuwe poging gedaan om
W en B alsnog tot aansluiting aan ons
Texelsch bedrijf te bewegen (mogelijk is
een vingerwijzing van hoogerhand hieraan
niet vreemd) en werd na langdurig beraad
door dit bestuur aan W en B aangeboden
stroom te leveren vooi 4 ct 'snach>sen6
ct des daags, wat volgens deskundi
gen neer zal komen op plm. 48/4 ct per
KWU, omreden natuurlijk bij voorkeur
's nachts worden gemalen. Dit zou dus b(j
60.000 KWU aan lagere exploitatiekosten
f 30) per jaar beteekenen (per KWU een
Va c verschil). Tevens heeft de T.E M aan
W en B de keus gelaten transformator en
kabel contant aan te koopen, wat eveneens
vermoedelijk nog een f100 A f200 per jaar
lagere exploitatiekosten zou kunnen betee
kenen, alzoo samen f 400 A 500 per jaar min
der dan de T.E.M. indertijd aanbood, wel een
bewijs dat zij, naar 't ons toelijkt, tot het
uiterste wil gaan om de Texelsche belan
gen en de Waal-er.-Burger belangen te
vereenigen.
Een-en-veertig ingelanden van W en B,
hiermede bekend, hebben in verband met 't
bovenstaande voor de vergadering van 20
Oct. 1.1 een adres gericht aan het bestuur
van W en B met het verzoek, nu de zaak
zoo staat, hef advies daaromtrent te vragen
van de Weled. heer Hoofdingenieur-Direc
teur van de Provinciale Waterstaat in
Noord-Bolland te Haarlem, aangezien in't
Bestuur geen overeenstemming kon worden
bereikt, een man dus, die in geheel Noord-
Holland over alle Waterstaatkundige zaken
!*an oordeelen. Do Ingenieur, de heer
Verbey, die door W en B is aangesteld,
adviseerde W en B eveneens electrische
bemaling vooral nu de T.E.M. zoo een lage
offerte verstrekt.
Naar ons welwillend wordt medegedeeld, is
in het laatst der vorige week 't rapport van
de heer Reigersman, hoofdingenieur, binnen
gekomen. Hij weerlegt daarin alle argumenten,
die aangevoerd werden tot stichting van olie
gemalen en raadt W en B aan tot stichting
van electrische gemalen.
Financieel, luidt het, behoeven ervoor W en
B geen bezwaren te bestaan, wat hem is ge
bleken uit de h:m toegezonden stukken.
't Groote belang van het eiland laat hij nog
buiten beschouwing, doch hij verklaart zich
bereid, als 't nog gewenscht mocht worden,
't bestuur van W en B of de Ingelanden zijn
standpunt nader mondeling te komen toelichten.
Mooier kan 't al niet, meenen wij. VV en
B weet nu, dat de zaak over alle kanten gron
dig is bekeken weet zeker, dat het de stroom
zoo laag mogelijk koopt, dient dus in de eerste
plaats haar eigen financieel belang, nog afge
zien van het groote gemak en de bedrijfs
zekerheid van electrische beweegkracht. Naar
men ons mededeelt, is automatische bemaling
mogelijk, dus geen vaste machinist, hoewel
waarschijnlijk wel eenlg toezicht, daar vooral
kroozing bij de pompen soms noodig is."
(Wanneer de zaken zoo staan, meenen we
met gerustheid het besluit van Waalenburg's
bestuur tegemoet te kunnen zien: Waalenburg
zal een electrisch gemaal bekomenRed.]
Wij ontvingen de nieuwe maandkalender
van Sluis' Voederfabrieken te Weesperkarspel
Ze wordt ten getale van 200.000 gratis verkrijg
baar gesteld voor de afnemers van haar voeder
producten.
De maandbladen vertoonen in fraaie kleuren
de afbeeldingen van verscheiden hoenderrassen
de achterzijde bevat nuttige wenken voor de
pluimveehouder.
Een kalender, welke een begeerlijk bezit
mag heeten.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT.
Uitslag aanbesteding.
De uitslag der aanbesteding van de bouw
van een woonhuis aan de Koogerweg voor
rekening van de heer A. Broekman is als
volgt
Het timmerwerk werd opgedragen aan
Gebrs. Schoenmaker, metselwerk aan A. J.
de Waard, lood- en zinkwerk aan P. Oele
en glas-, behang- en schilderwerk aan
Z. Graaf.
11 NovemberSt. Maarten.
De avond van St. Maarten is Vrijdag 1.1.
door de jeugd hier op traditioneele wijze
herdacht. Er wordt wel geklaagd over
„hinderljk gebedel" dat zich die avond
volgens sommigen voltrekt. Men heeft
daarbij speciaal het oog op de geldelijke
belooning, veelal een of twee centen, welke
na of tjdens het zingen van het befaamde
lied wordt uitgereikt!
We vragen ons af, of het dan niet beter
is de kinders een versnapering te geven,
b.v. een „appel of een peer," zooals zij
in hun versjo ook vragen?
Invoer van vleesch in Engeland.
Door de regeering werden nog herhaalde
lijk pogingen bij de Britsche regeering ge
daan om de bestaande belemmeringen,
door Engeland aan de invoer van Neder-
landsch vleesch in de weg gelegd, opge
heven te krijgen. Deze pogingen leidden
intusschen tot dusver tot geen resultaat,
(ontleend aan de M. v. Antwoord - Staats-
begrooting 1928)
„Met bekwame spoed".
Men deelt ons mee
Dat de voorbereiding van het bemalings-
werk in polder het Noorden „met bekwame
spoed" zou zijn geschied [zooals onze be
richtgever verzekerde. Red.] is niet geheel
juist, zoo niet geheel bezijden de waarheid.
Immers er is bitt.er weinig voortgang ge
maakt, langer dan gewenscht zijn wegen
en bruggen afgesloten geweest. Nog laat
de toestand der veel omstreden wegen in
het Noorden veel te wenschen over. De
sluis, eerst Zaterdag 1.1. opengesteld, is te
lang gesloten geweest.
Dat alles werd de aanliggende polders te
bar. Namens de Dertig Gemeenschappe
lijke Polders werd geprotesteerd bij de prov.
waterstaat, met het gevolg, dat de water-
loozicg thans op normale wijze geschieden
kan. „Eierland" en „de Dertig Polders"
hadden eerst niet weinig overlast van het
overtollige water.
Ook „Eierland" zou op het punt hebben
gestaan een fel protest te laten hooren.
Neen, „van bekwame spoed" was zeker
geen sprake.
Dammen.
Vrijdagavond 1.1. gaf de heer Dissel, Kam
pioen van de Heldersche Damclub, voor
leden van de Texelsche Damclub ir. hotel
Texel een simult>anavond. De heerDissei
zag zich tegen 19 deelnemers geplaatst.
Dat de strijd spannend zou worden, was te
verwachten, daar genoemde heer kort gele
den voor de Texelsche Damclub een dnm-
demonstratie gaf, welke hij volkomen
meester was. Evenwel mocht het hem Diet
gelukken de Texelaars gevoelig te verslaan
daar hij van de 19 deelnemers er 6 ver
sloeg en 13 partijen verloor.
