De Nieuwe ïexelsche Courant
No 4465
Zaterdag 27 September 1930
44steJaargan*
"iüüüüilF
Voor Zelfscheerders
Kenners kiezen
Kennemer Melange.
U toch ook?
EERSTE BLAD.
Voor de Zondag.
Voor hoofd en hart.
Texelsohe Berichten
Gemengd Nieuws
ABONNEMENTEN:
De hoogste belooning, die we in dit
leven kunnen erlangen, bestaat in het mo
gen verrichten van daden, die ons voldoe
ning schenken.
Laten we ons hart daar bewaren, waar
het niet vergaan kan, in wereldsche be
slommeringen.
H. Augustinus.
Die spaarzaam zaait, zal ook spaar
zaam maaien.
a
BRIEVEN VAN TEXELAARS 00
m IN DEN VREEMDE. 00
I BB
ffiilffliSfflfflfflfflffiffl
We openen hier een nieuwe rubriek,
„Brieven van Texelaars in den
vreemde", waarvan we durven ver
onderstellen, dat onze lezers telkens
met belangstelling kennis zullen ne
men. De heer J. de Jager, hoofd der
Indische school te Langoan, (Cele
bes), vroeger te de Cocksdorp, opent
de reeks.
Moge zijn voorbeeld door vele an
deren worden gevolgd. Red.
ADVERTENTIËN:
■IIIIII9IIIIII#IIIIII#IIIIII ll!ll»llllll«UIII«IIIIM
is sinds 1 Juli 1930
in dit blad opgenomen.
■11II11»1IIW11IIII»1III1I IIIWII1III#IIIIII#IIIIIM
ARMER OF RIJKER
In onze kinderjaren plachten we elkaar
een raadseltje op te geven: „Wat wordt
grooter, hoe méér men er af neemt
Het antwoord was: „Een kuil". En in
derdaad noemden we daarmee welhaast -
de eenige uitzondering op de wet, wa.ar-
aan alle stoffelijke dingen gebonden zijn,
n.l. dat ze verminderen, wanneer er van
afgenomen wordt. Bij de geestelijke din
gen is dat dikwijls juist omgekeerd. En
we raken hier een kernpunt van het groo-
te onderscheid, dat er tusschen geestelijke
en stoffelijke dingen bestaat. Alle stof
felijke voorraden zijn voor uitputting vat
baar, de geestelijke daarentegen niet; daar
komt het er slechts op aan om aan de
levende stroom vrije doorgang te ver
schaffen en die doorgang door niets te
belemmeren. Hoe meer kennis we anderen
deren meedeelen, des te rijker wordt de
bron, waaruit we kunnen putten. Hoe
meer liefde we geven, des te warmer
klopt ons hart de wereld tegemoet. Hoe
meer schoone en verheffende gedachten,
we uiten, des te meer ingevingen we zhl-
len ontvangen, des te meer e(n mooier
beelden zullen zich vormen in onze ziel.
Hoe angstvallig zijn we, vooral in onze
jonge jaren, om ons gemoed te openen. -
Hoe voorzichtig bewaken we onze eerste
opwellingen, hoe deinzen we terug voor
de aanraking der koude wereld. Heilig
zijn ons de schatten, waarvan we gevoe
len, dat ze hun oorsprong hebben geno
men in onze ziel en, stil gelukkig in ons
bezit, wenschen we niets liever, dan het I
veilig in ons besloten te houden..
Veelal zijn we bevangen door aarzelen
de schroom en bovenal vrees voor het
verloren gaan van dat hoogste, kostbaar
ste goed. En nu vragen we ons af: wanj-
neer zich de deur, eerst angstvallig ge
sloten gehouden, heeft geopend en we
hebben bespeurd, dat datgene, wat we
voor ons uitsluitend eigendom hielden,
deel uitmaakt van de onuitputtelijke gees
telijke stroom, die zich door onze per
soonlijkheid een uitweg baant, zijn we
dan armer geworden ot rijker
We gelooven van rijker: Kan de roos
van verlies spreken, omdat ze de belofte
heeft vervuld, die in haar bekoorlijke
knop lag besloten Nieuwe knoppen zul
len zich vormen en nieuwe rozen zullen
bloeien, zoolang de rozenstruik nileuwe
krachten ontwikkelen kan.
ZONDAG, 28 September 1930.
ZONDAG.
't Is goed 't hart te verheffen,
Maar niet tot onszelf want dat is
hoogmoed:
H. Augustinus.
MAANDAG.
Juist waar wij niet slagen, leeren wij
het best, hoe wij wél moeten slagen.
Lytton.
DINSDAG.
Slechts hij, die de vrijheid van anderen
liefheeft, is zelf de vrijheid waard.
Haak uw wagen aan een ster.
Emerson.
mill© VAN ZON EN
MAAN
Datum: Op: Onder
Z. 28 Sept. 2,49 9,19
M. 29 3,49 10,11
D. 30 4,33 11,16
W 1 Oct. 5,04 12,27
D. 2 5,26 1
V. 3 5,43 1,41
Z. 4 5,55 2,54
Eerste kwartier:
MAAN.
•iiiiii
ZON
Onder
6,45
6,43
6,40
6.38
6,35
6,33
6,31
29 September.
Op:
6.53
6.54
6.56
6.57
6,59
7,01
7,03
Brief van J. de Jager,
Langoan, 1 Aug. 1930.
Ligging.
We wonen hier in Neerlands 12e pro
vincie, zooals men hier de Miinahassa
gaarne noemt. Ik ben hier reeds drie en
een halt jaar. Over het overige gedeelte
van Indië kan ik eigenlijk dus niet mee
praten. Mijn tegenwoordige standplaats,
Langoan, ligt diep in het binnenland, en
is plm. 60 K.M. van Menado verwijderd.
We hebben hier over een teveel van het
mondaine leven niet te klagen. Momen
teel woont hier nog één Europeaan, een
pastoor, 't Spreekt vanzelf, dat we hier
in de eenzaamheid eikaars gezelschap zeer
op prijs stellen. Het dorp telt ruim tien
duizend inwoners, met de omgeving er
bij ongeveer 20.000.
Klimaat
Het ligt plm. 800 M. hoog, dus het
klimaat is hier prachtig en 't best te ver-
vergelijken met dat van Zuid-Franknjk
en de Rivièra in de zomer. De tempera
tuur wisselt af van 66 gr. F. tot 76 gr1.
F. Boven de 80 gr. F. heb ik hier nog
nooit afgelezen. In Menado daarentegen
wees de thermometer in de school vaak
boven de 90 gr. F. aan, soms 94 tot 95
gr. Dit is echter geen reden om de
school te sluiten. Nu is het een feit, dat
een temperatuur van 85 gr. F. in Holland
I veel benauwender is dan dezelfde tem
peratuur hier. Ik herinner me tenmi|nste
de z.g. hittegolf in begi|n Juli 1923. Het
was toen bij een temperatuur van 85 gr.
in Holland zoo goed als niet uit te hou
den, terwijl men hier in zoo'n geval best
zijn werk kan verrichten. Zooals de aard
rijkskundige boeken ons reeds mededee-
len, is het hier een mooie streek, maar'
men moet het land toch eerst met eigen
I oogen gezien hebben, om zich daarvan 'n
denkbeeld te kunnen vormen. Het meer
van Tondano, dat hier plm. zes K.M.
vandaan is, is overweldigend mooi. Men
kan er geheel omheen rijden, dat is een
ritje van plm. 45 K.M.
De Inlanders.
Met de Inlandsche bevolking hier valt
wel om te gaan. De Langaoneezen zijn
rustig, arbeidzaam, en tevreden, hoewel
verschillende symptoomen er op wij
zen, dat er hard gewerkt wordt, om on
tevredenheid te zaaien. Dit is werkelijk
een bedroevend verschijnsel. Is dit volk
rijp voor zelfbestuur? Ik heb tiental
len menschen gesproken uit alle deelen
van lndië, ook menschen die vroeger als
ik met 'tzelfde idealisme voor de arme in
lander waren bezield, en allen waren van
dezelfde meening, dat zelfbestuur voor
dit land beteekent: „zijn ondergang".
Men hoeft geen profetische blik te heb
ben, om de waarheid van deze woorden
te erkennen. Hier in dit land, het beste
gedeelte van lndië, wat beschaving be
treft, vindt men verschillende partijen,
beter gezegd volksgroepen, die elkaar niet
dulden.
In 1927, bij het bezoek van O. O. de
Oraeft, werden hier door de Tomokon-
ners en Bantikkers Inlandsche dansen
vertoond. Bij die gelegenheid was een
macht van S0 politieagenten noodig om
deze twee volksgroepen te scheiden, en
toch probeerde men nog door het cordon
heen te breken, om elkaar eens te kunnen
toetakelen.
Een Tondanees (bewoner van Ton
dano-) en iemand van Langoan, is water
en vuur.
Zoo is het in de Miinahassa, en zoo is
het in geheel lndië. Het Europeesch gezag
houdt de orde er in. Neem dat weg en
het leed van de bevolking is niet te over
zien. De arme Inlander, dat is in Holland
nog altijd de Inlander uit de „Max Ha-
velaar", de slaaf, de mensch zonder een.
enkel recht, maar wat er in de laatste
jaren al niet verbeterd is, daar wordt wei
nig over gesproken.
Onderwijs.
Laten we eens zien welke gelegenheid
het Gouvernement zooal niet schept om
de arme Inlander door studie verder te
bekwamen. Wc hebben scholen voor In
landsche artsen. Gratis studie, gratis ver
voer uit elk deel van de Archipel naar
Java, kweekscholen voor Inlandsche on
derwijzers, idem, idem. Cursussen voor
controleur bij de posterijen, idem, idem
en 'nog een toelage van f 100 per maand.
Ja, we kunnen -zeggen, ieder kan hi-ejr
voor weinig of mets worden wat hij wil,
mits hij een gezond stel hersens heeft,
en krijgt dan bovendien nog een toelage
op de koop toe. Waar vindt men dat?
Over de loonen hier de volgende maal.,
We laten het antwoord op deze
vraag natuurlijk geheel voor rekening van
de schrijver. RED.
DE KOOG.
Met de schooljeugd naar de Dennen
De leerlingen van de laagste vier klas
sen van de o.l. school alhier maakten
Woensdagmiddag onder leiding van de
heer j. Mak, onderwijzer aan deze school
een prettig ritje naar de Dennen, waar
eenige uren genoeglijk werden doorge
bracht. Door de heer R.Daalder en I.
Bonne, werden bereidwillig auto's voor
dit reisje afgestaan.
TERSCHELLING.
„Er kan heusch niets meer af.
In, „de Levende Natuur" zegt dr. Tlnjsse
van Terschelling, dat, hoewel er nog
wel een en ander te genieten valt, er
zooveel veranderd en verdwenen is, dat
„er heusch niets meer af kan/'
Te den Haag is een jongetje van 9
maanden, dat in de wieg lag, verward
geraakt in een bandje, dat om zijn hals
bevestigd was, en waaraan een speentje
vast zat. Het kind is door het spelen
met dit bandje gestikt. De ouders waren
bij de buren op bezoek, maar de vader
kwam nu en dan even kijken of t kind
stil was. Later op de avond bemerkten de
ouders tot hun groote schrik, dat het
kind dood in de wïeg lag.
Schagen. Tot de eerste klasse der
Rijkslandbouwwinterschool zijn toegela
ten 13 leerlingen (er zijn geen Texelaars
bij), van wie drie voorwaardelijk. De
lessen vangen 1 October aan.
Ot ge ze kent of niet:
DUINKER's MELANGE
wordt alleen gevraagd om de:
KWALITEIT.
Ze kost slechts 60 ct. per doos
Melangefabriek Den Helder.
De bekende Amerikaansche fabri
kant van automobielen, Henry Ford, die
op liet oogenblik een rondreis door Eu
ropa maakt, zal zeer waarschijnlijk ook
een bezoek aan ons land brengen.
Ons kiekje werd aan boord van de
„Breinen" genomen, met welk zeekasteel
de heer en mevrouw Ford naar „de oude
wereld" zijn gekomen.
Hillegom. Op 23 dezer werden hier
Failliet verklaard de bloembollenhande
laren L.M.v.Kculen, J. Telkamp; J. Th.
Gyselaar; tevens de handelsvennootschap
„Flandelskvveekerij Jan van Galen" en de
Handelsvennootschap Kwcekerij Haighton
ReChter-comm.: Mr. E. Top; curator:
Mr. C. Blankevoort, beiden te Haarlem.
Uit Amersfoort vernemen we, dat de
C.V. „Vertrouwensveehandel", wegens
welker onbetrouwbaarheid we onlangs van
politiewege een waarschuwing opnamen,
Failliet is verklaard.
pi gerasptö
i^pOOr SzwitserschelKaas
Pastoor B. F. de Jong, die, zooals
wij Woensdag reeds berichtten, Dinsdag
te Den Helder is overleden, werd 24
November 1870 te Gouda geboren. In
1895 werd hij priester gewijd en was
achtereenvolgens kapelaan te den Haag,
Beverwijk, Purmerend en Amsterdam.
(H. Willibrord binnen de Veste), 5 Au
gustus 1914 werd hij benoemd tot pastoor
te Rhoon. Vijf jaar later werd hij over
geplaatst naar Heiloo. In 1923 volgde
zijn benoeming te den Helder. ™ier
stichtte hij o.m. de R.K. Begraafp aats,
een R.K. Jongensschool en het R. K.
Ziekenhuis. De uitvaart had gisteren
plaats.
Het 4-jarig dochtertje van de tuin
der H. Notenboom te Pijnacker had het
ongeluk zich met een beentje te verslik
ken. Overgebracht naar het ziekenhuis,
„Bethel" te Delft, is de arme kleine,
ondanks operatief ingrijpen, overleden.-
Eerst een weinig Purol goed in de
huid wrijven en daarna pas inzeepen.
Dat scheert schoon, zacht en pijnloos.
TEXELSCHE COURANT
DEN BURGs 75 cl per1-1 19 Maanden.
Franco p. post door geheel Nederland I' p. 3 maanden.
Losse nummer* 4 cl
DE TEXELSCHE COURANT VERSCHIJNT
WOENSDAG- EN ZATERDAGMORGEN
UITGAVE:N.W/h LANGEVELD&uE ROOIJ DEN BURG OPTEXEL
DONDERDAG.
VRIJDAG.
ZATERDAG
Van 1-5 rsgols: 60 ct. ledoro regol moor: 12ct.
Dozolfdo advertentie 4 maai geplaatst wordt 3 maal borokond
611 abonnement lagero rogelprl|s
ADVERTENTIËN
MOETEN DAAGS VOOR 'T VERSCHIJNEN
4 UUR NAM. IN ONS BEZIT ZIJN
TELEFOON: N°.'»1 S POSTGIRO: N°.652 POSTBUS: N°. 11
WOENSDAG.
MR. HENRY FORD
