*7
Voor allen die Sukkelen
Mijnfoardt's Laxeertabletten
Nierwaarschuwingen.
Rugpijn Nieren Pilien
gemeente het woord werd gevoerd. We
laten zijn toespraak hier volgen:
Geacht schoolbestuur, geachte aan
wezigen.
Zoo is dan nu de dag aangebroken,
waarop ingevolge uw aanvraag, dit nieuwe
schoolgebouw aan uw schoolbestuur zal
worden overgedragen.
Ik 'heet allen die hier aanwezig zijn,
welkom. Het zij mij echter vergund, al
vorens tot de overdracht over te gaan, en
kele feiten, met de bouw verband hou-
dende ,te memoreeren.
Toen, nu ruim anderhalf jaar geleden,
uw, vorige pastoor, de weleerw. heer Na
gel, de besprekingen opende, stond heil
Gemeentebestuur voor de keuze óf een
nieuwe school te stichten, pf het bestaan*
de schoolgebouw aan de 'K+femstraat te
vergrooten. Als overheidsorgaan, gesteld
over het beheer der gemeentegelden en
belast met het dienen in de eerste plaats
van de maatschappelijke belangen der in
gezetenen, kwam daarbij als vanzelfspre
kend de vraag naar voren, wat, uit de,
financieele gezichtshoek gezien, de meest
aanbevelenswaardige oplossing zou zijn.
Inderdaad zou het mogelijk zijn geweest,
bij een enghartige uitvoering der bepalin
gen van de Lager Onderwijswet, tot een
verbouwing over te gaan, die eenig direct:
financieel voordeel zou hebben opgele
verd. boven nieuwbouw, doch, daargela
ten of verdere uitbreiding in de toekomst
aanleiding zou kunnen geven tot moei
lijkheden, zou verbouwing geleid heb
ben tot een indeeling, die te wens Chen
overlaat, terwijl andere bezwaren, als
licht-inval van de verkeerde kant zouden,
zijn gebleven. De oprieffing van deze na
deden rechtvaardigden de kostenvermeer-
dering, uit de nieuwbouw voortvloeiende,
ten volle. Bovendien: uw schoolbestuur,
deinsde er niet voor terug van zijn kani.i
een financieel offer te brengen: immers
uw bestuur prefereerde een nieuw ge
bouw, wetende, zooals van uw zijde naar
voren werd gebracht, dat daarmede de
gemeentelijke vergoeding voor het oude
gebouw zou worden prijsgegeven. Of en
zoo ja, in hoeverre dit, uw offer van in
vloed is geweest op de beslissing van de
Gemeenteraad, valt moeilijk te beoordee-
len, doch dat de Raad met algemeene
stemmen, hoewel door een enkeling een
betoog tegen het Biezonder Onderwijs
werd gehouden, toch de gelden voor de
stichting van het nieuwe gebouw voteerde,
zal een genoegdoening zijn geweest voor
uw bestuur, zoowel als het dat was voor
hen, die de Raad hebben geadviseerd.
Als ik mij niet vergis, behoort het el
ders vrijwel tot de uitzonderingen, dai
de scholen voor het Bijzonder Lager Oni
derwijs door de zorg van de gemeente
besturen werden gebouwd. Dat uw be
stuur op het daartoe strekkend voorstel
zonder eenige tegenwerping is ingegaan,
jneen ik te mogen beschouwen als een be
wijs, dat uw bestuur ten volle vertrouwd
heeft ,dat het Gemeentebestuur de bouw
zou uitvoeren op degelijke wijze, en aap
rechtmatige eischen van uw kant zou w,or
den voldaan. Ik voel mij verplicht U, na
mens het gemeentebestuur, voor dit blijk
van vertrouwen, onze welgemeende dank
te betuigen. Op het gemeentebestuur rust
te de plicht te zorgen van dit vertrouwen
geen misbruik te maken en de bouw tot
stand te brengen, zoodanig, dat uw be
stuur redenen tot tevredenheid zou heb
ben, zonder dat de weldenkende ingezete
nen en wie wil hieronder niet gere
kend worden te behooren de bouw zou
den becritiseeren. Ik spreek de hoop uit.
dat het gemeentebestuur hierin geslaagc
is. Aan het personeel, dat ons bestuui
hierin heeft terzijde gestaan, inzonderheid
de Directeur van Gemeentewerken als
ontwerper van het bouwplan en de dage-
lijksche opzichter, breng ik voor de dooi
hen verleende medewerking een woord
van dank, evenals aan de aannemer ei
diens personeel, die getracht hebben he
werk zoo goed mogelijk op te leveren.
„Men moet eikaar helpen, dat is de we
van de Natuur". Dit mocht ik in een kor
tijdsbestek tot tweemaal toe in de plaatse
lijke bladen lezen. (Uit de Texelsche Cou
rant, „Voor hoofd en hart", 8 Maar;
1030.) Wanneer op dergelijke wijsgeengt
citaten gedurig de aandacht gevestigd
wordt, moet daarin veelal het bewijs wor
den gezien, dat in dat opzicht de maat
schappij tekort schiet. Uit het hiervorei
cereieveerde moge geconcludeerd worden
dat met betrekking tot deze schoolbouu
om deze reden daarop niet de aandacht'
behoeft gevestigd te worden. Integendeel,
doch dat ik niet-te-min dit citaat aan
haalde vindt zijn oorzaak in de omstan
digheid. dat ik er prijs op stel, te verkla
ren, dat met betrekking tot deze school-
bouw steeds naar de meergenoemde leef
regel gehandeld is. Ik spreek hierbij de-
hartgrondige wensch uit, dat ook in de,
toekomst van weerszijden naar een goede
samenwerking gestreefd zal worden, mede
brengende, van uw kant het achterwege
laten" van niet strikt noodzakelijke maat
regelen, die het onderwijs in de andere
deelen dezer uitgestrekte gemeente af
breuk zouden doen, en van 'de zijde van
het gemeentebestuur het innemen van 'n
zoodanig standpunt, dat u zich tot het
doen van dergelijke stappen niet genood-
met Verstopping of moeilijken, tragen en
onregeimatigen Stoelgang zijn
onmisbaar. Werken vlug zonder kramp of
pijn. Bij Apothekers en Drogisten. Doos
60 ct.
zaakt ziet.
Wanneer dit ons richtsnoer mag zijn,
twijfel ik niet of het zal leiden tot en
opnieuw bevestigen een samenwerking,
waarvan Texels bewoners, die door de
geografische ligging der gemeente meer
dan elders het geval is, op elkander zijn
aangewezen ook in economisch opzicht
de vruchten zullen plukken.
Het zij mij thans vergund, -mij ntet een
enkel woord te richten tot het personeel,
dat straks zijn taak in dit gebouw zal
aanvaarden. We leven, het wordt zoo dik
wijls gezegd, in de eeuw van het kind.
Wanneer wij er op letten, welke maatre
gelen al niet worden genomen in hetbe-i
lang van het kind en welke financieele
offers de maatschappij daarvoor brengt,
iigt hier ongetwijfeld veel waars in op
gesloten. Doch al deze maatregelen en
opofferingen, wat zouden zij uitwerken,
ais de onderwijzers zich er niet met hart
en ziel op zouden toeleggen de aan hen
toevertrouwde leerlingen die kennis bij te
brengen, welke toch onontbeerlijk moet
worden geacht om hen op te voeden tot
nuttige en goede leden der maatschappij
Ik hoop, dat de pogingen, die zijn aange
wend om dit gebouw, zonder in overdaad
te vervallen, zoo aantrekkelijk mogelijk te
maken en in de lokalen door dezelver
aankleeding een gezellige warm aandoen
de atmosfeer te scheppen, er het hunne
toe mogen bijdragen om het onderwijzend
personeel d% volvoering van hun onge
twijfeld moeilijke taak te vergemakkelijken.
Geacht Schoolbestuur; in figuurlijke zin
gesproken, leg ik thans de sleutels van
dit gebouw in uw handen. Derhalve ver
klaar ik namens het bestuur der gemeen
te Texel, dit gebouw in gebruik te heb
ben overgedragen aan het R.K. Parochiaal
Kerkbestuur van de Heilige Joannes de
Dooper te Den Burg, voor het geven van
gewoon lager onderwijs.
Ik heb gezegd.
o—
Vervolgens sprak pastoor van Ruijven
Het is mij een buitengewoon aangena
me en blijde taak hier namens het School
bestuur dank te mogen brengen aan het:
gemeentebestuur voor de wijze waarop
het de schoolbouw heeft doen geschieden.
We hebben reden tot groote blijdschap,
want thans hebben we een goede school
om de Roomsche jeugd volgens Room'-
sche beginselen op te leiden tot nuttige
staatsburgers en staatsburger-essen, tot'
goede bewoners van Texel. De menschen
nemen gewoonlijk de grootte van een ge
schenk als maatstaf hunner dankbaarheid,
maar een beter, zuiverder maatstaf moet
zijn de gezindheid, waarin er gegeven
wordt. We hebben hier danook het ge
meentebestuur dank te brengen voor de'
aangename, prettige en royale wijze,
waarop het ons tegemoet is getreden.
Deze school brengt natuurlijk verschei
dene plichten mee. De kinderen moeten,-
er goed onderwezen, goed opgevoed wor
den. Laat ons dus een kort besluit ne
men en zeggen: Met Gods genade hopen
we ons best te doen opdat de leerlingen-
degelijk en solide worden opgevoed tot
goede bewoners van Texel, tot groei en
doei van ons eiland.
o—
Hierna had door Z.E. Deken van Scha-
gen, geassisteerd door heeren pastoors
Van Ruijven en Nagel, de plechtige inwij
ding van het schoolgebouw plaats. In
plechtige processie ging de celebrant, ver
gezeld van de beide geestelijken en mis
dienaars, de school om, de buitenmuur
net wijwater besprenkelende, vooral
de entree van het gebouw, vervolgens
.vor-dt het grootste lokaal betreden, dat
eveneens met wijwater besprenkeld en
evens bewierookt wordt.
Na afloop van deze plechtigheid ver
eent pastoor van Ruijven het woord aan
!-e heer Dun, rijksinspecteur van het la
ger onderwijs.
Hij brengt dank voor de invitatie er
venscht het schoolbestuur geluk met zijn
nieuwe gebouw. Heel veel gebouwen als
deze aldus de heer Dun, hebben een
geschiedenis, welke zich soms kenmerki?
door veel lijden en veel strijd. Dit ge-
gebouw echter, dat zelfs binnen een jaar
- oorbereid, gebouwd en ingezegend werd,
kan bezwaarlijk geacht worden een ge
schiedenis te hebben. Een groot voor
recht is het schoolbestuur ten deel ge
vallen. Ik mag als rijksinspecteur wel
hulde brengen aan het gemeentebestuur,
dat meer gedaan heeft, dan het wettelijk
verplicht was. Ik ben er van overtuigd,
dat het gemeentebestuur de beste en voor-
deeligste oplossing gekozen heeft. Uit
breiding van de oude school was toch
maar lapwerk geweest. Ik gevoel be
hoefte mijn sympathie te betuigen jegens
het gemeentebestuur ,da. hier zijn taak
zoo onbekrompen heeft ervuld.
We behoeven ook dit gebouw maar aan
te zien om toe te geven, dat we leven
in „de eeuw van het kind". Maar we
kunnen ook nimmer genoeg voor het kind
doen. Het uiterlijk van het gebouw heeft
op het innerlijk der leerlingen een ont
zaglijke invloed. In een gebouw als dit-
gebeurt veel „vanzelf", wat elders pas
met veel moeite gedaan gekregen wordt.,
Echter van meer belang dan wat en
maar aan de buitenkant zit is de aard,
van het onderwijs, een taak', welke voor
het onderwijzend personeel is weggelegd.
Ik wensch ook het personeel geluk met
dit gebouw, dat ook op hun werk zijnj
gunstige invloed niet zal missen. Ik hoop
en vertrouw, dat u uw beste k: achten aan
de school zult geven. Dat is trouwens ook
plicht, want de ouders hebbe hun beste
goed, hun kinderen, aan u toevertrouwd.
Gij zult u aan uw taak geven met liefde
en lust onder opzien naar God, zood;at
ik er niet aan twijfel, o- uw werk zal niet'
vergeefsch zijn. Ik herinner mij in een
schets van een klokluider :e hebben gele-*
zen, van wie gezegd kon worden, dat hij-
in de klokken zijn ziel legde, r.iet zooveel,
tewijding gaf hij zich, wel 40 jaar lang,
aan zijn taak. Wann'eer ge uw taak op
gelijke wijze vervult en even-eens uw ziel
legt in uw klokken, dan zal uw arbeid
zeker gezegend worden. Ik hoop, dat
Gods zegen op uw werk rusten moge.
o—
Pastoor van Ruijven brengt de heer
Dun dank voor deze woorden en spreekt
de wensch uit, dat de inspecteur bij zijn
bezoek aan de school niet alleen het ge
bouw maar ook het onderwijs steeds in
orde moge vinden.
O—
Nog voert het woord pastoor Van der
Burgt, bisschoppelijk inspecteur.
Van de gelukkige menschen op Texel
zijn er thans zeker wel twee het geluk
kigst, pastoor Nagel en pastoor van Ruij
ven.
Ik ben blij, dat het werk van pastoor
Nagel, waarvoor hij zich veel moeite
heeft gegeven, met zoo goede uitslag is
bekroond. Texel ligt u nog na aan het
hart. U staat wel te Assendelft, maar
uw hart is hier. Ik feliciteer u met de be
kroning van uw arbeid.
Ook u, pastoor van Ruijven, feliciteer ik.
U behoort niet tot de pessimisten, die
zeggen: We komen er niet, maar even
min tot de optimisten, die zeggen: we
zijn er al. Uw parool was, als dat van uw;
voorganger: Onder Gods zegen doorwer
ken. Die zegen hebben we vandaag afge
smeekt. Ik hoop, dat die zegen op uw
werk moge rusten. De oude school had,
een goede naam; zij moge die roem be
houden en mogen de kinderen aan de
zorgen, aan hen besteed, beantwoorden,
—o
Hierop sprak pastoor Nagel.
Als er een is, die vandaag spreken
moet, dan ben ik liet, zoo ving hij aan.
Ik ben wel wat jaloersch op pastoor van,
Ruijven, nu onder hem het werk vol
tooid werd, dat ik begonnen ben. Ik her
denk dankbaar, de medewerking, welke
ik steeds op Texel -heb mogen ondervin
den, eerlijk, flink en royaal. Ik mag me
als een gelukskindje beschouwen. Ook
aan medewerking van hen, die, wat le
vensrichting betreft, naast mij stonden,
heett het mij niet ontbroken. Dat heb ik
steeds gewaardeerd. 11c heb van alles
aangepakt en had graag nog meer willen
doen, maar de overheid beschikte an
ders en plaatste mij als kapitein op een
lekkend schip, te Assendelft, waar het is:
pompen ot verzuipen.
E-enige geschiedenis heeft het nieuwe
gebouw wel, al heeft die zich danook
achter de schermen afgespeeld. Toen ik
mijn voorstel om een nieuw gebouw te
vragen opperde, keek men mij in het
Kerkbestuur aan, alsof men het in Keu
len hoorde donderen. Men -dacht dat dit;
niet kon, maar besloot na veel gepraat
met algemeene stermn'en te trachten een
nieuw gebouw te bekomen. Thans bele
ven we de bekroning van ons werk en;
is de gelegenheid daar om het Kerkbe
stuur voor de prettige samenwerking har-,
teiijk te bedanken. Ge ziet: we komen er
wei. ik hoop, dat mijn opvolger mijn
werk zal voortzetten. Moge ook hij steeds
op prettige samenwerking kunnen reke
nen.
Hartelijk dank ik het gemeentebestuur
dat steeds de zaak eerlijk met ons onder!
het oog heeft gezien; met alleen het ge
meentebestuur deelt in die dank maar ook
de heer C.Jonker ,gem.-secr„ en de heer;
J.Tiessen, dir. van gemeentewerken, diéj
steeds bereid waren ons met inlichtingen,!
raad en daad van dienst te zijn. Tenslotte
mag ook een woord van dank worden ge
bracht aan de heeren N.Schermer en J.
Veldstra ,die als vleugeladjudanten zich
van hun taak hebben gekweten. Ik hoop,
dat zij allen in de bloei der school, die
zegen op hun arbeid mogen zien.
o—
De heer Willemsen, hoofd der school,
sluit met een kort woord, de rij van
zekers. Hij dankt, mede namens he.
ersone-ei, voor de gelukwenschen.
f ;cc gebouw is naar de eischen destijds
n.'c,icht merkt ij op, wij zuilen trach
ea o baarbij aan te passen. We willeij
trachten het oesce te geven wat wij heb
ben. Toen twintig jaar geleden de ml
oude school in gebruik genomen werd,
was mevr. van Rijssen, de toenmalige
schoolopzienster, van meening, dat het
gebouw er wezen mocht. En thans? Een
nieuwe periode is aangebroken. We ho
pen van deze school met Gods hulp iets.
goeds te maken. Wij beloven u ons best
te zullen doen.
Pastoor van Ruijven spreekt nog een
slotwoord, waarin hij nog dank brengt
aan de heeren J. Tiessen, Daalder,
die zulk solide werk leverde, en bclTër-
jper.-die met het opzicht belast was, én
vervolgens uitnoodigt, het gebouw te
bezichtigen, van welke gelegenheid een
dankbaar gebruik wordt gemaakt.
—o
Eenige tijd geleden namen we van het
gebouw, zooals dat thans is afgeleverd en
spoedig in gebruik zal worden genomen,
een beschrijving op, zoodat wij thans met
een korte beschrijving kunnen volstaan.
Het werd aan de Hollewalsweg, hoek
Suikerweg opgetrokken, en maakt een
buitengewoon royale indruk. Geld noch
moeite zijn gespaard om het aan alle
eischen, uit bouwkundig en aesthetisch
zoowel als uit paedagogisch en hygiënisch
oogpunt, zooveel mogelijk te doen beant
woorden. Dat men in deze ernstige po
ging geslaagd is, moet ieder bezoeker,
,tot oordeelen in staat, onmiddellijk toe
geven. Het gebouw heeft een V-vorm, be
schikt over ruime lokalen, links en rechts
een breede gang, terwijl de ventilatie
niets te wenschen overlaat. Goede platen!
en kaarten in overvloed, voor een onder
wijsman om te watertanden; ook de
schoolmeubelen en verdere voorzieningen
ter bevordering van een goede gang van',
het onderwijs, zijn keurig in orde. In de
behoefte aan een flinke spreekkamer vooti
het hoofd der school, is knap voorzien.-
Reeds de entree geeft de bezoekers 'n
beeld van de royale opvatting, welke bij
het gemeentebestuur bij de bouw heeft
voorgezeten. De hal is groot en zal bin
nenkort prijken met de portretten van
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem en H.M.
de Koningin. Tusschen beide portretten!
zal in 'n nis nog een beeld van 't H.H.art;
van Jezus worden aangebracht. Ramen met
veelkleurig glas in lood en de woorden'
„Laat de Kinderkens tot Mij komen"
scheiden de hal van de ruime speelplaats,
met grind overdekt, welke zich achter
gebouw uitstrekt. Met behulp van een
electrische bel kan men de jeugd het sein
geven, dat de speeltijd verstreken is.
Kortom: heel de inrichting beantwoordt
aan de eischen, welke thans aan een
school behooren te worden gesteld. Deze
dag zal met recht in de hoofden en har
ten der Katholieken op ons eiland, in het
biezonder bij School- en Kerkbestuur en
het onderwijzend personeel der school
-hier, in blijde herinnering voortleven.
o
Morgen zal belangstellenden gelegen
heid worden geboden het gebouw te be
zichtigen.
Doffe, stekende pijn in de lendenen
na inspanning of steken in den rug
bij het u oprichten, is soms de eerste
waarschuwing van nierzwakte. Spoe
dig daarna zult u misschien urine-
stoornissen, een vermoeid gevoel,
duizeligheid, krachteloosheid of water
zuchtige zwellingen kunnen opmerken.
Deze verschijnselen kunnen aan
duiden, dat uw nieren niet meer goed
werken en de onzuiverheden niet uit
het bloed filtreeren. Verwaarloos dan
zulke verschijnselen niet! Geef zonder
uitstel aan de nieren de hulp, die zij
noodig hebben. Begin onmiddellijk
met het gebruik van Foster's Rugpijn
Nieren Pillen en herwin uw oude
energie en kracht. Vraag de meening
van hen, die ze gebruikt hebben en.
er baat bij vonden.
Verkrijgbaar bij alle drogisten enz.
in glazen verpakking a f 1.75 p. flacon.
