'émm
Op elke wond Purol
OCTOBER.
S. C0LT0F, Kanaalweg
PIÖIPERMUnV
Texelsche Berichten
Gemengd Nieuws
DEN MELDER.
Onze winkel® zijn Dinsdag
en Woensdag GESLOTEN.
Ingezonden
TREKMAAND-PADDENSTOELEN-
MAAND DE MAAND VAN 'T KLEU
RIG GEBLADERT'.
De eerste bonte kraai komt dikwijls
in het eind van September, maar hij maakt
nog lang geen winter en het is zelfs nijet
eens raadzaam om zijn verschijning te
beschouwen als het begin van de kraaien-
trek. We zouden hem kunnen rekenen tot
ide onregelmatigheden van September.
Met October komt er weer vastheid en
stijl in het verloop van het jaargetij. Drie
gebeurtenissen trekken vooral onze aan
dacht: de verkleuring en het afvallen van
de bladeren, de massale ontwikkeling van
paddenstoelen en de groote vogleltrek.
In mijn jeugd leerden wij: October of
„Wijnmaand". Laat ons er Feestmaand
van maken het feest van kleurig
gebladerte, van forsche vogeltrek en
wondere paddenstoelenontluiking.
Dr. JAC. P. THIJSSE.
U fflfflüfflgüaeHffiüïIl
m ffl
BB BRIEVEN VAN TEXELAARS 00
ffl IN DEN VREEMDE. ffl
00 ffl
fflfflffiffillfflffifflilta fflfflfflfflflIiEBfflfflffl
Brief van J. de Jager. III.
Langoan (Celebes), 1 Aug. '30.
Over verkiezingen.
Van tijd tot tijd worden hier Hoekoem
Toea's verkozen. Dit zijn de kampong
hoofden. Elke negeri is verdeeld in kam
pongs. Zoo bestaat Langoan uit 8 kam
pongs. waarvan elke ongeveer een paar
duizend inwoners telt (15002000). Ik
heb nu het voorrecht gehad, twee ver
kiezingen mee te kunnen maken in de
laatste tijd, één voor Hoekoem Toea, en
één voor lid van de Minahas'saraad. De
Minahassaraad is te vergelijken met onze
gemeenteraad, met dit verschil, dat de
leden van de Minahassaraad met andere
Raden samen hun afgevaardigden kiezen
voor de Volksraad.
Alzoo de verkiezing van een Hoekoem
Toea.
Voor de betrekking van Hoekoem Toea
zijn in de regel vele liefhebbers. In het
geval waarover ik nu spreek, waren er
negen. Ze probeeren alle natuurlijk om
zooveel mogelijk stemmen bij elkaar te
verkrijgen. Dat doen ze in Holland ook.
De manier waarop dit gebeurt, is anders.
Iedere candidaat slacht successievelijk
eenige varkens en eenige koeien. Daar
worden dan de kampongbewoners op ge-
tracteerd. Daarbij wordt bier, wijn of
sagoëer gedronken. (Dit laatste vocht is
een product van sagoëer palm, en bevat
vrij veel alcohol). Weken van te voren be
gint men daar al mee. De geheele familie
van zoo'n candidaat springt financieel bij
ot helpt met 't geven van varkens of
sapi's (Inl. koeien), of dranken.
Er worden dan soms vreeselijke schul
den gemaakt, maar dit gaat voor de eer.
Sommigen zitten hun verdere leven dan
in de sdhulden, maar daar is een zorge-
looze Inlander niet bang voor.
De kampongbewoners hebben dan een
goed leven. Ze eten hier of ze drinken
daar, maar thuis in elk geval niet. Ik heb
gehoord van personen, die negen maal
per dag gingen eten, n.l. bij alle candi-
daten. Op de vraag, of hij hem zou kiezen,
luidde het antwoord steeds bevestigend.
Onder groote afdaken, die gemaakt wor
den, zitten dan honderidien te eten, terwijl
er ter illustratie nog een paar koeien of
varkens gereed hangen, om te toonen,
dat de zaak nog lang niet uitgeput is..
De regeering heeft wel pogingen aange
wend o,m deze verderfelijke gewoonte uit
te roeien, maar tot nog toe zonder resul
taat.
Tenslotte is het de verkiezing. Acht
vallen uit en hebben een flinke aderlating
ondergaan, en de ééne komt er. Dlan
trekt hij bij het verkiezingska'ntoior zijn
zwarte jas aan en in optocht wordt de
gekozene naar huis gebracht. Dan eet
daar de heele kampong, leder beweert,
dat hij zijn stem aan de bewuste nieuwe
hoekoem toea heeft gegeven, al is het
danook op de vingers na te rekenen, dat
het niet zoo is. Enf(n, ieder eet weer,
drinkt weer en is weer vroolijk.
Dan probeert de Hoekoem Toea na
tuurlijk zoo spoedig mogelijk de geleden
schade op de kampongbewoners te'ver
halen. Iedere kampongman moet twaalf
dagen per jaar gratis bij de Hoekoem
Toea werken ot kon dit afkoopen tegen
112.per jaar. Dus die Hoekoem Toea
komt wei op krachten. Nu wordt zoo
iemand gekozen voor zijn heele leven en
daarom zijn de kampongbewoners zoo
slim om niet zoo'n jong kamponghoofd
te kiezen. Liefst hebben ze een oude.
„Zoo'n oude gaat gauw dood", denken
ze, en dan kunnen de feesten opnieuw be
ginnen.
(Wordt vervolg'11
Twee opmerkingen van de Redactie:
1. Van „Texelaars in den Vreemde", van.
wie velen nog trouw ons blad lezen, zien
we bijdragen voor deze rubriek gaarne
tegemoet.
2. Opname van deze brieven wil vol
strekt niet zeggen, dat we het met de in
houd er van steeds eens zijn.
In een gymnastieklokaal te Tree-
beek in Z. Limburg waren jongens aan-
het bokspringen. Een van hen werd daar
bij zoo ernstig aan het hoofd gewond,,
dat hij kort daarop overleed.
De heer N.B., Badhuisweg 46 den
Haag, heeft aangifte gedaan van de ver
missing van een paarlencollier ter waar
de van f20.000, dat in een bijouteriedoos
je was geborgen. Van inbraak in zijn
villa is niets gebleken.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
llllllllllll VOOR DE JEUGD. |||||||||||j
llilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Beste kinderen.
Prijsraadsels.
Hier kom ik met de eerste vier raadsels
van het tweede dozijn. We spreken weer
at: De oplossingen pas inzenden, wan
neer er twaalf raadsfels in de krant heb
ben gestaan. Dat is dus op z'n vroegst
over twee weken.
1. Eerst maar weer de atlas op tafel.
De naam van een dier, de naam van een
lichaamsdeel en de Jetter s vormen sa
men een heuvelrij in Drerfte.
2. M— v—, a— vWelk spreekwoord
maak je hiervan?
3. De meeste menschen griezelen van
mij, maar zonder hoofd word ik wel op
brieven gebruikt. Hoe heet ik?
4. Welke diernaam vindt je in deze zin
Je moet netjes op je boeken wezen: leg
je taalboeken hier en die rekenboeken daar.
Uitslag raadselwedstrijd.
De oplossingen waren: 1. Stoel-staal;
2. Azalea; 3. Nat; 4. Brecht, hecht, enz.;
5. Ledikant; 6. Ebbe; 7. Frank-rijk; 8.
Vol-ledig; 9. Klap-roos; 10. Echo, luid
spreker, radio, grammofoon; 11. koe-koek
of ruif-druif; 12. Doorn-Hoorn. Wie
slordig werkt, kinderen, zal niet licht een
prijs verdienen. Wie „Aazalea" schreef
ot „Bregt" heeft een fout gemaakt. „Eb
be" is goed, maar „netten" is fout, (die
kun je wel meer dan tweemaal per dag
aan de zee zien)) Ik houd erg van mooi
geschreven briefjes zonder taalfouten.
Denken jullie daar allemaal wel om? Ik
ontving veertien briefjes. Het eerst van
Dirk Lenghaus, oud 9 jaar, te Burgerbrug,
die alle raadsels juist opgelost had ook.
Zoo waren er nog vier: Marius Roeper
Pz., de Cocksdorp; Juliana Bakker, Mar
tha Gomes en Gerard Bakker, den Burg.
De anderen hadden één of meer fouten
gemaakt.
De hoofdprijs is toegezonden aan Dirk
Lenghaus, een winteravondspel als
troostprijsje aan Marius Roeper.
Wie geen prijsje kregen, moeten nu dl
moed niet verliezen. Ik heb precies aan-
geteekend, hoeveel fouten elk gemaakt
heeft en houd daar een volgende keer re
kening mee.
o—
De namen der kinderen, die de vorige
keer zoo goed hun best deden, en die
nu een mooie kaart ontvingen, laat ik
hier nog volgen. Belofte maakt schuld, -
niet waar
Jan en Tine Rab, Bela Brouwer, Trijn
tje Bakker, Juliana en Gerard Bakker,
Mientje en Corrie Zijm, Bertje Koorn,
Dik Huizinga, Marie Johanna en Pieter
Jan Dijt, allen te den Burg Abr. j,
de Smit, Jan Vermeulen, Henny Visser,
Wim Roeper Wz., Marry Roeper, Heinie
Blom Az., Ida Boot, Duwie Bremer, P.
Visser, Joop Roeper, Truitje Nauta, P.
Bremer, Elis. Petr. en Anna Wilh. Kees,
Jannie Kooiman, Joost Kant, Vera en
Leo Karreman, Annie Koorn, I. Smit,
Wilhelmina van Strien, Cor Steigstra, An
ne Alderlieste, Jurrie Beumkes Jr., Joh.
van Maldegem, Liesje Mets, Frouwtje
Kikkert, Grietje Krijnen, Marius Roeper
en P. J. Blok.
Brievenbus.
Antwoorden: Ik hoop, dat Juliana Bak
ker nu geen keelpijn meer heeft en spoe
dig weer heelemaal gezond zal zijn.
Arie Boon mag natuurlijk ook meedoen.
Je raadsel komt in de krant. Marietje
Bakker, hartelijk welkom tin de kring;
moeder mag gerust even helpen, hoor,
als 't noodig is. Martha Gomes, be
dankt voor je mooie brief. Gerard
Bakker is dus erg blij met z'n teeken-,
boek? Het doet me genoegen, zoo goed
te hebben gekozen.
Ontvangt allen de hartelijke groeten van
OOM KO.
Nutsbibliofheek.
Daar Modevakschool „Holland" Woens
dags les geeft in café „den Burg", moest
„het Nut" voor de afgifte van boeken een
andere dag vaststellen. (Zie adv.)
Feestavond—Paardensport.
Woensdag belegde het Paardensport-
comité een feestavond in Hotel Texel.
Bij monde van de heer H.Keesom wer
den de uitgeloofde prijzen, tijdens de
feesten op 3 en 4 September behaald, ver
gezeld van een toepasselijk woord, uitge
reikt. We hebben de lijst der gelukkigen
reeds eerder gepubliceerd zoodat we met
deze vermelding wel kunnen volstaan. In
zijn openingswoord memoreerde spr. de
schitterend geslaagde landbouw- en paar
densportfeesten. Het gunstige weer, de
groote toeloop, de mooie prestaties der
rijvereenigingen, alles passeerde nogeens
de revue. Aan de heer Vethman, instruc
teur van "West-Friesland", die als „red
der in de nood" de leidifng van de Texel
sche Rijvereeniging tijdens de feesten op
zich nam, werd hartelijk dank gebracht,
alsmede aan de jury, die zich bij de be
oordeeling van het nummer „versierde
karren en gecostumeerd ringrijden" zoo
kranig van haar taak gekweten had. Sa
menvattend bracht de heer Keesom ten
slotte hartelijk dank aan alien, die tot 't
schoone succes van de paardensportfees
ten in meerdere of mindere mate zijn
deel had bijgedragen.
De penningmeester van Rijvereeniging
„Texel" heeft zijn kas met f 100 mogen,
versterken, welke royaliteit op hooge prijs
werd gesteld.
Het verdere deel van de avond werd
genoeglijk, met dansen voornamelijk,
doorgebracht. De heer Polak met zijn staf
zorgde voor prima muziek. Dat was
puik in orde. We hebben het einde van
deze avond niet afgewacht, maar hebben
wel vernomen, dat de feestelingen, plm.'
tweehonderd in getal, wat wel eens wat
veel gedrang op de dansvloer opleverde
zich best hebben geamuseerd. Dat wist
men blijkbaar wel eerder, want er is vrij
wel gevochten om een toegangskaart voor
dit feest te bemachtigen. Bij jong en oud
staat de „Paardensportavond" blijkbaar
in een goed blaadje.
Ons Texelsch dialect.
Woorden en uitdrukkingen, alfabetisch
gerangschikt en van verklarende aantee-
keningen voorzien, meest door de heer
S. de Boer, oud-onderwijzer te Sneek.
(Vervolg).
't les is houwe vertrouwd.
Hufter bangerd; niet speciaal tot ons
eiland beperkt.
Hufterig huiverig, van het weer en
van personen gezegd.
Hul katoenen muts; in het Friesch be-
teekent „hulle" hoofd.
Hulfte klompen.
Ook in de Zaanstreek gebruikt.
Iemand op 't hut make opgewonden,
We benne huus uut we zijn binnen
klaar met de schoonmaak.
Intense in eens, op eens.
Instapper iemand, die meegaat op een
sjouw, zonder dat hij tot het
scheepsvolk behoort.
Dot ken ik wel implejére gebruiken,
mij toeëigenen; in het Friesch zegt
men: „iemplegjerje; Fransch: em
ployer, gebruiken.
Jow heer is ja zoo lang oz mienes min
stens.
Wei ja ik, wel ja ie, wel jajit wel
zeker.
lontjevongaaie St. Niklaaskrenten--
broodje.
Rooie jape vruchten, bessen van de hage-
doorn, meidoorn; joop, meidoorn;
bij den Hoorn, zoo schrijft men
ons, duidt men met „jape" de bot
tels van de meidoorn aan; in Dren
te wordt de meidoorn jepenboom
genoemd.
Wie helpt ons met zijn op- of aanmer
kingen? Opbouwende welwillende critiek
is ons aTtoos welkom. Wie weet het be
ter
Het gerucht, als zou de heer Vogt
de heer Reijmer voor een week-end bij
zich te logeeren hebben uitgenoodi|gd,
kan met de meest mogelijke beslistheid
worden tegengesproken.
Doordat het vierjarig zoontje van
E. Komen te Anna Paulowna met luci
fers speelde is diens kapberg met 2000
K.G. stroo en een 40 bollenkisten ver
brand.
Het anderhalfjarig dochtertje van
L. te Eindhoven, dat aan mazelen leed,,
heeft zich zoo in haar bedje omgewoeld,
dat het door verstikking overleed.
De 25-jarige J. van H., uit Haaren
is te Eindhoven uit een waterkuil opge
haald en spoedig overleden.
In het ziekenhuis te Gorinchem is
overleden de slagersknecht uit Woudri-
chem, die zich met een schtetmasker aan,
het hoofd verwondde.
Onder Voorst is op de onbewaakte
overweg een met een paard bespannen
wagen door de trein aangereden. Het
paard werd gedood, de bestuurder licht
gewond.
In een Bierbrouwerij te Hengelo
raakte een 48-jarige baas tusschen twee
stangen van een mechanische vatenwasch-
machine bekneld, waardoor het hoofd
werd verminkt. De man was direct dood.
Te Mijdrecht is het mond- en klauw
zeer, nadat zich daar alleen 145 gevallen
hadden voorgedaan, eindelijk tot stilstand
gekomen.
Henry Ford bracht Zaterdagmiddag
een bezoek aan het Natuurkundig Labora
torium te Leiden en de verzameling oude
natuurkundige instrumenten, welke daar
is ondergebracht, waarbij de hoogleeraren
De Haas en Keesom en de lector Crom-
melin uitlegging gaven.
De vorige week heeft 't in de Z.-
O.-hoek van Friesland gevroren, zoodat des
morgens tot acht uur de gaardeniers niet
-in staat waren, hun groenlten, als worte-
telen, rabarber en andijvie aan de venters
af te geven. Bij de behandeling knapten
de hardgevroren stelen af. De bloesem
van de late boonen had ook zeer veel
van de vorst te lijden. De weilanden
zagen wit en de voorraad gras zal op die
manier hard inkorten.
Het 12-jarig zoontje- van G. E. te
Rijnsaterwoude kreeg bij het zoeken naar
kastanjes een kastanje in het oog, toen de
jongen naar boven keek. Aanvankelijk had
de jongen er geen last van, doch later
kreeg hij pijn. Zeer waarschijnlijk zal hij
het oog moeten missen.
De pikeur L.M.A.W. uit Wassenaar
stond terecht ter zake dat hij op het ter
rein bij de marechasseé kazerne "te Wasse
naar een aan hem ter dressuur gegeven
vosmerrie, zoodanig heeft geslagen, dat
daardoor zeven wonden ter lengte van
5 a 6 M. ontstonden. Eisch 14 dagen
gevangenisstraf. Vonnis een week.
WINTERTIJD.
Wel en Wee.
De Zomertijd,
Tot veler spijt,
Behoort weer tot 't verledqn.
De Wintertijd
Is ingewijd
En ook al reeds betreden.
Het is gedaan
Met zwemmen gaan,
Met zomer-zonnebaden.
De tijd breekt aan,
Dat wij voortaan
Door modder moeten waden.
o—
Doch weest verblijd,
De Wintertijd
Heeft ook zijn schoone zijde.
Nu kunnen wij,
Verheugd en blij.
Ons aan de studie wijden.
De Wintertijd
Is arbeidstijd,
Toont dus uw kracht, uw willen..
De tijd is duur,
Besteedt elk uur:
En wilt geen tijd verspillen.
HUIB DE RIJMELAAR.
PREDIKBEURTEN.
HERV. GEMEENTE.
Zonjdag 12 October.
Burg, vm. 10 uur Ds. Groenenberg.
Maandcollecte.
Koog, vm. 10 uur Ds. v. 't Hooft.
Den Hoorn, vm. 10 uur Ds. Oskamp.
Maandcollecte.
's av. half 8 Ds. Oskamp.
H. Avondmaal.
Oudeschild, nm. 3 uur Ds. Oskamp.
Oosterend, nm. 3 uur Ds. Groenenberg.
Cocksdorp, vm. 10 uur Ds. Plug.
Zuid-Eierland, nm. half 4 Ds. Plug.
GEREFORMEERDE KERK
Oosterend, vm. 10 uur Cand. Jac. jonker
v. d. Oever (Wieringen)
Jubileumcollecte voor de Vrije Universiteit
nm. 3 uur dezelfde.
GEREF KERK (H.V.)
Oosterend, vm. half 10 ds. Buskes
nm. half 3 dezelfde.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Burg, vm. 10 uur ds P. A. Vis
Emeritus-predikant te Haarlem
HERV. GEMEENTE.
Donderdag 16 October.
Oosterend, 's av. 8 uur Bijbellezing.
Onderwerp: De Openbaring.
Het beste
dagelijk5che
middel ter
opwekking en
verfrissching.
—O
O
