Texelsclie Courant van Woensdag 24 April 1929,
TWEEDE BLAD
Van week tot week
«ARRETJE FLIEUNDS.
Texelsche Berichten
Leeskring-den Burg.
Gemengd Nieuws
Dienstplicht.
Zaterdagavond.
Korte Berichten.
Een noodlanding.
Helium.
Bekendmaking uitspraken inzake vrijstelling.
De Burgemeester van Texel brengt teralge-
meene kennis
dat door den Minister van Defensie, bij
beschikking van 13 April 1929, Vlle Afdeeling
no. 229 V aan Jan Huisman, ingeschrevene voor
de lichting 1929 uit deze gemeente, ingaande
16 Juni 1929 vrijstelling van den dienstplicht
is verleend voor den tijd van een jaar, wegens
kostwinnerschap.
Tegen deze uitspraak kan binnen IC dagen
na den dag dezer bekendmaking in beroep wor
den gekomen door:
a. den ingeschrevene, wien de uitspraak geldt
of diens wettigen vertegenwoordiger;
b. door elk der overige voor deze gemeente
voor dezelfde lichting Ingeschreven personen of
diens wettigen vertegenwoordiger.
Het verzoekschrift daartoe aan de Koningin
te richten, moet met redenen zijn omkleed en
worden ingediend bij den Burgemeester ter
Secretarie dezer gemeente. De Burgemeester
zorgt voor de doorzending van het verzoek
schrift.
Voor zoover betreft uitspraken, door Gede
puteerde Staten gedaan, kan bovendien de Com
missaris der Koningin binnen denzelfdcn termijn
in beroep komen.
Texel, 20 April 1929.
De Burgemeester van Texel,
W. B. OORT.
den, wanneer men over een dergelijk aan
matigend, ophitsend en tartend geschrijf z*n
diepe verontwaardiging uitspreekt.
Gelukkig is allerwege de belangstelling
voor het vraagstuk des vredes wassende,
een lichtpunt, waarop Jlir Loudon niet ver
zuimde met welgevallen de aandacht te ves
tigen. Hij zeide veel gewicht te hechten aam
een steeds grooter en uitgebreider manifes
tatie van de wil der volken om aldus de
legeeringen te prikkelen tot een werkelijke
vermindering der bewapening. De ontwape-
ningscomm. heeft de steun noodig van de
openbare meening, van dc uitgesproken wil
der volken. Vooral verklaarde hij zijn hoop
te hebben gevestigd op het opgroeiend ge
slacht en de toenemende geneigdheid om ge
schillen bij te leggen door verzoening en
scheidsgerecht. Q.Joh.D.
Niets is moeilijk voor hen, die willen"-
Aldus luidde het wel zeer optimistisch de
vies van een te goeder naam en faam be
kend staande rederijkerskamer, al een jaar
ot wat geleden.
Wanneer Jhr. Loudon, Nederlands gezant
te Parijs en tevens voorzitter van de voor
bereidende ontwapeningsconferentie, te Ge
neve bijeen, te onzaliger ure aan die woor
den eens wordt herinnerd, moet hij toch geen
hooge dunk van zichzelf krijgen. En toch -
we kennen Jhr Loudon als een knap en han
dig diplomaat, die het goed meent met vre
de en ontwapening.
Het ziet er echter niet naar uit, dat de
Comm. ditmaal wat goeds zal uitrichten.
De voorz. heeft er in zijn openingsrede al
op gewezen: de wereld moet haar verwach
tingen maar niet te hoog spannen. De at-i
mosteer deugt niet.
Het begon al dadelijk met een klein hei
beltje, doordat Jhr Loudon zich „verstout-
te" een brief van de Amerikaansche milli-
onnair Clifford Hammon voor te lezen, waar
in deze voorstelde de Volkenbond een lucht
macht ter beschikking te doen stellen, op
dat deze Bond zoo noodig zijn bevelen'
kracht zou kunnen bijzetten. De Engelsche
Lord Cushendun speelde hierover op en
oordeelde, dat de Amerikaan teveel eer ge
schiedde. De voorz. heeft er echter heel
snedig op geantwoord, dat hij aan Lorei
Cushendun geen verlof wenschte te vragen
om dergelijke voorstellen ter kennis van de
Bondsleden te brengen.
Intsschen zal het nog wel een paar da
gen duren eer de geest van vreedzaamheid
over de confereerende kopstukken vaardig
wordt.
O—
Ach, waren alle menschen wijs
En wilden daerbij wel
De Aerd waer haer een Paradijs
Nil isse meest een Hel
Zoo zong eenmaal onze roemwaardige
■voorvader Dirk Rafaelsz. Camphuijzen in
zijn „Maijschen Morgenstondt". Ik galm het
hem na cn denk hierbij o.a. aan Polen, waan
het ook nog allesbehalve pais en vree is.
De lezer herinnert zich, hoe onbehoorlijk
Pilsoedski onlangs tegenover zijn parlements
leden te keer is gegaan. Intusschen is het
Kabinet-Bartel afgetreden en vervangen door
een ander, dat zich hierin onderscheidt, dat.
de dictator nog grooter macht is toebedeeld-
Als Min. van Oorlog heeft deze nog krach-
tic de teugels van het „paard-van-staat
handen, voor zoolang het duurt.
De stad Parijs voert een schip in naar
wapen en tevens de woorden:
Het slingert, maar het zinkt niet
Toegepast tip het geval-Pilsoedsk. mag
.ernstig worden betwijfeld of hex arme dier,
-vandaag of morgen, door onoordeelkundige
behandeling tot wanhoop gedreven, met op
hol slaat en zijn wispelturige berijder uit
het zadel slingert.
I —O-
Kent Gij het Idna, waar de citroenen
bloeien Deze veelbeteekenende vraag
moet van Goethe zijn. Wanneer het antwoord
Italië" zou moeten luiden, stel ik mij voor,
.dat er lezers zijn, die betreuren, dat het
land op de kaart te vinden is. Veelal toch
is het geen opwekkende lectuur, die men
omtrent de fascistische heilstaat onder het
ooc krijgt. Zoo treft stellig menig bezadigd
krantenlezer weer hoogst onaangenaam, wat
de fel-fascistische impero nog immer over
Oostenrijk schrijft. En wel naar aanleiding
van het vreugdebetoon in dit land over de
voetbaloverwinning op de Italianen, waarover
ik de laatste maal schreef.
„Oostenrijk", zoo vermeet zich dat blad.
te schrijven, „is in vergelijking met Italië
niet meer dan krankzinnig geworden, een
stinkende kwispeldoor. Het woord zal van dc
kant van Italië gevoerd worden door bom-
men afs wrekers® van het heele menschdom
dat reeds te lang beleedigd is door het vie
ze ding, dat de wereld Oostenrijk noemae
Wat te denken bij het lezen van zulke-
regelen Waarlijk behoeft men toch met
van anti-fascistische gevoelens beticht te wor-
Een Texelsche novelle
uit het jaar 1864
D. DEKKER.
10 —o
(Slot.)
Heintje Flas was reeds sedert eemge
weken naar zee. Jantje Dirks had te Lei
den gelogeerd; en toen eenigen tijd, na
hare terugkomst op Texel, omtrent haar
geruchten verspreid werden, die later ble
ken maar al te zeer waarheid te bevatten,
sloeg Pietje Voet, die sedert het vertrek
van de jonge kapiteinsvrouw al zoo veel
door die nederdrukkende gedachte gele
den' had, een schrik om het hart. Dat
zou dan de tweede voorspelling zijn, die
letterlijk vervuld zou worden. Dit denk
beeld greep het meisje zoodanig aan, dat
naarmate de geheele uitkomst der voor
spelling ten aandien van Jantje Dirks
naderde, zij hoe langer hoe treuriger,
dikwijls geheel afgetrokken en onvatbaar
voor het genot van eenige levensvreugde
scheen. De ouders waren met hunne doch
ter ten einde raad: ieder giste het een of
het ander; men sprak vermoedens uit, die
van mond tot mond gingen; maar behalve
de hoofdpersoon in deze zaak, Marretje
Flielands en de geschandvlekte Jantje
Dirks, was er op het dorp niemand, die
de ware reden van deze treurigheid keiï'
de of weten kon; want de vrouw van ka
pitein Bense, die het geheim ook kende,
was nog steeds afwezig. Andermaal had
den de ouders zich met het meisje naar
de hoofdstad begeven, teneinde professo
ren over den toestand van hun kind, dat
meer kwijnende dan ziek was, te raad
plegen, want nadat de tweede voorspelling
door de geboorte van eenen zoon, letter-
terlijk was vervuld, was de kwaal van het
jonge meisje aanmerkelijk verergerd.
Intusschen was kapitein Bense, na eene
gelukkige reis van bijna een jaar, met
zijn vrouw en een op de terugreis gebo-
boren dochter in welstand teruggekeerd,
en toen de jonge kapiteinsvrouw het
nieuws van Jantje Dirks en den ernstigen
toestand van hare vriendin Pietje Voet
vernam, begreep zij dadelijk wat de reden
van haar akelig bestaan was. Zij deelde
haar vermoeden aan haren echtvriend me
de en deze was bereid haar met raad en
daad bij te staan. Zij moest zich spoeden
naar de ouders van het zoo kwijnende
meisje en hen met de vermoedelijke reden
van haar verval bekend maken. Dan moest
zij de vrouw Marretje Flielands, die thans
in het armengesticht werd verpleegd, la
ten komen en deze ondervragen, op wel
ken grond zij de voorspellingen had ge-
daan.
De ouders begrepen weinig van de zaak,
en Marretje Flielands, die met onrust den
akeligen toestand van de dochter van
Hendrik Voet had opgemerkt, maar tot
hiertoe den moed niet had bezeten om
rechtstreeks tot het meisje of tot hare
ouders te wenden, gaf van hare voorzeg
ging de volgende verklaring:
Zij had kort voor den tijd, dat zij door
de meisjes geroepen werd, door het toe
vallig uitkomen van twee zaken, die zij
had voorzegd, omdat de dorpelingen haar
zelf die gaaf hadden toegekend, zoo veel
roem verworven, dat zij dien tot haar
voordeel, want ieder wist, dat zij arm
was wenschte te behouden en te ge
bruiken. De voorzeggingen op den bewus-
tcn avond waren natuurlijk niets anders
dan woorden, door haar in den blinde ge
sproken. Alleen de voorzegging ten aan
zien van Jantje Dirks had zij gegrond op
de wetenschap, die zij bezat omtrent de
geaardheid van het meisje.
Om niet van allen hetzelfde te zeggen,
had zij zich geweldig moeten inspannen,
en zoekende om voor ieder iets anders te
vinden, was zij op het ongelukkige denk
beeld gekomen, om de laatste een vroeg-
tijdigen dood te voorspellen. Alle rede
neering van de ouders, evenmin als die
van hare vriendin en van Marretje Flie
lands, die zich naar de zieke begaf om
haar te beduiden, dat hare praatjes als
uit de lucht gegrepen waren, vermochten
niets op de ongelukkige, wier verval reeds
te ver gevorderd was om te herstellen.
De akelige gedachte aan een vroegtijdi-
gen dood had haar gestel te veel onder
mijnd; ze was in eene tering vervallen,
die na verloop van eenige weken werke
lijk een einde maakte aan haar jeugdig
leven.
Domme en onverstandige lieden, die
van de voorspellingen van Marretje Flie
lands hoorden verhalen, hielden vol, dat
de oude vrouw eene heks, eene tooverkol
eene waarzegster en misschien nog iets
ergers was; maar de verstandigen be
schouwden dit voorval met zijn treurig
einde als een leering, waaraan alle dwa
zen en lichtgeloovigen zich konden spie
gelen, overtuigd als zij waren, dat de
Godheid met wijze oogmerken de toe
komst voor den mensch heeft verborgen I
gehouden, en 'dat hij, die tracht de gor
dijn op te halen, waarmede Gods liefde
ons toekomstig lot heeft omsluierd, als
een dwaas handelt, cn onze afkeuring ver
dient.
Cursus stof versieren.
De cursus-stofversieren, door Volksonder
wijs georganiseerd en door mej. W.Wijkhui-
zen en de heer J.Ph.Klapmeijer (beiden van
de Vakschool voor Meisjes te den Helder)
in de Z.V.S. alhier Zaterdags gegeven, is
20 dezer geëindigd.
Als blijk van waardecring werd de beide
leerkrachten door de cursisten een zilveren
lepeltje ten geschenke gegeven.
Dienstregeling T.E.S.O.
Met ingang van 15 Melj a.s. zal de laatste
boot van den Helder op werkdagen niet te
6,40 uur vertrekken (zooals nu) maar om
6,55 uur.
(De wijziging in dc dienst, zooals men
die ons eerder opgaf, is hiermee vervallen)
Luxe banden voor ons Zondagsblad.
We kunnen de abonnees op ons gcillus.-
treerd Zondagsblad meededen dat we ge
volg zullen geven aan de vele verzoeken om
luxe banden voor het binden van dat blad
.beschikbaar te willen stellen.
De banden zullen geheel van linnen en
met goudopdruk op rug en voorzijde ver
vaardigd worden en tegen de geringe prijs
van 75 cent verkrijgbaar zijn.
*Hkv
Kinderkoor Op Hoop van Zegen.
Woensdag 1 Mei zal door het Kinderkoor
Op Hoop van Zegen onder leiding van de
dames Meijer en de heer J.Visser Cz. in
Eben Haezer een zanguitvoering worden ge
geven. Het programma zal tal van welgeko
zen nummers bevatten.
Nadere biezonderheden worden jrer ad
vertentie in het volgend nummer bekend ge
maakt.
Oefentocht Z.V.S.
Morgen vangt voor de leerlingen van de
tweede klas der Z.V.S de tiendaagsche oefen
tocht aan. De reis gaat weer met de Prins|
Hendrik over en langs de boorden van do
Zuiderzee, waarbij o.m. Amsterdam en nog
enkele havens zulfen worden aangedaan.
Propaganda-avond Democr. Partij.
Dc filmavond in hotel Texel, georgani
seerd door de Democratische Partij, werd
bijgewoond door een zoo talrijk publiek,
dat de zaal tot in haar verste hoeken ge
vuld was en velen zelfs met een staan-i
plaats genoegen moesten nemen. Tal van
personen moesten zelfs nog worden afge
wezen.
Alhoewel noch de advertentie noch de
strooibiljetten spraken van dc Democr. Par
tij, bleek deze avond ten doel te hebben
propaganda te maken voor die partij. We
namen in het vorig nummer echter een
berichtje op, waaruit dat ook kon blijken.
Het hoofdnummer van liet programma
was „Wapens Neer 1" getiteld en was een
romantisch verhaal, dat ons de gruwelijke
oorlog in al zijn beestachtige gevolgen in
bonte kleuren afmaalt. De ruim verspreide
strooibiljetten gaven de inhoud uitvoerig
weer, zoodat wij ons hier mogen beperken.
Het bijprogramma bracht tal van actueele
gebeurtenissen heel duidelijk in beeld.
Verder kon de toeschouwer kennis nemen
van de beginselen der Dem. Partij, die even
eens op het doek werden gebracht. De ei-i
schen van die Partij komen in het kort hier
op neer:
De politieke scheidingslijn: democratisch—
conservatief Zelfde rechten voor mannen
en vrouwen Nationale ontwapening
Volledige toepassing van het vrijhandelstel
sel Doeltreffende bezuiniging Belas
tingheffing naar draagkracht Premievrij
Staatspensioen Wegneming van de ver
slechtering van ons volksonderwijs Ver
betering van de landbouwtoestanden enz.
De Dem. Partij strijdt onder de banier van
prof. Heeres vooral voor ontwapening. Oor
log, zegt zij, is misdaad. Werden in de groo-
j te oorlog niet 26 miljoen menschen gedood
en 20 miljoen voor levenslang verminkt
j Kosten Nederlands leger en vloot niet 25
j duizend gulden per dag
In de pauze beval mevr. de Goeij-Blom,
l de propagandiste der Dem. Partij, haar can-
j didaat voor den Helder cn omstreken, de
heer K.Breebaart, burgemeester van Barsin-
gerhorn, met klem aan.
De muzikale illustratie van de films be
rustte bij de heer P.Boom, van Oudeschild.
Zaterdag werd te Oudeschild een pro-
paganda-avond belegd, welke naar onze
correspondent meldt eveneens door een
talrijk publiek werd bijgewoond.. Voor het
overige knnen wij naar liet bovenstaande ver
wijzen.
Voor nog geen 16 cent per week.
Het leesgeld bedraagt f 2,— per 13 weken
De portefeuille bevatPanorama. Holl. Lelie,
Stuiversblad, Wereldkroniek, Morks-Maga-
zijn, Eigen Haard; De Aarde en haar Volken
en Nederland.
BOEKHANDEL PARKSTRAAT
(adv.)
Sport.
Alen schrijft ons:
Onder groote belangstelling vond Zondag
de wedstrijd Texel 1 W.GAV 1 plaats.
Toen scheidsrechter Baas, die zeer goed
voldeed om 2,15 de beide elftallen tussehen
de lijnen floot, verscheen Texel 1 volledig
en W.G.W. met tien spelers, waarvan drie
invallers. W.G.W. won de toss cn verkoos
met de wind mee te spelen. Spoedig ont
wikkelde zich een vlug spel, om beurten wa
ren ze in de aanval, maar backs en keepers
waren op hun plaats. De rust kwam met
10 voor Texel.
Na de thee pakten beide partijen weer
flink aan en maakte W.G.W. spoedig gelijk.
Ofschoon beiden om beurten in de aanval
waren, konden zij er elk nog één puntjq
bijmaken en was de stand zoo 22, tot
een speler van W.G.W. voor het winnend
puntje van Texel zorgde.
T. kwam met de gebr. Ran als backs uit.
Dit bleek een groote verbetering en was van
de elftal-coirun. dus goed gezien. Door deze
overwinning is T. weer twee puntjes rijker
geworden.
Verder maken we belangstellenden er op
attent, dat de Miss Blanche Beker, aangebo
den door de Miss Blanche Sigarettenfabriek,
vanaf heden in de etalage van gebrs. Dros
te bezichtigen is. Hij ziet er schitterend uit.
Nieuwe telefoonabonnee:
No. 68, A.Witte, assurantiën, Molenstraat.
Gistermiddag te omstreeks vijf uur was
het legervliegtuig F 612, van Socsterbqrg,
met het oog op schietoefeningen tijdelijk te
de Kooij bij den Helder gestationneerd, ge-
gedwongen bij paal zestien bezuiden de Koog
neer te strijken. De motor weigerde namelijk.
Het toestel kwam daarbij in het mulle zand
terecht, waardoor de as van de propeller er.'
een der vleugels van het toestel ernstig be
schadigd werden.
Een tweede vliegtuig, dat van de noodlan
ding getuige was, vloog hierop naar de Mok1
om assistentie te vragen.
Het toestel was bemand door een lujtc-
nant-vl. en een sergeant, die de mitrailleur
bediende.
Het toestel is onder bewaking gesteld en
zal vandaag ter plaatse worden gedemonteerd
Een derde vliegtuig daalde bij de Koog,
maar is na korte tijd weer opgestegen.
Het is prof. Keesom enkele jaren geleden
voor het eerst gelukt helium in vaste toe
stand te brengen. Thans heeft prof. Simon
van de universiteit te Berlijn het helium,
door het onder nog hoogere druk te bren
gen, ook bij hoogere temperatuur laten vast
worden. Prof. Simon is gegaan tot een
smeltpunt van 241 gr. cn 3690 atm., prof.
Keesom tot een smeltpunt van 269 en
131 atm. Uitgemaakt is thans, dat men ge
kristalliseerd helium gehad heeft.
DE COCKSDORP.
Jaarfeest C.J.MN.--Excelsior.
Zaterdagavond vierde de C.J.M.V.-Exccl-
sior haar jaarfeest. Feestleider was de heer
Doorschodt, alg. secr. van het Ned. Jonge
lingsverbond, die een rede hield over De
groote voorwaarde voor ons werk".
Verder stonden op het programma een
tooneelstukje cn enkele samenspraken en
voordrachten. He) was een goede avond.
Het plan bestaat om Zaterdag a.s. het
zelfde nog eens ten gehoore te brengen.
Te Westdorp is door onbekende oorzaak
de boerderij van gebr. Theunissen tot de
grond afgebrand. Niets kon gered worden.
Twaalf koeien en een paard kwamen in dei
vlammen om.
Bij Tarbes zijn drie monteurs bij het leg
gen van een kabel van 160.000 volt span
ning door de stroom gedood.
In de buurt van Sheffield werden dc lijken
van drie zestienjarige meisjes gevonden, Bij
onderzoek bleken deze de avond te voren
bij het oversteken van de spoorlijn door de
trein te zijn gedood.
Een pianist in een Weensch café heeft het
wereldduur record-pianospelen gebroken door
75 uur achtereen piano te spelen. Zonder
in onmacht te vallen, zonder inzinking en
zonder rusten heeft de krankzinnige al die'
tijd doorgespeeld.
De winsten van de Zweedsche Lucifers-
Mij. bedroegen over het vorige boekjaar 55
miljoen kronen.
In de provincie Kansoe in China hecrscht
een zoo vreeselijkc hongersnood, dat er men-;
schen zijn, die in wanhoop hun kinderen
opeten. Van de bevolking is tachtig pet zon
der levensmiddelen of zaaizaad. Alleen in
de hoofdstad van de provincie sterven er
300 per dag. Dc overlevenden zijn te zwak
om de slachtoffers te begraven.
Bij het internationaal comité tegen de hon
gersnood en bij de missies worden patheti
sche oproepen om hulp gedaan.
De afschuwelijke toestand is het gevolg
van de brandschattingen van opstandige mu
zelmannen en daarna van de regeeringstroe-
