w
43steJaarganfc
%t&ês&
HEERENBAAI
No 4396
Zaterdag 18 Januari 1930
Voor de Zondag.
üeraeys ©bi ©^ersp^&iiieai
Onrustig en Slagj@Bo@s
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
9
Texe!sch@- Berichten
EERSTE BLAD.
Voor hoofd en hart.
ABONNEMENTEN:
UITGAVE: N.V,v/h LANGEVELD DE ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
ADVERTENTIÊN:
TELEFOON: N°.11 K POSTGIRO: N°.652 SS POSTBUS: N°. 11
KLOOSTERBALSEM
^)ewvfóabak
bij.
uUnemenMeid\r
ECHTE FRIESCHE
20-50cf.perons
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG: 50 ct. por drie Maanden.
Franco p. pest door geheel Nederland 75 ct p. 3 maanden.
Losse nummers: 3 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
Van t-5 regels: 50 ct. Iedere rogel moor: 10 ct.
Dozelfde advertentie 4 maal geplaatst wordt 3 maal berekend.
Bij abonnement lagere rogolprljs.
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
WEES IEMAND!! WEES UZELF!!
Hoe komt het, dat het leven van velen
onzer nog zoo weinig vastheid Vertoont
en de indruk maakt als van een riet,
dat door de wind wordt heen en weer
bewogen Zelfs dan wanneer de keuze
van een bergep, het zich vestigen in een'
bepaalde omgeving, het aanvaarden van
telkens weerkeerende plichten aan ons
leven uitwendig een v.aste richting schij
nen te hebben gegeven, blijft, ondanks
dat alles, ons innerlijk vaak wankel dn,
aan allerlei wisselende invloeden ten.'
prooi. Nu eens aangetrokken door het
voorbeeld v;an een onzer medemenschen
-dan weer afgestooten door de waarschu
wing, die daar uitgaat van een ander,
nu eens tijdelijk een ideaal najagend,
dan weer datzelfde ideaal prijsgevende
voor een ander, laten we ons 'levens
scheepje slingeren en dobberen op de
baren, zonder met bewustheid koers te
zetten naar een doel voor onze levens-1
reis. We genieten of lijden, al naar hel!
zich voordoet; maar zonder dat eten in
wendige schakel onze verschillende
levenservaringen met elkander in ver
band brengt. Van tijd tot tijd maken we
de rekening op en komen tot de slot
somdat we nog weinig of niets hebben
bereikt; door die treurige ontdekking
ontmoedigd beginnen we opnieuw,
maar alweder zonder een persoonlijke
gedragslijn vast te stellen, zonder voor
ons zelt te bepalen naar welke stem
we in 't biezonder willen luisteren, welke
richting we bij uitsluiting van andere
wenschen te volgen.
Toch is er een stem, een richting, een
zekerheid voor elk onzer, Indien we ons
maar willen gewennen er naar te luiste
ren en ze als leidende drijfkracht voor
ons leven te erkennen. De verschillende-
stemmen van buiten verwarren ons door
dat ze vaak met elkander in tegenspraak-
zijn; maar er is étn stem van binnen,,
die zwak en fluisterend aanvangt, als
waagde ze het nauwelijks zich te doen
hooren, die echter krachtiger moediger
zelfbewuster wordt, naarmate we Van
onze kant haar de noodige aandacht maar
schenken. Het is de stem onzer per
soonlijkheid. Hoe meer zij op de voor
grond treedt, des te zekerder zullen an
dere op de achtergrond treden. Maar
zij verheft zich niet uit zichzelf.
Schuchter en bescheiden als ze is, eischt'
ze voortdurende aanmoediging en op
merkzaamheid. Ze moet er aan gewend
worden bij alles te worden geraad
pleegd, haar meening, haar inzicht,
haar neiging onder vorm te brengen en te
openbaren. Ze moet het durven wagen
zich te uiten, ook dan, wanjneer ze in
tegenspraak is met de omgeving; ze
moet in vrijheid en onafhankelijkheid
alleen de waarheid dienen. Ongetwij
feld zal zij bij ieder onzier van toon en
klank verschillen, maar zij zal het zijn
en geen andere, die onze sma,ak aan
het licht brengt; die onze wenschen doet
kennen; die onze aanleg verraadt. On
ze persoonlijkheid moet het merg van
•ons wezen, de eenheid en de vastheid
worden van ons leven. Door haar te ver
sterken zullen we onszelf voor weife
len en wankelen behoedien; we zullen op-i
houden onze wieken naar alle winden te
draaien en we zullen meer en meer onsi
zelt zijn.
Maar hieruit volgt als vanzelf de
hooge, de allesbeheerschende eisch: wij
moeten zelf voor die persoonlijkheid
zorg dragen. Zullen we ophouden ons
door onze omgeving te laten beïnvloe
den, dan moeten we weten waar de bron
ligt van onze kracht, opdat we die te
allen tijde kunnen vinden. De klank
Van de innerlijke stem moet zuiver zijn
Zal zij niet alleen ons leven besturen1
maar het in de goede richting voor
waarts leiden, dan moet haar zuiverheid
voortdurend aan het hoogste en beste
worden- getoetst. Wanneer we een wan
klank vernemen, moeten we niet trach
ten het hoogste omlaag te trekken maar
Gebruik hiertegen de Zenuwstillende en Zenuwsterkende
integendeel ons peil te verhoogen op
dat er reine samenklank zij. We zullen
ons niet meer afvragen: wat is het doel
van ons leven? en over elke vooruit
gang zal er in ons hart vreugde zijn.
Zondag IQ Januari 1930.
ZONDAO.
Zeer harde tijden moet men met nog
harder wil en groote vastberadenheid on
der de oogen zien.
MAANDAG.
Geen succes is die naam waard, tenzij
het verkregen wordt door eerlijke vlijt,
en door moedig en volhardend worste
len met de wisselingen van het noodlot.,
DINSDAG.
Hoe eerlijker en gestrenger gij uzelf
beoordeelt, de ste rechtvaardiger en mil
der zult gij het anderen doen.
WOENSDAG.
Hij gebruikt de tijd slecht, die steeds
op goede tijden wacht.
DONDERDAG.
Angst verdrijft het onweer niet.
VRIJDAG.
Doe wat een belooning waardig is,
maar begeer die niet.
Matthias Claudius
ZATERDAG.
Heb altijd door iets goeds in de zin.
Matthias Claudius
)ubbel is het genot met
I Wybert-tabletten, de keel
is tegen ontsteking be
veiligd, de adem zuiver!
ïn origin, doozen 45 en 65 ets.
Praatavond Holl. Mij. vsn Landbouw,
gehouden op Dinsdag 14 Jan. j.l. in hotel
„De Oranjeboom."
Men schrijft ons:
De bijeenkomst, die door 60 a 70 leden
was bezocht, werd omstreeks 8 uur door
de voorzitter, de heer C.Keijser Hz., ge
opend. Spr. deelde mede, dat deze praat
avond iets vroeger was begonnen, omdat
men nogal een overbeladen agenda had:
n.l. „Bespreking over water"; „Bespre
king over het al of niet houden van een
Tentoonstelling in 1930" en „Benoeming
van een comm. van advies voor koopers
en huurders van landerijen in deze ge
meente."
Hierna verkreeg de heer Klimp het
woord, die weder bereid was gevonden,
de inleiding over „Water" te houden.
In vorige vergadering, zegt de heer
Klimp, werden onderwerpen gevraagd die
de leden gaarne op eerstvolgende praat
avonden behandeld wenschten. Een der
aanwezigen stelde toen voor een bespre
king over „Ontwatering." Ik heb toen te
kennen gegeven, dat dit weinig nut heeft,
omdat m.i. hier voldoende bekend is, welk
nadeel overtollig water de landerijen be
rokkent. Het bestuur heeft echter ge-
gemeend, dat een bespreking over de
waterkwestie hier nog wel zijn nut koi.
hebben en daarom heb ik mij bereid ver
klaard in 't kort nog het een en anlder
over nut en schade van en door water te
zeggen. Ik zal mijn inleiding in drie dee-
Ien splitsen; eerst zal ik spreken over
„Watervoorziening voor mensch en dier"^
dan over "Strijd om 't water" en tenslotte
over „Schade van te veel water."
Goed drinkwater.
Zoowel voor de gezondheid van mensch
als van dier is het noodig dat het orjn'.c-
water, dat men gebruikt of toedien:, van
nacht
verzachtenden
AKKER
Geen goud
zoo goed."
de allerzuiverste kwaliteit is; en dat Iaat
hier zeer veel te wenschen over. Hier
te den Burg b.v., waar rcoeds honderden
en honderden jaren menschen wonen, kan
het bijna niet anders of het grondwater
moet veelal onzuiver zijn. Immers in de
loop der jaren moeten langzamerhand
hier vele onzuiverheden'tot de putten zijn
doorgesijpeld. Het is mij niet bekend, of
hier wel eens monsters welwater zijn on
derzocht; ik maak mij echter sterk, dat men
daarmede zeer ongunstige resultaten zou
hebben.
Met 't drinkwater van het vee is het
hier al niet beter gesteld, en het lastigste
is juist, dat men niet kan zien, of het.'
water zuiver is. Mij is een geval bekend,,
van een veehouder in deze gemeente, die
aan zijn vee water gaf, dat helder was,
reukloos en smaakloos en toch bleek, dat
zijn vee ongesteld werd door onzuiver
water.
Hoe is het hier veel op de boerderijen?
Men heeft een oude put dicht bij huis
of soms in de stal zelf; deze putten kun
nen niet zuiver zijn, vooral niet de stal -
putten, die. dikwijls onder de groep zijn
gelegen, terwijl de grond ondoorlaatbaar
is afgesloten. Een koe verwerkt dagelijks
40 a 50 L. vocht en als men een dier zoo
veel ondeugdelijk water laat drinken kan
ziekte zeer zeker niet uitblijven. 'tWorldt
daarom hoog tijd dat 't water op de boer-
rijen wordt onderzocht. Dit kan geschie
den bij de Rijksseruminrichting te Rot
terdam; 't is vrij duur: het kost f10 pen
monster; doch men dient te overwegen
dat men daarmede de gezondheid van zijn
gezin en van 't vee ten zeerste bevoiidert.
Misschien krijgen we hier in de toekoms:
op het gebied van watervoorziening door
waterleiding nog wel een betere toestand.,
In N.-H. is men ons op dit gebied zeer
veel vooruit: iedere veehouder, die het
wenscht, kan aldaar aan de waterleiding-
aansluiten.
't Is echter wel zaak, als men een put
heeft, die op geen geschikte plaats is ge
legen, ot die men wantrouwt, zoo spoedig
mogelijk een nieuwe te slaan.
De strijd cm 't water.
Hiermede bedoel ik 't binden van het
water in de landerijen. Wanneer de struc
tuur van de bodem niet deugt, verdrogen*
in de zomer de landerijen spoedig en
daarom hebben we een strijd te voeren
tot behoud van vocht in de bodem.
Het water, dat verdampt, condenseert
weer in de hoogere luchtlagen en komt
weer in regen tot ons. Hierdoor ontstaat
een eeuwige kringloop in de natuur, waar
door de menschen onschatbare dienster!
worden bewezen. Doordat het water van
hooger naar lager gelegen plekken stroomt
wordt energie ontwikkelt die men overal
heeft weten te exploiteerc-n. Vooral in
Noorwegen brengt deze exploitatie onbe
rekenbare voordeekn op. Zooals men
weet, is de Norge-Salpeter ook o.a. een
product dat door behulp van de energie
van de watervallen verkregen wordt.
Op het land vinden dan de regenval
de meststoffen opgelost en voert het wa
ter deze, als reserve plant n/oedsei de
bodem in. Water is ook een zeer noodza-
(ook In '/ion»en,ft ponden en ponden)
^Vhaapt Jiw Wut/ce&er 'rt pa/je O'S
SEDERT 1753 -
kelijk voedsel voor de planten, omdat deze
voor een groot deel uit vocht zijn opge
bouwd. Als voorbeeld kan het volgende
dien-en: 80.009 Kg. bieten is een flinke op
brengst per H.A., hiervan is 14 pet. droge
stof en 86 pet. watier. Doch om 1 Kg.
droge stof te hebben is 300 L. water noo
dig. Voor de droge stof alleen zou men
dus 11.200 maal 300 L., dus 3.360.000 L.
water per H.A. noodig hebben. Men mag
dus de hoeveelheid vocht, die de bieten
in de groeiperiode noodig hebben, op
minstens 7 miljoen L. per H.A. stellen.
Het is daarom noodig, dat men deze
grond zoo bewerkt, dat hij het water zoo
veel mogelijk vasthoudt en dit is vooral
hier op Texel moeilijk, omdat er veel
lichte zandgrond voorkomt, die humus-
vorming moeilijk maakt. Met stalmest be
reikt men eenig resultaat, voornamelijk
op bouwland.. Groenbemesting geeft ech
ter beter resultaten. Een noodzakelijkheid
is, dat men de grond op tijd bewerkt en
dat is een wet, waartegen zeer veel ge
zondigd wordt. Dit behoeft echter in de
tegenwoordige tijd niet meer; wanneer
men gebruik maakt van moderne werktui-
tuigen, zooals tractor's etc., kan men te
genwoordig op tijd zijn. De herfst en het
voorjaar zijn de jaargetijden, waarin men
het land moet bewerken. Zorg er voor,
dat de verdamping van het water, zoo
veel mogelijk via de plant geschiedt. De
grond mag niet geblokt de groeitijd op
gaan. Maak na het blokken het bovenste
laagje los. 't Is bewezen, dat deze maat
regel het verdampen tegengaat.
üp de groenbemesting wil ik nog even
terugkomen, zegt spr. Een flinke hoeveel
heid planten in de bodem verhoogt 't -
vochtgehalte. Bezig hiervoor vlinderbloe
mige planten.
Een strijd heeft zoowel de landbouwer
als de veehouder te voeren tegen het on
kruid. Zorgt er voor, dat het vocht, dat
zich in uw landerijen bevindt, Vnl. aan
cultuurgewasscn ten goede komt. Het
komt heel dikwijls voor, dat men op het
bouwland niet kan zien, wat er gezaaid
is, door het snelgroeiende onkruid. Gras
landen ziet men geel staan van de made
liefjes, en boterbloemen, en rood van de
zuring. Deze onkruiden drinken 't water
op, dat de cultuurgewassen toekomt. Wie
den geeft over het algemeen op bouw
land wem g. Het onkruid moet verwij
derd worden door ordeelkundige bemes
ting en bewerking. Weiland, dat jaar in,
jaar uit verstikt wordt door boterbloe
men, zuring, enz., deed men goed eens te
scheuren. Het is bekend, dat de hoeveel
heid water, die voor de plantengroei noo
dig is, niet kan worden toegevoegd aan
de bodem. Misschien komt men er in N.-
Hoiiand nog wel eens toe, als de Zuider
zee is afgesloten en geheel zoet geworden,
doch hier op Texel gaat het zeer bezwaar
lijk. Het inlaten van zeewater heeft dan,
ook geen ander doel dan om de siooien
voor afhein.ng te vullen. Van besproeiing