'oor het mzeepen
fSSjPUROL
Ztféfdsif i
No 4374
Woensdag 30 October 1929
43steJaarganfe
^VsÜuitarcïaf/
I i-
Van week tot week
Texelsche Berichten
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIÊN:
Losloopen van honden.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt in herinnering, dat krachtens art.
98 der Verordening van Politie in deze
gemeente verboden is buiten de kommen
der dorpen, of, zonder behoorlijk toe
zicht in de kommen der dorpen, honden
te laten losloopen van 1 November tot
1 Mei.
Overtreding wordt gestraft met een
geldboete van ten hoogste f 25.— of
hechtenis van ten hoogste zes dagen.
Texel, 26 October 1929.
De Burgemeester voornoemd,
W. B. OORT.
Zaterdagavond.
Iets over Rusland.
Door de krijg, welke tusschen Rusland
en China is uitgebroken, is de Sovjet
republiek de laatste weken meer op de
voorgrond getreden. Vandaar, dat de
bladen er wat meer aandacht aan wijden,
dan gewoonlijk het geval is. Het zal onze
lezers niet onbekend zijn, dat het nog
steeds een heele kunst is zich een nauw
keurig beeld voor oogen te stellen van
de toestand, waarin dit onmetelijk rijk
onder het bolsjewistisch regiem op heden
verkeert. Veelal zijn berichten daarom
trent verre van volledig en daarbij niet
zelden „gekleurd". Maar wat we wel
zeker weten is, dat Stalin zich alle moeite
geeft om de bolsjewistische idee ingang
te doen vinden en daarbij desnoods tot
de strengste maatregelen zijn toevlucht
neemt. We hebben nog pas kunnen lezen,
van het tragisch geval, waarbij de Sov
jet-gezant te Parijs was betrokken. Die
meneer bleek de „Hooge Raad" te Mos
kou niet „zuiver op de graat" te zijn, al
thans hij stond de belangen van Rusland
met voor op een wijze, zooals Stalin
en de zijnen dat gaarne hadden gezien. De
man werd opgepakt, op transport gesteld
naar Moskou, daar aan een scherp ver
hoor onderworpen en vervolgens, toen dit
weinig goeds opleverde, naar Siberië ver
bannen.
Anderen, die gevaarlijk worden geoor
deeld voor de groei en bloei van de Rus
sische staat, worden eveneens naar dit
onherbergzaam oord verplaatst of zelfs
gestraft met de dood. Stalin windt er
geen doekjes om en houdt van korte met
ten. Of hij er zijn doel mee bereikt staat
echter te bezien. Vooral geldt dit waar 't
de bestrijding van de godsdienst betreft.
We spraken onlangs een goede kennis,
die van tijd tot tijd op z'n reizen Rus
sische havens aandoet en daarbij meer
dan eens Archangel bezoekt. Wat hem in
die stad opviel was het groot getal harer
kerken bij een aantal zielen van nog geen
25000. De meeste waren gesloten, maar
de overblijvende stroomden regelmatig
vol. En de Sovjet-overheid zal er wel
nimmer in slagen zich hiertegen ooit met
vrucht te verzetten. Men roeit niet zoo
maar uit, wat sinds eeuwen her wortelt,
heel diep, in 's menschen gemoed.
Maar niet alleen op dit gebied heeft zij
met heftig verzet te kampen, ook ten
plattelande gaat de verbreiding ,;te
vuur en te zwaard" van de communis
tische leer met telkens weerkeerend ver
zet gepaard. Zoo openen zich voorwaar
in dat groote Rusland, waar eenmaal
„Het Land de" Zwarte Aarde" de koren-
schuur van Europa uitmaakte, bedroevend I
slechte perspectieven. j
De Volkscommissaris van Oorlog, Wo-
rosjilot geheeten, denkt daar echter an
ders over. „Wij machtigen", verklaarde
hij immers onlangs op een vergadering
van jonge communisten, „wij hebben reeds
een zesde van de aarde veroverd. Aan ons
is de toekomst, maar de bourgeoisie
gelooft ook, dat zij zal voortbestaan. Deze
vijandschap zal tot een gewapend conflict
moeten leiden. Wat de oorlog met China
betreft: Wij zijn gereed en zullen een
practisch bewijs geven van de macht van
het roode leger. De Russische strijd
machten worden iedere dag sterker, zoo
wel ter zee als te land. Wij zijn niet bang
meer."
Dat is „mannentaal!" Waarheen dat al
les wel leiden moet?
Van hier en daar.
In het kort laten we nog het belang
rijkste nieuws volgen, dat deze week
heeft opgeleverd.
We beginnen met België, in welks
hoofdstad Donderdag feest werd gevierd
ter gelegenheid van de verloving van
prinses Marie José met de Ital. kroon
prins Umberto. Dat deze dag zich ken
merkte door een buitengewoon sensatio-
neele gebeurtenis, de moordaanslag van
een anti-fascistisch Ital. student, schreven
we Zaterdag reeds.
o—
In Frankrijk is 't kabinet-Briand ten val
gebracht, als een gevolg van Briand's
weigering een afdoend antwoord te geven
op de vraag van radic.-soc. kamerlid
Montigny: „Welke motieven hebben tot
vervroegde ontruiming van 't Rijnland ge
leid." De rechtsche Marin eischte even
eens opheldering in dezen, maar kwam
ook niet tot een resultaat. Briand stelde
de kwestie van vertrouwen en bewerkte
daarmee zijn val. Deze gebeurtenis heeft
een merkwaardig karakter. Menschen van
links, die meegaan met Briand's buiten-
landsche politiek verklaarden zich vóór
de motie Montigny, terwijl politieke te
genstanders van Briand zich juist door
tegen de motie te stemmen, ditmaal vóór
Briand verklaarden. Het is trouwens niet
de eerste maal dat Vrouwe Politiek een
grillig spelletje speelt. Het resultaat is
echter, dat Briand en zijn mannen zijn
opgestapt en de radicaal Daladier zich
met de formatie van een nieuw kabinet
heeft laten belasten. Zeer vermoedelijk
zal Briand daarin wel weer zijn oude
functie vervullen. Hij staat immers juist
aan de aanvang van een belangrijke taak:
de tenuitvoerlegging van het plan-Young
met al hetgeen daarmee annex is. En dat
is geen beetje!
Billijkheidshalve vermelden we nog, dat
Briand de kwestie van de ontruiming van
het Rijngebied gelijk met eenige andere
buitenlandsche affaires na de behande
ling der binnenlandsche politieke aange
legenheden wenschte af te doen. Dit was
de Kamer bekend, maar men stoorde
er zich niet aan.
o—
In Oostenrijk zijn de beraadslagingen
over de nieuwe grondwet in volle gang.
We wachten maar af.
—o
In Palestina zijn een aantal Arabieren,
raddraaiers bij de laatste onlusten al
daar, om hals gebracht, van regeerings-
wege. Dat kon wel een deugdzaam, af
schrikwekkend voorbeeld zijn.
—o—
In Afghanistan tracht Nadir Khan de
zaak eens netjes voor elkaar te zetten.
Aman Oellah is nog geen Afghaansch
gezant te Rome. (Dat wou hij immers zoo
graag!) Ot Habib Oellah, de Verstootene,
nog leeft of „ad patres" ging; of hij nog
in vrijheid leeft dan wel zucht in gevan
genschap we weten het niet. Alle
berichten daaromtrent eindigen met een
vraagteeken.Wellicht laat het u
ook Siberisch koud. G.J.D..
Steeds WyberT-lablelten
meeiiémeii, zoo gauw
hebt U kou gévat, lastig
zijrt de gevolgen.
Het thuisbezorgen van aangeteekende
brieven.
Met ingang van 16 November a.s. zul
len bij wijze van proef aangetee-
kende stukken ook in kombestellingen
ten huize der geadresseerden worden be
steld.
Wijl de afgifte alleen aan de(n) ge
adresseerde of diens gemachtigde kan
geschieden, wordt de aandacht geves
tigd op de mogelijkheid, om aan één of
meer der huisgenooten een doorloopende
machtiging tot het in ontvangst nemen
te verstrekken.
Verlaging van porti.
Met ingang van 1 Nov. a.s. wordt het
port van brieven enz. als volgt verlaagd.
Ie. Het port voor de interlocale brieven
van een gewicht van niet meer dan 20
gram is verlaagd tot 6 cent en dat voor
interlocale brieven van een gewicht van
meer dan 20 gram en niet meer dan 40
gram tot 12 cent. Het port voor brieven
van een gewicht van meer dan 40 gram
blijft ongewijzigd.
2e. Het minimum port voor monsters
in het binnenlandsch verkeer is verlaagd
tot 3 cent. (Het binnenlandsch port voor
monsters bedraagt dus voortaan tot en
met 50 gram 3 cent; boven 50 tot en met
100 gram 4 cent.)
3e. Het port voor het eerste eenheids-
rewicht der brieven in het verkeer met
juriname en Curasao is verlaagd tot 6
cent. Het port voor elk volgend gewicht
van 20 gram blijft 5 cent.
4e. Voorts is verlaagd het minimum-port
voor akten en voor monsters in het ver
keer met Suriname en Curasao.
o—
Op een nader te bepalen datum zullen
de verlagingen sub. 3 en 4 in het verkeer
met Nederl. Oost Indië ingaan.
Opbrengst verloting.
De verloting-ten bate van de Doopsgez.
Medische Zending, in onze gemeente ge
houden, heeft f 310.- opgebracht.
Gewetensgeld.
Sedert de laatste opgave in dit blad
werden door de Inspecteur der Directe
Belastingen enz. te Den Helder de na
volgende bedragen aan „gewetensgeld"
ontvangen
(Dat de benaming „gewetensgeld" een
vlag is, welke niet altijd de lading dekt,
zat de lezers niet onbekend zijn. Red.)
Over Geitenfokkerij op Texel.
Met het doel maatregelen te beramen
om te komen tot de oprichting van een
hechte en doeltreffende vereeniging tot
verbetering van de geitenstapel op Texel
werd op Vrijdag jl. in „de Oranjeboom"
door de gezamenlijke besturen van de
Geitenfokvereenigingen „Den Burg" en
„Eierland" een vergadering belegd. Ten
einde leden en verdere belangstellenden
van het nut en de noodzakelijkheid van
zoo'n vereeniging te overtuigen, had men
tot deze vergadering de heer ir. de Vries,
rijksveeteelt-consulent, J.L.Groot en D.
Wit Cz., resp. voorz. en inspecteur-secr.,
van de Prov. Bond van Geitenfokvereeni
gingen uitgenoodigd. Zij allen gaven aan
deze uitnoodiging gehoor, maar overigens
liet de opkomst veel te wenschen over.
—o
De heer J.Kortenhoeven, voorz. van de
plaatselijke afdeeling opent de vergade
ring en heet allen welkom, in het biezon,-
der de heeren De Vries, Groot en Wit,
en geeft dan het woord aan de heer
Groot. Deze uit zijn spijt over de ge
ringe opkomst, doch vertrouwt, dat allen
toch een leerzame avond zullen hebben.
Hij zegt verder naar de toestand van
de geitcnfokkerij op Texel een onderzoek
te hebben ingesteld. Het peil viel hem
buitcr.f swoon tegeiNu echter bij poli
tieverordening het ter dekking beschik
baar stellen van niet-goedgekeurde bok
ken verboden is, kan deze fokkerij met
eenige goede wil gemakkelijk in het juiste
spoor worden geleid. Gaarne brengt spr.
buide aan de gemeenteraad voor zijn be
sluit in dezen.
o—
Hierna voerde de heer de Vries het
woord, die aanving met er op te wijzen,
dat reeds voor eenige jaren door hem in
overleg met de heer C.Rentenaar, secr.
van de afd. „Den Burg", pogingen in 't
werk zijn gesteld om door samenvoeging
der bestaande afdeelingen tot een stevige
organisatie te komen. Door een samen
loop van omstandigheden werd dit plan
echter op de lange baan geschoven. Deze
vergadering hebben we te danken, aldus
spr., aan het gemeentebestuur, dat een
voor de geitenfokkerij zeer belangrijke
bepaling in het leven heeft geroepen. De
bokken, welke ter dekking worden aange
boden moeten in een van de in ons
land bekend staande fokregisters zijn in
geschreven. Spr. wil trachten aan te too-i
nen hoe de geitenstapel kan worden ver
beterd en welke resultaten daarmee kun
nen worden bereikt.
Eerst deelde hij een en ander omtrent
de geschiedenis van de geit mee. Reeds
de oude Assyriërs, Joden, Perzen en In
diërs hielden haar als landbouw-huis-
dier. Uit de mythologie weten we, dat zij
ook in Griekenland hoog werd vereerd.
Zou Zeus, de oppergod, niet met geiten
melk zijn grootgebracht? En werd de
„god van de landbouw", Pan, niet ten'
'halve als een geit uitgebeeld?
Wat de geschiedenis van de geit in ons
land betreft, weten we bitter weinig. Oor
spronkelijk leefde het dier in het wild.
De melkgift was toen niet grooter dan
noodig was voor het grootbrengen der
jongen. Vermoedelijk hebben de Germa
nen er op gejaagd en later geiten als
huisdieren gehouden en aangefokt. Zij
ervoeren daarbij, dat men, om met succes
te fokken, zich van prima dieren moet
voorzien.
Als gevolg van de minder gunstige le
vensomstandigheden in het laatst der 19e
eeuw nam het aantal geitenhouders in
ons land omstreeks die tijd zeer toe. Men
noemt de geit wel „de koe van de arbei
der." Zij geeft bij behoorlijke verzorging
reeds een aardige opbrengst in verhou
ding tot het weinige en goedkoope voed
sel, dat ze behoeft. Aanvankelijk werd
beweerd, dat de geit voor T.B.C. onvat
baar zou zijn, maar de ervaring heeft wel
anders geleerd. Wel treft men die ziekte
bij deze dieren zeer zelden aan als gevolg
van het feit, dat men ze niet in kudden
houdt. Het contact is geringer.
Ongelukkig was de geit op het eind
van de 19e eeuw leelijk op weg om te
degenereeren. Men had n.l. wel haar pro
ductievermogen zoo hoog mogelijk opge
voerd maar onderwijl verzuimd aan voe
ding en verzorging de daarbij vereischte
meerdere zorg te wijden. Maar als
verzachtende omstandigheid kan worden
aangevoerd, dat de geitenhouders er zelf
niet best voorstonden. Het weerstandsver
mogen der dieren moest wel achteruitgaan:
men kocht bokken voor een appel en een'
ei, lette niet op de leeftijd der dieren en
had blijkbaar geen oog voor de schade
lijke gevolgen van familieteelt. Toen werd
de aandacht gevestigd op de Toggenbur-
ger-geiten, welke in Duitschland werden
gehouden, en op de Saanengeiten, speci
aal in Hessen en Zwitserland. Er wer
den vooral Saanengeiten geïmporteerd,
maar ook eenige Toggenburgers. Deze
dieren hebben de Nederlandsche geiten
stapel plaatselijk wel zeer verbeterd, maar
over het geheel vielen de resultaten tegen.
Dit kwam, 'doordat in Duitschland en ook
in Zwitserland van systematische fokkerij
geen sprake was. De dieren bleken onvol
doende weerstandsvermogen te bezitten.
Na 1900 werd een andere weg ingeslagen.
De erfelijkheidswetten van Mendel waren
toen juist herontdekt. Door proefnemin
gen was gebleken, dat de eigenschappen
van een dier volgens bepaalde wetten op
zijn avstammellingen overgaan. Van die
tijd at is men in steeds wijder kring die
eigenschappen gaan note;ren, men Teade
de afstamming vast. Op deze wijze kwam
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct per drie Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland 75 et p. 3 maanden.
Losse nimmtrs: 3 cL
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE; N.V.v/h LANGEVELD DE ROOIJ II DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 rogels: 50 ot. Iedere regel moer: 10 cl.
Dezelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
BIJ abonnement lagere regelprlje.
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.11 K POSTGIRO: N°.652 li POSTBUS: N°. 11
Als gij U moeilijk scheert omdat
Uw huid gauw stuk gaat en pijn
doet, dan kunt gij dit geheel voor
komen, indien gij vóór het inzee-
pen de huid even inwrijft met
slechts een weinig
Dootcn 30-60 en 90 ct. Tub* 80 ct.
1750.— f400.03; f500.— f75.—f750;
t 311.04; f200.— f300.— f 100.f 750;
1150.— f3000.— t3000.—