Texelsche Berichten
ntwoordt, dat dit f150 per wekelijksch
lesuur per jaar bedraagt.
3. Vaststelling vergoedingen biezonder
lager onderwijs.
Over 1928 werd aan het openb. lager
onderwijs in deze gemeente, gegeven aan
677.5 leerl., ten koste gelegd f 10275,495
of per leerling f15.165.
Aan de School met de Bijbel te Ooster
end wordt voor 71 leerl. uitgekeerd
11316.71; aan de R.K. School voor 174.5
leerl. f2646,29; aan de School voor Chr.
Volksonderwijs voor 56.25 leerl. f853.03.
Het vervolgonderwijs aan de o.l. scho
len, gevolgd door 81.5 leerl., kostte in
1928 f 1623,59; dus f 19.92 per leerl. Van
Je biez. scholen werd alleen aan de R.K.
school vervolgonderwijs gegeven en wel
aan 17 leerl., zoodat aan het R.K.Kerkbe
stuur zal worden uitgekeerd f338.64.
De School met de Bijbel te Oosterend
ontvangt vergoeding wegens vijf wekelijk-
sche uren voor vakonderwijs.
In verband met de driejaarlijksche af
rekening ontvangt de School voor Chr.
Volksonderwijs nog f2239,895.
De raad hecht aan deze voorstellen z.
h.st. zijn goedkeuring.
9. Straatverbreeding te de Waal.
Herhaaldelijk wordt het verkeer door
dorpsstraat te de Waal door auto's, wel
ke daar tijdelijk staan, belemmerd. Dit kan
volgens B. en W. worden ondervangen.
De heer L.C.Kcijscr is bereid een strook
van zijn grond een dertig v.ik. M. aan
de gemeente af te staan, mits deze de kos
ten van verplaatsen en eventueel ver
nieuwen van de heiniing voor haar reke
ning neemt. De kosten hiervan wonden
op 170,geraamd, de bestrating op f 80,-
B. en W. oordeelen de verbetering voor
1150,niet te duur gekocht.
Goedgekeurd z.h.st.
RONDVRAAG.
Meer licht.
Dhr de Graaf verzoekt de voorz. er
ernstig bij de directeur der TEM op aan
te dringen, de hindernissen, welke
een goede electr. verlichting van een deel
van de Cocksdorp in de weg staan, te
willen wegnemen. Hij schrijft de storing
toe aan 'n electr. koelmachine van een sla
ger aldaar. Wanneer deze machine (auto
matisch) uitschakelt, heldert het licht op.
De voorz. zegt zijn medewerking toe.
Het Kroon-besluit.
Dhr Pisart: U herinnert zich, dat ik
op 6 Mei in de kwestie Rewent-Alg. Wees
huis gezegd heb: „Ik heb lak aan het
Kroonbesluit. Het geldt hier een interne
aangelegenheid." Maar toen werd mij te
gengeworpen, dat met 't Koonbesluit de
kwestie afgedaan was. En nu lees ik in de
Texelsche Courant, dat de heeren, die mij
destijds zoo aanvielen, hun naam plaat
sen onder een Open Brief, waarin tegen
het Kroonbesluit wordt geageerd. Dat
heeft mij zeer getroffen.
Voorz.: Ik heb daar niets op te ant
woorden. Heeft geen van de heeren hier
over iets op te merken?
Dhr de Graaf: Dhr Pisart gaat buiten
de orde.
Dhr Pisart: We zijn toch aan de rond
vraag
Dhr de Graaf: Maar wat u zegt hoort
hier niet thuis. Voor afkeuring van per
sonen is altijd wel een plaats te vinden.
Dhr Pisart: Ik bedoelde alleen op te
merken, dat ik nu datgene heb geconsta
teerd, wat anderen hebben gemeend in me
te moeten afkeuren.
Dhr Epe: Ik voel mij niet geroepen om
deze kwestie hier te bespreken, maar wil
toch constateeren, dat er tusschen de
beide Koninkl. Besluiten een hemelsbreed
verschil bestaat. Het laatste Kroonbe
sluit had een heel andere strekking. Het
ging er oin ot het besluit van Ge-d. St.
wel zuiver was. Over wel of niet electr.
bemalen heeft de Kroon niet gerept. De
Kroon heeft inzake electr. bemaling geen
beslissing genomen.
Dhr Pisart: Voor mij is en blijft het
toch een besluit van de Kroon.
Voorz.: Ik geloof dat u de zaak nu wel
van alle kanten bekeken acht. Het is meer
een persoonlijk feit, dan een kwestie,
waarmee we ons als raadsleden zouden
moeten bezig houden.
Weth. Vlaming: Ik ben het met dhr de
Graaf eens. Deze kwestie hoort hier niet
thuis en het spijt me, dat de voorz. deze
discussie daarover nog heeft toegelaten,
ik kan me ook zeer goed vereenigen met
dhr Epe. De heeren, die tegen dhr Pisart
optraden, hebben geen lak aan het Kon.
Besluit, maar hebben er iets anders in ge
lezen, dan dhr Pisart. Laat hij maar een
stuk schrijven in de krant. Dan kan hij er
een antwoord op krijgen ook.
De garnalenzeefmolen.
Dhr Henkes informeert naar de garna
lenzeefmolen en vraagt of die niet electr.
gedreven kan worden.
De voorz. deelt mee, dat thans een mo
len tegen billijke prijs van de heer M.A.
Kolster gehuurd wordt. Daar er maar
weinig gebruik van wordt gemaakt, mee-
nen B.enW. niet tot aanschaffing te moe
ten overgaan. Als men meent, dat
electrische drijfkracht noodzakelijk is,
moet de Vrsscherijvereeniging maar met
een verzoek komen.
Dhr Henkes herinnert er aan, dat reeds
een besluit tot aanschaffing genomen en
het benoodigde crediet verleend is. Tot
uitvoering kwam het nog niet en dit,
aldus spr., is mijn grief. De zeefmolen
bevalt koopman en visscher, alleen de mo
tor ontbreekt.
Een moeilijk geval.
Dhr Henkes deelt nog mee, dat aan een
der badmeesters Dogger, die wegens
ziekte van zijn vrouw die in het zie
kenhuis te den Helder moest worden op
genomen een dag verzuimde, voor die
dag geen loon ontving en noemt dit be
krompen.
De voorz. merkt op, dat dhr Henkes
verkeerd is ingelicht. Dhr Dogger is zon
der kennisgeving van zijn werk weggeloo-
pen. Zelfs heeft hij er tegenover mij, ver
volgt de voorz., die met dezelfde boot
naar den Helder ging, met geen woord
over gerept. Ik begrijp niet, dat u voor
hem in de bres springt. Hij heeft zich aan
ernstig plichtsverzuim schuldig gemaakt.
Zijn post is die dag niet vervuld. Als er
nu eens wat aan het strand was ge
beurd, waar maar één badmeester aan
wezig was? Ikzelf heb aanvankelijk ge
zegd, dat Dogger voor die dag geen loon
mocht ontvangen, doch op zijn aandrang
de tijd was toch al zoo moeilijk
heeft hij een paar dagen later toch zijn
geld ontvangen.
Dhr Henkes zegt, het met de burge
meester eens te zijn wat die plichtsbe
trachting aangaat. Dogger moet echter
erg in de war zijn geweest. Zijn broei)
had van het verzuim wel melding kunnen
doen.
Schoolbus.
Dhr Dros vraagt, of de kinderen voor
de bus juist een jaarabonnement moeten
nemen, waarop de voorz. antwoordt, dat
hij deze kwestie nader zal onderzoeken.
Electrisdie stroom voor Eierland.
Dhr Leber vraagt, bij de T.E.M.
aan te willen dringen, dat ook Eiierland
spoedig geëlectrificeerd wordt. Het is nu,
meent hij, nog tijd om kabels te leggen.
De voorz. zegt, dat deze aangelegenheid
de volle aandacht heeft van de directeur,
die graag Eierland van stroom wil voor
zien. Er is pas weer een nieuw plan ge
maakt.
We beleven echter, besluit de voorz.
thans een uit financieel oogpunt voor
vele menschen moeilijke tijd.
Rook.
Dhr Kikkert vraagt, bij het verbranden
van vuil aan de weg door Burger-Nieuw-
land rekening met de wind te willen doen
houden. Soms kan men met paard en
wagen niet passeeren.
Wegverbetering.
Ook vraagt dhr Kikkert, of de wegnaar
Oudeschild niet eens wordt opgeknapt,
waarop de voorz. laat volgen, dat dit geen
karwei is, om zoo maar ineens aan te
pakken.
Hierna volgt sluiting.
De Nieuwe Zuiderzeefilm.
De Nieuwe Zuiderzeefilm, een rolprent
ter lengte van 4000 M. en vervaardigd in
opdracht en met financieele steun vnl.
van de Zuiderzeekustbevolking, werd reeds
in tal van plaatsen in het land voor volle
zalen vertoond. In hotel „Texel" was
Zaterdag echter maar een gering aantal
personen aanwezig, zoodat de kosten bij
een bruto ontvangst van plm. vijftig gul
dens zeker niet werden goedgemaakt.
De film werd vervaardigd door de Mij.
„Polygoon" te Haarlem onder leiding van
de heer E. den Herder, industrieel te
Harderwijk. Wat men met de vertooning
beoogt, schreven we reeds: stemming ma
ken tegen verdere drooglegging van de
Zuiderzee, waardoor welvaart, natuur
schoon en een goedkoop volkvoedsel zou
den worden vernietigd.
Niet alleen, dat de drooglegging vele
miljoenen verslindt, maar tevens wordt,
aldus het comité van actie en zijn film, de
drooggelegde Zuiderzeebodem volgens
practische deskundigen met overstrooming
bedreigd, waarbij alle arbeid ongedaan
zou worden gemaakt en het Nederland-
sche volk nog meer reden zou hebben uit
te roepen: „Geef mij mijn miljoenen
weer!"
In korte trekken geven we weer, wat de
film te zien gaf. We maken eerst een
vergadering mee', waarin de heeren Vol
gers en den Herder stopzetting van de
drooglegging bepleiten en spreken van
plannen om door een film de oogen van
het Nederlandsche volk te openen. Geen
woorden, maar daden waren vereischt.
De film kwam er en geeft inderdaad
een duidelijk beeld van welk 'n ontzagge
lijke beteekenis de Zuiderzee voor vis-
scherij en nevenbedrijven nog is.
We trekken met de Volendammers en
hun „wonderkuil" ter palingvangst. Dui
zenden K.G. paling worden zoo in één
enkel seizoen verschalkt. We bezoeken de
vischafslag en krijgen gelegenheid de ty
pische kleederdracht der Volendammers
van nabij te bezien. Ook bij ons bezoek;
aan andere Zuiderzeeplaatsjes valt ons
die kleeding telkens weer op. Marken
doen we aan, waar we o.m. hotel
„Spaander" bewonderen. Wie had zoo'n
kolossaal gebouw hier verwacht?
Achtereenvolgens bezoeken we dan
Edam, Monnikendam, Hoorn met zijn
merkwaardige gevels; met de Bunscho-
ters gaan we met de bo-tsjeep zee in. Het
bokkingrooken geeft te Bunschoten veel
brood. Vele handen vereischt er het spe
ten, rooken en verzenden. Te Huizen wor
den honderden mandjes voor dit doel
vervaardigd. Voor de Durgerdammers
maakt de bot- en spieringvisscherij het
hoofdbedrijf uit. Bij ons bezoek aan Mui
den wordt het slot niet vergeten. Met de
Holland-Veluwe-lijn, een bootdienst, waar
van in 1929 wel door 30.000 personen
gebruik is gemaakt, reizen we naar Har
derwijk, waar de heer E. den Herder zijn
vischmeelfabrieken heeft, welke jaarlijks
verwerken plm. 80.000 Kg. garnalen,
20.000 Kg. spiering, en 15000 Kg. haring.
Verder houdt men zich te Harderwijk druk
bezig met mandenmaken, palingrooken,
eendenfokken. Van de omvang van de
eendenfokkerij geeft de film een goed
idee. Over groote uitgestrektheid strekken
de bedrijven zich daar uit. Er worden
wel 80.000 eenden gehouden, welke jaar
lijks vele duizenden Kg. visch oppeuze
len. De reis gaat verder naar Elburg met
met zijn touwslagerijen; naar Kampen,
waar in de IJsel, jaarlijks voor duizenden
guldens paling wordt bewaard, Vollen-
hove, Schokland en vervolgens per post
boot „Insula" naar Urk, een visschersei-
land bij uitnemendheid. We toeven niet
lang en zetten onze reis voort langs Sta
voren, Hindeloopen, een bad- en vis-
schersplaats, Enkhuizen, Medemblik, waar
het kasteel Radboud het havenbeeld be-
heerscht, enz. Ook van de scheepvaart-
voor passagiers en vrachtgoed over de
Zuiderzee geeft de film een goed denkr
beeld. De Holland-Veluwe lijn beschikt
over gerieflijke booten, terwijl ook de
Holl.-Friesl.-Groningen-lijn flinke sche
pen in de vaart heeft. Bij de ansjovis-1
vangst wenscht de film in het biezonder
onze aandacht te bepalen. Wanneer de
zee wordt drooggelegd, zal die zich aan
de Hollandsche kust niet meer vertoonien.|
zoo wordt voorspeld, ook niet bij den
Helder, waar we thans zoowaar met een
oud-Texelaar, de heer Drijver, thans te
den Helder, vroeger te Ooster^end, met de
H^D. 71 aan de ansjovisvangst deelnemen;.
Dit jaar was de oogst al buitengewoon
groot. Vele duizenden Kg. ansjovis wer
den aan de afslag gebracht. Het koppen,
zouten, verpakken en exporteeren schaft
vele handen werk. Te Amsterdam zien we
-de „ankers" ansjovis in veemen opslaan.
Met een blik op de machtige excava-
teurs, waarvan men zich bij -het opweipen
van de afsluitdijk bedient, en een beeld
van een Zuiderzee-schuitenkerkhof —en
een overstroomingsramp, welke eenmaal
Neerlands twaalfde provincie zou bedrei
gen, loopt de film teneinde, doch niet,
dan na nog eens met klem naar voren te
hebben gebracht: Spaar de Zuiderzee!
Staak dit heilloos werk, opdat de Zuildier-
zeevloot en de nevenbedrijven niet ten
ondergang gedoemd zullen zijn.
Aan het eind van ons verslagje geko
men, geven we gaarne als ons oordeel te
kennen, dat de film wel een verrassend
mooi beeld geeft van wat de Zuiderzee
op heden voor een niet onbelangrijk deel
van het Nederlandsche volk nog betee-
kent. De opnamen zijn uitstekend ge
slaagd. Dit laatste gold ook van de meer
folkloristische (Eerste) Zuiderzeefilm,
welke onder leiding van de heer D. J.
van der Ven vervaardigd en door de
Texelsche Courant hier vertoond werd.
Voor wie met de Zuiderzeevisscherij en de
daarmee verbonden industrie kennis wil
maken, heeft ontegenzeggelijk de Tweede
Zuiderzeefilm een veel grooter waarde,
temeer waar deze b.v. de zeil- en manden
makerijen, de werven en de kuiperijen
niet zoo poovertjes voorstelt als ze in dei
andere film naar ons thans blijkt ten.
onrechte zijn vastgelegd.
Ten slotte vermelden we nog, dat deze
filmavond werd voorbereid door de heer
en mevrouw Schetser, uit Ermelo. De
heer Schetser bediende het projectietoe
stel -en zorgde voor een groot en duidelijk
beeld.
De voorlaatste vertooning had plaats
te Hattem; thans is op 27 Sept. Wie-
ringen en op 29 Sept. den Helder aan;
de beurt.
Tweede Foto-wedstrijd.
We herinneren er aan, dat zij, die nog
wenschen mede te dingen in onze tweede
fotowedstrijd, hun foto's vóór 1 October
■a.s. moeten inzenden. Op verzoek zenden
we alsnog de volledige aan deze wedstrijd
verbonden voorwaarden toe. Alle inge
zonden foto's worden na 1 October ge-
etaleerd; de uitslag wordt in de loop van
de maand gepubliceerd.
Deken G. Buijsman te Poeldijk overleden.
Donderdag is te Poeldijk in de ouder
dom van 71 jaren overleden de weleerw.,
heer Gerardus Buijsman, deken en
pastoor te Poeldijk.
Z.Eerw. werd 7 Febr. 1859 geboren.
Hij studeerde aan de seminaria te Voor
hout en Wassenaar en werd in 1883 te
Haarlem priester gewijd. Nog hetzelfde,
jaar werd hij aangesteld tot assistent te
Hoorn, terwijl spoedig daarop zijn be
noeming volgde tot kapelaan te Delfts
haven. Achtereenvolgens werd hij be
noemd in 1890 tot kapelaan te 's Graven,-
hage, in 1901 tot pastoor alhier, in 1907;
tot Deken en pastoor van Schagen en in
1913 tot deken en pastoor van Poeldijk.,
In laatstgenoemde gemeente werd on
der zijn bestuur een nieuwe kerk gebouwd
terwijl een nieuwe R.K.school tot .stand
kwam.
Veel heeft de overledene ook geijverd
voor het Patronaatswerk, dat zijn bie-
zondere voorliefde had.
Pas onlangs was deken Buijsman van 'n
ernstige ziekte, die hem vele maanden aan
het ziekbed kluisterde, hersteld.
Woensdagmorgen had hij nog de H,
Mis gelezen. In de loop van de dag werd
hij echter onwel en Donderdagavond is
hij, voorzien van de genademiddelen der
Kerk, ontslapen. Zondagavond werden de
plechtige metten gehouden.
Maandag vond de plechtige begrafenis,
plaats. Het kerkgebouw, waarin de uit
vaartdienst werd gehouden, was geheel
met geloovigen gevuld. Op nadrukkelijk
verzoek van de overledene werd geen lijk
rede uitgesproken.
Sportnieuws.
N.N.V.V. I—Texel 1 2—2.
Men schrijft ons:
De eerste uitwedstrijd, tevens de zwaar
ste, moest door „Texel" met 10 man ge
speeld worden. Toch mocht men gelijk
spelen, wat nog een goede prestatie is.
Toen wij van Texel gingen zag het weer
er niet aanlokkelijk uit, maar de reis naar
N.Niedorp werd aangevangen. Wij kwa
men onder een flinke regenbui aan, maar
voor men begon, klaarde het weer op.
Onder het spelen was het weer goed, hoe
wel de lucht af en toe betrok.
De scheidsrechter liet op tijd tossen,
,,T." won en verkoos voor de straffe
schuins over het veld staande wind te spe
len. De eerste aanvallen liepen door de
goede verdediging en de in goede vorm
zijnde keepers op niets uit.
N.N.V.V. maakte het eerste doelpunt,
maar mocht zich niet lang in de voor
sprong verheugen, daar T. spoedig de ge
lijkmaker in de touwen joeg. Nu werd er
van beide kanten een schepje opgegooid
om het 2e doelpunt en spoedig gelukte
het T. 't tweede doelpunt te maken;
stand 21 voor T. Er kwam voor de rust
in die stand geen verandering meer.
Na de thee pakten beide partijen weer
flink aan, en maakte N.N.V.V. spoedig
gelijk. Nu kwam er nog meer spanning
in en gelukte het N.N.V,.V. door een mis
verstand in de T.-verdedigi(ng om gelijk
lijk te maken.
Nu beleefden de beide doelen om beur
ten benauwde oogenblikken, maar doel
punten bleven uit. Het was 'n opluch
ting, toen de scheidsrechter, die goed)
floot, het eindsignaal gaf. T. had één
kostbaar puntje binnen.
De spelers waren van gedachte, dat
Tuinder, die een plaats in T. I heeft, wel
bij de boot zou zijn, maar hij schitterde
döor afwezigheid. De jongens waren te
leurgesteld, daar men nu met 10 man
naar de sterkste tegenpartij moest. T.
moet zooiets niet weer doen. H'i was
verplicht om bij de boot aanwezig te zijn.
Niettegenstaande echter „T." met 10 spe
lers was, kan onze club op een goede
wedstrijd terugzien.
o—
De volgende week moet T. I thuis
spelen tegen „Succes". Nu niet wegblijven
hoor. Volledig uitkomen, dan blijft succes
niet uit.
Een nieuw boek over Voetbal.
In de boekhandel is verkrijgbaar „Voet
bal", een handleiding voor het spel, ge
schreven door C. J. Groothoff in op
dracht van de K.N.V.B. Het telt 212 pag.,
met illustraties tusschen de tekst en 40
fotopagina's en kost in linnen band-
slechts een enkele gulden. Alleen |de
mooie foto's, allerlei spelkieken uit bin
nen- en buitenland maken het boek tot
een waardevol bezit.
Wanneer Waalenburg bemalen wordt!
Tot de bezittingen van de Vereeniging
tot Behoud van Natuurmonumenten in
Nederland behooren o.m. de Staart, het
Ooster- en W-esterkooistuk en het Jan
Koornsland in Waalenburg, samen groot
19 H.;'A„ in de jaren 1909, 1917 en 19261
deels geschonken door vrienden der Ver-
-ecniging, deels door de vereenigijng zelf
aangekocht. De terreinen zijn alle gele
gen aan het Kil; het is alles hooiland met
de karakteristieke flora der brakwater-
polders, o.a. veel Engelsch gras en fraaie
orchideeën. Dat we hier een vogelland bij
uitnemendheid vinden, is wereldbekend.
Ornithologen uit binnen- en buitenland
hebben aan het Kil studie gemaakt van
Texels weidevogels en roemen de polder
om strijd 'als een vogeloord, dat zijn
weerga niet heeft.
Het is dus niet te verwonderen, dat
men zich bezorgd maakt over Waalen-
burgs toekomst, nu straks de polder be
malen en het vogelleven hier bedreigd
wordt. Reeds in het jaarverslag over
1922'23 maakt „Natuurmonumenten" ge
wag van het gevaar, waaraan de polder
bij de a.s. ontwatering bloot staat. Er werd
zelfs onderhandeld over aankoop door de
Vereeniging van een perceel grond nabij
de O. en W.-koik, waar men de water
stand met behulp van het te'stichten ge
maal, gemakkelijk zou kunnen beheer-
schen. Ook Ged. Staten hebben oog voor
