Iets over de vogeltrek.
VIJF STUIVERS kost de Texelsche j
Courant per maand. Wie er zich thans
op abonneert, ontvangt de voor 1 Octo
ber verschijnende nummers kosteloos.
(Buiten den Burg wordt de prijs met de
verzendkosten verhoogd.)
fflfflHBffltEIlfflfflfflfl
De heer Burdet, de bekende foto
graaf, aan wie de ornithologische weten
schap alleen reeds om zijn films zooveel
verplicht is, heeft deze week weer een'
paar dagen hier vertoefd en zal vermoe
delijk ook aan bovenvermelde jaarverga
dering deelnemen.
De Prijsvraag—Van der Eist en Matllhes.
In haar bekende ook op Texel ruim
verspreide kalender voor 1930 heeft de
ta. Van der Eist en Matthes, leverancier
van kunstmeststoffen, een interessante
prijsvraag uitgeschreven. Voor wat onze
provincie betreft werd een 3e prijs (f 10)
toegekend aan de heer V. A. de Grave,
de Cocksdorp; een 4e (f5.aan de heer
S.J.Keijser, Hoogeberg.
Fotowedstrijd „Mooi Texel."
We zijn best tevreden: van a'Ile kanten
melden zich deelnemers aan. Niet alleen
van Texel, maar ook uit tal van plaatsen;
buiten ons eiland mochten we keurige
kieken ontvangen: Het ligt in onze bedoe
ling alle ingekomen foto's in onze uit
stalkasten te plaatsen, zoodra de termijn
van inzending gesloten is, dus na 1 Oc
tober a.s.
Nieuwe mededingers zijn tot die datum
welkom. Op aanvraag zenden we belang
stellenden de volledige voorwaarden, aan
deze wedstrijd verbonden, kosteloos toe.
Naar Texel.
De afd. Alkmaar van de Ned. Reisver-
eeniging heeft Texel Zondag 1.1. met een1
bezoek vereerd. Met bussen van de heer
Boekei werd het eiland rondgereden. Het
weer hield zich niet best, zoodat Texel
„het beste brood niet voor de glazen kon
leggen." De velden, overkoepeld door 'n
grauwe hemel, lieten Texel niet van zijn
mooiste kant zien. Een volgende maal
beter!
Landbouwhuishoudonderwijs.
Uitstel geen afstel.
Voor een paar weken hebben we mede
gedeeld, dat ter landbouwtentoonstelling
een stand zou worden ingericht, ten doel
hebbende belangstelling aan te wakkeren
of anders te wekken, voor landbouwhuis
houdonderwijs. We hebben er tot onze
spijt in ons verslag geen gewag van kun
nen maken, om de eenvoudige reden, dati
er daaromtrent niets te vermelden viel.
Op het laatste nippertje bleek men over
het gewenschte materiaal niet te kunnen
beschikken, zoodat een teleurstelling niet
kon uitblijven. Dit wil evenwel niet zeg
gen, dat er nu in het geheel niets meed
van komt.
Er wordt alsnog aan gewerkt, om bin
nenkort, met een interessante, zij het wel
licht bescheiden expositie voor de dag te
komen. „Wat in het vat is.1"
„Wat komen zal."
Het winterseizoen breekt aan. Biinnen-
lcort, wanneer de „zomertijd" weer van de
baan is (tot groot plezier in zeker opzicht
van de heer Braat en zijn geestverwan
ten), omdat het tijd voor herfst en winter
wordt; wanneer het buiten woedt en het
binnen „zoet" moet zijn, volgens het be
kende gezegde, worden voorbereidingen
getroffen om het donkere jaargetijde zoo
genoeglijk mogelijk door te komen.
Een advertentie in ons blad kondigt
straks voor 20 Sept. een filmavond in
hotel Texel aan. Vertoond zal worden een
film op de Zuiderzeewerken betrekking
hebbende. De toegangsbewijzen zullen f 1
en f0.50 bedragen. Een tweede filmavond
zal minstens een zestal wetenschappelijke
films brengen en belooft eveneens interes
sant te zijn. Op Donderdag 2 Oct. wordt
onder directie van Pierre Mols „Vlam
mende Jeugd", bewerkt naar het bekende
boek van Warner Fabian, opgevoerd. La
ter in de maand volgt een vroolijke avond
met Kees Pruis, georganiseerd door Piet
Hesse. „Klein Tooneel" te Oudeschild
treft maatregelen voor een voordracht
wedstrijd. Nadere informaties verstrekt
de heer J.Visman, secr. Damclub „O.K.
K." vangt spoedig weer met haar speel
avonden aan en zal de dag van haar 5-
jarig bestaan (16 Oct.) niet onopgemerkt
voorbij laten gaan. „Den Helder" zal
ook van de partij zijn. Dansclub „Texel"'
opent 20 Sept. het seizoen met een soiree,
terwijl een adv. in dit nummer danslessen
in „de Zwaan" aankondigt. „Het Nut"
komt weldra bijeen om het winterprogram
te bespreken.
Wie de advertenties in ons blad steed$
trouw leest, zal daaruit nog vele biezojr-
derheden kunnen opdiepen.
Jachtvergunningen.
Wie een jachtvergunning wenscht om te
kunnen jagen in de Staatsduinen op Texel,
leze de adv. in dit nummer.
T rekhondenkeuring.
De keuring van trekhonden in onze
gemeente is bepaald op Dinsdag 16 Sept.
Een publicatie in dit nummer vertelt er
meer van.
Schoolnieuws.
Toegelaten werden tot de le klasse
onzer Zeevaartschool:
1. H.H. ter Brugge; 2. L.S.H. van Dijck;
3. R.H.J.H. Fortuijn; 4. O. de Jong; 5.
T. E. van Haeften; 6. W.P.Hamers; 7.
M. J. Hulscher; 8. L. M. van der Kooij;
9. R. D. Houtman; 10. N. Millerde Haan;
11. O. J. H. Pijpers; 12. C. Swart; 13.
Stern; 14. C. W. de Vries.
(Met uitzondering van no. 8 allen van
elders.)
Toegelaten werd tot de 2e klasse:
F. C. Schram.
Thans wordt de school bezocht door:
le klasse 16 leerlingen, 2e klasse 16, 3e
stuurlieden 10, 2e stuurlieden 2, le stuur
lieden en Radio-telegr. 1, totaal 46.
Spaar de natuur.
Bescherm de flora.
Verdelg de rupsen.
De rups van de bastaard-satijnvlinder,
welke de laatste jaren nogal doch
steeds in ongunstige zin van zich doet
spreken en welke ook dit seizoen op
Texel weer veel kwaad heeft gesticht,
gaat een kwade tijd tegemoet. De erva
ring heeft geleerd, dat tegen dat vraat
zuchtig goedje met strenge hand moet
worden opgetreden en zoo beijvert zich
de Rijksplantenziektenkundige Dienstom
de plaag afdoende te bestrijden. Voor
wat Texel aangaat, mag op de volle me
dewerking van de heer A. Epe, bosch
wachter, worden gerekend. Een degelijk
onderzoek naar de omvang van het te
duchten kwaad wordt thans reeds in
gesteld. Indien noodig, zal tegen de a.s.
winter een flinke campagne ter verdelging
van die kruipende vreters en natuurschen-
ners worden ingezet. Als een gevolg van
de vele regen in Juli en Augustus is het
miljardenleger vermoedelijk aanzienlijk ge
dund terwijl ook bij ijzel in de winter
veel vijanden het loodje zullen moeten
leggen. Maar toch is het zaak een oogje
in het zeil te houden.
Verbetering van de Woihandel.
De Ver. tot verbetering van de wol-
handel in Noordholland hield Zaterdag
een vergadering, onder voorzitterschap
de heer Jac. Zuurbier, die in zijn ope
ningswoord er op wees, dat sinds de vo
rige vergadering de omstandigheden van
de wolmarkt ^oodanig zijn veranderd, dat
teniet gedaan wordt zijn toen uitgespro
ken gedachte, dat men niet meer bevreesd
behoefde te zijn ten aanzien van de ver
koop van het product. Integendeel is
het nu zoo, dat de vereeniging nog zit
met de voorraad van 1929 en 1928. Spr.
hoopte, dat thans het laagste prijsniveau
zal zijn bereikt.
Uit het Jaarverslag.
In zijn jaarverslag constateerde de se
cretaris, de heer E. Dz. Govers, dat on
danks slechte omstandigheden in de wol-
handel in het afgeloopen jaar zich slechts
weinig contractanten van de vereeniging
hadden afgekeerd. Gememoreerd werd,
dat het bestuur tot tweemaal toe de te
vragen prijs voor alle wolsoorten ver
laagde, met resp. 30 en 15 ct. per kilo..
De contractanten leverden in totaal 38,962
kilo tegen 47.208 in 1929. De verminde
ring werd toegeschreven aan de weinig
loonende schapenhouderij.
Kwaliteit en gewicht.
De kwaliteit van de geleverde wol gaat
steeds vooruit. Het gewicht van de vach
ten ging eenigszins achteruit, het meest
in de tweede en mindere kwaliteiten, een
en ander waarschijnlijk nog een gevolg
van de zich voltrekkende wijziging in
het type schaap. De verkoop ging uiterst
slecht.
HOE LICHT HET WAS
EN HOE VER.
Wanneer men op een
der beide feestdagen,
welke juist aan de his-
storie overgeleverd zijn,
's avonds den Burg na
derde, werd het oog ge
boeid door het fantas
tisch verschijnsel van 'n
kerktoren, badend in
licht. Hoog boven don
kere daken en donkere
boomen glansde de spits
in een feestzonnetje, al
dus een merkwaardig
schouwspel opleverende,
dat in wijde omgeving
kon worden gadegesla
gen, dat indruk maakte
en verdiende op de foto
grafische plaat te wor
den vastgelegd. We zijn
er de knappe fotograaf,
de heer Jn. Bruin, dank
baar voor dat hij ons toe
stond zijn resultaat hier
weer te geven.
De. Wolkeuring.
De secretaris bracht een uitvoerig rap
port uit over de wolkeuring van dit jaar.
Er waren aangeboden 69 rammenvachten,
waarvan de zwaarste 9.6 kilo woog en de
lichtste 3.9, gemiddeld 6.7. Het waarde
cijfer bleef zich in stijgende lijn bewegen,
maar toch waren er nog 15 die het pre-
dicaat „gemiddeld eerste" niet konden
halen. Aangeraden werd deze dieren op,
te ruimen. Een uitvoerig verslag omtrent;
de wolkeuring op Texel namen we reeds op
Sportnieuws.
De Texel-Juniores leverden Zondag slag
tegen de Juniores van „Racing", den
Helder. Het kwam tot 11. De gasten
speelden schittérend. T. hebben we wel
beter gezien.
-o—
Verzuimt niet, S.V. T.'ers, de vergade
ring op Maandag a.s. bij te wonen.
Een geheimzinnig verschijnsel.
De vogeltrek, dit geheimzinnig ver
schijnsel, waarvan de hedendaagsche orni
tholoog nog slechts ten deele op de
hoogte is, was indertijd nog vrijwel om
bekend. D.w.z., men wist, dat hij bestond,,
maar veel meer ook niet. In de oudheid,
nam men zelfs aan, dat de vogels zich ini
het koude jaargetijde verborgen, een soort
winterslaap hielden zooals sommige zoog
dieren en zelfs Aristoteles vermeldt, dit
„overwinteren in holen" voor torteldui
ven, zwaluwen, uilen en ooievaars, die,
voordat ze zich in hun schuilplaatsen op
sloten, zeer dik zouden zijn geweest, ter
wijl ze er zonder vederdos weer uit zou
den zijn gekomen.
Gatke daarentegen, die op Helgoland
voor de ornithologische wetenschap zulk
goed werk verrichtte, die de vogels in
hun vlucht nauwkeurig had gadegeslagen,
publiceerde zijn bevindingen in een aantal
werken, waarin hij mededeelingen deed
omtrent hoogte en snelheid, zoodat het
door hem verzamelde materiaal voor de
studie van de vogeltrek van groote waarde
is geweest. De riehtijng van de trek, was
volgens hem verschillend en wordt be
paald door de onderscheidene soorten al
constateerde hij op Helgoland bij de na
jaarstrek hoofdzakelijk de richting Noord-
Oost, Zuid-West.
Het rinjgen der vogels.
Sinds Gatke heeft de studie van het vo
gelleven aanzienlijke vorderingen gemaakt
voornamelijk dank zij de methode der
persoonlijke identificatie. Het is n.l. de
verdienste van L. Mortensen geweest, dat
hij verschillende vogels van ringen met
inscriptie heeft voorzien die genummerd
waren zoodat, wanneer de dieren gevon
den werden en de ringen naar de vogel
wacht waren opgezonden, conclusies varï
blijvende beteekenis konden worden ge
noteerd. In de praktijk bleek deze metho
de zeer bruikbaar, zoodat ze ook op de
stations Rossitten en Helgoland wordt
gepast.
Hoe de trekvogel echter zijn weg vindt
is nog steeds een probleem; eveneens
is onbekend welke impuls hem beweegt
in de herfst of in het voorjaar op 'te bre
ken en zijn zwerftocht aan te vangen.
Want voedselnood kan nooit het eenige
motief zijn, daar veel vogels wegtrekken
op tijdstippen, waarop nog volop voedsel
aanwezig is. Daarentegen weten we wel,
waarheen veel trekvogels gaan, hoe hoog
en hoe snel zij daarbij vliegen, in hoeveel
tijd ze de lange afstand afleggen; wat
hen hierbij echter drijft, hoe het hun lukt
hun nest weer te vinden, op al deze vra
gen moet de ornitholoog het antwoord
nog schuldig blijven. Zelfs het aardmag
netisme is er al bijgehaald, maar met ze
kerheid staat ook omtrent deze hypothese
niets vast.
BIJ DIT NUMMER BEHOORT EEN
TWEEDE BLAD.
Het is dus begrijpelijk, dat de vogellief
hebbers alles in het werk stellen om ook'
deze kwestie tot oplossing te brengen. Dr.
O. J. van Oordt, secretaris der Ned. Or
nithologische Vereeniging en adviseur van
het Staatsboschbeheer te Utrecht, van
wiens hand over de vogeltrek menig in
teressant artikel in wetenschappelijke tijd
schriften verscheen, is een der mannen in
den lande, die zich hiervoor levendig
interesseeren.
Esperanto-tentoonstelling.
Dr. Edm. Privat spreekt.
Men heeft ons van verschillende zijden
gevraagd wat er op de Esperanto-ten
toonstelling, morgen van 8lOuurnm. in
café „den Burg" te houden, zoo al te
zien zou zijn. We maken hieruit op dat
er veel belangstelling voor de wereldtaal
bestaat, en vertellen hier gaarne, dat ten
eerste tal van boeken, in het Esperanto-
verschenen, ook Hollandsche, zullen zijn
uitgestald. Ook verscheiden wetenschap
pelijke werken, woordenboeken op allerlei
gebied, reisgidsen, kaarten en prospec
tussen der grootste jaarbeurzen, gedich
tenbundels, tooneelstukken, bloemlezin
gen, Esp. correspondentie, etc. Jaarboe
ken van diverse Esperanto-bonden zul
len niet ontbreken, evenmin als kranten,
van welke er reeds meer dan 100 in het
Esperanto verschijnen. Speciaal wijzen we
op de Esperanto-courant voor blinden (in
Braille-schrift). Ten slotte vermelden we,
dat door een der voormannen v.d. Espe-
ranto-beweging in Europa, dr. Edmond
Privat, uit Qenève, in het Esperanto het
woord zal worden gevoerd, niet in leven
den lijve, maar door middel van een gra-
mofoon.
Duizend-en-een inlichtingen omtrent Es
peranto en de te geven cursus worden
ter tentoonstelling gaarne verstrekt.
Verleende bouwvergunningen gedurende
Augustus 1930.
Jn. Vonk Cz., Oost, woonh.; P.v.d. Vis,
Oudeschild, woonhuis; J. Zegers, Eierlj
woonhuis; Doopsgez. Gemeente, den Burg
vereenigingsgebouw (Fröbelschool) ver
bouw; W. Duinker Jz., den Hoorn, woon
huis met schuur; D.CiBruin Jacz., de
Waal, garage; Dertig Gem. Polders, den
Burg, garage met bergplaats; A. Schoo,
Sassenheim, schuur te Eierland; N.V. T.
E.M., den Burg, 3 woonhuizen; W. A.
Geus, den Burg, woonhuis; Nd. en Zd.
Holl. Reddingm. afdak te de Koog; F.Ze
gel Kz., Oudeschild, bergplaats; Jac. Eel-
man, Oosterend, garage; I. Bonne, Koog,
garage; A.v.d. Vis, woon- en winkelhuis,
den Burg, verbouwing; N.Eelman, de
Mars, afdak.
Motorongeval.
Gistermorgen is een motorrijder uit de
Cocksdorp in Burger-Nieuwland in een
flauwe bocht van de weg komen te val
len. Het keislag lag zeer los en moet het
ongeval veroorzaakt hebben. De berijder
kwam er tamelijk goed af. Een juist pas-
seerende auto heeft hem naar den Burg
meegenomen.
DE KOOG.
Slot Seizoen 1930.
De dichter heeft zijn oor bij de Noord
zee te luisteren gelegd, en meende haar
stem aldus te verstaan:
Zoo, 't is weer haast afgeloopen
Met die zon-aanbidderij.
De hotels zijn nog wel open,
Maar de drukte raakt voorbij
Ied're morgen zie 'k hier buiten
Minder menschen aan het strand:
Als ze hun „seizoen" afsluiten
Wordt het eenzaam aan het strand.
Dan heb 'k hoop verschoond te blijven
Van bezoekers uit de stad.
(Ik heb zonder overdrijven
Heusch mijn portie wel gehad.)
We zijn tevreden.
Over het geheel genomen heeft Texel,
in het biezonder de Koog, in het nage
noeg afgeloopen seizoen over gebrek aan
belangstelling niet te klagen gehad. Ho
tel- en pensionhouders, handelaars in sou
venirs en prentbriefkaarten, ja, de nering
doenden in het algemeen (neem bakkers,
slagers, groentenhandelaars, kruideniers,
handelaars in sanitaire artikelen, enz.)
hebben reden met voldoening op zomer
1930 terug te zien. De regen heeft menige
kink in de kabel gebracht en menige
dagjesgast van een bezoek aan Texel
weerhouden, maar onze „vaste klanten"
en de gasten, die vooraf plaats in hotel of,
pension hebben moeten bespreken, heb
ben we naar Texel zien komen, in een
stroom, welke nog immer aan breedte en
diepte blijkt te winnen.
Kampeeren op Texel.
Een afzonderlijk woordje nog over de
kampeerders ,die elk jaar in grooter getal
naar ons eiland komen om hier hun ten
ten op te slaan, en steeds met een ge
voel van voldaanheid, na een korter of
langer tijd op Texel te hebben doorge
bracht, het eiland een „vaarwel en tot
weerziens" toeroepen. De tent- en kamp
bewoners hebben dit jaar door overvloed
van hemelwater niet bijster geboft. Maar
dat risico loopt men nu eenmaal en
zou elders in ons landje niet geringer zijn
geweest.
