No 4295 Woensdag 16 Januari 1929 42ste Jaargang Wintervoeten SPAREN OF UITGEVEN Van week tot week Texelsche Berichten PUBGL J.GRUfiO'J VBAAl TABAK ABONNEMENTEN: UITGAVE:N.V.v/h LANGEVELD&DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL ADVERTENTI ÉN: TELEFOON: N°.11 K POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11 Ford en Rockefeller. Henry Ford heeft weer eens een be langrijke vraag aan de orde gesteld: Moe ten jonge menschen sparen Neen, zegt Ford, ze moeten het geld, dat ze verdienen, uitgeven aan dingen, waardoor ze zichzelf verrijken, hun kan sen op welslagen in deze wereld vergroo-, ten. Hij wijst op zijn eigen voorbeeld en op dat van Edison. Zij beiden zijn pas begonnen te sparen, toen ze de veertig te boven waren en hun inkomen te groot was, dan dat ze het op verstandige ma nier geheel konden uitgeven. Dat heeft, naar wij lezen in het Alg. Handelsblad, aan de overzijde van de Oceaan een storm van protesten en be wijzen van instemming uitgelokt. De pro- testeerenden wezen er op, dat sparen het eenige middel is voor de middelmatigen en die vormen nu eenmaal de meerder heid onder ons menschen, om later hun kinderen een behoorlijke opvoeding te geven. De anderen wijzen er op, dat het Gulden Vlies niet wordt veroverd, zonder die lust naar avontuur, die de gewone spaarder uitteraard vreemd is. Voor de Amerikaansche jeugd wordt het een moeilijk geval. John D. Rocke feller geeft aan kinderen stuivers met de vermaning: „Op de spaarbank brengen", en een ander zakenman, wiens fortuin eveneens veler afgunst wekt, spoort de jongelingschap aan: „Geef uit aan ver-i betering van uzelf, alles, wat gij in han den krijgt". Wij hebben in ons land geen Rocke fellers, geen Fords en geen Edisons en bovendien leeft onze jeugd hier onder heel andere omstandigheden dan de Ame rikaansche. Courantenverkoopers, die beurskonin- gen worden, zijn in ons land niet zeer dicht gezaaid. Wij stellen aan onze jon gelingen en jonge meisjes heel andere eischen van vóóropleiding, voordat zij een plaats, die vooruitzichten biedt, kun nen verwerven, dan men in Amerika doet, waar trouwens van een opleiding voor een bepaalde carrière veel minder sprake is dan bij ons, zoodat daar de wisseling van beroep veel vaker voorkomt dan hier. Juist de geringere mogelijkheid tot „avontuur" in de loopbaan maakt de aan sporing van Rockefeller veel aannemelij ker dan die van Ford. En dat temeer, omdat de toenemende gelegenheid, zich dingen te verschaffen die men met betalen kan, al te velen doet vergeten, dat de eene vogel in de hand een heel wat reëeler waarde heeft, dan de tien in de lucht. Wie weet, hoe gemakkelijk het is, voor al voor menschen „met een vaste positie" zooals personeel in dienst van de over heid en semi-overheidsbedrijven, zich in schulden te steken, en tot welke ramp zalige gevolgen dit in tallooze gevallen leidt, vraagt zich veeleer af, of de aloude Nederlandsche deugd der spaarzaamheid eigenlijk nu reeds niet veel te weinig wordt beoefend. De naam van Ford kan wel sterker werken op de verbeelding onzer jeugd dan die van Rockefeller, maar- de laatste weet waarlijk toch ook over deze dingen mee te spreken. Zaterdagavond. De „gebakken peren" van Aman. We besloten ons vorig overzicht met eenige biezonderheden omtrent de toestand in het betrekkelijk nieuwbakken Aziati sche koninkrijk Afghanistan met zijn op perhoofd Aman Oellah, welk heerschap van hyper-moderne bevliegingen niet vrij te pleiten is Dat hij op de verkeerde weg was, is Z.K.H. dezer dagen bepaaldelijk duidelijk gebleken. Aldus concludeert men uit de intrekking van een zestal grootsche her vormingen.. Deze toch, waardoor Aman er in hoopte te slagen zijn staat geheel te schoeien op Westersche leest, hadden zijn onderdanen het heele hoofd op hol gebracht met voor hun gebieder auesue- VaV,\eVten_ halve prettige gevolgen. De Moellah's, d.z. de heilige mannen des lands, hebben de zege bevochten. Wellicht, dat de koning nu overwegen zal op meer tactische wijze zijn ideaal nabij te komen. Anders zit hij straks weer met zijn „gebakken peren", welke, toebereid als ze zijn volgens Euro- peesch recept, nu eenmaal voor Afghaan- sche magen een te zware kost uitmaakt. Het daghet in den oosten - nog niet. Van Afghanistan naar het geheimzinnig Chineesche Rijk is „slechts één stap". Met eenige verwondering zal men zich hebben afgevraagd, hoe het daar zoo lang rustig kan blijven. China kennen we als het land met zijn nationalistische regeering, gevestigd te Nanking, en zijn Westersche generaals, die zich moeite ge ven van de Chineezen bekwame soldaten te maken. Dat alles liep, naar het scheen, op rolletjes, tot in de afgeloopen week in Mantsjoerije alarm geblazen werd. Daar wordt namens de regeering te Nanking het bewind gevoerd door Tsjang Sjoe Li ang. Die meneer liet een paar generaals, die zich aan politieke vergrijpen zouden hebben schuldig gemaakt in de kraag pakken en ter dood brengen. Evenwel zou hij ook zelf mogen wij de ietwat verwarde berichten gelooven-er het hach je bij hebben ingeschoten als een gevolg van de tegenactie, door aanhangers van de terdoodgebrachten op touw gezet. Aldus kan een hoofdje als: „Het daghet in den Oosten, het lichtet overal" boven dit fragmentje uit China's rijke historie jammer genoeg geen plaatsje vinden. Zuid-Amerika: „Vermaentse tot de tucht" De jongste poging om door kalm over leg en niet door wapengeweld, op men- schelijke en niet op dierlijke wijze, tot overeenstemming te komen, wanneer ge schillen, van welke aard ook, gerezen zijn verdient door drukinkt te worden ver eeuwigd. Om"het met een lichte overdrijving eens neer te schrijven: in Zuid-Amerika, waar de Volkenbondsbroeders Paraguay en Bo livia als brieschende leeuwen waren opge stoven, worden de wapenen thans tot ploegijzers en sikkelen omgesmeed. Er zal nog wel stevig moeten worden gede libereerd en een lijvig pak zwaarwich tige documenten tusschen de beide staten worden gewisseld, maar er is een goed be gin, hetgeen het halve werk beteckent., Ook hier zal dus het oude woord van „vader Cats" toepassing vinden:,, Ver maentse tot de tucht en leertse goede we gen". Zuid-Slavië: Dictator tegen wil en dank. De laatste maal schreven we over Joe- go-Slavië, waar de Kroaten het de lands- regeering zeer moeilijk maakten en de toekomst er niet zeer verlokkend uitzag. Welnu- deze sombere voorspelling is uit gekomen. Nauwelijks had ons schrijfsel de weg naar de zetmachine gevonden, of in Zuid-Slavië had een groote omme keer plaatsgegrepen. Aan Europa's poli tieke hemel is een nieuwe ster verschenen, welke we al dadelijk meenen goed te doen niet in te deelen bij die der eerste grootte. Ook in Servië hebben we thans een Mussolini, een Primo, een Woldema- ras gekregen, en wel niet minder dan een koning, een monarch met dictatori ale neigingen. Koning Alexander heeft de stoute (dictator-) schoenen aangetrokken- invloed van buitenaf zou aan deze, in het oude Europa min of meer gebruikelijk wordende staatsgreep niet vreemd zijn. Aldus geschoeid, zond hij het parlement „met groot verlof" naar huis: het mocht slechts de aanvallige leeftijd bereiken van één jaar en ruim twee maanden. Verder zette hij, die zich op het regeeringsscheep- j je nu oppermachtig gevoelde, de grond- wet, dateerende van Juni 1921, overboord. Er werden tal van strenge bepalingen in het leven geroepen, o.m. een, welke met de dood of minstens tien jaar tuchthuis straf een ieder bedreigt, die niet naar het pijpen der regeering belieft te dansen. Van deze regeering, blijkens de konin klijke proklamatie tot heil des lands in het leven geroepen, is generaal Tsjiv- kowitsj de leidende persoon, een meneer, die niet hoog genoteerd zou staan, daar hij in de moord op Koning Alexander en Koningin Draga in een Meinacht van 1903 de hand zou hebben gehad. Of de heeren, die thans aan roer en laadje zitten, lang plezier van hun nieuwe zooveel hachelijker baantje zullen hebben, moet heusch worden betwijfeld. Veelal hebben dergelijke akkefietjes een bittere nasmaak. G.JOH.D. GIFTEN VOOR HET WITTE KRUIS. N.N., de Waal, f2,50. RADIO. Blijkens het aantal ten postkantore in geleverde aantal formulieren zijn op Texel 190 radio-ontvangapparaten in gebruik. Op 1 Januari 1927 bedroeg dit aantal 70 en op 1 Januari 1928 120. Van ieder vijftiental gezinnen zal één dus in het bezit van zoo'n begeerlijk in strument moeten zijn. We herinneren bezitters van radio-ont vangapparaten aan de plicht van dit bezit; ten postkantore kennis te geven. Wie dit nog mocht verzuimen wordt aangeraden nog ten spoedigste aangifte te doen. Texel-op-de-fiets. Dat de fiets in de gemeente Texel zeer goed „ingeburgerd" is, wellicht in meer-, dere mate dan in tal van andere platte landsgemeenten het geval is, kan weer eens duidelijk blijken uit het aantal rij- wielbelastingmerken, dat aan het post kantoor werd verkocht. In de loop van 1928 bedroeg dit aantal 3110. Bij de be oordeeling van dit getal dient men niet uit het oog te verliezen, dat het fiets plaatje, in 1928 gekocht, geldig is tot 31 Augustus 1929, welke verlenging van zijn levensduur de verkoop gunstig moet heb ben beïnvloed. In de loop van 1926 wer den 2860, gedurende 1927 2830 plaatjes verkocht. Wanneer we dus aannemen, dat van iedere zeven Texelaars er drie een fiets berijden, slaan we de plank zeker, niet ver mis. winterhanden en pijnlijke kloven ver zacht men direct en geneest men snel door deze goed in te wrijven met R.K.-Kiesvereeniging-den Burg. De vergadering van de R.K.-Kiesver- eeniging den Burg, op Vrijdag 1.1. in het St.-Janshuis belegd, werd door plm. 25 personen bezocht. Ze werd geleid door de heer W.H.Willemse, die de vergade ring opende met de Christelijke groet, een welkomstwoord sprak en vervolgens het doel der bijeenkomst uiteenzette. Ze was uitgeschreven met het oog op de candidaatstelling voor de a.s. Tweede- Kamerverkiezing. Tevens zou aan secr. en penn. gelegenheid worden gegeven ver slag uit te brengen over de jaren 1927 en 1928. De secr., de heer D. Witte Jz., memo reerde de Prov. Statenverkiezing, de ge meenteraadsverkiezing, de Katholieken dag te 't Zand, waaraan de Texelsche Katholieken moeilijk konden deelnemen, en de actie voor het dr.-Schaepman-fonds. Dank bracht hij aan de pers voor de zeer uitvoerige verslagen, waaraan mede voor een deel het zeer belangrijk succes mag worden toegeschreven. Er is meer dan 400 gld. binnengekomen. Het netto-be drag werd overgemaakt aan de heer Barn- hoorn, secr. van het kringbestuur, die er zich zeer mee ingenomen betoonde. Roomsch Texel heeft weer eens getoond, aldus spr., dat het er wezen mag, al is, het door zijn afgelegen positie wel eens stielmoedernjic bedeeld. Under dankzeg ging werden beide -verslagen onveranderd goedgekeurd. andere merken rookH Hu b/üft van veegen of verstoken^ Maar die zich houdt by OfiUfiOyBhhf, Za! heel zjn /even heer/yk smoken! ■illl Aan het verslag van Mw. Graaf-van Empelen, penn., ontleenen we, dat het batig saldo over 1927 f95,52 bedroeg en over 1928 f 117,34. Van de heeren H.C.A.Kievits en Jac. v. Heerwaarden, met het onderzoek der fi- nancieele bescheiden belast, bracht laats- genoemdc namens beiden 'n gunstig ver slag uit, waarna de penn. onder dankzeg ging werd gedéchargeerd. De voorz. deelde mede, dat liet aantal leden op 31 Dec. 1.1. 333 bedroeg en| drong er op aan, dat men voor de toena me van dit aantal meer propaganda zou maken. Hij wees er voorts op, dat, wil men deelnemen aan de besprekingen en deverkiezingen in de kiesvereeniging, op uiterlijk 31 Dec. 1.1. als lid moet zijn toe getreden. Verder bracht hij in herinne ring de toezegging van de heer Barn- hoorn, volgens welke vöör de a.s. Kamer verkiezingen de heeren Mr. Kusters en pastoor Micklinghof, beiden uit Alkmaar, hier nog eens zullen optreden. Hierna kwam de hoofdschotel ter tafel, de „candidaatstelling". Van de voorbereidende werkzaamheden gat spreker deze uiteenzetting: De kieskringen Den Helder waartoe ook Texel behoort en Haarlem worden saamgevoegd en zullen uitkomen met écn lijst. Ingevolge het nieuwe kiesreglement zal getracht worden een 18-tal kwaliteits zetels te bekomen, te beklecden door per sonen verdeeld over het heele land. Ver wacht wordt, dat men in totaal stral<6 over dertig, misschien wel 31, zetels zal kunnen beschikken. Voor Den Helder—Haarlem zijn twee kwal.-zetels aangewezen en wel één voor een deskundige op het gebied van handel, nijverheid en verkeer en één voor een persoon, in staat te beoordeelen de spe-, ciale positie van de vrouw in het Staat kundig en Maatschappelijk leven. De der de zetel welke men verwacht te zullen be komen, zal een z.g. „vrije" zetel kunnen zijn. De vrijheid der kiezers, aldus spp.y wordt eenigszins beperkt, maar dan toch in het algemeen belang. Immers door het stelsel van kwal.-zetels hoopt men in staat te worden gesteld in voorkomende gevallen spoedig en juist te kunnen be slissen in de meest uiteenloopende kwes4 ties. Bovendien zal de eenheid en dei Kath. solidariteit er door worden bevor derd. Spr. deelde mee, dat ingevolge het be sluit van de gecombineerde vergadering der R. K. Kiesver. te den Burg, de Cocks- dorp en Oudeschild door de besturen resp. als candidaten zullen worden voor gedragen: a. dr. J.G.Kortenhorst; plaatsvervan- vanger Ir. Bongaerts. b. mevr. F. Steenberghe-Engeringh; pl.v. Annie Meyer. c. (vrije zetel) Ch. v. d. Bilt; pl.v. Mr. Kusters. De heer C.Buijsman stelde de vraag, of de 'heer v.d.Bilt niet no. 1 kon worden geplaatst, daar hij vreesde, dat die anders in het gedrang zou komen. De voorz. deelde dit gevoelen niet, daar de heer v.d.üilt door tal van zuster verenigingen in N.-Holl. no. 1 voor de TEXELSCHE COURANT DEN BURG: 50 ct per drie Maanden. Franco p. post door geheel Nederland 75 ct. p. 3 maanden. Losse nummers: 3 ct DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN Van 1-5 regols: 50 ct. Iedere regol meer: 10 ct. Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berokond. BIJ abonnomont lagere regelprljs. ADVERTENTIÊN MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN 4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN Doos 30-60-90 ct. Tube 80 ct. tl |b 9 ECHTE FRIESCHE 10 '12 /5 'fd cenh per ft on$+, t «I Mc.t rr>r\en& ocscnttintA

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1929 | | pagina 1