Ons Geïllustreerd Zondagsblad
280 koppen thee schenkt.
KEG's THEE
Scant ie
De Geschiedenis vande„Lutine."
No 4243
Zaterdag 14 Juli 1928
41ste Jaargang
EERSTE BLAD.
Voor de Zondag.
Voor hoofd en hart.
Vraagt uwen winkelier
allen deze thee.
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIÊN:
TELEFOON: N°.11 H POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
„Geleerd l" Ook Wijs?
bevat 16 pagina's met 40 50 foto's en tekst, wordt in koperdiepdruk uitgevoerd en
kost voor abonnees—Texelsehe Courant minder dan 4 cent per nummer (buiten den
Burg nauwelijks 5 cent.)
Op 1 ons thee van 30
ets. valt 77acen*
belasting of 25 pet.
Op 1 ons thee van 37
ets. valt ook 77g cent
belasting of slechts
20 pet.
Neemt daarom bij voorkeur de betere soor
ten, des te voordeeliger voor U.
U wilt genieten van een kop thee en
daarom neemt U natuurlijk KEG's THEE.
Bedenkt, dat U uit een pond KEG's THEE
wegens haar krachtige en geurige samen
stelling
Zoo gerekend kost een kop KEG's
THEE U immers bijna niets.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis dat ter Gemeentesecretarie ter
inzage ligt een verzoek met bijlagen van
J. Kiljan Jz. te den Burg om vergunning
tot het uitbreiden van zijne smederij
door het plaatsen van een electro motor
van 1 PK in het perceel, gelegen aan
de Gasthuisstraat a'daar kadastraal be
kend in Sectie K, no. 1984.
Op Woensdag, den 25en Juli 1928, des
middags te 12 uren zal ten Raad-
huize gelegenheid bestaan om bezwaren
tegen dit verzoek in te brengen en deze
mondeling en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die be
zwaren hebben, kunnen gedurende drie
dagen, vóór het bovengemelde tijdstip,
op de Secretarie der Gemeente kennis
nemen van de terzake ingekomen
schrifturen.
De aandacht van belanghebbenden
wordt er op gevestigd, dat volgens
de bestaande jurisprudentie eventueel
niet tot beroep van de beschikking van
het Gemeentebestuur bevoegd zijn zij,
die niet voor het Gemeentebestuur zijn
verschenen, ten einde hunne bezwaren
mondeling toe te lichten.
Texel, den Ilea Juli 1928.
Burgem. en Weth. voornoemd,
De Secretaris. De Burgemeester,
JONKER. W. B. OORT.
Dienstplicht.
'W
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 rogels: 50 ct. ledore regel meer: 10 ct.
Dezelfde advortontle 4 maal geplaatst wordt 3 maal berokond.
Bij abonnement lagore rogelprljs.
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
„You cannot be too wise, but you can be
too clever." (Ge kunt niet te wijs, maar wel te
verstandig zijn.) Aldus klinkt het bezadigde
woord van de edele Inayat Khan, de te vroeg
gestorven Oostersche wijze. En het is een
woord, dat waard is onder zijn nagelaten schat
ten een eerste plaats in te nemen. Is het niet
juist van pas in deze tijd? Knapheid is aan
de orde van de dag. Het lijkt of onze kinderen
veel knapper zijn dan wijzelf het op hun leeftijd
waren. En welk een verschil in de wereld der
vrouwenWelk een inspanning hebben de
vrouwen zich getroost! Neen, het zijn geen
„Femmes Savantes" (Geleerde Vrouwen.) Haar
geleerdheid is geen schijn, waar zemee te koop
loopen, zooals de door Molière zoo geestig aan
de kaak gestelden.
Onze tegenwoordige vrouwen hebben het
wel zeer ernstig aangelegd en, om bij de jeugd
te blijven, onze scholieren van burgerschool,
gymnasium of lyceum weten, geloof ik, heel
wat en zijn dikwijls verbazend knap. Maar zijn
ze ook wijs
Tot antwoord rijst een andere vraag ons op
de lippen en wel deze: Kunnen zij het al zijn?
In de jaren dat de poorten van de geest open
moeten staan naar alle zijden, en de toevoer
zoo groot is dat de weldadige afwisseling van
sport noodig is om overwerktheid te voorkomen
kan er in die jaren van bezonken wijsheid
sprake zijn? Want wijsheid telt onder de ele
menten, waaruit ze zich opbouwt, in de eerste
plaats bezonkenheid.» Het zou onzin zijn om
de jongelieden „halt" toe te roepen en te zeggen:
„Wordt niet zoo knap, wordt liever eerst wat
wijs!" Maar wat we hun wel zouden willen
toeroepen is dit: „Meent niet dat uw knapheid
alreeds wijsheid is! Beschouwt haar als 'n schoone
tak aan uw levensboom, die tijdelijk bijna alle
voedsel heeft tot zich getrokken, maar die, om
de gezonde groei van de boom te bevorderen,
zal moeten wordèn gesnoeid en tot zijn ware
verhouding teruggebracht. Want daar zijn zoo
vele andere takken, die wellicht armoe hebban
geleden en die nu moeten worden verzorgd en
aangekweekt."
Wijsheid is in de eerste plaats bezonken
heid; maar wijsheid is ook harmonie. Zij
is een gelukkig samenwerken van hoofd en
hart, van geest en gemoed. Het is daarom dat
de vrome wijze waarschuwt: gij kunt ook te
knap zijn Ge kunt aan uw knapheid te groote
waarde hechten, zij kan de vorming van
uw verdere wezen in de weg staan. Zij kan u
voeren tot zelfverheffing, zij kan u willekeurige
grenzen doen trekken, zij kan uw hart tot
zwijgen brengen.
Bestaat er ook gevaar dat ge te wijs zult
worden? „Neen", zegt Inayat Khan. Alle ware
wijsheid is slechts een begin maar een begin
in de goede richting; en elke schrede in die
richting draagt bevrediging met zich. Knapheid
en wijsheid, zoo ge slechts de klove bespeurt
die ze van elkander scheidt, en aan elk haar
eigen waarde toekent, geef u dan rustig aan
's levens leiding over en wacht op de groei,
die komen zal
Zondag 15 Juli.
MAANDAG 16 JULI
O, dat „straks I" Het brengt
de mensch zoo gemakkelijk
tot „nooit!"
DINSDAG 17 JULI
De natuur heeft ons de arbeid tot een be
hoefte gemaakt; de maatschappij maakt er ons
een plicht vande gewoonte kan er ons een
genoegen van maken.
WOENSDAG 18 JULI
Waar twee legers strijdend elkander tege
moet treden,
Daar overwint hij, die met bloedend harte
vecht
Wapens zijn onheilbrengende werktuigen.
Geen werktuigen voor de edele mensch.
Alleen dan, als hij niet anders kan, gebruikt
hij ze.
Rust en vrede zijn voor hem 't hoogste.
Hij overwint, maar hij verheugt er zich niet over.
Zoo hij zich er over verheugde, zou hij zich
over menschenmoorden verheugen
Wie in de strijd overwon, moet zich gevoe
len als op 'n begrafenis
LAOTSE, Clnneesch filosoof.
(6e eeuw voor Chr.)
DONDERDAG 19 JULI
Hoe ver is de mensch afgedwaald als de
druk der materieele dingen zoo sterk is, dat hij
de innerlijke vreugde te niet doet om wat is
en komen zal en niet komen zal de vreugde
die der kinderen is.
C. v. Hille Gaerthé»
VRIJDAG 20 JULI
Het verlorene houdt ons vaster dan het
verworvene.
ZATERDAG 21 JULI
Wat schoon is moet eenvoudig zijn,
Maar eenvoud mag geen ruwheid wezen.
Eenvoudig zij 't gevoel, maar fijn
Eenvoudig 't woord, maar uitgelezen!
Uitspraken inzake vrijstelling.
De Burgemeester van Texel brengt teralge-
meene kennis, dat eenige uitspraken op aan
vragen om vrijstelling van den dienstplicht ter
secretarie dezer gemeente voor een ieder ter
inzage zijn gelegd.
Tegen elke uitspraak kan binnen 3C dagen
na den dag dezer bekendmaking in beroep wor
den gekomen door:
a. den ingeschrevene, wien de uitspraak geldt,
of diens wettigen vertegenwoordiger
b. door elk der overige voor deze ge meente
voor dezelfde lichting ingeschrev-n personen of
diens wettigen vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift daartoe aan ds Koningin
te richten, moet met redenen zijn omldeed en
worden ingediend bij den Burgermeester ter
Secretarie dezer gemeente. De Burgemeester
zorgt voor de doorzending van het verzoek
schrift. Het behoeft niet gezegeld t e zijn.
Voor zoover betreft uitspraken, d oor Gede
puteerde Staten gedaan, kan bovendii ;n de Com
missaris der Koningin binnen denzelfc len termijn
in beroep komen.
Texel, 12 Juli 1928.
De Burgemeester van i Texel.
W. B. 00 RT.
Doorzitten bij Wielrljden, Stuk-
loopen van Huid en Voelen, cn
Verbranden der Huid door de
zon, verzacht men dadelijk cn
geneest men spoedig, door
onmiddellijk te behandelen met
Omtrent het Engclschc oorlogsschip, dat in
het laatst der achttiende eeuw tijdens een hevige
storm in de Terschellingcr gronden strandde
met nagenoeg de gehecle bemanning en een
kostbare lading aan boord, worden de incest
fantastische verhalen opgedischt. Veel ligt ge
heel in het duister cn zal niet licht worden op
gehelderd. Evenwel beschikt de directie van
Stoombootmij. „Texel" over tal van betrouw
bare gegevens, welke ze welwillend te onzer
beschikking stelde.
o—
De Bestemming.
De „Lutine" was oorspronkelijk een Franscll
oorlogsschip, dat in 1793 onder Engelsche vlag
kwam. Het was met twee en dertig kanonnen
uitgerust.
Het schip vertrok uit Yarmouth onder bevel
van Capt. Skinner met een lading gouden en
zilveren munten ter betaling van soldij aan do
Engelsche troepen bij Texel (Engeland was
toen in oorlog met het Vasteland) en verder
met goud- en zilverstaven, bestemd voor Ham
burg. Deze staven werden van Engeland uit
gevoerd, ingevolge het besluit van de Bank van
Engeland d.d. 3 October 1799, om de handel,
welke destijds een hevige crisis doormaakte en
verscheidene Hamburger bankiersdeed failleeren,
met anderhalf millioen pond sterling te steunen.
De stranding.
Het ongelukkige schip verging in dc storm
nacht van 9 op 10 October 1799 in de gronden
van Terschelling, waarbij alle opvarenden, on
geveer 250, hun graf in de golven vonden,
behalve één man, die op een wrakstuk aan
spoelde, doch van uitputting kort daarna over
leed.
Blijkens het rapport van dc Engelsche vloot
voogd ter reede van Texel, konden visschers-
en andere vaartuigen geen hulp verleenen. Toen
het dag werd waren er van het schip slechts
wrakstukken te zien.
Eerste bergingspogingen.
Hoewel de zekerheid bestaat, dat dc „Lutine"
een kostbare lading goud en zilver aan boord
had, loopen de berichten van die - dagen over
het juiste bedrag eenigszins uiteen. Dcofficieele
gegevens zijn verloren gegaan bij de groote
brand van het Londensche beursgebouw in 1838,
waarbij ook de kantoren van Lloyds werden
verwoest.
De „Lutine" verviel volgens oorlogsrecht aan
het Nederlandsche Rijk. Het wrak verzandde
meer en meer en weldra was men genoodzaakt
de berging, waarmee men in 1800 en 1801 bezig
vvas, te staken.
In 1814 trachtte de Opperstrandvonder van
Terschelling tegen uitkeering van een geringe
rijkssubsidie iets te bergen, welke berging echter
van geen beteekenis is geweest.
in 1821 kreeg genoemde strandvonder de
Koninklijke Concessie (14 Sept. no. 65) om met
uitsluiting van ieder ander op dc „Lutine" te
werken, tegen vergoeding; van 50 pCt. der ge
borgen waarde. Omstandigheden beletten toen
echter dc bergingspogingen.
f 20,000,000 aan boord.
In de Concessie van 1821 wordt een vermoe
delijke waarde der Lutine-Iading van f 20,000,000
genoemd. Bij Koninklijk Besluit van 23 Mei
1823, no. 8 werd de voor het Rijk gereserveerde
helft afgestaan aan Koning George van Engeland
naar aanleiding van tusschen Engeland en Ne
derland gewisselde nota's. Bij deze schenking
werd uitdrukkelijk vermeld, dat deze als een
bewijs van vriendschap moest worden beschouwd
doch niet als de erkenning van eenig recht van
Engeland op de „Lutine".
Koning George nam het geschenk in die
vriendschappelijke vorm aan en droeg het over
aan het „Comittee of Lloyds" om eventueel te
worden verdeeld onder de gedupeerde assura
deuren, die blijkens de hierna volgende op
gaaf aan de verzekerde goud-en zilververla
ders 900,000 p.st. (f 10.800.000) hebben betaald.
Van de bovengenoemde anderhalf millioen p.st.
door Engeland uitgevoerd, was ook met andere
scheepsgelegenheid verscheept.
Door de heer John. Mavor Still, destijds
hoofd-agent van Lloyds te Amsterdam, werd
aan de toemalige Lutine-ónderneming in 1858
