No 4203
Zaterdag 25 Februari 1928
41ste Jaargang
TWEEDE BLAD
cNaar Palestina.
Texelsche Berichten
Kalkmergel als regulateur voor de kalktoestand van onze
homns-zandgronden.
Gemengd Nieuws
ABONNEMENTEN:
UITGAVE;N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 regels50 ct. Iedere regel meer: 10 ct.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
BIJ abonnement lagere regolprljs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
Oosterend, 24 Febr. 1928.
De Doode Zee.
Nu zijn wij dan in de vlakte gekomen,
eigenaardige rotsformaties stijgen daaruit
op; men zou zoo oppervlakkig bezien, den
ken, dat het metselwerken waren, bv. zoo
iets als kalkovens, maar het is natuur.
Deze alleenstaande rotsjes, in vorm en
grootte het meest met kalkovens overeen
komende, zijn ontstaan, doordat de zachtere
gesteenten door stortvloeden van water z(jn
weggevretende overgebleven harde kernen
zijn door meegespoeld zand verwonderlijk
gladgeschuurd. Nog een heele tijd rijden
wij door de kale vlakte, totdat wij eindelijk
aan het strand stilhouden. Sombere zwarte
steentjes liggen langs de oever zoover het
oog reikt, heel iets anders dan de witte
schelpjes, die onze stranden overdekken.
Maar de zee zelf ziet er vroolijk uit, de
blauwe spiegel blinkt in de zon en het
water is zoo helder als glas. De Grieksche
dichter Homerus spreekt in zijn gedichten
altijd van de onvruchtbare zee. Had hij
de Doode Zee gekend, dan zou hij stellig
hebben toegegeven, dat daarop die bena
ming nog veel toepasselijker was, dan op
de Grieksche zeeën, die hij bezong. Waarlijk,
dit is de onvruchtbare zee. Ziet men anders
aan een zeestrand meestal visschers bezig,
hier ziet men niets van die aard. De vis-
schen, die met het water van de Jordaan
per ongeluk in deze zee raken, zijn na wei
nige uren dood. Toch is het merkwaardig,
dat een enkel klein vischjein deze zee kan,
leven, ondanks het hooge zoutgehalte, het
is de Cyprinodon dispar, die levende jongen
ter wereld brengt. Br wordl echter niet op
gevischt. Natuurlijk moesten wij ook een
bad in de Doode Zee nemen, het heldere
water zag er aanlokkelijk uit bij deze hitte
maar het was bedrog. In de eerste plaats
bracht het niet de minste verkoeling want
ik geloof, dat het minstens even heet was,
als de lucht, die erboven trilde van de hitte
Ik kon tenminste niet voelen, welk ge
deelte van mijn lichaam in het water
gedompeld was en welk gedeelte er boven
uitstak. Dit laatste gedeelte was onnatuur
lijk groot, want blijft een mager mensch
als ik niet drijven in gewoon water, hier
stak ik er een flink eind bovenuit. Ik nam
allerlei proeven. Zoo ik ging bv. recht
overeind staan en ontdekte, dat ik dan nog
royaalweg met mijn schouders boven water
uitstak. Zoo zou men dus, wanneer men
kans zag zijn evenwicht te bewaren, wel
door dat water kunnen wandelen, maar't
is natuurlijk alsof het water de mensch
omvertrekt, zoodat hij in minder dan geeD
tijd weer op zijn buik of zijn rug ligt. Toen
probeerde ik onder te duiken, dat ging
echter zoo maar niet. Daarom sprong ik
eerst eens flink in de hoogte en dook toen
met het hoofd naar voren in het water en
zoo kwam ik even geheel onder de opper
vlakte, maar toen ik goed en wel weer
boven was, had ik er berouw van, want
toen ik mijn oogen weer opendeed, liep het
scherpe bijtende zeewater mij in de oogen
zoodat ik een heele tijd niets zien kon. Ik
moet zeggen, dat het een onaangename
gewaarwording was. Behalve, dat het water
zoo'n hoog zoutgehalte heeft (24—30%), is
het door allerlei chloorhoudende bestand-
deelen buitengewoon scherp en bijtend,
terwijl het bovendien olieachtig aanvoelt,
ook een van de redenen, waarom ik nu
eigenlijk niet precies kon voelen, of mijn
lichaam nog in, dan wel al weer boven
water was.
H.J. Wordt vervolgd.
Burgemeester Strick van Linschoten.
Bij Kon. besluit van 21 dezer isjhr. J.C.W,
Strick van Linschoten, oud-burgemeester van
Texel, herbenoemd tot burgemeester van
Beverwijk voor de tijd van 6 jaar.
Vanwege het Rijkslandbouwproefstation
te Groningen schrijft men ons het volgende,
dat we onze landbouwers met nadruk ter
lezing aanbevelen
Nu d6 beteekenis van de verbetering van
kalkarme zandgronden door aanwending
van kalkmergel hoe langer hoe meer tot
de practjjk der humus-zandgronden door
dringt, achten wjj het gewenscht, er nog
eens op te wpzen hoe men te werk moet
gaan om het hoogste nuttig effect van de
mergelbemesting te verkrijgen.
De werking, die wy ervan verlangen,
hangt af van de verdeeling der kalkver-
bindingen door de grond. Hoe inniger deze
is, en hoe fijner het materiaal, hoe meer
kans op het bereiken van het doel. Als
ideale grens van fijne verdeeling geldt
natuurlijk de oplossiDg, maar de kalkver-
bindingen, die men gebruiken kan, zijn
niet, of slechts uiterst weinig oplosbaar.
De weinig oplosbare gebluschte kalk wordt
in de grond direct, of althans spoedig
omgezet in koolzure kalk, die bijna onop
losbaar is. Kor men kalkmelk in de grond
doen doordringen, dan zou een vrij ideale
menging plaats kunnen hebbenin de
practijk is dit bezwaarlijk uit te voeren.
Wie gebluschte kalk strooit kan niet reke
nen op het in oplossing gaan door het
regenwater, vöór die tijd zijn alle deeltjes
al in koolzure kalk omgezet. Verder heeft
gebluschte kalk de onaangename eigen
schap samen te ballen, en grootere stukken
te vormen, die dan door een huidje van
koolzure kalk worden omhuld, of in humus-
rijke zandgronden met een huidje humus-
zure kalk worden overtrokken. De grovere
korrels worden jaar in jaar uit met de
bewerking gekeerd en verplaatst zonder
uitéén te vallen. Niet zelden vinden wij
dan ook gronden, die zuur zijn en toch
koolzure kalk bevatten. De meening, dat
grovere stukken kalk of kalkmergel in de
bodem verweeren en uitéén vallen is slechts
ten deele juist. Een enkele maal vriezen
ze kapot of worden ze door de bewerking
kapot gestootenin de regel wordt een
groot deel onaangetast gelaten of gaat
langzaam in verweering.
Onze ervaring is dan ook, dat men het
beste werkt óf met uiterst fijne droge ge
bluschte kalk öf met koolzure kalk, dus
met handelsmergel. Vanwege de prijs komt
de laatste stof in hoofdzaak in aanmerking.
Deeltjes die grooter zijn dan 0.2 mM. ver-
waarloozen wij, om de hierboven genoemde
redenen, daarom houde men alleen rekening
met het fijnmeol, dat op geheel dezelfde
wjjze wordt bepaald als bij het slakkenmeel
Bjj de toepassing van de fosfaatbemesting
is men allang gewend aan de fijnmeel-
eischen, bij de kalkaanwending zal men
eveneens daarnaar moeten luisteren.
Men eische mergel met een fijnmeelge-
halte van minstens 75 pet. en houde
alleen rekening met het lijnmeelgehalte.
De handel heeft zich bij deze eischen ten
volle aangepast.
Nu komt de groote moeilijkheidhoe
verdeelt men de mergel het best door de
grond Men bedenke, dat men een zoo
innig mogelijke menging zoekt! Btj een
kwantum van bv. 4000 KG. per HA. op
een grond met 7 pet. humus, beteekent dit
eeD menging van 4000 KG. mergel door
1,7 2 millioen KG. grond, wanneer men
de bouwvoor op 15 cM. rekent, op 4 KG.
door 2000 KG. grond. Zoo men ziet, is
dit een behoorlijk zware eisch. Vooral wan
neer men bedenkt, dat hier de oplosbaarheid
en de verspreiding van de kalk door het
regenwater niet medehelpt.' Hier moet de
bewerking alles doen. Wij krijgen het
beste mengingseflfect door aanwending op
droge grond, óf in het voorjaar, óf na het
stoppelploegen in de zomer. Het laatste
gaat het best, wanneer de geploegde stoppel
flink uitdroogt en vlak geëgd kan worden.
Daarop zaait men de mergel uit en culti-
vatort deze flink door de losse grond, daarna
wordt op diepte geploegd.
Deze methode is tamelijk bewerkelijk,
doch het succes is veel grooter dan wanneer
men de mergel on een vochtige grond uit
strooit, of na bet uitstrooien direct onder-
ploegt. Dat men vaak zoo weinig van de
mergelwerking waarneemt, vindt alleen zijn
oorzaak in de slechte mengingaan een
juiste aanwending kan niet genoeg aan
dacht besteed worden.
Heeft men mergel aangewend, dan is het
altijd noodig na één ot twee jaren de grond
door hernieuwd onderzoek te laten contro
leeren Deze contröle heeft het groote
voordeel, dat men zich ervan overtuigen
kan, of het beoogde doel al of niet bereikt
isdaarmede komt men op een heel wat
solider grondslag te staan, dan waarop
men tot nog toe stond bij bemestings
kwesties.
Bij de andere kunstmeststoffen helpt
de oplossing wel mede, ook bij 't slakken-
meel en zelfs bjj natuurlijke harde fosfaten,
zjj het ook in zwakke mate.
Per autobus Helder -Alkmaar v.v.
We maken onze lezers opmerkzaam op de
volledige dienstregeling van de C.V. Autobus
dienst Noord-Holland, welke met ingang van
Zaterdag 3 Maart a.s. de verbinding Helder—
Alkmaar v.v. zal onderhouden.
Bal Masqué T.O.P.
Naar men ons meedeelt is het bal masqué
van T.O.P., Dinsdag 11. in Texel gehouden
zeer goed geslaagd. De feestgenooten
er waren plm. 40 gemaskerden werden
welkom geheeten door de heerD. Rieswijk
en hebben zich wel geamuseerd.
Eerste prijzen werden toegekend aan
mej. Corry Dros, die een „poederkwast"
verbeelode, en aan de hr. Aris J. Langeveld,
de 2e prijs aan de heer E. v. Leeuwen,
uit Helder (Charleston-Pierrot), de 3e prijs
aan mej. Annie Zjjm (Pierrette). Troost
prijzen vielen ten deel aan mej. Sientje
Lips (manicure) en de heer P. Swarthof
(Chinees). Voordrachten werden ten beste
gegeven door de heeren A. J. Langeveld,
E. v. Leersum, M. Moojen en W. Stiggel-
bout.
Met genoegen mag T.O.P. op deze avond
terugzien.
OOSTEREND
Over de opvoering van „Wantrouwen".
Zondagavond a.s. zal de Tooneelvereeniging
„Oosterend" hier nog een uitvoering geven,
waarmede zeker de wirtteramusementen zullen
eindigen.
Zooals de advertenties reeds vermeld hebben
zal opgevoerd worden „Wantrouwen", tooneel-
spel in 3 bedrijven, door K. H. Spijkman. Hoe
wel het stuk nu juist niet gemakkelijk is te
noemen, meent men, dat de rollen in goede
handen zijn. 't Is elders zeer goed geresen-
ceerd en heeft ook best voldaan.
Zoo kon men in verschillende bladen het
volgende lezen
„De geheele behandeling ontwikkelt zich vol
komen logisch. Alle figuren zijn met zorg ge-
teekend. In de karakferteekening is de schrij
ver uitstekend geslaagd. Het is alles psycho
logisch zuiver gedacht; het conflict wordt op
de juiste wijze voorbereid en de ontknooping
is heel mooi gevonden. Ik stel het stuk op één
lijn met sommige stukken van Fabricius."
Nieuwsblad v.h. Noorden.
„Het stuk viel over het geheel genomen zeer
goed in de smaak". Overijselsch Dagblad.
„Het stuk zit goed in elkaar." - Haarl. Dagbl.
't Was een avond van groot genot en we
hopen dat Advendo het niet bij deze eene uit
voering zal laten." - Prov. Overijselsche en
Zwolsche Crt.
Het tooneelgezelschap Sophocles voerde voor
de zooveelste maal het drama „Wantrouwen"
op, dat als gewoonlijk veel applaus oogstte
De Maasbode.
We. willen nog even mededeelen, dat het
tooneel verbeteringen heeft ondergaan en ein
digen met de wensch, dat de opkomst groot
zal zijn.
Jaarvergadering School met de Bijbel.
Vanwege het bestuur der School met de
Bijbel deelt men ons welwillend mee
Zaterdagavond 18 Febr. 1928, hield de Vereen.
tot stichting en instandhouding van Scholen
met de Bijbel te Texel hier haar jaarvergadering
Gezongen werd Ps 105 1 en 3, daarna opening
met gebed door de voorzitter, de heer P Kuiper Sr
Gelezen werd Ps 105 1 tot 10. Na een
woord van inleiding van de voorzitter, volgde
het lezen der notulen van de vorige vergadering
door de secretaris C. Timmer Jzn, die vervol
gens verslag gaf van hetgeen er in de loop
van het jaar 1927 op schoolgebied was gebeurd
De voornaamste gebeurtenissen warenhet
verwisselen van Hoofd, door het vertrek van
de heer Lievaart en de komst van de heer Bolt
en het In gebruik nemen van het nieuwe school
gebouw. Geen der schoolkinderen, noch der
leerkrachten werd door de dood weggenomen
of aangetast door ernstige ziekte.
De pennlngm de heer Jac. Eelman Cz., gaf
een uitgebreid overzicht over de inkomsten en
uitgaven gedurende 1927, benevens dc begroo
ting voor 1928. Herkozen tot bestuurslid werd
de heer Jac. Eelman Czn, voor de heeren A.
v. d. Brink en D. Medema die niet herkiesbaar
waren, kwamen In de plaats de heeren G. Bak
ker Wz. en G. Bremer Cz. Vervolgens verleende
de vergadering haar goedkeuring aan het besluit
de nieuwe school in eigendom over te nemen
van de gemeente. Na de pauze werd gezongen
Ps. 68: 10 en hield het H.d.S. een referaat over
„Opvoeden". Eerst werd aangetoend de nood
zakelijkheid der opvoeding, ten tweeae gewezen
op degenen, die opvoeden en eindelijk op het
doel der opvoeding. De vergadering werd met
dankzegging gesloten door de weleerw. heer
ds. A. A. van der Leer.
(Tot onze spijt kwam dit verslag voor ons
Woensdagnummer te laat in ons bezit. Red.)
DE COCKSDORP,
„Lydla" en „Martha-krans".
Door de leden der melsjesvereenigingen Lydla
en Marthakrans werd een openbare gezellige
avond aangeboden, waarop zij met voldoening
mogen terugzien. Een 12-tal nummers, tableaux
en kamerstukjes werd vlot en onberispelijk
afgewerkt.
Aan het begin van de avond werd ons na
gemeenschappelijk gezang door middel van een
tableau het welkom toegeroepen.
We willen niet alle nummers hier de revue
laten passeeren toch zullen we er enkele noe
men, welke o.i. het meest In de smaak vielen,
nl de kamerstukjesDe Bruiloft van Koren
bloem en Klaproos; Jaloersch gemaakt en Dok
tersvisite. Van de tableaux noemen we nog: De
rots des heils, Kerstnacht en Vereenigingsbeeld.
Dit laatste, dat geheel van toepassing was op
het 25-jarig jubileum van mej. Lap, dat de vorige
week gevierd is, vormde een waardig slot van
deze mooie avond.
Wegens overgroote belangstelling zal deze
uitvoering Woensdag 29 Febr. herhaald
worden.
OÜDESCHILD
Oorzaak stranding Klara Nicol IJM. 109.
Inzake het aan de grond loopen van het
stoomvisschersvaartuig Klara Nicol IJM 108
nabij Texel is de raad voor de scheepvaart
Donderdag te Amsterdam in vergadering bijeen,
van oordeel, dat dit ongeval geheel Is te wijten
aan zorgelooze navigatie. De schipper had veel
verder moeten doorloopen alvorens in de kust
te sturen. De raad strafte de schipper door hem
de bevoegdheid te ontnemen om als schipper
te varen op een schip als in artikel 2 der sche
penwet bedoeld voor de tijd van 14 dagen.
Het vrouwenkiesrecht is door de
Zuid-Afrikaansche Volisraad aangeno
men.
Mond en klauwzeer. Het
uitbreken van mond en klauwzeer op
een boerderjj in het Iersche graafschap
Wexford heeft de handel in vee verlamd.
Al het vee van de besmette boerderij
23 varkens incluis is afgemaakt. De
oorzaak van de ziekte is niet op te
sporeü. I e boer had sedert September
geen nieuwe beesten gekocht en na die
tijd ook geen vee van hem vervoerd.
De verscheping van vee is in alle
Iereche havens stilgezet, de veebooten
van de Gt eat Western Railway varen
niet.
De waarde van de veeuitvoer uit
IerlaDd bedraagt 12 millioen gulden per
maand, zoodat de oecouomDche scbade
ontzaglijk is.
