Be Nieuwe Texelsche Courant
No 4454
Woensdag 20 Augustus 5930
43s,eJaarganj
Van week tot week
Mestbenhen
m m
Texelsche Berichten
Landbouwtelling 1930.
ABONNEMENTEN:
ADVERTENTIEN:
BIIIIIWIIIIIICIIIIIICIIIIII IIIIIIBIIIIII9IIIIIIBIIIIIIB
■iiiwiiiwimiiBiiiiii 9 i!iiiieiiiinei!i!ii»ii:nig
Rechtsvragen.
JGRUNO's
BAAI TABAn
49880
52326
102206
33781
97
466
TEXELSCHE COURANT
DEN BURG*75 ct per'o Maanden
Franco p. post door geheel Nederland i»"~ p. 3 maanden
Losse nummers: 4 ct
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
I UITGAVE: N.V v/H LANGEVELD&^t ROOIJ DEN BURG OP TEXEL
Van 1-5 regels: 60 ct. Iedere regel meer: 12ct.
Dezelfde advertentie 4 maal goplaatst wordt 3 maal berekend
811 abonnemont lagore regeiprlls
ADVERTENTIÊN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°,11 POSTGIRO: N°. 652 :s POSTBUS: N° 15
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
Abonnees-Texelsche Courant kunnen
kosteloc; rechtskundig advies bekomen.
Vragen te zenden aan het bureau van
dit blad. Voor porti twee postzegels van
zes cent bijsluiten.
Een dienstbodekwestie.
Vraag van B. te A. Mijn dagmeisje
moet wegens roodvonk, waardoor haar
broer is aangetast, 14 dagen op medisch
advies thuisblijven. Hoe zit het nu met
haar loon en eventueel kostgeld? En wan
neer ze zelf roodvonk krijgt? Moetenden
ook de dokterskosten worden betaald?
Antwoord: Hetzij het dienstmeisje
thuis MOET blijven, hetzij u niet van
haar diensten wilt gebruik maken, zij
houdt in beide gevallen aanspraak op be
taling van loon. Voor zoover dit niet in
geld bestond, moet de overeengekomen
vergoeding worden betaald of die welke
plaatselijk gebruikelijk is, wanneer er
geen is overeengekomen.
In geval van ziekte houdt het meisje
gedurende betrekkelijk korte tijd rechtop
loon. Bij een inwonende dienstbode
alleen heeft de patroon voor verpleging
en geneeskundige behandeling te betalen,
doch ten hoogste zes weken. De kosten
der laatste twee weken mag hij bovendien
op haar loon in mindering brengen.
Kostgeld is dan vanzelf niet verschuldigd.
Over de Ongevallenwet.
K. T. te S. vraagt inlichtingen omtrent
de ongevallenwet.
Antwoord: Arbeiders, die ingevolge
de bepalingen der Ongevallenwet verze
kerd zijn, ontvangen, indien een ongeval
hen buiten staat stelt te werken, zooals
zij gewend waren: te beginnen de derde
dag gedurende ten hoogste 40 dagen 70
pet. van het dagloon (over werkdagen.)
Daarna in geval van geheele ongeschikt
heid een deel van die 70 pet. in verhou
ding tot de verloren geschiktheid tot wer
ken. Bovendien geneeskundige hulp of
vergoeding van de kosten daarvan en zoo
noodig hulpmiddelen (b.v. kunstbeen, enz.)
Bij overlijden krijgt de vrouw tot aan
'haar dood of verder huwelijk 30 pet.
van het dagloon, elk wettig kind of stief
kind 13 pet. of "indien het wees wordt 20
pet. Te samen niet meer dan 60 pet. Bo
vendien wordt aan rentetrekkenden, die
voor de begrafenis gezorgd hebben, 30
maal het dagloon uitbetaald voor kosten
der begrafenis.
Dit zijn uit de aard der zaak heel be
knopt de voornaamste gegevens. Maar
binnen het kader van een advies kunnen
wij die niet uitgebreider meedeelen.
De Invaliditeitswet kent invaliditeits-
rente (bij invaliditeit anders dan ten ge
volge van een ongeval), ouderdoms
rente, weduwen en weezenrente. De bere
kening daarvan houdt verband met de be
taalde premies en is te ingewikkeld om
hier uiteen te zetten.
Zaterdagavond.
Een en ander over Turkije.
Het schamele nieuws van de afgeloopen
week, concentreert zich op Azië, en Tur
kije is het land, dat ditmaal de hoofdscho
tel levert. In de binnenlanldsche politiek
van deze sedert de wereldoorlog ver
jongde staat voltrok zich een merkwaar
dige evolutie. De laatste tien jaar was
de regeeringsvorm die der dictatuur, ja
zelfs die der militaire dictatuur. De over
winnaars in de oorlog tegen de Grieken,
Moestafa Kemal en Ismet Pasja, 'waren
het, die na het succes te Lausanne, waar
Turkije als eerste der in de wereldoorlog
verslagen staten zijn volkomen zelfbe
schikking herkreeg, ook de politieke lei
ding op zich namen.
Turkije telt weer mee.
In menig opzicht slaagden zij wonder-
fflïSiSEEIlSïUffi®® «I SIïBïBiiïSfflfflfflffl®
BB Bezoekt Texelsch Museum Eg
BB Nieuwstraat, Den Burg. Geopend: EB
EB Maandags 101 uur; Woensdags ffi
BB en Zaterdags 2—5 uur. EB
ffl ffl
wek. De Turksche volkskracht, die in
vroeger eeuwen was verspild aan lie-
heerschingspogingen op de Balkan, bui
ten het eigenlijke Turksche gebied, Ana-
den zij in dienst van dat gebiied, Ana-
tolië en als het ware als symbool ver
plaatsten zij de zetel van liet staatsgezag1
van Constantinopel (Stamboel) naar An
gora (thans Ankara genaamd), in liet hart
van Klein-Azië. Zij ruimden veel oud stof
en vuil op, z'ij moderniseerden met forsche
hand; kortom zij maakten in zeer korte
tijd van Turkije weer een factor in de
wereldpolitiek, en van het Turksche volk
een frisscher gemeenschap, dan liet in
eeuwen was geweest.
Ook Turkije maakt een crisis door.
Bij dit alles duldden zij geen oppositie.
Eerst thans, nu Turkije, met de rest van
de wereld, te kampen heeft met een eco
nomische crisis, ziet men zicli genoopt,
critici aan het woord te laten, die meenen,
dat het uitvieren van het nationalisme op
een gevaarlijke verdorring moet uitloo-
pen en die nauwer contact met het Wes
ten bepleiten. Fethi Bey, de ex-gezant te
Parijs gaf leiding aan deze critiek, en
hem heeft men thans toegestaan, een op
positiepartij te vormen naast de „oude"
Volkspartij. Om Fethi's vrijheid van op
treden goed te doen uitkomen, heeft
Moestafa Kemal, het staatshoofd, zelf
bedankt voor het lidmaatschap der Volks
partij. Hij zal voortaan als neutrale tus-
schen de twee stroomin'gen in staan.
Turkije in de strijd tegen de Koerden.
De positie der militaire leiders zal in
middels wel versterkt worden door de
campagne tegen de opstandige Koerden,
welke hun uiteraard veel macht geeft. Die
zullen zij in het moeilijke grensgebied,
waar de strijd gestreden wordt, ook hard
noodig hebben; al was het maar om hun
troepen zoo 'noodig van grensoverschrij
dingen te weerhouden. Een oogenblik
heette het, dat de grens, de Perzische,
reeds overschreden was ten behoeve van
de omsingeling der Koerden; maar dit
bericht werd later officieel door Ankara
tegengesproken.
We geven hierbij een kiekje van een
Koerdische voorpost in het Klein-Aziati-
sche bergland:
ft»11', 'Y<>
Wat Engeland veel zorg veroorzaakt.
In het Indisch-Afghaansche grensgebied
baren de periodieke invallen der berg
stammen, en met name die der Afridifs,
de Britsche autoriteiten veel zorg. Dezer
dagen scheen de belangrijke militaire
grensstad Pesjawar zelfs ernstig door hen
te worden bedreigd, en al hebben de En-
geischen onmiddellijk krachtige maatrege
len genomen, geheel schijnt de inval nog
niet te zijn gestuit.
Een Oostenrijksch kwakzalver.
De Oostenrijksche „wonderdokter" Va
lentin Zeileis heeft door zijn zonderlinge
methodes algemeen de aandacht getrok
ken. Nu onder zijn patiënten verscheiden
slachtoffers gevallen zijn (hij had ze „in
de grond" genezen) wordt hem het vuur
dicht aan de schenen gelegd. Een proces
is aanstaande.
Wat China te verduren heeft.
China had, tusschen de (krijgsbedrij
ven door nog een paar rampen te ver
duren. Overstroomingen teisterden het ge
bied tusschen Peking en Moekden en
volgens de jongste berichten zouden er
niet minder dan 3000 menschen bij zijn
omgekomen. Twee scheepsrampen, een bij
de kust van Sjantoeng, de andere nabij
Canton, vergden een 150 slachtoffers.
We publiceeren hier de uitslag van de
tusschen 2-7 Juni 1.1. gehouden landbouw
telling.
Paarden:
Veulens 45
Andere paarden beneden 3 jaar 103
Rij- en tuigpaarden 243
Trekpaarden 457
Hitten 53
Totaal 901
In 1921 1444
Boven 3 jaar 977, beneden 3 jaar 467*
Runderen:
Springstieren (50) 48
Melk- en kalfkoeien (1464) 2343
Mestkalveren (62) 60
Ander mestvee (41) 82
Jongvee boven 1 jaar (1009) 1087
Jongvee beneden 1 jaar (1134) 961
Totaal 4581
In 1921 3760
Schapen:
Boven 1 jaar (29709) 29498
Lammeren (16546) 25402
Totaal 54900
In 1921 46255
In 1921 ook nog twee heideschapen.
Bokken en Geiten 55
In 1921 200
Varkens:
Biggen beneden 6 weken 423
Fokzeugen 243
Van 6 weken tot 60 Kg. 1008
Van 60 Kg. tot 100 Kg. 377
Boven 100 Kg. 163
Totaal 2214
In 1921 2338
(boven 6 weken 2002, beneden 6
weken 336).
Op 700^
Een spannend boek voor jou.
Die fraaie pup voor mu.
Wie BAAI TABAK van GRUNO rooKt,
Dfe krijgt ze er gratis by!
ECHTE FRIESCHE
tets buitengewoons
tegen zeer lagen prys.
Kippen:
Kuikens (17133)
Oudere kippen (16648)
Totaal
In 1921
Eenden
Eendekuikens
Oudere eenden
Totaal 563
Korven en kasten met bijen 160
In 1921 184
Land in gebruik 1930 1921
Eigen land 4754,13 4985,51 H.A.
Gepacht land 5797,11 5420,81 H.A.
Van dit laatste gepacht
van ouders 728.18 1022,68 H.A.
Aard van het land:
Bouwland 2413,18 FI.A.
Grasland 8029,11 H.A.
Tuingro nd 112.95 HA
In 1921Bouwland en tuin
grond 3234,02 H.A.
grasland 7172,30 H.A.
Boomgaarden:
Op bouwland 5.55 H.A.
Op grasland 41,22 H.A.
Met onderbeplanting van
klein fruit, enz. 3.56 H.A.
(In 1921 niet opgenomen.)
Glascultuur:
Aantal éénruiters plat glas 116 stuks
staand glas verwarmd 200 vk. M.
Staand glas onverwarmd 200 vk. M.
(In 1921 niet opgenomen.)
Overzicht grondgebruikers:
Eigen. Pachters. In 1921
0.05—0.15 H.A. 33 98 18 144
0.15—0.25 H.A. 10 13 7 54
0.25—0.50 H.A. 21 26 7 20
0.50—1.— H.A. 32 28 9 28
1—5 H.A. 56 56 42 62
5—10 H.A. 27 48 41 52
10—20 H.A. 57 80 66 74
20-50 H.A. 72 88 56 68
50-100 H.A. 11 12 10 12
Meer dan 100 H.A. 3 12 2
In de gemeente is verder gelegen, niet
tot een bepaald bedrijf behoore.nd: 220
H.A. grasland, waarvan het gras gere
geld op stam wordt verkocht.
De uitgestrektheid land, behoorend bij
de bedrijven, welke worden geëxploiteerd
door zet- of bedrijfsboeren .bedraagt 324
H.A., verdeeld over vier boerderijen,
st beste dagelijksd»
Iddel ieropwokkJnfl
'en ver frisscMn^^^^
