WÈS
Een „Ideal"
ayateem
IDEAL (tlLINA
PORMm.XEM
Gemengd Nieuws
Waarschuwingen!
RugpijnNierenPillen
ADVERTENT! ËN
C.V. AUTOBUSDIENST
„NOORD-HOLLAND"
£envuur
clrie
doeleinden
NyRaDIATOREN HANDELMY, AMSTERDAM
J. KUIPERS, SVlaohinesmederij, deti Hoorn.
Uit het leven van pater Witte.
Van onze plaatsgenoot, de heer D.C.
Witte, mochten we ter inzage ontvangen
het Engelsche werk „Let's Go" van de
■hand van de Z.E. T. Gavan Duffy, „Mis-
sioner Apostolic of Pondicherry", tevens
de auteur van verscheiden andere boe
ken, („Yonder", „Hope", „India", ,Thc
Price of Dawning Day", etc.)
Dit boek bevat eenige hoofdstukken,
waarin onze vroegere plaatsgenoot, de
heer Michael Witte, thans beter bekend
als „Pater Witte" en werkzaam als „Ma
nager ot St. John's Training School" te
Kabaa in Kenya (Br. O.-Afrika), een
voorname rol speelt. Vertaald geven we
hier eenige der meest interessante ge
deelten uit het merkwaardige boek weer.
We meenen onze vele plaatsgenooten),
voor wie „Pater Witte" nog immer een
goede bekende is, er een genoegen mee te
doen.
o
's Morgens om acht uur beklommen
we de heuvel naar de Katholieke Cen
trale Normaalschool „St. John" te Ka
baa. Dat we daar slechts enkele uren kon
den doorbrengen, is iets; wat ik blijf be-,
treuren, want dit instituut is het interes
santste, wat ik in Afrika zag.
Door Pater Witte ,een Hollander, zag
ik hier inderdaad tot stand gebracht elk
ding, waarmee we eenige jaren geleden
begonnen waren in Tindivanam (Engelsch-
lndië), doch dat we door omstandigheden
niet geheel ten uitvoer konden brengen.
Er was altijd gebrek aan onderwijzers
en katechisten in het Vicariaat Zanzi
bar, maar er was nooit iemand, die de
opleiding op zich kon nemen, en zoo
kwam het, dat de weinigen, die ze had
den, lang niet tot de beste soort be
hoorden. Toen kwamen de nieuwe op-
voedings-voorschriften van het koloniaal
Bestuur, te beginnen met de verordening
van 1924 en deze vond de Missie zonder
onderwijzers, die de vereischte bevoegd
heden bezaten.
Bij zijn pogingen om die moeilijkheden
op te lossen, ontmoette Pater Witte de
gebruikelijke spot en minachting, maar hij
werd toch ook wel een beetje aangemoe
digd, vooral door Pater Macnamara in
Nairobi. Hoe dan ook, hij zette zich aan
het werk. Zijn wijste zet, of misschien
zijn grootste geluk, was, dat hij zien
vestigde in Kabaa, dat eigenlijk ontoe
gankelijk is, zoodat kerkelijke noch we
reldlijke overheden daar meer heen gaan,,
dan hoog noodig is. Bovendien is er geen
missie-statie in Kabaa, zoodat hij geen
parochiewerk te doen heeft en ook geen
rekening heeft te houden met de eischen
en grillen van welk bestuur dan ook in de
omgeving. En tenslotte, hij is totaal alleen
met zijn inlandsche leekenhelpers, terwijl
hij gebruik maakt van twee Hollandsche
broeders van zijn eigen Congregatie, die
slechts zoo het land bebouwen en de hui
zen bouwen als hij het aangeeft.
Dit autocratisch bestuur, dat naar ik
vrees veel te goed is om te blijven duren;
is de ideale regeling voor een werk, waar
bij persoonlijke invloed de hoofdfactor
is, zooals het dit ook is bij de karakter
vorming van de toekomstige helpers van
de missionarissen. In de handen van een
man met zoo'n flink stel hersenen, wijs
en sterk als Pater Witte, is dit echter
volkomen veilig, vooral gedurende de
pioniers-periode, wanneer goede gewoon
ten moeten worden ingeplant en een
goede geest moet worden gekweekt, wel
ke onvermijdelijk vernietigd zou worden
door eenige decentralisatie van gezag of
zelts door het minste teeken van die on
bewuste weifelingen van onderdanigheid
en trouw, welke volgen op een zelfs te
rechtvaardigen meeningverschil aangaan
de het bestuursbeleid van de school.
Hier volgen eenige punten, waarin ik
geloot, dat Pater Witte de juiste richting
heeft gevonden en gevolgd:
Werk: aan niemand wordt ooit toege
staan niet bezig te zijn. De gang van de
geheele school is kolossaal. Het treft de
bezoeker op het eerste gezicht en bij na
dere kennismaking brengt het hem tot
groot respect, wellicht vermengd meteen
beetje afgunst, voor de hoogspanning
dynamo, welke in het stevige corpus van
Pater Witte verborgen moet zijn. Luiheid
toch is de geliefde ondeugd van de Afri
kanen, niet alleen de geestelijke luiheid,
zooals bij onze Tamils, maar lichamelijke
luiheid evenzeer. Pater Witte bestrijdt
deze ondeugd met korte, niet van te voren
vastgestelde tijden van gebed, opgewekte
klassen, harde arbeid op het land of in de
keuk« en wandelingen, waaronder ook
begrepen is de jacht op grof wild voor
voedsel. Op zoo'n jachtpartij werd voor
eenige tijd door Pater Witte een enorm
nijlpaard gedood, door zijn jongens werd
het „beestje" op het droge gehaald en
onder groote vreugde verder bewerkt. Het
lijkt wel ot het wachtwoord van de ver-
keers-agenten van Chicago op Kabaa wil
toegepast worden: doorloopen of thuis
blijven.
De tucht. Deze is joviaal maar streng.
Als ge niet met opgewekt gemoed een
flinke terechtwijzing kunt verdragen, be
hoort ge in Kabaa niet thuis. Het hand
haven der orde is vooral opgedragen aan
enkele der oudste en geschikste leerlin
gen, welke Monitors genoemd worden.
Ongehoorzaamheid aan de Monitor is veel
erger dan ongehoorzaamheid aan de Pa
ter zelf, maar ook, wanneer een Monitor
zelf iets misdoet, krijgt hij dubbele straf.
Belooningen worden gegeven in de vorm
van metalen schijven, welke als geld in
de schoolwinkcl worden aangenomen. Wat
ik vooral toejuich is het feit, dat beloo-
nmgen en straffen meestal worden uit
gedeeld in een openbare zitting. Men
wordt veroordeeld bij algemeen besluit
van zijn gelijken en slechts na erkenning
van schuld. Voor onze inlandsche scholen
in Achter-Indië heb ik deze tuchtmaat
regel ook reeds lang bepleit, als een
prachtles in rechtvaardigheid, in het
kweeken van belangstelling in en ijver
voor het algemeen welzijn. Maar ik heb
weinig kunnen uitrichten tegen al te be
deesde moeders en tegen gewoonten om
slechts voor zichzelf te zorgen.
De geest van het corps. Terwijl het
bestuur in Kabaa zeer streng is, wordt
dit getemperd door een bewonderens
waardig gevoel van te behooren tot één
groote familie. In het begin ontbraken ook
zij niet, die steeds klaagden en daardoor
bijna een afschrik en vooroordeel tegen
de school schiepen. Maar dit is allemaal
veranderd. Het kost eenige tijd om zoo'n
teer ding als gemeenschapsgeest te kwee
ken onder 150 jongens. Tegenwoordig
zou het bijna uw leven kosten als ge ook
een woord in het nadeel van Kabaa zoudt
uiten. Het is een strijdkreet: Kabaa, het is
de banier, waaronder men optrekt: Ka
baa, het is bijna het voorwerp van afgo
dische vereering; de school van Kabaa.
De jongens hebben hun eigen marschlied
om Kabaa te verheerlijken, ook een eigen
schoollied, waarin zij zich beroemen op
hun geloof. Allemaal leeren ze zingen en
de meeste jongens krijgen orgelles. Ge
loof me, als ge ze zoudt zien staan in
de houding, borst opgezet, terwijl ze hun
flikkerende blikken werpen op Pater
Witte, alsof ze hem levend willen ver
slinden, vragend om hun schoollied, dan
typeert dit de echte Kabaageest. En dit
succes is te meer merkwaardig, als ge
weet, dat dit jongens zijn van een twaalf
tal verschillende stammen, elk met hun
eigen taal en hun eigen gewoonten.
Kleeding. In onze eigen opleidings
school in Achter-Indië, waar mijn werk
is: rekeningen betalen en mijn mond hou
den, word ik voortdurend geërgerd, als
ik daar de jongens zie rondzwerven in hun
haveloos omhulsel van ongeschikte en niet
passende kleeren. In Kabaa heeft men
goede werkkleeren en een werkelijk nette
„gala"-uitrusting. De roode fez, welke
sommigen te Atohammedaansch vindenen
daarom afkeuren, maakt hun costuum vol
ledig en doet dit keurig uitkomen. Te
meer daar vóór op de fez de Kabaa-speld
prijkt: een insigne, waarop de grenzen
van Afrika staan aangegeven op een we
reldbal, het kruis er op geplant, daar
boven de H. Geest en langs de rand de
woorden: Africa Christo (d.i. Afrika aan
Christus.) Ik stel me voor mijn Kabaa-
insigne te blijven dragen, totdat we er
zelt een zuilen maken voor Achter-Indië
En tenslotte: Pater Witte heeft kordaat
de moeilijkheden onder de oogen gezien,
welke onmiddellijk oprijzen, wanneer men^
zij het nog zoo weinig, beschaafde op
voeding wil geven aan menschen, die tot
heden slechts zoo'n geringe aanleg ge
toond hebben om verantwoordelijkheid te
dragen, zonder hun verstandelijk en
geestelijk evenwicht te verliezen. Hij
.racht hun te leeren: de kunst om ver
standig te blijven leven in hun eigen in
landsche omgeving; om zelt mee te wer
ken aan de verbetering van die omgevina
en daarbij hun idealen en aspiraties niét
te zoeken in „de landen over zee". In
hoeverre hij succes zal hebben met deze
idealen (waarmee wij allen onze arbeid
beginnen en welke sommigen vasthouden
alle wederwaardigheden ten spijt) zal de
tijd leeren. Intusschen heeft hij de dank
bare erkentelijkheid verworven van zijn
oversten en van de Engelsche regeering.
Ik wou dat ik wist, waar ik ergens een
goede vette beurs voor hem kon bemach
tigen.
De lezer zal uit deze zwakke woorden
wel gemerkt hebben, dat ik genoten heb
van mijn bezoek aan de Kabaa-s.chool.
Het was mij, als zag ik een schoone
droom verwezenlijkt. Ik wensch haar een
lang leven toe. Moge zij haar werkelijke
trischheid behouden als zij zich uitbreidt.
Natuurlijk heeft de arme Pater Witte
eigenlijk veel te veel werk en overweegt
hij dan ook al de stichting van een Con
gregatie van Inlandsche broeders. Neen,
beste Pater, gij werkt met uw school
buitengewoon goed, blijt daarbij en laat
haar niet zoo groot worden, dat ge haar
niet meer alleen zult kunnen besturen,
anders zult ge haar onder uw eigen oogen
zien veranderen in een „Instelling."
Een voordracht en een film over doel
matige voeding.
Op Maandag en Dinsdag 4 en 5 No
vember a.s. zal resp. te Oudeschild en
alhier een voordracht worden gehouden
over Doelmatige Voeding met betrekking
tot de Maggi's Producten.
De steeds toenemende belangstelling
welke voor economische aanwinsten, spe
ciaal op het gebied der voeding, getoond
wordt, deed de Fabriek van Maggi's Voe
dingsmiddelen, filiaal te Amsterdam, er
toe besluiten de fabrikatie der wereldbe
kende Maggi's Producten te verfilmen om
het publiek op deze wijze een kijkje te
geven in het bedrijf van een der grootste
voedingsmiddelenfabrieken die er bestaan.
In vele plaatsen hier te lande zijn der
gelijke demonstraties al reeds gehouden
en mochten zij zich steeds in een druk}
bezoek verheugen. Een en ander is goed
verzorgd en de leerzame opnamen vallen
algemeen in de smaak, zoodat wij er dan
ook niet aan twijfelen of de Texelsche
dames zullen van deze gelegenheid een
druk gebruik maken. (Zie adv.)
Terwijl op een terrein nabij Meer
en Bosch te 's Gravenhage de Leidsche
Korfbalclub Vitesse een wedstrijd speel
de tegen de Haagsche club, deed zich 'n
tragisch incident voor. Een van de jonge
damesleden van eerstgenoemde club, de
17- a 18-jarige Netty S. uit Leiden zaktei
daar omstreeks half 5 plotseling ineen.
Pogingen om haar bij te brengen mochten
niet baten.
Het stoffelijk overschot van mej. S.,
wier ouders in Indië wonen, is naar het
Gemeentelijk Ziekenhuis aan de Zuidwal
vervoerd.
De onderhandelingen tusschen de
besturen van de gemeenten Gouda, Bos
koop en Alp hen aan de Rijn gevoerd, om
te komen tot opheffing van de tollen der
gemeente Gouda aan het zg. Amsterdam-
sche en Goudsche rijpad onder Boskoop,
zijn mislukt.
Let er op of uw urine te donker
of te licht van kleur is, of gij zeer
vaak of zeer weinig aandrang tot
loozing hebt, of uw water bewolkt
is, bezinksel of zand bevat, en een
branderige pijn veroorzaakt. Ook rug
pijn, hoofdpijn, duizeligheid, rheuma-
tische pijnen en een gejaagd, vermoeid
gevoel kunnen u waarschuwen.
Het zijn waarschuwingen der na
tuur, dat er iets niet in orde is, en
dat uw nieren en blaas verzwakt
kunnen zijn. Beproef zonder uitstel
Foster's Rugpijn Nieren Pillen, die
uw verzwakte organen blijkens de
ervaring van zoovelen weder kunnen
versterken en uw leven weder tot
een lust kunnen maken.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in glazen verpakking a f 1.75 p. flacon.
GEBOREN:
P1ETA
dochter van
J. KORTENHOEVEN
en K. KORTENHOETEN-Dijksen.
Heemstede, 29 Oct. 1929.
Postlaan 11.
Eenige kennisgeving voor Texel.
van Alkmaar naar den Helder v.v.
Vertrek van Alkmaar: 7,00— 8,15 —10,10
11,05 - 12,25 - 13,50 14,55 - 16,00 -
17,35— 18,50 20,50.
Vertrek van den Helder: 6,35 7,30 -
8,55 9,50 12,10 - 13,10 14.2C
15,15— 16,35 - 18,30- 20,35.
Voordrachten, tooneelstukken, bruilofts
liederen, feestartikelen in de ruimste zin
van het woord levert Boekhandel Park
straat.
Het Ideal Culina fornuis met in-
gebouwden Ideal Classic ketel
in uw keuken beteekent:
1. warm water in uw badkamer en
op uw slaapkamers,
2. gelijkmatige, aangename tem*
peratuur in uw geheele huis,
3. ideaal kook- en verwarmings
systeem voor kleinere huizen.
Zeer eenvoudig te onderhouden
en economischer in het gebruik*
In bedrijf bij den vertegenwoordiger voor Texel
WARM WATER
CENTR VERWARM ING
KEUKEN
Celllustr. brochure gratis op aanvrage.
