M
m
GRATIS
ITALIAN O
BfMMiiiNNINl
m
1
fRAettmatiek
Kloosterbalsem
Uit de @ud@ Doos.
geneeskrachtig
en lekker!
MSsT'; viaC. II
*wÊ#%«m
«l
mxn
?p -
WkMmÊlÊÊÊÈÈÊÊÊP
Foto L. BAKKER.
OP DE DICHTGEVROREN WADDENZEE nabij de Kaap te Oost.
van onvruchtbaarheid geweest in de
Texelsche critiek?
Besturen vergaderingen— werken
moeizaam. Hier ware een snelle daad van
degenen die alles zagen (en van belang
stellenden), op zijn plaats geweest, en is
nog op zijn plaats. Want het is nietwaar,
dat het „voor alles te laat is", er valtl
wèl „veel te redden". Als de dooi door
zet, zijn zee- en landvogels bevrijd, maar
de zoetwatervogel tenzij in de buurt
van ijsbrekers blijft nog weken in de
misère door gebrek aan contact met zoet
water en zoetwatervoedsel, én sterft.
En de meeuwen, die de stervenden eten,
misschien maken zij het op Texel goed,
maar hier vallen er uitgeput in mijn tuin
neer. Een groote zilvermeeuw woog op
mijn hand niet zwaarder dan een blad pa
pier. Hén kan men nog niet aanklagen.
Mochten vele jongelieden, die zoo heer
lijk van hun tochten verhalen, helpen bij
het hakken van vogelbijten, op Texel en
elders, en particulieren ter hand nemen
wat vereenigingen niet intijds hebben ge
wrocht. Ik kan niet hakken, maar zend
al vast f5 aan de heer Th. Reuvers, De
Cocksdorp, als woordvoerder van Texel,
bijdrage voor bijtenhakken. Licht vormt
zich een Texelsch comité voor snelle, zij
het late, actie.
Wie volgt?
o—
De heer Reuvers deelt nog mee van
huize „Schulte" te Bergeyck een telegra
fische postwissel van f3 te hebben ont-.
vangen.
o—
We willen niet nalaten op te merken,
dat naar men ons mededeelt de fa.
C.R.Keijser en Co. te Oudeschild
iedere dag de hongerige vogels vergast
op overvloed van mondvoorraad. We
kunnen niet schrijven van „ongeweten
dingen", maar houden er ons van over-*
tuigd, dat tal van medeburgers zich heb- j
ben beijverd en zich nog beijveren om j
in de nooden der belaagde vogels zoo- j
veel mogelijk te voorzien. Moge de heer
Reuvers er in slagen „te redden, wat nog
te redden valt'. Dan heeft al dat geschrijf
toch nog doel getroffen.
„De Hollandsche Molen"
en de molen in ,,'t Noorden."
In de jaarvergadering der vereeniging
„de Hollandsche Molen", gehouden te
Amsterdam onder leiding van Mr. P. C.
van Tienhoven op Dinsdag j.l., werd
dankbaar gewag gemaakt van het behoud
van een groot aantal molens en van de
verbetering der watermolens, welke ook
in het afgeloopen jaar voongang vond.
Men wees op de molen in ,,'t Noorden"
(op Texel), die een belangrijke verbete
ring onderging door de vervanging van
schepraderen en vijzels door schroefpom-
pen.
Aan een uiteenzetting van ir. de Koek
van Leeuwen inzake molenverbetering
volgens het systeem-Dekker ontleenen we,
dat een niet verbeterde schepradmolen
alleen loopt bij minstens vijf of zes M.
windsnelheid. De verbeterde molen met
speciale wieken, kogellagers en pompen
uitgerust loopt al bij drie M. en veel
stabieler bovendien. Een onderzoek bracht
aan het licht, dat de oude molen oVer
vijf jaar nauwelijks de helft van de tijd
werkelijk maalde. In de slechtste week
kon nauwelijks één dag nuttig werk wor
den gedaan. Het nuttig effect van de ver
beterde molen bedroeg bij onderzoek in
dezelfde tijd 83 pet. en in de slechtste
week 74 pet. De voordcelcn van bovenge
meld systeem treden uit deze gegevens wel
duidelijk aan de dag.
Ons Texelsch dialect.
Van de hand van Mw. dr. E. Timmer,
een vroegere plaatsgenoote, treffen we
in het iaatste nummer van het folkloris
tisch tijdschrift „Eigen Volk" een lijst
van Texelsche woorden en gezegden aan.
We wenschen deze a m het oordeel van
onze lezers te onderwerpen met het ver
zoek ons op- of aanmerkingen niet te
willen onthouden. Vooral berichten van
hen,die deze lijst nog met typische uitdruk
kingen van een echt Texelsch karakter,
in het biezonder met woorden en uitdruk
kingen die verloren dreigen te gaan, kun
nen aanvullen, zullen we hoogelijk waar-
deeren. We zullen er voor eventueele
natuurlijk steeds opbouwende - critiek pu
bliciteit aan geven en er vervolgens de
redactie van bovengemeld tijdschrift mee
verblijden. Deze toch stelt medewerking
steeds op prijs.
We zijn benieuwd te weten hoe ver de
belangstelling onzer lezers voor het
Texelsch dialect wel strekt.
o—
We laten de lijst hier volgen. Met een
o worden de verouderde Texelsche woor
den en uitdrukkingen aangeduid:
boet, schuur; buitje,o. klein kind; om
een buitje moeten, o, een kind verwach
ten; deemies, o, straks; diezig, nevelig;
dof, vochtig (van kleeren gezegd); drin
ken^, ontbijten, enterling, éénjarig
schaap; in 't glies, drassig; gorlegooi, o,
prulleboel; graaien, schreien; hufterig,
huiverig (zoowel van het weer als van
personen gezegd); jonkie, tweejarig
schaap; kiekersweer, onvast weer; knete-
ren, knoeien, vuilmaken (speciaal door
in- en uitloopen zonder voeten te vegen);
een koppie doen, koffiedrinken; krijselde
krijsei loopen, slenteren; labbekakken, o,
kletsen, inem, o, moeder, veur nachies
gaan, uit logeeren gaan; nol, duin; over-
jonkie, driejarig schaap; een plat pad loo
pen, vaak op bezoek komen; puur, veel;
ropie, stuk touw (speciaal waaraan dieren
in de weide, enz. bevestigd worden)skrep
zitten, klaar zijn met huishoudwerk;
skreppen, klaarmaken, beredderen; smul,
slabbetje; snaar,o, schoonzuster; staffig,
hardhooorend; stroffelen, struikelen; te
vriend spreken, o, op bezoek gaan; strooi
en, op straat verliezen; stug, niet lekker,
hangerig, niet tierig; taat, o, vader; tuun,
tuinwal; achter tuuntje gaan, o, spijbelen;
vuul, boos; bariel, lor; blissen, opstape
len (van hout b.v.); bul, stier (komt ook
in W.Friesland voor); te gast gaan, op
bezoek gaan; glop, steegje; flussies,
gauw; hossie, portaaltje; hul, muts; kat
achter kat, man achter man; op een kog-
geltje, op een sukkeldrafje; kolk, drink
plaats voor het vee; de kriek, o, bijeen
komst van jongelui, die tot het krieken
van de morgen duurde; kukeltje, kuiken;
lampie, lam; maasmeisies, vriendinnen,
nageletakken, seringen; nakende manne
tjes, sneeuwklokjes; peeuwen, drenzen;
poepekool, boerenkool; rooieloos, ver
kwistend ;skapsiljoen, patroon voor hand
werk; skeintje blok, April op 1 April
gezegd, als men er in loopt)sket, één
jarige koe; slet, bont boezelaar; slussig,
suffig; sogie, lam dat met een flesch ge
zoogd wordt; stalterig, wankel; sommel-
tjes, kabouters (ook in Sommeltjesberg)
een sukkelaatje, een tractatie na de ker
mis van de meisjes aan de jongens; toet,
varken; trol, onvast op de voeten staan;
wanhavenig, vervallen; wanwennig, on
wennig; kant-af, mooi aangekleed; zoe
kertjesdag, 6 December; 't oppert, het
luwt; ouwe sunderklaas, 12 December;
kartjes rijden, ringsteken.
Maatregelen op de akker na deze
strenge winter.
(Ingezonden.)
Na deze strenge en lange winter zal
ïrkn ervaren dat vele wintergewassen ge
leden hebben; o.a. de rogge heeft op
sommige plaatsen van ons land het erg
tc verduren.
Men maakt zich in zulke gevallen in
de regel te snel ongerust en men ziet
vaak akkers omploegen, die met een goed
toegepaste overbemesting .in de vorm van
saipeterstikstof nog gemakkelijk te red-
d.n z:jn. Deze bemesting bewerkt een
sterke uitstoeling en de planten ontwik
kelen zich dan bij ruime stand zeer sterk.
Meestal blijkt de toestand nog mee te
vallen en zelfs blijkt het dikwijls onjuist
I „Geen goud
zoo goed"
V
op die akkers, welke van de vorst gele
den hebben, uitsluitend salpeterstikstof
te geven.
Wil men legering door toediening van
salpeterstikstof voorkomen en tevens pro-
fiteeren van de lagere prijzen der synthe
tische stikstofmeststoffen, dan komt Leu-
nasalpeter in aanmerking, die 1/4 salpeter
en 3/4 ammoniakstikstof bevat. Ook de
kalkammonsalpeter 10, die sinds korte
tijd in Nederland verkrijgbaar is, zou
hiervoor in aanmerking kunnen komen.
Een punt, dat hierbij verder nog in
aanmerking genomen moet worden, is
het feit, dat verliezen door uitspoeling
van stikstof, b.v. bij sterke regenval, bij
gebruik van ammoniakstikstof niet be
hoeven te worden gevreesd.
Op te kalkarme zandgronden make men
bij voorkeur van kalkhoudende meststof
fen gebruik, zooals kalkammonsalpeter en
kalksalpeter.
Door de strenge en lange winter zouden
enkele landbouwers allicht geneigd kun
nen zijn, met het oog op de vorstschade,
meer gebruik te maken van de duurdere
salpeterstikstof dan noodig is. Dit zal
vaak overbodig zijn, want de goedkoopere
zwavelzure ammoniak en Leunasalpeter
zullen nog ruim gelegenheid hebben, om
tot volle uitwerking te komen.
Immers steeds blijkt uit vele bemes-
tingsproeven, dat ammoniakstikstof als
overbemesting voor wintergewassen tij
dig genoeg tot uitwerking komt.
VAN DER ELST EN MATTHES.
„Kamer van Koophandel".
Aan het verslag van de vergadering der
Kamer van Koophandel voor Hollands
Noorderkwartier Woensdag ten stadhuize
te Alkmaar gehouden, ontleenen we het
volgende:
De Spoordienstregeling.
Inwoners van Texel verzochten het
vertrek van trein 2118, Den Helder V:.
10.06, zooveel vroeger te stellen, dat te
Alkmaar aansluiting wordt verkregen op
trein 2116, V. 10.02. (M.A.Kolster.)
Om aan het verzoek te voldoen zou
trein 2118 1 uur 30 minuten vroeger van
Den Helder moeten vertrekken, wat niet
in het belang van inwoners van Texel
genoemd kan worden, aangezien de boot
van Texel eerst te 9 uur te Den Helder'
komt.
Bovendien zou de goede verbinding te
Alkmaar op trein 436 naar Amsterdam
verloren gaan en de treinverdeeling op
het baanvak Den HelderAmsterdam
minder goed worden.
Op grond van het bovenstaande kon de
commissie uit de Spoorwegraad bovenom
schreven verzoek niet ondersteunen.
Goedkooper reizen Den Heider-
Alkmaar.
De heer M.A.Kolster beschouwde de
weigering tot invoering van buurtverkeer
op het baanvak Den HelderAlkmaar als
een achterstelling van de bevolking van
Den Helder, Texel, Schagen en omge
ving bij die van andere deelen van het
land, waar dat lagere tarief wel wordt
toegepast. Aan de Directie der Nederland-
sche Spoorwegen werd indertijd reeds de
invoering aanbevolen ter voorkoming van
concurrentie door een voorgenomen auto
busdienst Den HelderAlkmaar. Deze
dienst, die inmiddels 1 Maart 1.1. met acht
ritten heen en terug is begonnen wordt
reeds met elf ritten onderhouden, wat op
behoefte aan een goedkoopere reisgele
genheid wijst, aangezien het bustarief
plm. 2/3 van dat der gewone spoorweg
biljetten bedraagt, invoering van buurt
verkeer zou mede het verkeer per spoor
weg in deze zich ontwikkelende streek
kunnen bevorderen.
De voorzitter merkte op, dat tot invoe
ring van buurtverkeer op eenig baanvak
wordt overgegaan, wanneer daarvan geen
achteruitgang van de inkomsten is te
verwachten; voortdurend is daarop de
aandacht gevestigd.
De Commissie meent zich te kunnen
aansluiten aan de het vorige jaar geno
men conclusie.
Te kort materiaal.
De heer Grunwa'.d wees op de goede
resultaten die de heer Kolster heeft we
ten te bereiken, maar zou ook graag zien
dat in de treinen naar Den Helder nu
eens behoorlijke wagens reden.
Het is onmogelijk zijn courant in de
trein te lezen.
De heer Kolster zei, hier reeds op te
hebben gewezen, maar nog zonder resul
taat. Er is een tekort aan materiaal.
IJsbreken.
Mededeeling werd gedaan van de on-
j derhandelingen die zijn aangeknoopt om
I met behulp van een sterke ijsbreker het
Noordhollandsch kanaal vanaf Kromme
nie tot Alkmaar of tot den Helder open
te breken. Finantieele steun van gemeen
ten en belanghebbenden zou zoo spoedig
mogelijk worden gevraagd, de Kamer zou
een bedrag beschikbaar stellen en dan
zou getracht worden Donderdag reeds
met het ijsbreken te beginnen. Telefo
nisch zal om bijdragen worden gevraagd.
UIT ONS ZONDAGSBLAD.
Voor ons Zondagsblad van heden vra
gen we weer eens de speciale aandacht
van onze lezers, in het biezonder van hen,
die er nog niet op geabonneerd zijn.
Wanneer zij dit nummer eens ter inzage
vragen, zullen zij daarin aantreffen niet
minder dan 48 met zorg gereproduceerde
foto's en daaronder een kiekje van het
Schildereind, met Dros' Autocentrale op
de voorgrond en de Nutswoningen ver
derop. Ook werd opgenomen een foto
ter gelegenheid van het huwelijk van
onze vroegere plaatsgenoot, de motorren
ner Jan H. Rijk, met mej. van Vliet. Het
gelukkige paar zien we met een schare
leestgenooten per motorrijwiel op weg
naar het Haagsche stadhuis. Burgemees
ter Verstegen eveneens een Texelaar
van geboorte werd vereeuwigd op een
kiekje, dat hem vertoont in gezelschap
van eenige personen op de bevroren
Zaan, waar met ijsbreken een aanvang
werd gemaakt.
Van de verdere foto's noemen we
slechts die, betrekking hebbende op de
vogelnood tengevolge van de barre win
ter, op Amsterdam's oude stadion, op de
nieuwe Vara-studio te Hilversum, Zater
dag j.l. ingewijd, het z.g. geheim Fransch-
Belgisch verdrag, en die over een heele
pagina, de Middelburger Abdij en de
Toren met de Heilige Apen te Mathura
in Britsch-Indië.
Laatste Russische Avond.
Op verzoek deelen we mee, dat de le
zing van Ds. Raabe op Woensdag a.s.
de (beslist) laatste Russische avond zal
zijn.
zenden wij de Texelsche Courant tot 1
April a.s. aan ieder, die zich met ingang
van die datum op ons blad abonneert.
DE ADMINISTRATIE.
Vierde Nutslezing.
Vrijdag a.s. zal hier voor het Nut op
treden de heer A. Alt, uit Bolsward, die
Oounod's Faust behandelen en muzikaal
illustreeren zal.
Van vöör veertig jaar.
We lezen in de Texelsche Courant van
9 Maart 1889: Te den Helder zijn plan
nen aanhangig om het naburige dorp
Huisduinen tot badplaats te verheffen.
Behoudens de daartoe vereischte nadere
goedkeuring van regeeringswege, zou
men voornemens zijn in de nabijheid van
het fort Kijkduin een badhuis te stichten.
In verband hiermee zou dan een tram-
dienst van de Binnenhaven door den Hel
der naar Huisduinen worden ingesteld.
(Het badhuis is er gekomen; het tram
metje echter „kwam, zagmaar
overwon niet. Red.)
o—
Het Leidsche Marktbericht van 8 Maart
hield o.m. in: melkkoeien f90f185;
vette schapen flóf29; magere scha
pen f 14f23.
o—
De Schager eierveiling noteerde 7 Mrt.
voor kipeieren f2.50—f3.—
(Deze kroniek wordt voortgezet.)
Engros bij J. F. v. LIESnOUT Aiitmaar
en Fa. JAC. VERFAILLE den Helder,.
----opt»4Esn*w^agatmv.-t
r jr'
imm
»4
De ware oorzaak van die ellendige pijnen,
die ongeschikt maken voor eiken arbeid',
is nog weinig bekend. Maar de ervaring
heeft geleerd, dat masseeren met Akker's
Kloosterbalsem in slaat is. de pijn aanmer
kelijk te verzachten. Gij behoeft niet
oud te worden, voordat ge oud zijtl
HuSra
