PU ROL
fluid
Sngezonden
Gemengd Nieuws
en springende lippen
Ooown 30-60 co 90 ct. Tube 80 cl. Bl| Apoih. to Dtogmcp
langstelling onzer voetbalvrienden hebben
Onze lezeressen maken we er op attent,
dat zij complete patronen, geheel pas
klaar, van op de pagina „Voor de Vrouw"
voorkomende modellen tegen 55 ct. kun
nen bekomen. (Wie aan het daarbij ver
melde adres in den Haag bestelt betaalt
75 ct. voor een normaal patroon).
Proefnummers zenden we kosteloos op
aanvraag. Abonn. 50 ci. per kwartaal.
Buiten den Burg 70 ct.
Zeevaartschool-Texel 1915-15 Febr.-1930.
In het vorig nummer stipten we even
aan, dat het 15 Februari a.s. juist vijf
tien jaar geleden zal zijn, dat de Zeevaart
school aan het Schildereind door burge
meester Gaarlandt officieel geopend werd.
Gaarne grijpen we deze gelegenheid aan
om een en ander uit de geschiedenis van-
het Zeevaartkundig onderwijs op Texel
mee te deelen.
We vangen aan met het jaar 1913, toen
de Gemeenteraad in zijn vergadering van
19 April besloot de staf van leeraren, die
zich door het geven van zeevaartkundig
onderwijs -.n her z.g. „Glazen Paleis" ver
dienstelijk maakten, met een tijdelijke
leerkracht uit te breiden. „De groote toe
vloed" van leerlingen, zoo heette het
maakte de benoeming van een vijfde lee-
raar noodzakelijk. De heer J.Middendorp,
die zich bereid had verklaard tegen een
jaarjijksche belooninjg van f400.— vier
uur per dag les te geven, werd met alge-
meene stemmen benoemd. De lessen wer
den in die dagen door 25 leerlingen ge
volgd.
o
ln dezelfde vergadering doet de voor
zitter, de heer Gaarlandt, mededeeling
van een ongevraagd advies van de heer
Dr. G. H. Coops, inspecteur M.O., die
B. en W. verzocht alle pogingen tot stich
ting van een Zeevaartschool te den Burg
in net werk te stellen. Tevens brengt de
voor/., ter kennis van de leden het oordcel
van de Visscherij-Examen-Commissie
volgens welke visscherij onderwijs te Ou
deschild geen reden van bestaan heeft.
De heer Zijm echter oordeelt den
Burg voor een Zeevaartschool niet
de aangewezen plaats, voorspelt heim
wee naar haar oorspronkelijke domi
cilie, Oudeschild, en deelt verder mee, dat
ook volgens de betrokken minister, „de
school met tusschen koeien en schapen
thuishoort". Hiertegen brengt de heer
Mets echter in, dat de directeur v. d. zee
vaartschool te Rotterdam aan Oudeschild
de voorkeur geeft. Nadat de voorz. ge
poogd heeft de heeren te overtuigen, dat
de aard der visscherij te Texel uitsluit,
dat de visschers eemg onderwijs kunnen
genieten van de leerkrachten der Zee
vaartschool, zegt de heer Zijm zoo iets
als „lil de politiek borgt men wel maar
sche dt men niet kwijt" en „Die wind
zaait zal storm oogsten."
De voorz. antwoordt daarop: „Die be
dreiging gaat langs ons heen, mijnheer
Zijm; de Raad kan met een gerust hart
ons voorstel aannemen."
Nog doet de heer Zijm een beroep op 't
rechts- en eergevoel van de Raad en
noemt aanneming van het voorstel een ne
derlaag voor Oudeschild. Hij veronder
stelt, dat de minister en de directeur van
de Z.V.S. te Rotterdam verkeerd zijn in
gelicht. De heer Bakker bestrijdt hem,
zeggende, dat een aandachtige lezing van
de desbetreffende stukken de overtuiging
moet geven, dat vestiging te den Burg
plicht is van de Raad. Nadat de lieer Dros
zijn stem vóór liet voorstel gemotiveerd:
heeft, wordt tot stemming overgegaan en
met negen tegen vier stemmen tot stich
ting te den Burg besloten.
o
Op de Staatsbegrooting 1914 werd de
subsidie voor de Zeevaartschool ver
hoogd tot f3000.—. Met de voorberei
dende werkzaamheden voor de stichting
van een eigen gebouw kon een aanvang
worden gemaakt. In de Raadsvergadering
van 23 Jan. 1914 werd, op voorstel van
B.eiiW. met tien tegen drie stemmen be
sloten tot aankoop van 2735 vk. M. grond
aan 't Schildereind, eigendom van mej. N.
Bakker, wed. Mart. Bakker, voor f 3400.—
Tegen stemden de heeren Dijt, die de
voorkeur gaf aan een terrein van de heer
S.C.Eelman, d:e het voor f2500 zou wil
len afstaan; Eelman en Koning, d.e bei
den liever de school aan de Vvaalderwcg
zagen optrekken.
De aanbesteding van de bouw had
plaats op 13 Maart 1914. Laagste in
schrijver was H. Doorn, te 't Zand, aan.
wie voor f12200 het werk werd gegund.
Door de benarde tijdsomstandigheden
d" wereldoorlog was intusschen uitge
broken kon het gebouw niet op de
geste'de datum gereed komen, doch de
Raad hechtte in zijn vergadering van 6
Febr. 1915 zijn goedkeuring aan het voor-
stel van B.enW. tot kwijtschelding van de
daarop gestelde boete. De man mocht im
mers van de oorlogstoestand niet de dupe
worden. Evenwel zou het karwei met uit
zondering van het buitenverfwerk voor
15 Febr. 1915 opgeleverd moeten zijn,
hetgeen ook geschiedde. Op deze datum,
toch is de school door burgemeester
Gaarlandt plechtig geopend. In zijn rede
gewaagde hij met lot van de heeren Dros,
Langeveld en Mets, die de wenschelijkheid
der school als raadsleden meermalen had
den bepleit; hulde werd gebracht aan de
heer Inspecteur van het M.O. alsmede aan
de Prov. Staten, in het biezonder aan onze
plaatselijke vertegenwoordiger, de 'heer
Dikkers, wegens de ondervonden steun.
Spreker bracht lof aan de oud-directeur,
dehr. Tjebbes deze dag aanwezig die
voor een krachtig begin zorgde, onver
moeid bijgestaan door de heer Schmidt,
aan de heer P. Bossen, de toenmaligc-
directeur, wiens naam op het gebied van
Zeevaartkundig onderwijs voor de bloei
der school een goede waarborg moest
zijn. Tot die bloei zouden zeker ook bij
dragen de heeren leeraren Schmidt, De
Hart, Groenewold, Vellinga en Wagema-
ker. Met waardeeing sprak hij ook over
de Comm. van Toezicht en over de heer
J. Tiessen, gem.-opzichter. Dank werd ge
bracht aan de heeren Dalmeijer, Visser en
Pereboom voor wat ze bij de bouw pres
teerden en ook de aannemer Doorn werd1
een complimentje niet onthouden. Verder
voerden het woord de heeren Roeloffs,
vice-voorzitter der Comm. van Toezicht;
D. C. Dros, Tjebbes en Bossen. Onze
school, zoo sprak de heer Bossen o. m.,
bestaat thans twee jaren en kan, buiten;
Amsterdam en Rotterdam, op resultaten
wijzen als geen andere. Vijftig leerlingen
zijn in die tijd voor diverse rangen ge
slaagd, een succes, dat de jonge inrich
ting te danken heeft aan het inzicht eji
d,e drijfkracht van de heer Tjebbes met
de heer Schmidt als zijn rechterhand.
o—
We schrijven thans 1930. Vijftien jaren
verstreken. De heer Bossen ging met pen
sioen en werd opgevolgd door de heer
Hazewinkel, die 1 Sept. 1927 aan de
Kweekschool voor de Zeevaart te Am
sterdam werd verbonden en hier opge
volgd werd door de heer P. Vijn, die tot
op heden nog het directeurschap waar
neemt. De school is tot groote bloei ge
komen, wordt momenteel door ruim 40
leerlingen bezocht en is vooral sedert de
wederopenstelling van de gelegenheid tot:
opleiding voor le en 2e stuurman (Juni
1926) zeer in trek. Stellig is het onderwijs
dtanook bij directeur en leeraren (mevr.
VisVisser en de heeren Schmidt, Ruij-
xerman, 'willemsen, De Gooijer en straks
zeker ook bij de nieuwbenoemde kracht,
de heer J. de Vries) in vertrouwde han
den
Onze beste wenschen vergezellen hen,
nu de school haar vierde lustrum tege
moet gaat.
Schoolnieuws.
De heer A. Brak, onderwijzer aan de
Ulo alhier, werd in gelijke betrekking be
noemd te Meppel. Indiensttreding vermoe
delijk 1 Mei a.s.
De Burdet-Vogelfilm.
We deelden reeds mee, dat Maandag
in hotel Texel voor ,,'t Nut?' de Burdet-
Vogelfilm wordt vertoond, toegelicht door
de heer Jn. Drijver, onze vroegere plaats
genoot, thans te Santpoort. Foto's op
deze film betrekking hebbende, zijn aan
ons bureau ter bezichtiging opgehangen,
ln tal van plaatsen werrd de film met
groot succes afgedraaid. We vestigen ei
de aandacht op, dat bij uitzondering ge
legenheid tot plaatsbespreken wordt gege
ven en wel op Maandagmiddag 12 uur
aan de zaal.
Overzicht eiermarkten.
Roermond, 26 Januari. ln de
atgeloopen week werd de eierhandel wil
liger. Het schijnt, dat de consumptie bij
deze lage prijzen aanmerkelijk toeneemt.
De prijzen op de markten varieeren van
f 4.50 tot f 7.50. De aanvoer bij de Coöp..
Roermondsche Eiermijn was in de afge-
loopen week 3.950.000 stuks. Men be
taalde onderstaande prijzen: kleine eieren
14.806.30; groote eieren f6.408; Eend-
eieren 17—7.80, alles per 100 stuks.
Sportnieuws.
Texel II verloor Zondag met 0S van
Breezand. (Rust 0—3 voor T.)
Uitslag verkooping.
Donderdag werd door Notaris Mulder
voor de heeren G.H.Geus en E.C.Tho
massen het woon- en winkelhuis met
- J U-U U.. H l».U.-L.r«.ll.l.l L
ert aan de Warmoesstraat, bewoond ge-
weest door de heer E. Frank, verkocht
Koopster: mej. Cath. L. Smit, alhier,
voor 14340.
De tevens aangeboden twee woningen
onder één kap aan de Warmoesstraat
weiden opgehouden.
OUDESCHILD.
„Neptunus."
Het plaatselijk nut „Neptunus" hield
Woensdag haar tweede bijeenkomst in de
„Zeven Provinciën", welke zeer slecht be
zocht was, wat misschien wel voor een
groot deel is te wijten aan de radio. Als
spreker trad op Ds. Klaver uit Hoorn.
De voorzitter, de heer F. W. Krüger,
heette allen hartelijk welkom en in het
biezonder de spreker, wiens gloedvolle
rede van het vorige jaar nog zoo versch
in het geheugen lag en die verwachting
deed wekken, dat hetgeen deze avond
ten gehoore zou worden gebracht, die
aangename herinneringen zeer zeker zou
verrijken.
Hierop verkreeg Ds. Klaver het woord,
die sprak over de persoon en de werkjeri
van de groote Heijermans. Spreker begon
met de bespreking van verschillende
Falklandjes (kleine schetsjes, „brokjes
menschenleven"), o.a. Aanzoek, Het ca
deau, M'n begrafenis, De man met het
lichtende hart. De echter humor, doch
ook de bitterheid, welke uit deze schetsen'
spraken, werden door spreker duidelijk
in het licht gesteld. Vervolgens werden
in groote trekken besproken in de eerste'
plaats „Ghetto". Met dit stuk had Heijer
mans de Joden een hak willen zetten,;
werd beweerd, aldus spreker, doch niets
is minder waar. Alle stukken, welke
Heijermans geschreven heeft, moeten ge
zien worden in de tijd, waarin zij ge
schreven zijn, zij behandelen alle mis
standen, waarop Heijermans het licht wil
de laten vallen. In Ghetto wordt aan de
kaak gesteld het bekrompene van vele
menschen, het tusschen een muurtje teven,
in een eng besloten kringetje.
In „Het Zevende Gebod" wordt het
huwelijk besproken. Dit was geschreven
in het begin der „rein-levenbeweging"..
Spreker was zelf lange tijd voorzitter dier
vereeniging geweest, doch daar hij het
volk nog niet rijp achtte voor het vrije
huwelijk (zonder wettelijke band), had
Ds. Klaver zich teruggetrokken. Heijer
mans geeft in het stuk verschillende hu
welijken weer.
„Óp Hoop van Zegen". Dit stuk zeker
aan u allen wel bekend, aldus spreker,
ook wel „spel van de zee" geheeten, heeft;
er zeker veel toe bijgedragen, dat sche
pen, welke in het stuk worden geteekend,
met meer de zee bevaren. Het is zeker
niet alleen te danken aan Heijermans,
maar zeker heeft hij toch velen de oogen
geopend. „Bloeimaand", het gestichtsteven
behandelende, is niet zoo bekend. Armen
huizen, „pakhuizen van arme menschen"
noemde spreker ze, met de kale muren,
zonder eenig plaatje aan de wand, echte
kilte kamers, waarin de menschen van de
kou te bed gingen. Een enkel gedeelte
werd door spreker geciteerd, o.a. een
praatje over het eten. Een oud mannetje
uit zoo'n gebouw vertelt, dat ze Maandag,
boonen eten, Dinsdag boonen met water,
dat heet dan boonensoep, Woensdag
erwten, Donderdag erwten met watejj
dat was erwtensoep, Vrijdag rijst, Zater
dag met water. Wat een bittere ironie in
zoo'n enkel klein gesprek.
„Allerzielen", hoe dwaas om te den
ken, dat Heijermans het Roomsche geloof
wilde bespotten, zegt Ds. Klaver. Onbe
grijpelijk zegt spreker, is het, dat die
opvoering van dit stuk op verschillende
plaatsen verboden wordt, hoe weinig ken
nen dezulken de mentaliteit van Heijer
mans.
Na een korte pauze behandelde spreker
nog „Droomkoninkje" en het helaas niet
beëindigde „Vuurvlindertje". Het was een
genot naar spr. te luisteren, die de ge-
heele avond zonder eenige aanteekeniïigen
zoo voor de vuist weg en zoo bevattelijk',
had gesproken.
Opheffing van „Neptunus"?
Onverklaarbaar is het dat zoo weinigen
waren opgekomen om naar deze begaaf
de spreker te komen luisteren. Men zou
zeggen de naam Herman Heijermans al
leen, had reeds moeten maken, dat het
zaaltje te klein was. De voorzitter dankte
spreker hartelijk voor de genotvolle avond
en zou hem graag een tot weerziens heb
ben toegeroepen, maar het ledenaantal
van „Neptunus" wordt zoo klein, dat de
vereeniging wel zal moeten worden opge
heven.
Veevervoer.
Gedurende de laatste week zijn van
Texei verzonden: 14 koeien, 30 varkens,
11 kalveren, 23 schapen.
Onze „Puffabriek" buiten werking.
De puftabriek, welke reeds eenige da
gen machineschade had, werkte met be
hulp van een tractor. Thans is de tractor
ook defect en staat de fabriek stop. De
put wordt thans naarden Helder ver
zonden, wat voor de visschers nog weer
een meevallertje is.
Waar blijft de misthoorn?
Eenige tijd geleden maakten we mel
ding van de aanbesteding van de plaat-
UJPL -I-J.I I. -uwAan.
smg van een misthoorn op de haven te
Oudeschild. Nu het de laatste dagen nogal
mistig was, kan men zich indenken, wat
een genot het zou zijn, als er een electrte
sche misthoorn was, daar men de hoorn,
welke te den Helder staat, duidelijk te
Oudeschild kan hooren.
OOSTEREND.
Ongeval.
De veehouder P. Koning had het onge
luk bij het vervoeren van mest met zijn
hand leelijk tusscherr de kar bekneld te
geraken, zoodat twee vingers het vooral
ernstig moesten ontgelden. Een ongeluk
ligt op een klein plaatsje.
In de Van Merlenstraat 74 te den
Haag, is een droevig drama gebeurd, waar
bij een echtpaar van middelbare leeftijd
het teven heeft verloren. In dit huis woon
de het gezin van een oud-administrateur
van een Indische onderneming met zijn
vrouw en twee zijner kinderen, een jongen
van 21 jaar en een meisje van vijftiend
Toen dit meisje uit school thuiskwam,
vond zij haar vader te midden van een
groote plas bloed liggen. Vlak bij het
het lichaam lag een revolver. Een dokter
constateerde de dood. Op de zolderver
dieping lag in een achterkamer de vrouw,
des huizes op de grond. Twee kogels
hadden het hoofd doorboord. Een dokter
constateerde ook hier de dood. Vast is
komen te staan, dat de verhouding tus
schen man en vrouw na de beurs-crisisl
zeer gespannen is geworden en hieraanj
wordt dan ook de oorzaak van dit drama
toegeschreven.
De musici van alle bioscopen te Gro
ningen hebben hun ontslag gekregen. De
bioscoopdirecteuren, die geluidfilmappa
raten hadden aangeschaft, wijl een nieuwe
regeling bepaalde, dat het personeel eens
per week vrij moet hebben, hebben thans
besloten deze apparaten regelmatig te
gebruiken, zoodat de musici overbodig
zijn geworden.
De massa-vlucht der Russische kolonisten.
De sovjetregeering zet in Rusland thans
haar politiek tegen de godsdienst krachtig
door. Op alle mogelijke manieren wordt
de uitoefening van de godsdienst tegen
gewerkt en ten slotte onmogelijk ge
maakt. De Zondag en de christelijke
feestdagen zijn afgeschaft. Zondagscho
len zijn verboden. Op de scholen mag
geen godsdienst-onderwijs meer gegeven
worden.
De onderwijzers en onderwijzeressen
worden niet zelden gedwongen toe te tre
den tot het „Verbond der God-loozen".
Een courant „de God-looze" wordt uit
gegeven en verspreid. Bijeenkomsten in
particuliere huizen voor gebed en bijbel
lezing zijn verboden.
De jeugd wordt in een pionier-bewe
ging georganiseerd, die tot taak heeft te
gen het christelijke geloof te strijden.
Door de belasting-politiek der regeering
is de toestand voor velen onhoudbaar ge
worden. Zij, die een of andere betrek
king bij kerk of godsdienst hebben, zijn
zonder stemrecht, enz.
Ongelooflijke en verschrikkelijke too-
neelen spelen zich af, waarvan de dag
bladen ons telkens berichten. De vervol
ging en onderdrukking eindigt niet zelden
in het martelaarschap. Duizenden trach
ten thans door de vlucht te ontkomen.
In de jaren 19231928 namen reeds 1S36&
doopsgezinden de Wijk naar Canada.
Thans neemt de vlucht een massaal ka
rakter aan. 6000 Doopsgezinden en Evan
gelisch Lutherschen kwamen reeds ia
Duitschland aan en duizenden wachten
nog. Niemand weet wat hiervan het einde
z,ijn zal. AI was er maar een hoi.(derdsta
gedeelte waar van wat binnftn- en buiten-
landsche dagbladen aangaande de toestan
den daar, berichten, dan nog moet ons
hart van weedom krimpen.
Wij moeten de arme vluchtelingen hel
pen, onder wie zoo veten zijn van Neder-
landsche afkomst, die met hoopvolle blik
naar Nederland zien. Wie wil helpen? Wij
hebben een adres aan wie wij ons geld
kunnen zenden.
Dr. Adolf Keller, Directeur van het
Centraal Bureau voor kerkelijke hulpver-
leening te Geneve, roept tot een algemee-
ne hulpactie der kerken voor de vluchte
lingen op.
Het Hoofdbestuur van de Nederl. Af-
deeling van de Wereldbond der kerken
geeft met vertrouwen deze oproep door
aan allen in Nederland, die willen helpen.
Giften zullen gaarne ontvangen worden
door de voorzitter en secretaris-penning
meester der Nederlandsche Afdeeling.
Prof. Dr. J.A.CRAMER,
Utrecht, Voorz. (giro 33669).
Dr. J.C. WISSING, Tiel,
Secr.-penn. (giro 126037).
Prof. Mr. Dr. A.J.v.d. BERGH.
Ds. F. DIJKEMA.
Ds. J. W. K. HOEVERS.
L. J. VAN WIJK.
