Een nieuwe industrie op Texel.
No 4287
Zaterdag 15 December 1928
42s,e Jaargang
TWEEDE BLAD
MARRETJE FLIELANDS.
Texelsche Berichten
Gemengd Nieuws
ABONNEMENTEN:
UITGAVE;N.V.v/h LANGEVELDDEROOIJ DEN BURG OPTEXEL
ADVERTENTIËN:
TELEFOON: N°.11 POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
IN HET VOLLE LEVEN.
Soms voel ik mij klein en verloren
Als een vogel alleen in het blauw,
Soms lijk ik een halm in het koren
Gekoesterd door zon en door dauw.
Zoo ben ik een deel van het leven
En leef ik het leven mee.
Soms hoor ik het Leven ruischen
Zacht als een verwijderde zee.
Het sneeuwt! 't Zijn ijle vlinders,
Die dansen door de lucht,
Zoo dol als blijde kinders,
De schooldeur uitgevlucht.
Het sneeuwt! De vlokken draaien
En stoeien wild dooreen;
'k Voel z' in mijn haren waaien,
Ze dwarr'len om mij heen.
Het sneeuwt! Met witte waden
Wordt 't veld nu toegedekt,
En om de smalle paden
Een zoom van bont gezet.
Het sneeuwt! Het sneeuwt! en blijde
Loop ik in 't witte bosch,
Waar op de takken, vlijde
Zich 't welig wintermos.
Gedicht van J. Klaren beek.
Op muziek gezet door A. Lintmeyer.
(Ontleend aan „Lentezangen", ver
zameld door Van Hees en Van
Herwaarden.)
GIFTEN WITTE KRUIS.
Fain. B., 't Noorden f5.—.
WAT DE ZEE TERUGGAF.
De heer Chr. C.Visman schrijft ons uit
IJmuiden:
De matroos Nicolaas Hoek van de
stoomtrawler „Holland 7", maatschappij
Praxis, verloor ongeveer 16 maanden ge
leden ter hoogte van Doggersbank een
portemonnaie, uit een werkbroek, welke
hij buiten boord uitspoelde. Eenige dagen
geleden ontving hij van de directeur zij
ner maatschappij de portemonnaie weer
terug uit Grimsby in Engeland: een En-
gelsche stoomtrawler uit Grimsby, vis-
schende ter hoogte van Doggersbank,
ving in het net een groote zeekrab, welk
dier de verloren geraakte portemonnaie
goed stevig te pakken had in een van zijn
scharen. De schipper deponeerde krab en
buit op het kantoor zijner maatschappij
te Grimsby. Dit kantoor zorgde voor de
overzending. Twee afrekenbriefjes ten
name van N. Hoek, bleken voldoende
om de eigenaar op te sporen.
DE WOLVEEMARKT 6—12 Dec.
Op de wolvee-afdeeling komt thans de
aanvoer los, wat stellig ook wel eenigs-
zins aan het winterweer is toe te schrijj
ven. Wanneer men de groote aanvoer in
aanmerking neemt, viel de handel ons
toch niet tegen. De beste lammeren, be
stemd voor export, vonden we algemeen
nog duur. Leeuwarden was echter toch
iets flauwer, Zwolle, Sneek en Rotterdam
waren bij redelijke handel nog Vrijwel
prijshoudend. Te Leiden werd vooral voor
Frankrijk nogal iets gedaan, zoodat daal
de handel goed was, doch de prijzen on
dergingen weinig of geen verandering.
•Ook deze week gaf Groningen voor export
een trage markt.
„UIT DE OUDE DOOS".
13 December 1828. Kapitein D. B.
Lutjens, eergister van Batavia te Texel
binnengekomen, heeft brieven van daar
tot 3 Augustus medegebracht. Tot op die
dag was te Batavia nog niets bekend van
het ongeluk, dat volgens de Lloyds lijst
van 2 dezer aan het schip Cornells Hout
man zoude zijn overkomen. Dat bericht
schijnt overigens nog nadere bevestiging
te vereischen, en er zijn zelfs redenen om'
het in twijfel te trekken.
We schreven onlangs van een nieuwe
methode van houtskoolbereiding, welke
van Fransche oorsprong zou zijn. Opge
merkt werd dat ze in het buitenland reeds
met succes aan de practijk wercT getoetst
en weldra ook in Nederland zou worden
gedemonstreerd.
Inmiddels zijn eenige weken verloopen
en kunnen we thans melden, dat op
Texel, en wel in de Dennen ter hoogte
van het Westerslag, de proefneming in
volle gang is. Ze wordt geleid door een
paar Fransche deskundigen en bijge
woond door de heer Boot, houtvester
in de houtvesterij „De Eilanden", een
vertegenwoordiger van de Nederlandsche
Heidemaatschappij en de heer E p e, allen
welbekend, boschwachter te de Koog.
Bij de proef bedient men zich van een
enorme ketel welke met hout wordt ge
vuld en vervolgens verhit. Hoe dat alles
precies toegaat, vermogen we u niet te
vertellen, doch de heer Epe verklaarde
zich bereid te gelegenertijd ons een over
zichtelijk verslagje te doen toekomen.
Wel kan nog worden medegedeeld, dat
vermoedelijk op Texel zeer deugdzaam
hout voor houtskoolbereiding voorhan
den is. Of men hierin mistast, zal men
binnenkort kunnen constateeren.
Donderdag werd de ketel met houts
kool gevuld, gisteren zou men met stoken
aangevangen zijn. Het verkool-proces zou
zich in 36 uur kunnen voltrekken.
Meegedeeld wordt dat de gefabriceerde
houtskool voor 'sRijks Munt bestemd is.
Jaarlijks zou deze tot het smelten van
goud en zilver en diverse alliages 300,000
Kg. houtskool gebruiken, in welke be
hoefte ons land in het geheel niet kan
voorzien. Daar de productie van Neder
land slechts het tiende deel bedraagt,
moet veel houtskool worden ingevoerd.
Mocht de proef op Texel naar wensch
verloopen, dan zal een groote ommekeer
te weeg worden gebracht. Ons land zal
dan niet meer voor de Munt op het bui
tenland aangewezen zijn, maar door eigen
industrie in zijn behoefte kunnen voorzien.
EIERLAND.
EXAMENS.
Onze plaatsgenoot, de heer K. Stoepker
leerling Z.V.S.-den Burg, slaagde Donder
dag te den Haag voor het le en 2e deel
van 't examen radio-telegrafist 2e klasse.
OUDESCHILD.
Ter aanvulling van het bericht Ma-
chineschade nog het volgende:
De bak met stroo is Donderdagavond
door de andere motorboot naar de haven
gebracht. Deze lag in het Noorden en is
met hoog water weggestoomd om 't schip
met stroo weg te halen. Vrijdagmorgen
is de reis naar den Helder voortgezet met
de defect geraakte motorboot op sleep
touw er achter.
OOSTEREND.
OUWE SUNDERKLAAS.
Leverde Sint-Nicolaas de 5e December
weinig op, Woensdag vertoonde zich een
tamelijk groot aantal gemaskerden op
straat. Vele toeschouwers waagden er ook
een koude neus aan, zoodat het nogal
bedrijvig was.
De meesten vormden gewone vertoo
ningen, enkelen hadden wat meer werk
van hun costuum gemaakt en stelden nog
iets voor. Zoo ontmoetten we een jager,
die een gans geschoten had; een dame
met een kind in een kinderwagen. De
baby was nog maar enkele dagen oud en
woog reeds 18 pond; geen wonder, want
hij werd zoowat elke minuut gevoed.
Toch moest er voorzichtig gehandeld wor
den, want het kind had last van pijnlijke
loozing. De juffrouw zou een aanklacht
indienen bij de veldwachter wegens moed-
Ruwe Huid
Schrale Lippen
willige schade aangebracht aan de kinder
wagen.
Nog hadden we het genoegen kennis te
maken met de Soesoenoenan van Djoc-
jocarta en zijn eega, die met een kamer
heer en een dame een aardige vertooning
maakten. Jammer, dat Zijne Excellentie
een te zware sigaar gerookt had en zich
daardoor onpasselijk gevoelde. Hij was
niet gewoon aan onze inlandsche tabak.
Verder holden eenige minderwaardige
vertooners wat achter de jeugd aan, cn
tikten wel eens een ietsje te hard met 't
onmisbare stokje.
DE MOLEN HERSTELD.
De watermolen in polder het Noorden
is weer van een nieuwe as en een stevig
stel wieken voorzien cn maalde er
Woensdag weer lustig op los. De groote
waterverplaatsing volgens het nieuwe
pompsysteem zal het overtollig vocht nu
weldra uit de polder verwijderen, natuur
lijk behoudens onvoorziene omstandig
heden.
Een Texelsche novelle
uit het jaar 1864
D. DEKKER.
o—
Van een bloedverwante had zij een el
lendige hut, staande aan de Noordkaap
bij Oude Schild, geërfd, en daar zij ner
gens een eigen dak bezat, had zij deze
hut betrokken en nu leefde zij er zoo wat
van de gift en een kleine opbrengst van
een handel in kool, wortelen, rapen en
dergelijke.
Ik zou u wel even in de hut van Mar-
retje Flielands inleiden, lezer, maar och,
ge hebt maar een ziertje verbeeldings
kracht noodig om ze u voor te stellen.
Vier kale wanden, zoo berookt, dat ge
niet kunt onderscheiden, of ze van hout
of steen zijn, een slaapplaats in een hoek,
een bankje een stoel en een tafel, verder
een mand met uien, rapen en wortelen,
ziedaar een volledige beschrijving van het
inwendige der hut. Het is dus niet noodig
dat ge de moeite zoudt doen om te buk
ken, om de lage deur in te gaan.
Zoo ge ziet, schijnt de hut een buiging
voor u te maken; dat komt omdat naar
stevigheid niet bestand was tegen de
noordwesterstormen, waaraan ze zoovaak
was blootgesteld, en waardoor ze een
helling naar het zuidoosten verkreeg. De
arme bewoonster verlaat daar juist haar
woning. Op zestig jaar schat ik haar en
ofschoon nog stevig voor haar leeftijd,
noodzaakt het gebrek aan het been haar
met een krukje te gaan. Op schoonheid
heeft Marretje Flielands zeker nooit kun
nen roemen. Het is waar: wij leerden
haar eerst kennen op veertigjarigen leef
tijd en misschien hadden de smart en de
ellende, waaraan zij ten prooi was ge
weest, het schoon, dat ze nog bezat, doen
verdwijnen; maar dat zij nimmer als een
ster van de eerste grootte had geschitterd,
dit ontdekte men aan de onregelmatigheid
der lijnen en aan de grijze oogen, waar
mee ze u schuw aanzag. Met haar mand
je aan den arm, gaat zij naar het dorp
tot verkoop van haar waar. Gereed om
het Oudeschild in te gaan, ontmoet zij
een man, dien zij staande houdt. Te oor-
deelen naar haar_ bewegingen, is zij op
dien man verbolgen. We herkennen in
hem een schipper, die groenten aanvaart.
Als we nader treden hooren we haar roe
pen:
„Ja, om mien, arm mensch as 'k bin,
ouwebakke peen in hande te stoppe, die
ik niet verkoope ken, as mit verlies, 't is
niet mooi van je Daantje Ik doen gier.
mensch kwaad".
Dat was veelal het siot van haar rede,
ofschoon niemand haar ten laste had ge
legd, dat ze kwaad deed. Wel had men
een zeker ontzag, of ik mag wel zeggen,
vrees voor haar; want men fluisterde
elkander toe, dat Marretje Flielands met
een helm geboren was, en dat beteekende
bij een aantal lichtgcloovigen zooveel, dat
zij het toekomstig lot van iedereen kon
voorspellen. En dat niet alleen, maar ook
dat zij, door iemand sterk aan te zien,
kon uitvorschen al het onbehoorlijke, dat
door dezen of genen in de laatste volle
maan was verricht. Menig jonge deern,
die wat heel lang gekriekt of haar vrijer
wat laat, nadat ouders en Verdere huis-
genooten ter ruste waren, bij zich ge
houden had, vreesden haar strengen blik.
Wanneer zij in haar humeur was, kon
zij op haar wijze nogal grappig zijn en
sprak zij iu figuurlijke taal. Ontmoette
zij een troepje jonge meisjes, dan hield
zij ze wel eens staande en zei ze bij voor
beeld: „Ik weet wie van jullie wat laat
op het ganzebordje speuld het cn ik weet
ook, wie van jullie het naast an de put
weest is. Pas op, pas op want 't is zoo
makkelek niet om 'r weer uut tekommc".
Dan lachten de meisjes, als ze zoo
in het algemeen sprak, ofschoon enkelen
meenden, dat zij juist haar op het oog
had, en dan, door ietwat te blozen, ver
rieden, dat ze geen geheel zuiver geweten
hadden. Dan kreeg de ouwe ziel van ieder
een paar duiten en hierom had de vrouw
het praatje eigenlijk begonnen.
Wonderlijke geruchten liepen er om
trent de bekwaamheid in het waarzeggen
van Marretje "Flielands. Was er b.v. ie
mand gestorven, z ij had het eenige we
ken te voren voorspeld; trof iemand eenig
leed, z ij had er meermalen op geheim
zinnige wijze over gesproken; was er
iemand verloofd, z ij had dit eenige we
ken geleden al lachende aangeduid.
Zoo had zij honderden zaken, die wer
kelijk waren uitgekomen, voorzegd, naar
men vertelde, en wanneer de een of ande
re ongeloovige haar bekwaamheid in twij
fel trok, dan werden twee schitterende
voorspellingen, die den toets konden door
staan, die in tegenwoordigheid van ieder
Texelaar, die het maar had willen hooren,
waren voorzegd en uitgekomen, tot be
wijs aangevoerd. Om u te overtuigen,
lezer, dat de geruchten, die er omtrent
de bekwaamheid van Marretje Flielands
liepen, maar niet zoo uit de lucht gegre
pen waren, willen we ze even meedeclen.
(\Voret vervoigö
BINNENLAND.
GLADDE WEGEN. 's Avonds is op
de Haagweg nabij de tol onder Rijswijk
de heer C. van Beele uit Rotterdam met
zijn auto tengevolge van de gladheid van
de weg in de Haagvaart gereden en onder
water terecht gekomen. De heer C. van
Beele wist zich zelf zwemmende te red
den. Een passagier, de heer Wolfensper-
gen, die bij hem zat, werd met groote
moeite door het personeel van de tol ge
red. Hij had enkele verwondingen beko
men en werd in Rijswijk verbonden. De
auto werd later gelicht.
DRANK. Te Berkel is in een sloot het
lijk gevonden van een 45-jarige*man, ge
woond hebbende aan de Zwaanshals. Men
vermoedt dat de man in staat van dron
kenschap in de sloot is geloopen.
DE VERKIEZING DR. BORMS. Am
sterdam. Toen de uitslag van de verkie
zingen te Antwerpen bekend was gewor
den, zand de afdeeling Amsterdam (Gem.-
Universiteit) van de „Üietsch Studenten
verbond" een telegram aan Dr. Borms,
die, zooals men weet, door zijn volge
lingen „de ongekroonde koning van
Vlaanderen" wordt genoemd, van de vol
gende inhoud:
„Borms. Gevangenis. Leuven. Heil Ko
ning van Vlaanderen. Dietsch Studenten
verbond, Amsterdam."
Even later ontving de afzender mede-
deeüng, dat dit telegram opgehouden is
te Bruxelles, aldus schrijft de diiecteur
van het telegraafkantoor te Amsterdam,
omdat „bedoeld telegram gevaarlijk is
voor de staat en strijdig is met tie wet
ten, enz.'"'
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 ct. p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG. EN ZATERDAGMORGEN
Van 1-5 rogols: 50 ct. lodore regel moor: 10 ct.
Dezolfde advortontlo 4 maal geplaatst wordt 3 maal borokond.
Bij abonnement lagere rogelprijs.
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
Dooien 50 60 cn 90 cl. Tube 80 ct. Bt| Apolh. cd Drogisten
