Texel sche Courant van Woensdag- 8 Jan. 1930,
lil is
TWE-EPE BLAD
Gemertgd Nieuws
Texelsche Berichten
DE MOLEN IN 'T NOORDE.N
Een abonnee schrijft ons:
„Hoe zit het toch met de Molen in 't
Noorden? Die zou zoo best wezen, maar
volgens anderen niets waard zijn. Ik
hoorde laatst dat het Noorden onder wa
ter zat, later weer, dat de molen het
water de baas was. Nu zou het Noorden
weer verdrinken. Ra, ra, wat is dat?"
We hebben ons licht eens opgestoken
bij de heer J. S. Dijt, dijkgraaf der Der
tig Gemeenschappelijke Polders, die ons
het volgende ten antwoord gaf:
„Aan de molen ligt het niet".
De vraag van uw abonné kan ik om
de volgende reden slechts gedeeltelijk be
antwoorden. De reden daarvan is deze:
De molen in 't Noorden is eigendom
van de Dertig Polders en op kosten van
dit Waterschap is hij omgebouwd met de
bedoeling aan de resultaten van de ge
wijzigde molen een maatstaf te krij
gen voor de beantwoording der vraag, of
een nieuwe molen volgens systeem-Dek
ker bruikbaar zou zijn voor de bemaling
van de Dertig Polders.
Het onderhoud en het gebruik van de
molen nu is voor rekening van de pol
der 't Noorden, welks Molenbestuur de
bemaling regelt. Of de molen dus goed
maalt of niet, is iets, waarvan aan de
Dertig Polders geen verantwoording is
verschuldigd, m.a.w.„Het gaat me niets
aaft".
Wat me wel aanging, is, of de molen
bouwer ons waar voor ons geld had ge
leverd en ik heb de heer Dekker danook
eenige weken geleden gesommeerd ons
te toonen, wat de molen kon presteeren.
De heer Dekker zond een goede mole
naar, die in vier dagen het peil met 71
c.M. verlaagde. Het Noorden was zijn
water weer kwijt. Ons bestuur was ge
tuige van de werking van de molen; allen
waren zeer voldaan en de heer Dekker
kreeg zijn -geld.
Was het voordien de vraag of de ge
brekkige bemaling te wijten was aan de
molen, de molenaar, of het Molenbestuur,
dan is die vraag in zooverre opgelost, dal'
het niet aan de molen ligt en de reden ge
zocht moet worden bij de molenaar of
het Molenbestuur of bij beiden.
Door de gewijzigde inrichting is het
mogelijk zonder hinder of schade de mo
len 20 enden (kwartslagen) sneller te la
ten loopen dan vóór de ombouw en het is
natuurlijk niet plezierig als resultaat thans
te zien, dat de molen een gang heeft van
60 enden als tezelfder tijd de oude molens
in Noord-Holland lustig 80 a 90 enden
maken.
Om bovengemelde reden kan ik daaraan
aan echter niets doen. Naar de reden van
het gebrekkig malen kan men slechts,
gissen. De een spreekt van een molenaar,
die niet wil of niet durft; een ander
fluistert: „Er zit electriciteit'in" - het blijft
gissen.
Van de heer Vlaming, voorzitter van 't
Molenbestuur weet ik slechts door per
soonlijke mededeeling, dat hij de mole
naar gemaand heeft voorzichtig te zijn.
OOST.
Een buitenkansje.
Zondagmorgen hadden twee personen
van hier een buitenkansje door het vinden
van drie vaten cylinderolie, door de
zee aangespoeld. De strandvonder, met
de vondst in kennis gesteld, heeft de
vaten geborgen. Er zal wel een goed
bergloon aan vast zitten. Zaterdag moet
ook te Nieuweschild een dergelijke vondst
zijn gedaan. Vanwaar de vaten afkomstig
zijn is niet bekend.
DE KOOG.
Aangespoeld.
Op verscheiden plaatsen zijn aan de
kust schroten en planken aangespoeld,
gemerkt met XXX. Ook op Vlieland.
BINNENLAND
VOOR DE JEUGD.
jr.
0
ari.
Beste Jongens en Meisjes. Wel verbazend, wat heb ik een lieele boel brie
ven ontvangen, kleurplaatjes, raadseloplossingen, nieuwjaarswenschen, wat niet al.
Ik zal wel een uur of wat noodig hebben om alles te lezen en te bekijken. Van*
daag weer eens een kleur- en teekenplaat. Deze behóet je niet in te zenden, hoor!
Werk plezierig en weest gegroet van OOM KO.
Te Oudepekela (Gr.) zijn wegens
diphteri alle openbare en biezondere
scholen tot 18 Januari gesloten.
Tusschen 's Gravenpolder en Nisse
zijn elf schapen door de Zuid-Beveland-
sche tram overreden en gedood.
De te den Haag vrijkomer.de functie
van hoofd van het 11de district der Ar
beidsinspectie zal worden aanvaard door
heer ir. L. A. Fruyter, oud-gouverneur
van Curasao.
Langs de weg Arnhem—Nijmegen
zulten opnieuw ruim 600 iepenboomen
worden geveld.
Gaasterland heeft besloten 420eiken-
boomen, staande aan de Nieuwe weg, te
verkoopen.
De uitvoer van suikerbieten naar
België en Frankrijk gedurende de cam
pagne 1929 heeft slechts 75 pet. bedragen
van het in 1928 uitgevoerde kwantum.
De bakkersknecht J. Egberts te Al
melo, wie door de trein een arm en 'n.
been werd afgereden, is aan de bekomen
verwondingen overleden.
De omzet van de veilingsvereeni-i
ging HoogezandSappemeer bedroeg in
liet afgeloopen jaar f933.224 plm. 100
duizend meer dan in 1928.
Deze hoogere omzet is een gevolg van
de groote uitbreiding van glas in 1928.
De prijzen van alle producten, behalve
spitskool waren in 1929 lager dan in
1928, zoodat de bedrijfsresultaten van de
kweekers aanmerkelijk bij 1928 ten achter
zullen blijven.
Bij de bouw van een R.K. Vakschool
aan het Galgewater te Leiden is een ge
deelte van de vestingmuur blootgelegd,
welke in 13S6 moet zijn aangelegd. Deze
muur werd aangelegd langs de toenmalige
stad.
Ter herdenking van het feit, dat het;
dit jaar 1500 jaar geleden is, dat de kerk
vader Augustinus is gestorven, is te Eind
hoven een bijeenkomst van de R.K. We
tenschappelijke Vereen, gehouden, onder
leiding van prof. dr. Gerard Brom.
Een dolle koe is uit een weide te
Hilligersberg gebroken. In de Juliana van
Stolberglaan trachtte de 19-jarige straten
maker S.L. Vierhuijzen, die daar juist aan
het werk was, het dier tot staan te bren
gen. De koe rukte zich los en nam de
jongen op de horens. V. werd over een
hekje in een tuin geslingerd en na het hek
te hebben vernield, zoodat het dier weer
bij zijn slachtoffer kon komen, nam de
koe V. opnieuw op zijn horens. In eerj
achtertuin smeet zij haar slachtoffer neer
en zij begon te stooten. Inspecteur van
polide De Vries wist na groote moeite
het dier aan een hek te binden, waar
een agent van politie het dolle dier neer
schoot.
Amsterdam. Er is een kleine brand
uitgebroken op de belétage van een per
ceel aan de Eerste Jan Steenstraat. Daat;
woonde'n 51-jarige ongehuwde kleerma
ker bij zijn oude moeder in. De man had
vermoedelijk zijn nog brandende pijp in
een jaszak gestoken en dé jas opgehangen
aan de deur van zijn bedstede. Het vuur
uit de pijp stak de jas in brand en de
brandende jas viel op het bed, dat even
eens vlam vatte, met het treurig gevolg,
dat de kleermaker in zijn slaap door de
vlammen verrast werd. De man kwam
door verbranding om het leven.
Europa's grootste eiermijn.
Nog steeds vooruitging.
Dat de Coöperatieve Roermondsche
eiermijn nog steeds vooruitgaat, blijkt
duidelijk uit de volgende cijfers: Aan
voer in 1928 ruim 158 miljoen, in 1929
ruim 177 miljoen stuks.
Het Ned. s.s. Hofplein, in ballast
van Rotterdam op weg naar Narvik, is
onder de Noorsche kust op een rots ge-
loopen, gebroken en vervolgens gezonken.
Van de 38 koppen tellende bemanning
kwamen er vijf om. Van vier hunner zijn
de lijken gevonden. Het stoomschip telde
bruto bijna 7000 ton.
i| BUITENLAND, iiimiiiiiiim
illlllüllllllillllüllllllllllillllllilillllülllililllllllllllll
Tc Munchen zijn gevallen van papa-
gaaienziekte geconstateerd. Er is een
vrouw aan gestorven.
Rheinhausen. In de mijnschacht Me-
vissen werden vijftien mijnwerkers door
benzinedampen van een locomotief be
dwelmd. Het staat nog niet vast, of allen;
het leven zullen behouden.
Washington. De brand in het kapi-
tool heeft 50.000 dollar schade veroor
zaakt. Waardevolle schilderijen werden
vernield. Alle documenten werden gered.
De postboot „Waddenzee", die van
Maandagmiddag tot de morgen van de
tweede Kerstdag op een zandplaat in de
Waddenzee heeft gezeten, kon gelukkig
haar opvarenden nogal gezelligheid bie"
den al hebben zij dan hun huiselijk
Kerstfeest gemist. Het comtort aan boord
was niet slecht, zij het wat minder dan
op onze mailschepen die op Indië varen.
Maar wat zegt u van de Fransche vuur
torenwachter te Gatteville, bij Barfleur
aan het Kanaal, die volgens het „Jour
nal des Débats" tijdens elk onweer
stokstijf op een stoel moet gaan zitten
met de voeten op een plank om aan het
gevaar van de bliksem te? ontkomen Het
hemelvuur slaat soms velé malen per uur
in en gaat door de ruimte tusschen de
twee lenzen op nog geen twee meter at-
stand van de schuilende waker. Welk een
positie, zóó de gevangene van de losge
broken elementen te zijn. Een plichtsbe-
ting, die negatief schijnt•>maar heldhaf
tigheid is er niet minder voor noodi|g.
Gt zooicts in ons land ook voorkomen
kan
De Amerikaansche petroleuinpro-
ductie heeft in de op 21 Dec. geëindigde
week gemiddeld 2.633.S00 vaten per dag
bedragen, d.i. 11.500 vaten per dag meer
dan in de vooratgaandc week. De stijging
wed geheel veroorzaakt door de groote
Calitornische productie, waar nieuwe
bronnen zijn geopend.
In de jaren 1924 tot 1928 is de
Dtiitsche landbouwstand gemiddeld 900
miljoen gulden per jaar achteruitgegaan,
lezen we in „Rust Roest". De verarming
van het platteland is algemeen. Velen ver
laten het land en zoeken in den vreemde
vooral in Amerika, een bestaan. Vele an
deren gaan naar de steden en vermeerde
ren er de werkloosheid en de armoede.
Het is een toestand, die groote gevaren
in zich sluit.
lu de Ver. Staten zijn thans meer
dan drie miljoen werkloozen. In Wall-
strectkringen baart dit groote ongerust
heid. Het spook der werkloosheid, dat
reeds twee jaar gedreigd had het hoofd
te zullen opsteken, is thans als gevolg der
afnemende conjunctuur in de Ver. Staten
plotseling andermaal opgedoken.
In Amerika heeft de tocht van de
Zeppelin een bouwplan doen ontstaan,
om een wolkenkrabber met landingsplaats
voor luchtschepen te bouwen. Naar het
licet is men te New-York al begonnen
cti dit gebouw zal in 1931 zijn voltooid.
Het moet driehonderd meter hoog zijn,
gedacht, en zóó ingericht, dat de lucht
reizigers bij een mast of toren op het dak
uitstappen, en in zeven minuten na de lan
ding de aarde bereiken: door middel van
de gewone liften van deze nieuwe kolos.
Bouwkosten 50U miljoen dollars; waar
van een deel „naar de maan" zal zijn,
wanneer het luchtschip op de duur geen
ingang meer vindt.
Van de rand van het landijs op
Groenland naar binnen toe gemeten, be
draagt de dikte rcsp. 300, 600, 750 eu
1200 meter.
Merkwaardig is, dat de plaats, waar de
1200 meter ijslaag genieten werd, slechts
1500 meter boven de zeespiegel ligt, zoo
dat er voor het land boven de zeespiegel
slechts 300 meter overblijft, ofschoon dit
land in het kustgebergte een hoogte van
2000 meter bereikt. Deze snelle daling van
de hoogte doet de vraag rijzen, of midden
Groenland niet onder zeespiegel ligt. In
dien dit het geval is, moet het landijs,
daar ter plaatse aanmerkelijk dikker zijn,
dan men tot hiertoe aangenomen heeft.
Nieuwe metingen, die volgend jaar op 't
programma staan, zullen antwoord op
deze vraag kunnen geven. Aldus eenige
resultaten der laatste Duitsche Groen
land-expeditie.
Bij Lerrach reed een dokter met zijn
auto op een groep jongelui in, van wie er
twee aan de gevolgen overleden.
Bij Emmerik is des nachts een met
5 pers. bezette auto in de Rijn gcvaflen; 2
inzittenden verdronken.
Gezaghebbende stemmen over we
reldvrede en ontwapening:
Lord Cecil: Zonder een fiinke bewape-
nmgsvermindering is de vrede niet vei
lig. (Engeland.)
André Tardieu: Frankrijk zal volledige
steun verleenen aan elk plan tot verste
viging van de vredesgrondslagen.
(Frankrijk.)
Graat Bernstorft: De regeeringen zul
len nooit accoord gaan met ontwapening,
de volken zullen haar afdwingen. (Duitsch-
land.)
Pres. Masaryk: Het is uit met ons allen,
als een catastrofe zooals de vorige zich
herhaalt. (Checho-Slowakije).
Premier Stauning: Denemarkens bevva-
peningskosten zullen dalen van 33—40 tot
12 miljoen gulden. (Denemarken.)
August Zaleski: De wereld behoeft
evenzeer maatschappelijke vrede als af
wezigheid van militaire oorlogvoering.
(Polen.) „Telegraaf."
Drie cipiers van het huis var. bewa
ring te Moabit (Berlijn) zijn in hechte
nis genomen. Ze moeten aan tal van ge
vangenen faciliteiten hebben verleend.
Ook werden levensmiddelen, schrijf- en
teekenmateriaal in hun cellen gesmokkeld.
De sloten van een aantal ceiien konden
de gevangenen met hun vorken openen.
53^
Cr*Mb» fëxEUCMt Couuawt
